Anne Frank: verschil tussen versies

Uit Wikikids
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
(Dingus)
(Versie 830341 van Hoi1234hhhhggwjheheh (overleg) ongedaan gemaakt // Antisemitisme)
Label: Ongedaan maken
(90 tussenliggende versies door 32 gebruikers niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
  +
[[Bestand:AnneFrankSchoolPhoto.jpg|miniatuur|250px|Anne Frank]]
−
[[Categorie:]] {{beginnetje}}Annelies Marie (Anne) Frank (Frankfurt am Main, 12 juni 1929 – Bergen-Belsen, (waarschijnlijk) februari 1945[1]) was een uit Duitsland afkomstig Joods meisje dat bekend is geworden door het dagboek dat ze schreef tijdens de Tweede Wereldoorlog, toen ze ondergedoken zat in Amsterdam. Zij stierf aan uitputting en/of vlektyfus in het concentratiekamp Bergen-Belsen. Haar dagboek is postuum gepubliceerd en een van de meest gelezen boeken ter wereld. Anne Frank is opgenomen in de Canon van Nederland als een van de vijftig thema's van de Nederlandse geschiedenis.
  
  +
[[Bestand:Annefrankstandbeeld.jpg|miniatuur|right|230px|Monument in Utrecht]]
  +
'''Annelies Marie Frank''' ('''Anne''') (Frankfurt am Main, [[Duitsland]], 12 [[juni]] 1929 - [[Bergen-Belsen]], Duitsland, (waarschijnlijk) februari 1945).
   
  +
Anne Frank was een [[Duits]]-[[Joden|Joods]] meisje. Ze is omgekomen tijdens de [[Tweede Wereldoorlog]], net als zes miljoen andere [[Joden]]. Ze stierf in het [[concentratiekamp]] [[Bergen-Belsen]] in Duitsland in februari 1945.
   
  +
Anne Frank is na haar dood in de hele wereld bekend geworden omdat ze tijdens de oorlog een dagboek heeft geschreven.,Na de oorlog is het uitgebracht en in meer dan 70 talen is vertaald. Anne Frank is daarmee het symbool geworden van de zes miljoen joodse slachtoffers tijdens de Tweede Wereldoorlog. Er zijn ook veel boeken over haar geschreven. Daarnaast zijn er veel films en toneelstukken gemaakt over het dagboek en haar leven.
−
Inhoud
  
−
1 Leven
  
−
1.1 Van Duitsland naar Amsterdam
  
−
1.2 Wonen in het achterhuis
  
−
1.3 Ontdekking
  
−
1.4 Deportatie
  
−
1.5 Dood
  
−
2 Werk
  
−
2.1 Dagboek: Het Achterhuis
  
−
2.2 Ander literair werk
  
−
3 Herinneringscentra
  
−
4 Monumenten
  
−
5 Nominatie grootste Nederlander
  
−
6 Toneel en film
  
−
6.1 Filmoverzicht
  
−
7 Literatuur
  
−
8 Secundaire literatuur
  
−
9 Externe links
  
−
Leven
  
−
Van Duitsland naar Amsterdam
  
−
Annes vader Otto verhuisde in juli 1933 van het Duitse Frankfurt am Main, waar Anne was geboren, naar Amsterdam om aan vervolging door de nazi's te ontkomen. Annes moeder Edith Frank, haar oudere zus Margot en Anne zelf volgden begin 1934. Het gezin ging wonen aan het Merwedeplein, in een Amsterdamse nieuwbouwwijk. Margot zat op school in de Jekerschool, Anne ging naar de Montessorischool, waar ze startte in de kleuterklas. In 1941 stroomde Anne van de lagere school door naar het Joods Lyceum. Vanaf dat moment was het voor Joden verboden om naar niet-Joodse scholen te gaan. Ook haar zus kwam daardoor op dezelfde school terecht.
  
   
  +
Anne Frank kreeg haar dagboek voor haar dertiende verjaardag op 12 juni 1942. De eerste regels uit haar dagboek zijn: ‘Ik zal hoop ik aan jou alles kunnen toevertrouwen, zoals ik het nog aan niemand gekund heb, en ik hoop dat je een grote steun voor me zult zijn.’ - 12 juni 1942.
−
Anne was net dertien jaar oud toen ze in juli 1942 onderdook in een achterhuis achter het bedrijf Opekta van haar vader Otto Frank aan de Prinsengracht 263. De deur tussen voorhuis en achterhuis zat verstopt achter een boekenkast. In het voorhuis en in het magazijn werkte personeel, waarvan enkelen op de hoogte waren van de onderduikers.
  
   
  +
==Van Frankfurt naar Amsterdam==
−
Anne Frank en haar familie verloren in 1941 hun Duitse nationaliteit vanwege een Duitse wet. De familie werd op dat moment staatloos. Door haar overlijden kon ze de Duitse nationaliteit na de oorlog niet meer terugkrijgen. De Nederlandse nationaliteit heeft ze nooit gekregen daar die alleen aan levende personen wordt toegekend. Haar vader weigerde na de oorlog de Duitse nationaliteit en werd in 1949 Nederlander.
  
  +
Anne werd geboren op 12 juni 1929 in Frankfurt am Main, een stad in Duitsland. Ze was de dochter van [[Otto Frank|Otto]] en [[Edith Frank]]-Holländer. Ze had een oudere zus [[Margot Frank]], die geboren werd op 16 [[februari]] 1926. Op 13 [[maart]] In 1932 waren er verkiezingen in [[Duitsland]], waarbij de nazi’s (de aanhangers van [[Adolf Hitler|Hitler]]) veel stemmen wonnen. [[Adolf Hitler]] kwam aan de macht in 1933. Hitler gaf de schuld van alle problemen in Duitsland aan de Joden en begon hen te vervolgen. Joden verloren hun baan en er was ook geweld tegen Joden en dat was nog maar het begin.
   
  +
Anne's ouders zagen voor henzelf en de kinderen geen toekomst meer in Duitsland omdat Adolf Hitler joden vervolgde.
−
Wonen in het achterhuis
  
−
Anne Frank woonde met haar ouders en zus in het achterhuis van 6 juli 1942 tot 4 augustus 1944. Daar zaten in totaal acht mensen ondergedoken: de familie Frank, Hermann, Auguste en hun zoon Peter van Pels (die model stonden voor de familie Van Daan in het dagboek) en naderhand ook Fritz Pfeffer, een Joodse tandarts (die model stond voor het dagboekpersonage Dussel).
  
   
  +
Annes vader Otto ging in de zomer van 1933 naar [[Nederland]], Edith in [[november]], Anne en Margot gingen toen naar hun oma in Aken (vlak bij de Nederlandse grens). Margot kwam in [[december]] 1933 naar Nederland en Anne volgde in [[februari]] 1934, waar ze als verjaardagscadeau voor Margot op de tafel werd gezet. De familie Frank woonde in Amsterdam, aan het Merwedeplein 37, op de tweede verdieping. Op het plein woonden nog meer Joden die uit Duitsland waren gevlucht. Er stonden namelijk veel huizen leeg. Anne en Margot gingen allebei naar school in de buurt en leerden Nederlands. Anne had veel vrienden op school en in de buurt en genoot ervan om met ze te spelen. Anne hield van schaatsen, lezen, films en verzamelde plaatjes van filmsterren.
−
In deze jaren hield Anne een dagboek bij, waarin ze onder andere schreef over de angst van het hoofdpersonage 'Anne' tijdens het onderduiken, haar ontluikende gevoelens voor Peter, de ruzies met haar ouders en haar ambities om schrijver te worden. Het enige stukje natuur dat het hoofdpersonage in het boek kon zien vanaf de zolderkamer was de top van een paardenkastanje. Decennia later zou deze boom de Anne Frankboom genoemd worden. Anne schreef een aantal schriften vol. Na een oproep op Radio Oranje in Londen om dagboeken te verzamelen die na de oorlog konden worden gepubliceerd, herschreef ze een groot gedeelte. In tien weken schreef ze 324 vellen vol, maar ze kon het boek niet meer voltooien.
  
   
  +
De familie Frank was liberaal -joods. Dat betekent dat ze zich verbonden voelden met de joodse tradities, maar niet streng waren wat betreft de regels.
−
Het Achterhuis hoort tot de Nederlandse literatuur en is een bewerking van de werkelijkheid. Zo komen in het boek gebeurtenissen voor die de schrijfster niet zelf kan hebben meegemaakt, zoals razzia's op de Prinsengracht.
  
   
  +
In Amsterdam had Anne Frank een fijne tijd, totdat de Duitse legers in mei 1940 Nederland binnenvielen en ons land bezetten. Net als in Duitsland begonnen de nazi's (nationaalsocialisten) in Nederland Joden te vervolgen; stapje voor stapje.
−
Ontdekking
  
−
1rightarrow blue.svg Zie Het verraad van Anne Frank voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
  
−
Na meer dan twee jaar werden de onderduikers ontdekt. Ze werden op 4 augustus 1944 door de Grüne Polizei en Nederlandse politieagenten gearresteerd. Lange tijd werd gedacht dat de onderduikers verraden waren, al was niet bekend door wie. In 2016 publiceerde de Anne Frank Stichting de resultaten van een nieuw onderzoek, waaruit blijkt dat de onderduikers misschien bij toeval werden ontdekt.[2]
  
   
  +
Iedereen moest zich in 1941 melden en registreren of ze Joods of niet-Joods zijn. Er kwamen steeds meer maatregelen tegen de Joden en andere groepen die volgens de nazi's vernietigd moesten worden, zoals [[zigeuners]] (Sinti en Roma), gehandicapten, en homoseksuelen. Joden mochten niet meer naar de bioscoop, niet meer naar het zwembad en joodse kinderen zoals Anne Frank mochten alleen nog naar een joodse school met alleen joodse leerlingen. Joden kwamen steeds meer apart te staan. Vanaf 1 mei 1942 moest Anne net als alle andere Joden in Nederland een gele ster op haar kleren dragen.
−
Het dagboek werd later gevonden door twee personeelsleden in het voorhuis die tot de helpers van de onderduikers behoorden: Miep Gies en Bep Voskuijl (die model stond voor Elly Vossen in het dagboek).
  
   
  +
Op 12 juni 1942 werd Anne 13 jaar. Van haar ouders kreeg ze een rood geruit dagboek cadeau. Ze vond het haar mooiste cadeau en begon er direct in te schrijven.
−
Nadat zij waren gearresteerd werden de onderduikers en twee andere helpers, Victor Kugler en Johannes Kleiman, naar het hoofdkwartier van de Gestapo in Amsterdam-Zuid gereden. Na enige tijd in een kamer met andere gevangenen te hebben gezeten, werden Kugler en Kleiman naar een andere cel gebracht. Het was de laatste keer dat de onderduikers hun vrienden zagen.
  
   
  +
Op 29 [[juni]] 1942 stond er in alle Nederlandse kranten dat de Duitse bezetter besloten had dat de Joden in werkkampen in Duitsland moesten gaan werken. Margot was een van de eerste Joden die op 5 juli 1942 een oproep (brief) kreeg dat ze naar een werkkamp in Duitsland moest. Anne hoorde van haar vader dat ze de volgende ochtend direct gingen onderduiken. Ze moest haar spullen pakken en stopte als eerste haar dagboek in.
−
Deportatie
  
  +
[[Bestand:Anne Frank lacht naar de schoolfotograaf.jpg|miniatuur]]
−
De volgende dag werden de onderduikers naar de gevangenis aan het Kleine-Gartmanplantsoen gebracht, waar zij twee dagen verbleven. Op 8 augustus 1944 werden ze naar het Centraal Station van Amsterdam gebracht en in een trein opgesloten. 's Middags kwam de trein op zijn bestemming aan in kamp Westerbork.
  
  +
Aan de achterkant van het bedrijfsgebouw van haar vader aan de Prinsengracht 263 in het centrum van Amsterdam was een kleiner huis aangebouwd, dat leeg stond. Het heette ''het Achterhuis'' en was deel van het bedrijf Opekta waar Otto Frank directeur was. Op 6 [[juli]] 1942 verstopten zij zich in dat huis.
   
  +
==Onderduiken==
−
Omdat ze zich niet vrijwillig voor 'tewerkstelling in Duitsland' (in werkelijkheid: voor massavernietiging) hadden gemeld maar waren ondergedoken werden ze in de strafbarak gezet. Gevangenen in de strafbarak kregen minder eten en moesten harder werken dan andere gevangenen. Hun werk bestond uit de demontage van afgedankte batterijen in de werkbarakken.
  
  +
Veel mensen geloofden niet dat ze naar Duitsland moesten om te gaan werken. Ze zochten naar huizen waar ze zich met hulp van bewoners konden verstoppen. Zo hoopten ze uit de handen van de Duitsers te blijven. Maar dat was niet gemakkelijk. Je moest een plek vinden en mensen die je wilden helpen. Het was ook gevaarlijk, want onderduiken was verboden.
   
  +
Ook de vader en moeder van Anne Frank hadden een plan bedacht. Ze hadden in het geheim spullen naar het achterhuis gebracht. Het achterhuis was een deel van Otto's bedrijf. Vier mensen die voor Otto Frank werkten wilden helpen. Samen met Hermann van Pels, Auguste van Pels en hun zoon Peter van Pels doken ze onder. Later kwam er nog iemand bij, [[Fritz Pfeffer]]. Er waren in totaal dus 8 onderduikers.
−
Zondagochtend 3 september 1944 werden ongeveer duizend mensen per trein naar het oosten gebracht. Een selectieleider kwam de avond tevoren naar de strafbarak, waar hij de namen op zijn lijst voorlas. Ook de onderduikers uit het achterhuis hoorden daarbij. Het was de laatste trein die vanuit Westerbork naar Auschwitz zou vertrekken.
  
   
  +
Door de week en op zaterdag werkten er mensen in zijn bedrijf. Zij mochten absoluut niet te weten komen dat er mensen in het achterhuis waren ondergedoken. Er waren 4 mensen die het wel wisten en de onderduikers hielpen, [[Miep Gies]], [[Bep Voskuijl]], [[Johannes Kleiman]] en [[Victor Kugler]]. Ze zorgden voor eten en kleren en alle andere dingen die de onderduikers nodig hadden. Zoals schoolboeken voor Margot, Anne en Peter.
−
Op 5 september arriveerde de trein in het vernietigingskamp Auschwitz-Birkenau. De acht onderduikers doorstonden de beruchte selectie voor de gaskamers. Vervolgens werden de mannen van de vrouwen gescheiden. Otto Frank, Hermann van Pels, Peter van Pels en Fritz Pfeffer werden naar het nabijgelegen kamp Auschwitz I weggevoerd. Anne, Margot, moeder Edith en Auguste van Pels bleven achter in het vrouwenkamp van Birkenau. Na enige tijd kreeg Anne schurft. Ze werd in het zogenaamde Krätzeblock (schurftblok) ondergebracht dat door een hoge muur gescheiden was van de rest van het kamp. Margot ging met haar mee.
  
   
  +
Ze maakten gordijnen voor de ramen en ze moesten heel stil zijn, zodat de mensen die overdag in het bedrijf werkten hen niet konden horen. Ze wisten dat er zware straffen stonden op het onderduiken, daarom was er voortdurend angst voor ontdekking. Overdag konden ze zelfs de wc niet doortrekken omdat anders de andere mensen die in het bedrijf werkten er achter konden komen dat er onderduikers waren. Het gebouw was namelijk erg gehorig. Daarom moesten ze wachten totdat de mensen die overdag in het bedrijf werkten, weggingen. Niemand wist hoelang de oorlog zou duren.
−
Dood
  
−
Op 28 oktober 1944 vertrok een transport met 1308 vrouwen uit Birkenau naar het concentratiekamp Bergen-Belsen. Waarschijnlijk maakten ook Anne en Margot daar onderdeel van uit. Edith bleef achter en stierf op 6 januari 1945. In februari of maart 1945 overleed Margot. Enkele dagen later overleed ook Anne, waarschijnlijk aan de gevolgen van vlektyfus. In die periode lieten naar schatting 17.000 gevangenen het leven in Bergen-Belsen. Van een kamp-administratie was toen geen sprake meer, zodat de exacte overlijdensdata van Anne en Margot niet meer te achterhalen zijn. Het Rode Kruis nam destijds aan dat het 'ergens tussen 1 en 31 maart' geweest moest zijn. De officiële overlijdensakte vermeldt 31 maart 1945 als overlijdensdatum. Later onderzoek wees uit dat een sterfdatum in februari waarschijnlijker is.[1]
  
   
  +
Anne schreef vaak in haar dagboek. Het werd haar beste vriendin en die noemde ze Kitty. Toen ze net ondergedoken was, schreef Anne in 1942 in haar dagboek: ''onze schuilplaats is nu pas een echte schuilplaats geworden. Mijnheer Kugler (een vriend van zijn vader) vond het namelijk beter om voor onze toegangsdeur een kast te plaatsen, maar dan natuurlijk een kast die draaibaar is en die dan als een deur opengaat''
−
Werk
  
  +
I In het achterhuis moesten Anne Frank en de andere onderduikers overdag muisstil zijn. Anne miste haar vriendinnen. Ze vond het erg dat ze nooit naar buiten kon. Anne schreef hoe het dagelijks leven in het achterhuis eruitzag. Maar ook dat ze bang was om ontdekt te worden tijdens het onderduiken. Omdat de onderduikers zolang boven op elkaar zaten, waren er ook ruzies. Soms werd het Anne teveel. Gelukkig kon ze dan haar hart luchten in haar dagboek. Zo schrijft Anne op 16 maart 1944 in haar dagboek. "Het fijnste van alles vind ik nog dat ik dat wat ik denk en voel tenminste nog op kan schrijven, anders zou ik compleet stikken.",
−
Dagboek: Het Achterhuis
  
  +
==Ontdekt==
−
1rightarrow blue.svg Zie Het Achterhuis (dagboek) voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
  
  +
Anne Frank en de andere onderduikers hoopten dat de Duitsers hen niet zouden vinden. Ze waanden zich veilig in het huis aan de Prinsengracht in Amsterdam. Maar op 4 augustus 1944 werd de schuilplaats helaas ontdekt. Degene die hen arresteerde heette Karl Silberbauer. Op 4 augustus 1944 stopte 's ochtends tussen tien uur en halfelf een auto voor het huis aan de Prinsengracht 263. De ss-Oberscharfuhrer Karl Silberbauer, in uniform, stapte samen met ten minste drie Nederlandse agenten. Ze waren waarschijnlijk verraden, we weten alleen niet door wie. Het is ook mogelijk dat ze bij een huiszoeking toevallig ontdekt zijn. De onderduikers hadden er toen ruim twee jaar gezeten. Ze waren er namelijk op 6 juli 1942 gekomen.
−
Anne Frank schreef haar dagboek in de vorm van brieven aan een fictieve vriendin Kitty. Ze schreef: 'Ik zal hoop ik aan jou alles kunnen toevertrouwen, zoals ik het nog aan niemand gekund heb, en ik hoop dat je een grote steun voor me zult zijn.'
  
   
  +
Kort nadat de familie Frank gevangen was genomen, vonden de helpster [[Miep Gies]] en Bep Voskuijl op de vloer van het achterhuis de dagboeken van Anne Frank. Miep stopte ze in haar bureaula. Alle 8 onderduikers werden op 8 augustus naar [[Kamp Westerbork]] gebracht, in het oosten van Nederland. Vanaf daar werden ze getransporteerd naar het concentratie- en vernietigingskamp [[Auschwitz (concentratiekamp)|Auschwitz]]. Dat lag in Polen dat ook door de Duitsers was bezet.
−
Nadat de schrijfster en haar familie verraden waren en gedeporteerd, heeft helpster Miep Gies de dagboekpapieren bewaard. Alleen Annes vader Otto overleefde het vernietigingskamp. Gies gaf het dagboek na de oorlog aan de vader van de schrijfster. Otto Frank redigeerde de tekst en/of liet dat door anderen doen, en publiceerde het boek in 1947 onder de titel Het Achterhuis. Het is sindsdien een van de meest gelezen boeken ter wereld geworden.[3][4]
  
   
  +
Dat was voor Anne de laatste keer dat ze haar vader heeft gezien. Vanuit Auschwitz werden Anne en haar zus Margot naar het concentratiekamp Bergen-Belsen in Duitsland gebracht. Anne kwam daar een van haar beste vriendinnen uit Amsterdam tegen. Ze heette Hanneli Goslar. Hanneli had het iets beter dan Anne, want ze kreeg soms een voedselpakket van het Rode Kruis. Ze probeerde Anne te helpen door wat eten over het hek naar haar toe te gooien. Hanneli overleefde de oorlog.
−
Ander literair werk
  
−
Anne Frank schreef naast Het Achterhuis ook een aantal andere werken.
  
   
  +
[[Bergen-Belsen]] lag tussen de Duitse steden Hamburg en Hannover. De situatie was er verschrikkelijk. Het kamp was overvol en de gevangenen kregen amper iets te eten. Anne en Margot verzwakten en kregen hoge koorts. Anne Frank stierf daar aan vlektyfus, in februari 1945, een paar dagen na haar zus Margot. Ze was toen nog geen 16 jaar oud. Ook de andere onderduikers uit het Achterhuis kwamen om. Haar vader, [[Otto Frank]], bleef als enige van het gezin in leven. Hij overleefde Auschwitz en keerde in juni 1945 terug naar Amsterdam. Toen bekend werd dat Anne was overleden gaf Miep het dagboek aan Otto Frank. Otto liet het dagboek in 1947 uitgeven als boek.
−
In 2004 verscheen het Mooie-zinnenboek. Op aanraden van haar vader had Anne (in een kasboek) fragmenten overgeschreven uit de vele boeken die zij op haar onderduikadres las. Het gaat om fragmenten en versjes die haar bijzonder troffen. In de meeste gevallen betreft het volwassenenliteratuur in het Nederlands, Duits en Engels. Het boek bevat facsimilia van Annes originele handschrift met daarnaast de gedrukte tekst. Het manuscript werd al tentoongesteld in het Anne Frank Huis en in het buitenland, maar verscheen niet eerder in druk.
  
   
  +
==Risico's voor onderduikgevers==
−
Verspreid zijn enkele gedichten van Anne verschenen die niet zijn gebundeld. Verder staat op haar naam het boek Verhaaltjes, en gebeurtenissen uit het achterhuis.
  
  +
Zoals de familie van Anne Frank zijn er ongeveer 28.000 joden die ondergedoken zijn geweest tijdens de oorlog. Van de 28.000 ondergedoken joden werden er 12.000 ontdekt, gevangengenomen en afgevoerd. Meestal waren ze net als de familie Frank verraden. Ook voor onderduikgevers was het gevaarlijk. Vaak werden ook zij gearresteerd. Van de 4 onderduikgevers van de familie Frank werden de twee vrouwen Miep Gies en Bep Voskuijl niet gearresteerd. De twee mannen wel: Johannes Voskuijl en Victor Kugler. Johannes kwam vrij omdat hij ziek was, Victor wist te ontsnappen.
   
  +
==Tijdlijn==
−
Herinneringscentra
  
  +
*1929: Anne Frank geboren in Frankfurt am Main, Duitsland
−
De herinnering aan Anne Frank wordt levend gehouden door verschillende stichtingen en musea. In Nederland beheert de Anne Frank Stichting het Anne Frank Huis. Sinds enige tijd werkt deze stichting samen met het Anne Frank Zentrum in Berlijn. In 1963 richtte Otto Frank het Anne Frank Fonds op, gevestigd in Bazel. Het fonds ondersteunt wereldwijd projecten om onder meer jongeren voor te lichten over racisme en is betrokken bij de Bildungsstätte Anne Frank in Frankfurt am Main. In de Verenigde Staten richtte Otto Frank het Anne Frank Center for Mutual Respect op, dat zijn hoofdkantoor in New York heeft.
  
  +
*1933: De familie Frank verhuist van Frankfurt am Main, naar Amsterdam
  +
*10 mei 1940: De Duitsers vallen Nederland binnen
  +
*12 juni 1942: Anne Frank krijgt voor haar dertiende verjaardag een dagboek
  +
*6 juli 1942: de familie Frank duikt onder aan de Prinsengracht 263 in Amsterdam
  +
*4 augustus 1944: De familie Frank wordt verraden en opgepakt
  +
*eind februari 1945: Anne Frank overlijdt in het concentratiekamp Bergen-Belsen
  +
*1945: Einde van de oorlog. Otto Frank krijgt in juli het dagboek van een van de helpers: Miep Gies
  +
*1947: Otto Frank publiceert het dagboek van Anne Frank. Het heeft als titel: 'Het Achterhuis'.
  +
*1980: Otto Frank overlijd op 91 jarige leeftijd.
  +
Anne Frank begon er in te schrijven op 12 juni 1942, haar 13e verjaardag. Ze schreef:
   
  +
''12 juni 1942''<br />
−
Monumenten
  
  +
''Ik zal hoop ik aan jou alles kunnen toevertrouwen, zoals ik het nog nooit aan iemand gekund heb, en ik hoop dat je een grote steun voor me zult zijn.''
−
In 1960 werd een beeld van Anne Frank op het Janskerkhof in Utrecht onthuld. In 1977 is een ander beeld van haar op de Westermarkt in Amsterdam geplaatst, vlak bij het onderduikadres. Op 9 juli 2005 werd op het Merwedeplein in Amsterdam, waar de familie Frank van 1934 tot 1942 woonde, nog een ander beeld onthuld ter nagedachtenis aan haar noodgedwongen vertrek.
  
  +
En op zaterdag 20 juni 1942 schreef ze over de toestand: ''Na mei 1940 ging het bergaf met de goede tijden: eerst de oorlog, dan de capitulatie. Jodenwet volgde op Jodenwet en onze vrijheid werd zeer beperkt. Joden moeten een jodenster dragen; Joden moeten hun fiets afgeven; Joden mogen niet in de tram; Joden mogen niet in een auto; Joden mogen alleen van 3 tot 5 uur boodschappen doen; Joden mogen alleen maar naar een Joodse kapper; Joden mogen vanaf 8 uur 's avonds tot 6 uur 's ochtends niet op straat; Joden mogen niet naar een zwembad, tennis-, hockey-of andere sportplaatsen''. Joden mochten nog veel meer dingen niet.
   
  +
Beschrijving hoe het in het Achterhuis ging. Zaterdag, 11 juli 1942
−
In mei 2009 werd besloten voor Anne Frank, haar zuster Margot en haar moeder Edith elk een monumentje op te richten in Aken in Duitsland, de laatste woonplaats voor hun komst naar Nederland. De Keulse kunstenaar Gunter Demnig zou drie messing herinneringsplaatjes wijden in het trottoir voor de woning waar de drie in 1933 bij Ediths moeder woonden, voor hun vlucht naar Nederland. Eerder liet Demnig her en der in de Bondsrepubliek, en in Nederland, al zo'n 17.000 plaatjes, zogenoemde Stolpersteine (struikelstenen), plaatsen als kleine monumenten voor de slachtoffers van de nazi's.[5]
  
   
  +
''‘Vader, moeder en Margot kunnen nog steeds niet aan het geluid van de Westertorenklok wennen, die om het kwartier zegt hoelaat het is. Ik wel, ik vond het dadelijk fijn en vooral ‘s nachts is het zo iets vertrouwd.’''
−
In de vroegere Jodenbuurt is een straat naar Anne Frank genoemd. Ook de Montessorischool, waar Anne Frank in 1941 moest vertrekken omdat ze Joods was, draagt haar naam.
  
   
  +
Zaterdag, 3 oktober 1942
−
Nominatie grootste Nederlander
  
−
In 2004 werd Anne Frank genomineerd voor het televisieprogramma De grootste Nederlander. Voor de organiserende omroep KRO was dit aanleiding om voor te stellen Anne Frank postuum te naturaliseren. Dit voorstel werd door een aantal Tweede Kamerleden gesteund. Volgens de Nederlandse wet komen echter alleen levende personen in aanmerking voor naturalisatie. Naar de mening van de Anne Frank Stichting, die onder meer het huis beheert waar Anne Frank ondergedoken heeft gezeten, wordt Anne Frank allang als Nederlands staatsburger beschouwd omdat ze in Nederland opgroeide en in Nederland haar literaire werk schreef.
  
   
  +
‘''Gisteren hebben ze mij erg geplaagd omdat ik met mijnheer van Daan samen op bed heb gelegen. “Zo vroeg al een schandaal!” En al dergelijke uitdrukkingen meer. Flauw natuurlijk. Ik zou nooit met mijnheer van Daan willen slapen in de algemene betekenis natuurlijk.’ ‘Gisteren was er weer een botsing en moeder heeft verschrikkelijk opgespeeld, Zij heeft al mijn zonden aan pappie verteld en begon erg te huilen, ik natuurlijk ook, en ik had al zo’n verschrikkelijke hoofdpijn. Ik heb pappie eindelijk verteld dat ik veel meer van “hem” houd dan van moeder. Daar heeft hij dan op gezegd dat wel weer zou overgaan, maar dat geloof ik niet.’''
−
De KRO besloot daarop de nominatie van de formeel staatloze Anne Frank in stand te houden, te meer omdat het bezit van de Nederlandse nationaliteit bij de verkiezing van De grootste Nederlander er niet echt toe zou doen. Ze eindigde op de 8ste plaats in de slotverkiezing.
  
   
  +
Ze beschreef in het dagboek wat zij meemaakte tijdens de onderduik. Ze schreef brieven aan Kitty, een denkbeeldige vriendin. Ze begint haar brieven met ''Lieve Kitty''. In maart 1944 hoort Anne een oproep op radio Oranje. De Nederlandse regering wil na de oorlog dagboeken van Nederlanders over de bezetting verzamelen en uitgeven. Om te weten wat de Nederlanders tijdens de oorlog hebben meegemaakt. Als Anne dat hoort, besluit ze haar dagboek wil uitgeven. Ze herschrijft daarvoor haar dagboek. Ze voegt er nog herinneringen aan toe en laat stukken tekst weg. Ze werkt hieraan tot haar arrestatie op 4 [[Augustus (maand)|augustus]]. Op 1 augustus 1944 schrijft Anne haar laatste dagboekbrief.
−
Bij een soortgelijk televisieprogramma in Duitsland (Unsere Besten voor de verkiezing van de grootste Duitser) werd Anne Frank eveneens genomineerd. Zij eindigde hier op de 134ste plaats.
  
   
  +
===Versies===
−
Toneel en film
  
  +
Er zijn in de loop van de jaren verschillende versies van het dagboek gekomen.
−
Er zijn diverse films en toneelstukken op Anne en haar dagboek gebaseerd. Het eerste toneelstuk kwam uit in 1955, onder de titel The Diary of Anne Frank. Dit toneelstuk won een Pulitzerprijs. In 1959 verscheen de gelijknamige verfilming, die op haar beurt drie Oscars won. Een Nederlandse versie van het toneelstuk ging in november 1956 in première in het bijzijn van koningin Juliana als Het Dagboek van Anne Frank. Een nieuwe versie van het toneelstuk kwam in 1984 uit in Nederland, onder regie van Jeroen Krabbé. In 1997 verscheen een nieuwe versie op Broadway met Natalie Portman in de hoofdrol. In 1995 kwam de documentaire Anne Frank Remembered uit en in 2001 de film Anne Frank: The Whole Story.
  
   
  +
====Versie A====
−
Van november 2010 tot februari 2011 was een muzikale bewerking van het dagboek in de Nederlandse en Belgische theaters te zien. Het muziektheaterstuk Je Anne, met in de hoofdrollen Thom Hoffman en Abke Bruins, werd geproduceerd door Mark Vijn.
  
  +
Dit is het dagboek zoals Anne dat op 12 juni 1942 begon. Ze schreef eerst in een poëziealbum dat ze voor haar dertiende verjaardag had gekregen. Toen dat vol was, schreef ze verder in dikke kantoorboeken. Versie A eindigt op 1 augustus 1944.
   
  +
====Versie B====
−
In het Theater Amsterdam werd van 8 mei 2014 tot januari 2016 het toneelstuk Anne opgevoerd dat geschreven werd door Leon de Winter en Jessica Durlacher. In 2016 ging de Duitse film Das Tagebuch der Anne Frank in première.
  
  +
Na een oproep van Minister Bolkestein op radio Oranje begon Anne haar dagboek te herschrijven en om te werken, verbeteren, liet stukken weg die ze niet interessant vond en voegde er herinneringen aan toe. In de tussentijd hield ze haar oorspronkelijke dagboek bij. De laatste brief die ze heeft herschreven beschrijft de gebeurtenissen tot 29 maart 1944.
   
  +
====Versie C====
−
Filmoverzicht
  
  +
Versie C is het dagboek die Otto Frank uit de twee eerdere versies van Anne heeft samengesteld. Dat moest hij wel doen, want van de eerste twee versies waren stukken weg. Die had helper Miep Gies na de arrestatie niet gevonden in het Achterhuis. Hij heeft sommige stukken weggelaten. Ten eerste de stukken die over seksualiteit gingen, want in 1947 was daar niet over te praten en ten tweede heeft hij heel wat onaardige opmerkingen weggelaten die Anne maakte over haar moeder en haar vriendinnen.
−
The Diary of Anne Frank (1959) (verfilming toneelstuk)
  
−
The Diary of Anne Frank (1980) (tv-film)
  
−
The Diary of Anne Frank (1987)
  
−
The Attic: The Hiding of Anne Frank (1988)
  
−
Anne Frank - De Laatste 7 Maanden (1988) (documentaire)
  
−
Anne Frank Remembered (1995) (documentaire)
  
−
Anne Frank: The Whole Story (2001)
  
−
The Diary of Anne Frank (2009)
  
−
Mi Ricordo Anna Frank (2009)
  
−
Otto Frank, de Vader van Anne (2010) (documentaire)
  
−
In de Rij voor Anne Frank (2014) (documentaire)
  
−
De Magie van het Dagboek van Anne Frank (2015) (documentaire)
  
−
Meine Tochter Anne Frank (2015) (tv-film)
  
−
Das Tagebuch der Anne Frank (2016)
  
−
Literatuur
  
−
Anne Frank - Het Achterhuis. Dagboekbrieven 14 juni 1942 - 1 augustus 1944. Amsterdam, 1947. (ISBN 978-90-446-1617-0)
  
−
Anne Frank - Verhaaltjes, en gebeurtenissen uit het Achterhuis. Amsterdam, 1982. (ISBN 3-596-12096-9)
  
−
Gedeeltelijk eerder verschenen in Weet je nog? Verhalen en sprookjes (1949) en Verhalen rondom het Achterhuis (1960).[6]
  
−
Anne Frank - Mooie-zinnenboek. Amsterdam, 2004. (ISBN 90-351-2647-5)
  
−
Anne Frank - Verzameld werk. Amsterdam, 2013. (ISBN 978-90-446-2376-5)
  
−
Secundaire literatuur
  
−
David Barnouw & Gerrold van der Stroom - Wie verraadde Anne Frank? Amsterdam, 2003. (ISBN 90-5352-932-2)
  
−
Mies Bouhuys - Anne Frank is niet van gisteren. Amsterdam, 1982. (ISBN 90-6019-825-5)
  
−
Denise de Costa - Anne Frank & Etty Hillesum. Spiritualiteit, schrijverschap, seksualiteit. Amsterdam, 1996. (ISBN 90-5018-315-8)
  
−
Robert Faurisson - Het dagboek van Anne Frank: een vervalsing. Antwerpen, 1985. (ISBN 90-900091-2-4)
  
−
Miep Gies & Alison Leslie Gold - Herinneringen aan Anne Frank. Het verhaal van Miep Gies, de steun en toeverlaat van de familie Frank in het Achterhuis. Amsterdam, 1987. (ISBN 90-351-0492-7)
  
−
Alison Leslie Gold - Anne Frank, mijn beste vriendin. Het verhaal van Hanneli Goslar. Heerhugowaard, 1999. (ISBN 90-206-2099-1)
  
−
Jeannette den Hartogh & Ruud van der Rol - Over Anne Frank. Den Haag, 1982. (ISBN 90-6252-935-6)
  
−
Dick Houwaart - Anne in 't voorbijgaan. Emoties, gedachten en verwachtingen rondom het huis en het dagboek van Anne Frank. Amsterdam, 1982. (ISBN 90-6083-338-4)
  
−
Robert M.W. Kempner - Twee uit honderdduizend: Anne Frank en Edith Stein. Onthullingen over de nazimisdaden in Nederland voor het gerechtshof te München. Bilthoven, 1969.
  
−
Carol Ann Lee - Anne Frank 1929-1945: pluk rozen op aarde en vergeet mij niet. Amsterdam, 1998. (ISBN 90-5018-532-0)
  
−
Carol Ann Lee - De wereld van Anne Frank. Amsterdam, 2000. (ISBN 90-245-4010-0)
  
−
Willy Lindwer - De laatste zeven maanden. Vrouwen in het spoor van Anne Frank. Hilversum, 1988. (ISBN 90-304-0464-7)
  
−
Jacqueline van Maarsen - Anne en Jopie. Leven met Anne Frank. Amsterdam, 1990. (ISBN 90-5018-110-4)
  
−
Jacqueline van Maarsen - Ik heet Anne, zei ze. Anne Frank. Herinneringen van Jacqueline van Maarsen.. Amsterdam, 2003. (ISBN 90-5936-021-4)
  
−
Cynthia Mercati - De kracht van onze geest. De visie van Anne Frank. Alkmaar, 1998.
  
−
Melissa Müller - Anne Frank, de biografie. Amsterdam, 1998. (ISBN 90-351-1989-4)
  
−
Bert Peene - Anne Frank, het Achterhuis. Laren, 1993. (ISBN 90-6675-553-9)
  
−
Bob Polak - Naar buiten, lucht en lachen! Een literaire wandeling door het Amsterdam van Anne Frank. Amsterdam, 2006. (ISBN 90-5937-124-0)
  
−
Mirjam Pressler - Daar verlang ik zo naar. Het levensverhaal van Anne Frank. Amsterdam, 1993. (ISBN 90-351-1290-3)
  
−
Wim Ramaker - Dag Anne Frank. Een groet in woorden. Den Haag, 1982. (ISBN 90-6207-066-3)
  
−
Ruud van der Rol & Rian Verhoeven - Anne Frank. Amsterdam, 1992. (ISBN 90-384-0329-1)
  
−
Edith Schreuder - Anne Frank. Groningen, 2003. (ISBN 90-01-13287-1)
  
−
Anna G. Steenmeijer - Weerklank van Anne Frank. Amsterdam, 1970.
  
−
Anne Frank Stichting - Anne Frank, een geschiedenis voor vandaag. Amsterdam, 1996. (ISBN 90-72972-21-X)
  
−
Anne Frank Stichting - Anne Frank Huis, een museum met een verhaal. Amsterdam, 1992. (ISBN 90-12-06601-8)
  
−
Gerrold van der Stroom - De vele gezichten van Anne Frank. Visies op een fenomeen. Amsterdam, 2003. (ISBN 90-6801-896-5)
  
−
Hedwig Verleyen - Omtrent Anne Frank. Brugge, 1993.
  
−
Cara Wilson - Liefs, Otto. Utrecht, 1995. (ISBN 90-229-8277-7)
  
−
Nanda van der Zee - De kamergenoot van Anne Frank. Amsterdam, 1990. (ISBN 90-73299-06-3)
  
−
Externe links
  
   
  +
====Versie D====
−
Anne Frank op een van de Stolpersteine
  
  +
Eind 1991 is een nieuwe uitgave van het dagboek van Anne Frank verschenen. Hiervoor werd als uitgangspunt het dagboek genomen zoals Otto dit had samengesteld. Dit dagboek werd aangevuld met alle andere stukken van versie A en versie B, zonder weglatingen. Je zou deze versie, versie D kunnen noemen. Hij is een kwart dikker dan de vorige uitgave.
−
Biografie
  
  +
−
Anne Frank in het Biografisch Woordenboek van Nederland
  
  +
====Versie E====
−
Biografieën, werken en teksten bij de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren (dbnl)
  
  +
Aan versie E zijn de later vier gevonden pagina's in 2001 toegevoegd. Bij deze versie wordt ook het boek ‘Verhaaltjes en gebeurtenissen vanuit het Achterhuis’ geleverd.
−
Koninklijke Bibliotheek - dossier Anne Frank
  
  +
−
Anne Frank op het Joods Monument
  
  +
==Beroemd==
−
Stichting
  
  +
Anne Frank schreef in haar dagboek dat ze later een beroemd schrijfster of een journaliste wilde worden. Na haar arrestatie vond een van de helpers, Miep Gies, haar dagboeken in het Achterhuis, waar de onderduikers meer dan twee jaar ondergedoken hadden gezeten. Toen bekend werd dat Anne was overleden gaf Miep het dagboek aan Otto Frank. Otto liet het dagboek in 1947 uitgeven als boek. Het werd na verloop van tijd een groot succes. Het wordt nog altijd wereldwijd gelezen en is in meer dan 70 talen vertaald.
−
Anne Frank Stichting
  
  +
−
Overige
  
  +
==Videoclips==
−
Anne Frank op Go2War2.nl
  
  +
* [https://www.youtube.com/watch?v=n4yLdvetDHQ&list=PLi_srCikhtggb0XZKcFfRUFK8Zew21W5y&index=44/ Video over de haat en het racisme en het antwoord van Anne Frank]
−
Kanaal op YouTube met onder meer historische opnames
  
  +
−
Bronnen, noten en/of referenties
  
  +
== Externe links ==
−
Anne Franks laatste maanden, Anne Frank Stichting, 31 maart 2015
  
  +
* [https://www.annefrank.org/nl/anne-frank/het-achterhuis/overloop/ Het Achterhuis Online, een 3D-versie van het huis in Amsterdam waar Anne Frank tijdens de Tweede Wereldoorlog ondergedoken zat.]
−
Nieuwe invalshoek arrestatie Anne Frank, Anne Frank Stichting, 16 december 2016
  
  +
* [https://www.annefrank.org/nl/Subsites/Tijdlijn/ De Anne Frank Tijdlijn, met veel informatie over Anne, haar familie, en de Tweede Wereldoorlog]
−
Anne Frank, Literatuurmuseum
  
  +
* [https://webpad-annefrank.yurls.net/ Webpad Anne Frank]
−
(en) Anne Frank - Het Achterhuis, Baumann Rare Books
  
  +
<!--HTTP niet HTTPS-->
−
(de) "«Stolperstein» für Anne Frank in Aachen", Aachener Nachrichten, 7 mei 2009
  
  +
* [http://www.inghist.nl/Onderzoek/Projecten/BWN/lemmata/bwn6/frank Anne Frank in het ''Biografisch Woordenboek van Nederland'']
−
Digitale bibliotheek voor de Nederlandse letteren
  
  +
* [https://www.annefrank.org/ Anne Frank Stichting]
  +
* [https://www.webkwestie.nl/anne%20frank/ Webkwestie - webquest Anne Frank]
  +
* [https://kind-in-de-tweede-wereldoorlog.webkwestie.nl/ Webkwestie - webquest Kind in de Tweede wereldoorlog]
  +
  +
[[es:Anne Frank]]
  +
[[Categorie:Persoon in de Tweede Wereldoorlog]]
  +
[[Categorie:Tweede Wereldoorlog]]
  +
[[Categorie:Nederlands schrijver]]
  +
[[Categorie:Historische vrouwen]]

Versie van 13 dec 2023 18:03

Anne Frank
Monument in Utrecht

Annelies Marie Frank (Anne) (Frankfurt am Main, Duitsland, 12 juni 1929 - Bergen-Belsen, Duitsland, (waarschijnlijk) februari 1945).

Anne Frank was een Duits-Joods meisje. Ze is omgekomen tijdens de Tweede Wereldoorlog, net als zes miljoen andere Joden. Ze stierf in het concentratiekamp Bergen-Belsen in Duitsland in februari 1945.

Anne Frank is na haar dood in de hele wereld bekend geworden omdat ze tijdens de oorlog een dagboek heeft geschreven.,Na de oorlog is het uitgebracht en in meer dan 70 talen is vertaald. Anne Frank is daarmee het symbool geworden van de zes miljoen joodse slachtoffers tijdens de Tweede Wereldoorlog. Er zijn ook veel boeken over haar geschreven. Daarnaast zijn er veel films en toneelstukken gemaakt over het dagboek en haar leven.

Anne Frank kreeg haar dagboek voor haar dertiende verjaardag op 12 juni 1942. De eerste regels uit haar dagboek zijn: ‘Ik zal hoop ik aan jou alles kunnen toevertrouwen, zoals ik het nog aan niemand gekund heb, en ik hoop dat je een grote steun voor me zult zijn.’ - 12 juni 1942.

Van Frankfurt naar Amsterdam

Anne werd geboren op 12 juni 1929 in Frankfurt am Main, een stad in Duitsland. Ze was de dochter van Otto en Edith Frank-Holländer. Ze had een oudere zus Margot Frank, die geboren werd op 16 februari 1926. Op 13 maart In 1932 waren er verkiezingen in Duitsland, waarbij de nazi’s (de aanhangers van Hitler) veel stemmen wonnen. Adolf Hitler kwam aan de macht in 1933. Hitler gaf de schuld van alle problemen in Duitsland aan de Joden en begon hen te vervolgen. Joden verloren hun baan en er was ook geweld tegen Joden en dat was nog maar het begin.

Anne's ouders zagen voor henzelf en de kinderen geen toekomst meer in Duitsland omdat Adolf Hitler joden vervolgde.

Annes vader Otto ging in de zomer van 1933 naar Nederland, Edith in november, Anne en Margot gingen toen naar hun oma in Aken (vlak bij de Nederlandse grens). Margot kwam in december 1933 naar Nederland en Anne volgde in februari 1934, waar ze als verjaardagscadeau voor Margot op de tafel werd gezet. De familie Frank woonde in Amsterdam, aan het Merwedeplein 37, op de tweede verdieping. Op het plein woonden nog meer Joden die uit Duitsland waren gevlucht. Er stonden namelijk veel huizen leeg. Anne en Margot gingen allebei naar school in de buurt en leerden Nederlands. Anne had veel vrienden op school en in de buurt en genoot ervan om met ze te spelen. Anne hield van schaatsen, lezen, films en verzamelde plaatjes van filmsterren.

De familie Frank was liberaal -joods. Dat betekent dat ze zich verbonden voelden met de joodse tradities, maar niet streng waren wat betreft de regels.

In Amsterdam had Anne Frank een fijne tijd, totdat de Duitse legers in mei 1940 Nederland binnenvielen en ons land bezetten. Net als in Duitsland begonnen de nazi's (nationaalsocialisten) in Nederland Joden te vervolgen; stapje voor stapje.

Iedereen moest zich in 1941 melden en registreren of ze Joods of niet-Joods zijn. Er kwamen steeds meer maatregelen tegen de Joden en andere groepen die volgens de nazi's vernietigd moesten worden, zoals zigeuners (Sinti en Roma), gehandicapten, en homoseksuelen. Joden mochten niet meer naar de bioscoop, niet meer naar het zwembad en joodse kinderen zoals Anne Frank mochten alleen nog naar een joodse school met alleen joodse leerlingen. Joden kwamen steeds meer apart te staan. Vanaf 1 mei 1942 moest Anne net als alle andere Joden in Nederland een gele ster op haar kleren dragen.

Op 12 juni 1942 werd Anne 13 jaar. Van haar ouders kreeg ze een rood geruit dagboek cadeau. Ze vond het haar mooiste cadeau en begon er direct in te schrijven.

Op 29 juni 1942 stond er in alle Nederlandse kranten dat de Duitse bezetter besloten had dat de Joden in werkkampen in Duitsland moesten gaan werken. Margot was een van de eerste Joden die op 5 juli 1942 een oproep (brief) kreeg dat ze naar een werkkamp in Duitsland moest. Anne hoorde van haar vader dat ze de volgende ochtend direct gingen onderduiken. Ze moest haar spullen pakken en stopte als eerste haar dagboek in.

Anne Frank lacht naar de schoolfotograaf.jpg

Aan de achterkant van het bedrijfsgebouw van haar vader aan de Prinsengracht 263 in het centrum van Amsterdam was een kleiner huis aangebouwd, dat leeg stond. Het heette het Achterhuis en was deel van het bedrijf Opekta waar Otto Frank directeur was. Op 6 juli 1942 verstopten zij zich in dat huis.

Onderduiken

Veel mensen geloofden niet dat ze naar Duitsland moesten om te gaan werken. Ze zochten naar huizen waar ze zich met hulp van bewoners konden verstoppen. Zo hoopten ze uit de handen van de Duitsers te blijven. Maar dat was niet gemakkelijk. Je moest een plek vinden en mensen die je wilden helpen. Het was ook gevaarlijk, want onderduiken was verboden.

Ook de vader en moeder van Anne Frank hadden een plan bedacht. Ze hadden in het geheim spullen naar het achterhuis gebracht. Het achterhuis was een deel van Otto's bedrijf. Vier mensen die voor Otto Frank werkten wilden helpen. Samen met Hermann van Pels, Auguste van Pels en hun zoon Peter van Pels doken ze onder. Later kwam er nog iemand bij, Fritz Pfeffer. Er waren in totaal dus 8 onderduikers.

Door de week en op zaterdag werkten er mensen in zijn bedrijf. Zij mochten absoluut niet te weten komen dat er mensen in het achterhuis waren ondergedoken. Er waren 4 mensen die het wel wisten en de onderduikers hielpen, Miep Gies, Bep Voskuijl, Johannes Kleiman en Victor Kugler. Ze zorgden voor eten en kleren en alle andere dingen die de onderduikers nodig hadden. Zoals schoolboeken voor Margot, Anne en Peter.

Ze maakten gordijnen voor de ramen en ze moesten heel stil zijn, zodat de mensen die overdag in het bedrijf werkten hen niet konden horen. Ze wisten dat er zware straffen stonden op het onderduiken, daarom was er voortdurend angst voor ontdekking. Overdag konden ze zelfs de wc niet doortrekken omdat anders de andere mensen die in het bedrijf werkten er achter konden komen dat er onderduikers waren. Het gebouw was namelijk erg gehorig. Daarom moesten ze wachten totdat de mensen die overdag in het bedrijf werkten, weggingen. Niemand wist hoelang de oorlog zou duren.

Anne schreef vaak in haar dagboek. Het werd haar beste vriendin en die noemde ze Kitty. Toen ze net ondergedoken was, schreef Anne in 1942 in haar dagboek: onze schuilplaats is nu pas een echte schuilplaats geworden. Mijnheer Kugler (een vriend van zijn vader) vond het namelijk beter om voor onze toegangsdeur een kast te plaatsen, maar dan natuurlijk een kast die draaibaar is en die dan als een deur opengaat I In het achterhuis moesten Anne Frank en de andere onderduikers overdag muisstil zijn. Anne miste haar vriendinnen. Ze vond het erg dat ze nooit naar buiten kon. Anne schreef hoe het dagelijks leven in het achterhuis eruitzag. Maar ook dat ze bang was om ontdekt te worden tijdens het onderduiken. Omdat de onderduikers zolang boven op elkaar zaten, waren er ook ruzies. Soms werd het Anne teveel. Gelukkig kon ze dan haar hart luchten in haar dagboek. Zo schrijft Anne op 16 maart 1944 in haar dagboek. "Het fijnste van alles vind ik nog dat ik dat wat ik denk en voel tenminste nog op kan schrijven, anders zou ik compleet stikken.",

Ontdekt

Anne Frank en de andere onderduikers hoopten dat de Duitsers hen niet zouden vinden. Ze waanden zich veilig in het huis aan de Prinsengracht in Amsterdam. Maar op 4 augustus 1944 werd de schuilplaats helaas ontdekt. Degene die hen arresteerde heette Karl Silberbauer. Op 4 augustus 1944 stopte 's ochtends tussen tien uur en halfelf een auto voor het huis aan de Prinsengracht 263. De ss-Oberscharfuhrer Karl Silberbauer, in uniform, stapte samen met ten minste drie Nederlandse agenten. Ze waren waarschijnlijk verraden, we weten alleen niet door wie. Het is ook mogelijk dat ze bij een huiszoeking toevallig ontdekt zijn. De onderduikers hadden er toen ruim twee jaar gezeten. Ze waren er namelijk op 6 juli 1942 gekomen.

Kort nadat de familie Frank gevangen was genomen, vonden de helpster Miep Gies en Bep Voskuijl op de vloer van het achterhuis de dagboeken van Anne Frank. Miep stopte ze in haar bureaula. Alle 8 onderduikers werden op 8 augustus naar Kamp Westerbork gebracht, in het oosten van Nederland. Vanaf daar werden ze getransporteerd naar het concentratie- en vernietigingskamp Auschwitz. Dat lag in Polen dat ook door de Duitsers was bezet.

Dat was voor Anne de laatste keer dat ze haar vader heeft gezien. Vanuit Auschwitz werden Anne en haar zus Margot naar het concentratiekamp Bergen-Belsen in Duitsland gebracht. Anne kwam daar een van haar beste vriendinnen uit Amsterdam tegen. Ze heette Hanneli Goslar. Hanneli had het iets beter dan Anne, want ze kreeg soms een voedselpakket van het Rode Kruis. Ze probeerde Anne te helpen door wat eten over het hek naar haar toe te gooien. Hanneli overleefde de oorlog.

Bergen-Belsen lag tussen de Duitse steden Hamburg en Hannover. De situatie was er verschrikkelijk. Het kamp was overvol en de gevangenen kregen amper iets te eten. Anne en Margot verzwakten en kregen hoge koorts. Anne Frank stierf daar aan vlektyfus, in februari 1945, een paar dagen na haar zus Margot. Ze was toen nog geen 16 jaar oud. Ook de andere onderduikers uit het Achterhuis kwamen om. Haar vader, Otto Frank, bleef als enige van het gezin in leven. Hij overleefde Auschwitz en keerde in juni 1945 terug naar Amsterdam. Toen bekend werd dat Anne was overleden gaf Miep het dagboek aan Otto Frank. Otto liet het dagboek in 1947 uitgeven als boek.

Risico's voor onderduikgevers

Zoals de familie van Anne Frank zijn er ongeveer 28.000 joden die ondergedoken zijn geweest tijdens de oorlog. Van de 28.000 ondergedoken joden werden er 12.000 ontdekt, gevangengenomen en afgevoerd. Meestal waren ze net als de familie Frank verraden. Ook voor onderduikgevers was het gevaarlijk. Vaak werden ook zij gearresteerd. Van de 4 onderduikgevers van de familie Frank werden de twee vrouwen Miep Gies en Bep Voskuijl niet gearresteerd. De twee mannen wel: Johannes Voskuijl en Victor Kugler. Johannes kwam vrij omdat hij ziek was, Victor wist te ontsnappen.

Tijdlijn

  • 1929: Anne Frank geboren in Frankfurt am Main, Duitsland
  • 1933: De familie Frank verhuist van Frankfurt am Main, naar Amsterdam
  • 10 mei 1940: De Duitsers vallen Nederland binnen
  • 12 juni 1942: Anne Frank krijgt voor haar dertiende verjaardag een dagboek
  • 6 juli 1942: de familie Frank duikt onder aan de Prinsengracht 263 in Amsterdam
  • 4 augustus 1944: De familie Frank wordt verraden en opgepakt
  • eind februari 1945: Anne Frank overlijdt in het concentratiekamp Bergen-Belsen
  • 1945: Einde van de oorlog. Otto Frank krijgt in juli het dagboek van een van de helpers: Miep Gies
  • 1947: Otto Frank publiceert het dagboek van Anne Frank. Het heeft als titel: 'Het Achterhuis'.
  • 1980: Otto Frank overlijd op 91 jarige leeftijd.

Anne Frank begon er in te schrijven op 12 juni 1942, haar 13e verjaardag. Ze schreef:

12 juni 1942
Ik zal hoop ik aan jou alles kunnen toevertrouwen, zoals ik het nog nooit aan iemand gekund heb, en ik hoop dat je een grote steun voor me zult zijn. En op zaterdag 20 juni 1942 schreef ze over de toestand: Na mei 1940 ging het bergaf met de goede tijden: eerst de oorlog, dan de capitulatie. Jodenwet volgde op Jodenwet en onze vrijheid werd zeer beperkt. Joden moeten een jodenster dragen; Joden moeten hun fiets afgeven; Joden mogen niet in de tram; Joden mogen niet in een auto; Joden mogen alleen van 3 tot 5 uur boodschappen doen; Joden mogen alleen maar naar een Joodse kapper; Joden mogen vanaf 8 uur 's avonds tot 6 uur 's ochtends niet op straat; Joden mogen niet naar een zwembad, tennis-, hockey-of andere sportplaatsen. Joden mochten nog veel meer dingen niet.

Beschrijving hoe het in het Achterhuis ging. Zaterdag, 11 juli 1942

‘Vader, moeder en Margot kunnen nog steeds niet aan het geluid van de Westertorenklok wennen, die om het kwartier zegt hoelaat het is. Ik wel, ik vond het dadelijk fijn en vooral ‘s nachts is het zo iets vertrouwd.’

Zaterdag, 3 oktober 1942

‘Gisteren hebben ze mij erg geplaagd omdat ik met mijnheer van Daan samen op bed heb gelegen. “Zo vroeg al een schandaal!” En al dergelijke uitdrukkingen meer. Flauw natuurlijk. Ik zou nooit met mijnheer van Daan willen slapen in de algemene betekenis natuurlijk.’ ‘Gisteren was er weer een botsing en moeder heeft verschrikkelijk opgespeeld, Zij heeft al mijn zonden aan pappie verteld en begon erg te huilen, ik natuurlijk ook, en ik had al zo’n verschrikkelijke hoofdpijn. Ik heb pappie eindelijk verteld dat ik veel meer van “hem” houd dan van moeder. Daar heeft hij dan op gezegd dat wel weer zou overgaan, maar dat geloof ik niet.’

Ze beschreef in het dagboek wat zij meemaakte tijdens de onderduik. Ze schreef brieven aan Kitty, een denkbeeldige vriendin. Ze begint haar brieven met Lieve Kitty. In maart 1944 hoort Anne een oproep op radio Oranje. De Nederlandse regering wil na de oorlog dagboeken van Nederlanders over de bezetting verzamelen en uitgeven. Om te weten wat de Nederlanders tijdens de oorlog hebben meegemaakt. Als Anne dat hoort, besluit ze haar dagboek wil uitgeven. Ze herschrijft daarvoor haar dagboek. Ze voegt er nog herinneringen aan toe en laat stukken tekst weg. Ze werkt hieraan tot haar arrestatie op 4 augustus. Op 1 augustus 1944 schrijft Anne haar laatste dagboekbrief.

Versies

Er zijn in de loop van de jaren verschillende versies van het dagboek gekomen.

Versie A

Dit is het dagboek zoals Anne dat op 12 juni 1942 begon. Ze schreef eerst in een poëziealbum dat ze voor haar dertiende verjaardag had gekregen. Toen dat vol was, schreef ze verder in dikke kantoorboeken. Versie A eindigt op 1 augustus 1944.

Versie B

Na een oproep van Minister Bolkestein op radio Oranje begon Anne haar dagboek te herschrijven en om te werken, verbeteren, liet stukken weg die ze niet interessant vond en voegde er herinneringen aan toe. In de tussentijd hield ze haar oorspronkelijke dagboek bij. De laatste brief die ze heeft herschreven beschrijft de gebeurtenissen tot 29 maart 1944.

Versie C

Versie C is het dagboek die Otto Frank uit de twee eerdere versies van Anne heeft samengesteld. Dat moest hij wel doen, want van de eerste twee versies waren stukken weg. Die had helper Miep Gies na de arrestatie niet gevonden in het Achterhuis. Hij heeft sommige stukken weggelaten. Ten eerste de stukken die over seksualiteit gingen, want in 1947 was daar niet over te praten en ten tweede heeft hij heel wat onaardige opmerkingen weggelaten die Anne maakte over haar moeder en haar vriendinnen.

Versie D

Eind 1991 is een nieuwe uitgave van het dagboek van Anne Frank verschenen. Hiervoor werd als uitgangspunt het dagboek genomen zoals Otto dit had samengesteld. Dit dagboek werd aangevuld met alle andere stukken van versie A en versie B, zonder weglatingen. Je zou deze versie, versie D kunnen noemen. Hij is een kwart dikker dan de vorige uitgave.

Versie E

Aan versie E zijn de later vier gevonden pagina's in 2001 toegevoegd. Bij deze versie wordt ook het boek ‘Verhaaltjes en gebeurtenissen vanuit het Achterhuis’ geleverd.

Beroemd

Anne Frank schreef in haar dagboek dat ze later een beroemd schrijfster of een journaliste wilde worden. Na haar arrestatie vond een van de helpers, Miep Gies, haar dagboeken in het Achterhuis, waar de onderduikers meer dan twee jaar ondergedoken hadden gezeten. Toen bekend werd dat Anne was overleden gaf Miep het dagboek aan Otto Frank. Otto liet het dagboek in 1947 uitgeven als boek. Het werd na verloop van tijd een groot succes. Het wordt nog altijd wereldwijd gelezen en is in meer dan 70 talen vertaald.

Videoclips

Externe links

Afkomstig van Wikikids , de interactieve Nederlandstalige Internet-encyclopedie voor en door kinderen. "https://wikikids.nl/index.php?title=Anne_Frank&oldid=830342"