Gebruiker:Mike1023/Kladblok
| Liberale Partij Parti libéral | |
| Oprichting | 1846 |
| Opheffing | 1961 |
| Actief in | .svg){kind=small} België
|
| Richting | Links tot centrumlinks |
| Stroming | Liberalisme Klassiek liberalisme Secularisme |
| Overig | |
| Internationale organisatie | Radicale Internationale (tot 1936) Liberale Internationale (1947-1961) |
| Opgegaan in | Partij voor Vrijheid en Vooruitgang (PVV) |
Portaal  Politiek
| |
De Liberale Partij was een Belgische politieke partij die tussen 1846 en 1961 bestond. Het was de eerste politieke partij die in het gehele land actief was. Tijdens de 19e eeuw was de Liberale Partij samen met de Katholieke Partij een van de twee belangrijke partijen. De partij verloor echter veel zetels tijdens de jaren 1880, waardoor het naar de derde plaats zakte.
De partij leverde een belangrijke bijdrage aan de Belgische politiek. Ook verschillende Belgische premiers waren lid van de Liberale Partij, zoals Walthère Frère-Orban en Charles Rogier. De liberalen maakten zich sterk voor vrijhandel en een strikte scheiding tussen kerk en staat. Zo vonden zij dat er geen religieus onderwijs bekostigt mocht worden met gemeenschapsgeld. In 1961 ging de partij op in de Partij voor Vrijheid en Vooruitgang (PVV). Tien jaar later splitste deze partij weer in Vlaamse en Franstalige partij. De Open Vld en de Mouvement Réformateur (MR) zijn de politieke nakomelingen van de Liberale Partij.
Geschiedenis
Oprichting
Tijdens de Belgische Revolutie waren zowel de liberalen als de katholieken tegen de Nederlandse koning. Zij hadden hier elk hun eigen redenen voor, maar besloten samen te werken. Met succes wisten zij België onafhankelijk te maken. In de jaren na de Belgische Revolutie bleven zij samenwerken. Dit wordt het unionisme genoemd. Hoewel de katholieken een meerderheid hadden, bleven zij samenwerken met de liberalen. Dit leidde tot verschillende compromissen. Zo kregen de liberalen een redelijk liberale grondwet voor die tijd. De katholieken mochten weer het onderwijs regelen.
_(14577138309).jpg)
In de jaren 1840 ontstond er meer weerstand tegen het unionisme. De liberalen wilden namelijk meer vrijheid, terwijl de katholieken dit niet wilden. De liberalen besloten daarom een eigen partij op te richten. In 1846 werd de Liberale Partij opgericht in het stadhuis van Brussel. De liberalen schreven ook een verkiezingsprogramma. Hierin stond onder meer dat:
- De liberalen streefden naar meer vrijheid, zoals een grotere vrijheid van meningsuiting en persvrijheid.
- De liberalen wilden publieke scholen. In die tijd werd het onderwijs door de kerk geregeld.
- De liberalen wilden de leefomstandigheden van arbeiders verbeteren.
- De liberalen wilden een kieshervorming, waardoor meer mensen zouden kunnen stemmen.
Hoogtepunt van het liberalisme
De Liberale Partij behaalde bij de verkiezingen van 1847 meteen al een grote overwinning. Hierdoor kon er een liberale regering onder Charles Rogier gevormd worden. Deze regering kon echter weinig uitvoeren, aangezien één jaar later grote onrust in Europa uitbrak. In Parijs was de Februarirevolutie uitgebroken. De Franse koning moest aftreden en de republiek werd uitgeroepen. Ook in Duitsland, Nederland, Hongarije en Oostenrijk was het onrustig. In België waren er slechts kleine opstanden, maar deze zorgden wel voor angst bij zowel de liberalen als katholieken. Zij besloten samen te werken om enkele veranderingen door te voeren. Zo werd het censuskiesrecht verlaagd, waardoor meer mensen konden stemmen. Voor de Liberale Partij betekende dit meer steun en vertrouwen. De partij werd als gematigd gezien, aangezien het zich afkeerde van het geweld en de revolutie.
.jpg)
Tijdens de verkiezingen van 1852 konden nieuwe groepen mensen gaan stemmen. Zij stemden meestal op de Liberale Partij, waardoor de steun voor deze partij groeide. De partij was vooral populair onder ondernemers, werkgevers, handelaars en in industriële gebieden en steden. De partij steunde de Industriële Revolutie, vrijhandel en meer vrijheden. Tussen 1852 en 1884 wordt daarom ook gesproken van het triomf van het liberalisme of de Liberale hegemonie. België werd tijdens deze periode geleid door vrijwel alleen liberale regeringen. Naast Charles Rogier waren ook Henri de Brouckère en Walthère Frère-Orban premier. Frère-Orban zou tijdens deze periode een grote invloed hebben op de Liberale Partij.
De liberalen wilden de rol van religie binnen de overheid beperken. Zo wilden de liberalen dat er geen overheidsgeld naar religieus onderwijs ging. In 1850 hadden de liberalen al een wet ingevoerd waardoor het publiek onderwijs werd uitgebreid. Onder Frère-Orban werden de regels voor religieuze aangescherpt. Zo moesten onderwijzers op alle scholen een diploma van een publieke school bezitten. Ook mochten godsdienstlessen alleen buiten schooltijd plaatsvinden. De katholieken en liberalen hadden daarom ruzie. Deze ruzie staat bekend als de schoolstrijd en zou pas in de jaren 1960 worden opgelost.
Hoewel de liberalen eerst opkwamen voor de rechten van arbeiders, verdween dit meer naar de achtergrond. Arbeiders konden toentertijd niet stemmen. Zij verenigden zich in 1885 als de Belgische Werkliedenpartij, de eerste socialistische (BWP) partij van België. De BWP organiseerde samen met vakbonden stakingen. Na een grote staking in 1893 werd uiteindelijk het algemeen meervoudig stemrecht doorgevoerd. Alle mannelijke burgers van 25 jaar en ouder konden stemmen. Wel kregen mannelijke kiezers met extra bezittingen twee of drie stemmen. Voor de Liberale Partij betekende deze wijziging het definitieve einde van hun hegemonie. Radicale kiezers gingen naar de BWP, terwijl conservatieve kiezers naar de Katholieke Partij gingen.