Organisatie van Amerikaanse Staten
| Organisatie van Amerikaanse Staten Organization of American States Organización de los Estados Americanos Organisation des États américains Organização dos Estados Americanos
| |
|---|---|
| Bestuurscentrum | Washington D.C., Verenigde Staten |
| Werktaal | Engels, Frans, Spaans & Portugees |
| Lidmaatschap | 32 (of 33) leden |
| Inwoners | 1.028.404.247 (2023) |
| Confederatievorm | Verdragsorganisatie |
_-_disputed_version.svg)
De Organisatie van Amerikaanse Staten (OAS) is een internationale organisatie op het Amerikaans continent. De organisatie bestaat uit 32 (of 33) Amerikaanse landen die samenwerken op het gebied van mensenrechten, sociale onderwerpen, economie en veiligheid. Ook steunt de Organisatie van Amerikaanse Staten de democratie in haar lidstaten en is toezichthouder bij verkiezingen.
De organisatie werd in 1948 opgericht met als doel om het communisme op het westelijk halfrond te bestrijden. De Verenigde Staten waren immers in oorlog met de Sovjet-Unie. Zij vreesden de invloed van de Sovjets in Latijns-Amerika. Het Inter-Amerikaans Hof voor de Rechten van de Mens is onderdeel van de OAS.
De organisatie heeft vier officiële talen: Engels, Spaans, Portugees en Frans.
Geschiedenis
Al in het begin van de 19e eeuw waren er ideeën voor samenwerking op het Amerikaans continent. Zo hielden de Zuid-Amerikaanse vrijheidsstrijders Simón Bolívar en José de San Martín een congres in Panama. Zij pleitten voor een bond van Amerikaanse republieken met een leger en parlement. Bij het congres waren vertegenwoordigers van Gran Colombia, Argentinië, Peru, Bolivia, de Verenigde Staten van Centraal-Amerika en Mexico aanwezig. Het idee kwam nooit ver en de Latijns-Amerikaanse landen gingen hun eigen weg in.
Tussen 1889 en 1890 werd de Pan-American Conference gehouden in Washington D.C. Het evenement werd later nog een aantal keer gehouden. De conferentie was bedoeld om samenwerking tussen Amerikaanse staten te promoten. In het midden van de jaren 1930 kwam president Franklin D. Roosevelt met het idee voor de Organisatie van Amerikaanse Staten. Door middel van de organisatie wilde hij goede banden met de andere Amerikaanse landen behouden. Ook wilde hij buitenlandse invloeden van totalitaire regimes (zoals Nazi-Duitsland) weren. De Tweede Wereldoorlog zorgde voor een grotere noodzaak aan de organisatie.
In 1948 werd de Organisatie van Amerikaanse Staten gesticht. De organisatie speelde tijdens de Koude Oorlog een rol om de verspreiding van het communisme te weren. De Amerikanen vreesden namelijk dat het communisme voet aan de grond in Latijns-Amerika zou krijgen. De Verenigde Staten beschouwen Latijns-Amerika als hun achtertuin en speelden al zo'n 150 jaar een grote rol in de regio.
De organisatie bestond tijdens de oprichting uit Argentinië, Bolivia, Brazilië, Chili, Colombia, Costa Rica, Cuba, de Dominicaanse Republiek, Ecuador, El Salvador, Guatemala, Haïti, Honduras, Mexico, Nicaragua, Panama, Paraguay, Peru, Uruguay, Venezuela en de Verenigde Staten. De Amerikanen wilden aanvankelijk niet dat Canada onderdeel van de organisatie zou worden. Canada was toentertijd nog nauwer verbonden met de Verenigd Koninkrijk dan tegenwoordig. De Amerikanen vreesden daarom dat de Britten invloed in de organisatie zouden krijgen. De Amerikanen bedachten zich al vrij snel toen bleek dat de Canadezen hun eigen buitenlands beleid voerden. Toch had Canada geen interesse om onderdeel van de organisatie te worden. Pas in de jaren 1980 ontstond interesse, waarna Canada officieel een lid werd in 1990.
Ondertussen waren ook andere landen toegetreden: Barbados en Trinidad en Tobago (in 1967), Jamaica (in 1969), Grenada (in 1975), Suriname (in 1977), Dominica en Saint Lucia (in 1979), Antigua en Barbuda en Saint Vincent en de Grenadines (in 1981), de Bahama's (in 1982), Saint Kitts en Nevis (in 1984) en tenslotte Belize en Guyana (in 1991).
Doelen
Tegenwoordig heeft de Organisatie van Amerikaanse Staten de volgende doelen:
- Het steunen van samenwerking tussen lidstaten.
- Het beschermen van de soevereiniteit, vrijheid en onafhankelijkheid van haar lidstaten.
- Het steunen van vrede, veiligheid en democratie op het Amerikaans continent.
- Het steunen van democratie in haar lidstaten zonder in te grijpen.
- Het vinden van mogelijke oplossingen voor complexe problemen.
- Het beschermen van de mensenrechten.
- Het steunen van vrijhandel.
- Het bestrijden van drugshandel en -criminaliteit.
- Het bestrijden van extreme vormen van armoede
- Het limiteren van wapens en wapenhandel in de regio
- Het bestrijden van klimaatverandering en milieuvervuiling.
De OAS heeft in het verleden meegewerkt aan de terugkeer van de democratie in Nicaragua, Suriname en Haïti. Ook heeft de organisatie enkele grensconflicten weten op te lossen zoals het conflict tussen Guatemala en Belize.
Lidstaten
Huidige lidstaten
Sinds 2023 bestaat de Organisatie van Amerikaanse Staten uit 32 (of 33) lidstaten. Dat zijn:
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
Opmerking: De deelname van Venezuela aan de Organisatie van Amerikaanse Staten is omstreden. In 2017 gaf de Venezolaanse regering van Nicolás Maduro aan dat het land uit de organisatie zou stappen. Na een politieke crisis in het land in 2019 erkennen veel landen Maduro niet meer als de echte president van Venezuela, maar oppositieleider Juan Guaidó. Guaidó schreef een brief aan de OAS waarin hij uitte dat Venezuela wenste onderdeel te blijven van de OAS. Daarom is de oppositieregering vertegenwoordigd in de OAS, maar de regering van Maduro niet.
Voormalige lidstaten
In het verleden waren ook de volgende landen lid van de Organisatie van Amerikaanse Staten:
Cuba (1948-1961): Na de Cubaanse Revolutie besloot een meerderheid van de lidstaten om Cuba uit de organisatie te verwijderen. Redenen hiervoor waren de communistische ideologie van het land, de schending van de mensenrechten en gebrek aan democratie. In 2009 waren er plannen om de schorsing van Cuba op te heffen, maar tot op het heden is dat nog niet gebeurd.
Nicaragua (1948-2023): In 2021 verklaarde de Organisatie van Amerikaanse Staten dat de herverkiezing van Daniel Ortega als president van Nicaragua niet eerlijk verlopen was. Volgens de OAS is Nicaragua een niet-democratisch land zonder vrije verkiezingen en transparant landsbestuur. Nicaragua besloot in 2022 om uit de Organisatie van Amerikaanse Staten te stappen; dat ging één jaar later in.
Observerende lidstaten
Daarnaast zijn er nog enkele observerende lidstaten. Dat zijn landen waarmee de OAS goede banden heeft, maar geen onderdeel zijn de organisatie. Toch worden vertegenwoordigers van die landen soms uitgenodigd. In totaal heeft de organisatie 69 permanent observerende lidstaten. Hieronder vallen ook vier landen met overzeese gebieden op het Amerikaanse continent: het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk, Nederland en Denemarken. Ook de Europese Unie is een observerende lidstaat van de OAS.
Rusland was tot 2022 een observerende lidstaat, maar verloor die status na de Russische invasie van Oekraïne sinds 2022.
Onderdelen
Permanente Raad
.jpg)
De Permanente Raad vergadert continue over verschillende onderwerpen in het Pan American Union Building in Washington D.C. Iedere lidstaat stuurt één ambassadeur naar de Permanente Raad. De Permanente Raad heeft iets minder macht dan de Algemene Vergadering. Toch komt de Permanente Raad vaker samen. Hierdoor gaat die raad over het dagelijks bestuur van de organisatie. Ook gaat de raad over acties die nog bezig zijn.
Algemene Vergadering
De Algemene Vergadering van de Organisatie van Amerikaanse Staten is het belangrijkste orgaan van de OAS. Ieder jaar komt de Algemene Vergadering minimaal één keer samen. Ieder jaar is een andere lidstaat de gastheer van de vergadering. In sommige gevallen kan de Permanente Raad een extra Algemene Vergadering aanvragen.
Op de Algemene Vergadering heeft iedere lidstaat één stem. De Algemene Vergadering neemt resoluties en besluiten aan met een normale meerderheid. De vergadering heeft de volgende taken:
- Resoluties en verklaringen aannemen over de algemene koers van de OAS.
- Begrotingen goedkeuren en de bijdragen van lidstaten bepalen.
- De verslagen van agentschappen goedkeuren.
- De leden van agentschappen kiezen.
Agentschappen
Onder OAS vallen de volgende agentschappen:
- De Pan-Amerikaanse Gezondheidsorganisatie
- Het Inter-Amerikaanse Kinderinstituut
- De Inter-Amerikaanse Commissie voor vrouwen
- Het Pan-Amerikaanse Instituut voor Geografie en Geschiedenis
- Het Inter-Amerikaanse Instituut voor Samenwerking en Landbouw
Inter-Amerikaans Hof voor de Rechten van de Mens
In 1979 werd het Inter-Amerikaans Hof voor de Rechten van de Mens opgericht. Het hof is bedoeld om de mensenrechten in lidstaten van de OAS te beschermen. Toch zijn niet alle lidstaten van de OAS ook lid van het Inter-Amerikaans Hof. Bij het Inter-Amerikaans Hof zijn de volgende landen aangesloten: Argentinië, Barbados, Bolivia, Brazilië, Chili, Colombia, Costa Rica, de Dominicaanse Republiek, Ecuador, El Salvador, Guatemala, Haïti, Honduras, Mexico, Nicaragua, Panama, Paraguay, Peru, Suriname, Trinidad en Tobago, Uruguay en Venezuela.
Het Inter-Amerikaans Hof is gevestigd in San José, Costa Rica.
| Intergouvernementele organisaties | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
|||||||||||||||||