https://wikikids.nl/api.php?action=feedcontributions&user=Mike1023&feedformat=atomWikikids - Gebruikersbijdragen [nl]2024-03-19T14:03:49ZGebruikersbijdragenMediaWiki 1.35.13https://wikikids.nl/index.php?title=Gebruiker:Mike1023/Kladblok&diff=848193Gebruiker:Mike1023/Kladblok2024-03-19T12:24:07Z<p>Mike1023: /* Thema's */</p>
<hr />
<div>{{Infobox theaterstuk<br />
| titel = Othello<br />
| afbeelding = Thomas_W_Keene_in_Othello_3h00058u.jpg<br />
| ander formaat = <br />
| alternatieve titel = The Tragedy of Othello, the Moor of Venice<br />
| schrijver = [[William Shakespeare]]<br />
| taal = [[Engels]]<br />
| land = {{XE}}<br />
| genre = [[Tragedie]]<br />
| datum = 1603/1604<br />
| akte = 5<br />
| isbn =<br />
| uitgever =<br />
| bijzonderheden =<br />
| tekst =<br />
}}<br />
'''Othello''' is een beroemd [[toneelstuk]] van de Engelse schrijver [[William Shakespeare]]. Hij schreef het stuk in 1603 of 1604. In 1604 werd het toneelstuk voor het eerst opgevoerd aan het hof van de Engelse koning [[Jacobus I van Engeland|Jacobus I]]. Othello wordt gezien als een van Shakespeares "grote [[tragedie]]s" samen met ''[[Hamlet]]'', ''[[Macbeth]]'' en ''[[Koning Lear]]''. <br />
<br />
Het toneelstuk speelt zich af in [[Venetië]]. De Afrikaanse prins Othello (een [[Moren|Moor]]) trouwt in het geheim met Desdemona, de dochter van Brabantio. Rodrigo is echter ook verliefd op Desdemona. Hij wordt door Iago (die een intense haat voor Othello heeft) opgehitst om het geheime huwelijk aan Brabantio te verraden. Uiteindelijk bedenkt Iago een plan om Othello tot zijn val te brengen; hij laat het lijken of dat Desdemona vreemdgaat.<br />
<br />
Othello behoort tot de bekendste toneelstukken van Shakespeare en wordt nog steeds regelmatig opgevoerd. Ook is het toneelstuk verschillende keren gebruikt voor films en andere werken, zoals de opera ''[[Otello (opera)|Otello]]'' van [[Giuseppe Verdi]].<br />
<br />
==Personages==<br />
{{Kolommen3<br />
| Kolom1=<br />
* Othello, een [[Moren|Moorse]] generaal in het leger van de [[republiek Venetië]]. <br />
* Desdemona, Othello's vrouw en Brabantio's dochter<br />
* Iago, een officier in het leger.<br />
* Cassio, een officier in het leger. <br />
* Emilia, Iago's vrouw en Desdemona's dienares. <br />
* Bianca, de geliefde van Cassio<br />
* Brabantio, een Venetiaanse senator en de vader van Desdemona.<br />
| Kolom2=<br />
* Roderigo, een Venetiaanse edelman.<br />
* Doge van Venetië<br />
* Gratiano, de broer van Brabantio<br />
* Lodovico, de neef van Desdemona<br />
* Montano, de bestuurder van Cyprus<br />
* Clown<br />
* Senatoren<br />
* Matroos<br />
}}<br />
Daarnaast komen nog een hoop officieren, edelmannen, boodschappers en musici in het toneelstuk voor. Ze hebben vaak geen tekst.<br />
<br />
==Samenvatting==<br />
{{verhaal}}<br />
===Akte 1===<br />
[[File:Frederick_Richard_Pickersgill_-_Othello_and_Desdemona.jpg|right|300px|thumb|Othello en Desdemona]]<br />
Othello en Desdemona zijn in het geheim getrouwd zonder dat Desdemonas vader (Brabantio) hiervan weet. Roderigo is echter verliefd op Desdemona. Hij klaagt bij zijn vriend Iago dat hij niets over het geheime huwelijk heeft gezegd. Roderigo had namelijk tegen Brabantio gezegd dat hij met Desdemona wilde trouwen. Brabantio weigerde het huwelijk toe te staan. Iago heeft een intense haat voor Othello. Othello had namelijk de [[aristocratie|aristocraat]] Cassio benoemd voor een hoge functie, waar Iago zichzelf meer geschikt voor vindt. Iago besluit samen te werken met Roderigo om Othello omver te werpen. <br />
<br />
Zij gaan 's nachts naar het huis van Brabantio. Zij vertellen hem dat zijn dochter in het geheim met Othello getrouwd is. Brabantio wordt kwaad en wil Othello confronteren. De Turken dreigen echter de Venetiaanse kolonie [[Cyprus]] aan te vallen. Othello (die veldheer is) wordt daarom door de senatoren opgeroepen om raad te geven. Brabantio vergezelt Othello naar de vergadering. Hier beschuldigt hij Othello ervan Desdemona te hebben behekst. Othello moet zich hierdoor verdedigen voor de [[doge (titel)|doge]] en andere senatoren. Hij vertelt dat Desdemona echt van hem houdt, wat vervolgens door Desdemona zelf bevestigd wordt. De doge en senatoren geloven hem, maar Brabantio waarschuwt hem. Hij vertelt Othello dat Desdemona hem op een dag zal bedriegen. Iago hoort dit en besluit een plan te smeden. <br />
<br />
Othello vertrekt samen met Cassio en Desdemona naar Cyprus.<br />
<br />
===Akte 2===<br />
[[File:George_Frederick_Cooke_in_the_Character_of_Iago_(Shakespeare's_Othello)_MET_DP860372.jpg|left|300px|thumb|Iago]]<br />
Op Cyprus verwachten zij het Turkse leger tegen te komen. De Turkse vloot is echter volledig verwoest tijdens een [[storm]]. De Venetianen zien dit als overwinning, aangezien Cyprus nu veilig is. Othello geeft de opdracht om een feest te geven. Hij en Desdemona verlaten dit feest om de huwelijksnacht door te brengen. <br />
<br />
Op het feest weet Iago om Cassio dronken te krijgen. Roderigo daagt Cassio vervolgens uit voor een duel, waardoor Cassio woedend wordt. Montano probeert Cassio te calmeren, maar Cassio begint te vechten en Montano raakt gewond. Op dat moment komt Othello terug op het feest. Hij geeft Cassio de schuld en neemt zijn hoge functie af. Iago zet Cassio er volgens toe aan om Desdemona te vragen of zij haar man kan beïnvloeden. Hierdoor hoopt Cassio zijn rang terug te krijgen. Iago ziet dit als onderdeel van zijn plan.<br />
<br />
===Akte 3===<br />
Ondertussen besluit Iago om Othello te waarschuwen voor een geheime relatie tussen Desdemona en Cassio. Deze geheime relatie bestaat niet, maar het is onderdeel van zijn plan. Iago heeft de [[zakdoek]] van Desdemona in zijn bezit. Deze zakdoek werd door Othello als cadeau aan zijn vrouw gegeven, maar Desdemona laat de zakdoek per ongeluk en onbewust vallen. Emilia vindt de zakdoek en geeft deze aan Desdemona. Iago zegt tegen haar dat hij de zakdoek zal teruggeven, maar besluit het achter te houden. <br />
<br />
Othello besluit Iago de hoge functie te geven. Hij is ervan overtuigd dat zijn vrouw vreemdgaat met Cassio. Iago en Othello besluiten samen te zweren om Cassio en Desdemona om het leven te brengen. <br />
<br />
===Akte 4===<br />
Iago legt de zakdoek vervolgens in Cassios kamer. Hierdoor lijkt het net alsof Desdemona daar geweest is (wat de geheime relatie dus bevestigd). Hij vraagt Othello vervolgens in de kamer van Cassio te kijken, waar Othello de zakdoek vindt. Iago houdt ondertussen Cassio aan de praat. Iago vraagt hem over Bianca te praten, maar Cassio fluistert de naam zo zacht dat Othello denkt dat het over Desdemona gaat. Cassio is namelijk in het echt verliefd op Bianca. <br />
<br />
De zakdoek ligt nog altijd in Cassios kamer. Hij besluit het als cadeau aan Bianca te geven. Bianca heeft echter door dat de zakdoek "een tweedehands-cadeau" is, wat hij van een andere minnares gehad zou hebben. Othello hoort dit en Iago vertelt dat Desdemona de zakdoek aan Cassio gegeven had. Iago probeert Othello steeds [[jaloers]]er en kwader te maken door mee te gaan in zijn gedachten. <br />
<br />
Uiteindelijk is Othello zo woedend dat hij besluit zijn vrouw te vermoorden. Hij geeft Iago de opdracht om Cassio te vermoorden. Othello maakt Desdemonas leven eerst erg moeilijk en slaat haar zelfs tijdens een bezoek van Venetiaanse edelen. Ondertussen geeft Iago aan Roderigo de opdracht om Cassio te vermoorden. <br />
<br />
===Akte 5===<br />
[[File:Othello's_Lamentation.jpg|right|300px|thumb|Othello heeft berouw van zijn daden.]]<br />
Roderigo besluit Cassio aan te vallen tijdens zijn bezoek aan Bianca, maar raakt zelf gewond. Iago weet tijdens het gevecht echter Cassio aan zijn been te verwonden. Aangezien het nacht is, weet Cassio niet dat dit Iago was. Iago gaat weg en komt later terug om Cassio te helpen. Hierdoor valt niet op dat hij het was. Cassio wijst Roderigo aan de enige schuldige aan. Roderigo wil op dat moment het plan van Iago verraden, maar Iago vermoord Roderigo (aangezien hij zogezegd wilde ontsnappen). Vervolgens beschuldigt Iago Bianca achter de moord te zitten (zij zou Roderigo hebben ingehuurd). Iago hoopt hierdoor zijn plan geheim te houden en zichzelf niet verdacht te maken. <br />
<br />
Ondertussen beschuldigt Othello Desdemona van ontrouw. Desdemona ontkent vreemd te gaan, maar Othello wurgt haar in zijn woede. Emilia komt eraan, maar het is al te laat. Desdemona sterft kort na haar komst, maar blijft hem verdedigen tot het laatste moment. Othello is nog steeds woedend en Emilia roept om hulp. Montano, Iago en Gratiano komen de kamer binnen. Othello vertelt in zijn woede over de zakdoek, wat hij als bewijs ziet. Emilia heeft door wat er aan de hand is, aangezien zij de verloren zakdoek aan Iago gaf. <br />
<br />
Othello realiseert dat Desdemona onschuldig was en Iago achter het plan zat. Hij steekt Iago neer, maar deze raakt slechts licht gewond. Iago steekt vervolgens Emilia neer, waardoor zij sterft. Iago weigert zijn reden voor het plan te zeggen; hij blijft zwijgen. Lodovico arresteert zowel Iago als Othello voor de moorden. Othello besluit vervolgens [[zelfmoord]] te plegen door een mes in zijn buik te steken. Hij sterft en Cassio krijgt Othello's functie.<br />
<br />
==Groen van jaloezie==<br />
[[Bestand:Othello and Desdemona in Venice by Théodore Chassériau.jpg|right|300px|thumb|Othello en Desdemona]]<br />
Het bekendste citaat uit Othello wordt gezegd door Iago in akte 3, scene 3:<br />
{{Citaat|O, beware, my lord, of jealousy!<br><br />
It is the green-eyed monster which doth mock<br><br />
The meat it feeds on.<br />
<br />
''O, heer, hoed u voor jaloezie;''<br><br />
''Het is het groenogig monster dat de spot drijft''<br><br />
''met het vlees waarmee het zich mee voedt;''<br />
|Iago, akte 3, scene 3 (Nederlandse vertaling komt [https://sites.google.com/site/shakespearevertalingen/othello-3e-bedrijf hier] vandaan)}}<br />
In het Nederlands wordt vaak de uitdrukking ''groen van jaloezie zien'' gebruikt voor mensen die erg jaloers zijn. In het toneelstuk is Othello een erg jaloers personage, wat in zekere mate een karakterfout is.<br />
<br />
==Over het toneelstuk==<br />
===Ontstaan===<br />
<br />
===Iagos motief===<br />
<br />
===Thema's===<br />
In het toneelstuk komen verschillende thema's voor, waaronder:<br />
[[File:Eugène_Delacroix_Desdémone_maudite_par_son_père.jpg|right|300px|thumb|Brabantio waarschuwt dat zijn dochter Othello ooit zal bedriegen. Vaak worden deze woorden als een soort van [[vloek]] opgevat. Je moet ze niet zien als een magische spreuk, maar eerder als een idee dat in Othellos hersenen gezet wordt. Iago speelt steeds in op deze waarschuwing, waardoor Othello steeds jaloerser wordt.]]<br />
* [[Jaloezie]]: Zowel Iago als Othello zijn jaloerse personages. Iago is jaloers op Cassio, aangezien Cassio de functie krijgt die hij graag wil hebben. Daarnaast is Iago ook (voor een deel) jaloers op Othello, aangezien er geruchten zijn dat Othello met Emilia geslapen heeft. Jaloezie wordt voorgesteld als een vorm van psychologische [[marteling]]. Iago weet dit (waarschijnlijk door zijn eigen ervaringen). Hij speelt in op de jaloezie in Othellos persoonlijkheid om hem kapot te maken. <br />
* [[Bedrog]] en [[verraad]]: Othello ziet Iago als een eerlijke man, terwijl Iago hem aan het bedriegen en verraden is. In het toneelstuk komt het woord "eerlijk" meer dan 40 keer voor. Vaak gaat dit over Desdemona en Iago, maar het heeft een dubbele betekenis. Othello denkt namelijk dat Iago eerlijk is, terwijl hij dit niet is. Ondertussen twijfelt hij onterecht aan Desdemonas eerlijkheid. Hij denkt namelijk dat Desdemona hem aan het bedriegen is met Cassio, terwijl het juist Iago is die hem aan het bedriegen is. Oftewel, Othello is niet in staat de persoonlijkheid van anderen goed te lezen of in te schatten. <br />
* [[Liefde]] en het leger: Othello is een generaal in het Venetiaanse leger, waardoor hij een belangrijke militaire status heeft. De Venetianen hebben respect voor hem als generaal. Toch zijn ze minder blij met zijn huwelijk met Desdemona. Othello is namelijk een buitenstaander van de Venetiaanse maatschappij. Hierdoor hebben ze dus een gemixte beeld van hem als persoon. In het toneelstuk blijken Othello's liefde voor Desdemona en zijn militaire functie niet samen te kunnen gaan. <br />
* Rechtvaardigheid: In het toneelstuk proberen de personages hun acties goed te praten door te wijzen op rechtvaardigheid. Othello probeert bijvoorbeeld rechtvaardigheid te vinden door Cassio en Desdemona te laten vermoorden. Iago probeert aan de andere kant om rechtvaardigheid te vinden voor een functie die hij heeft verloren. Deze vormen van rechtvaardigheid zijn echter in strijd met de wet. Hierdoor worden beide personages aan het einde van het toneelstuk gearresteerd. <br />
* [[Discriminatie]]: Othello is Moorse afkomst, waardoor hij als buitenstaander gezien wordt. Hierdoor heeft hij te maken met [[racisme]]. Iago maakt in het toneelstuk vaak racistische opmerkingen over Othello. Wanneer hij het geheime huwelijk aan Brabantio verraad, vergelijkt hij Othello met een beest dat zijn dochter aanvalt. Brabantio neemt ook een racistische houding aan tegenover Othello. Aan het einde van het toneelstuk pleegt Othello zelfmoord. In zijn laatste speech blikt hij terug op een Turkse soldaat die hij in [[Aleppo]] vermoord heeft. Othello is altijd trouw geweest aan de Venetiaanse staat, maar komt tot de conclusie dat dit niet genoeg was en niet meer dan de vermoorde Turkse man was.<br />
<br />
==Adaptaties==<br />
<br />
==Bronnen==<br />
* {{Engels}} Shakespeare, William. "The Tragedy of Othello, the Moor of Venice" uit ''The Northon Shakespeare'' (bewerkt door Stephen Blatt, et al.). Derde editie (online-boek). <br />
* {{Engels}} Blatt, Stephen. "Introduction to Othello" uit ''The Northon Shakespeare'' (bewerkt door Stephen Blatt, et al.). Derde editie (online-boek).</div>Mike1023https://wikikids.nl/index.php?title=Gebruiker:Mike1023/Kladblok&diff=848192Gebruiker:Mike1023/Kladblok2024-03-19T11:57:33Z<p>Mike1023: /* Groen van jaloezie */</p>
<hr />
<div>{{Infobox theaterstuk<br />
| titel = Othello<br />
| afbeelding = Thomas_W_Keene_in_Othello_3h00058u.jpg<br />
| ander formaat = <br />
| alternatieve titel = The Tragedy of Othello, the Moor of Venice<br />
| schrijver = [[William Shakespeare]]<br />
| taal = [[Engels]]<br />
| land = {{XE}}<br />
| genre = [[Tragedie]]<br />
| datum = 1603/1604<br />
| akte = 5<br />
| isbn =<br />
| uitgever =<br />
| bijzonderheden =<br />
| tekst =<br />
}}<br />
'''Othello''' is een beroemd [[toneelstuk]] van de Engelse schrijver [[William Shakespeare]]. Hij schreef het stuk in 1603 of 1604. In 1604 werd het toneelstuk voor het eerst opgevoerd aan het hof van de Engelse koning [[Jacobus I van Engeland|Jacobus I]]. Othello wordt gezien als een van Shakespeares "grote [[tragedie]]s" samen met ''[[Hamlet]]'', ''[[Macbeth]]'' en ''[[Koning Lear]]''. <br />
<br />
Het toneelstuk speelt zich af in [[Venetië]]. De Afrikaanse prins Othello (een [[Moren|Moor]]) trouwt in het geheim met Desdemona, de dochter van Brabantio. Rodrigo is echter ook verliefd op Desdemona. Hij wordt door Iago (die een intense haat voor Othello heeft) opgehitst om het geheime huwelijk aan Brabantio te verraden. Uiteindelijk bedenkt Iago een plan om Othello tot zijn val te brengen; hij laat het lijken of dat Desdemona vreemdgaat.<br />
<br />
Othello behoort tot de bekendste toneelstukken van Shakespeare en wordt nog steeds regelmatig opgevoerd. Ook is het toneelstuk verschillende keren gebruikt voor films en andere werken, zoals de opera ''[[Otello (opera)|Otello]]'' van [[Giuseppe Verdi]].<br />
<br />
==Personages==<br />
{{Kolommen3<br />
| Kolom1=<br />
* Othello, een [[Moren|Moorse]] generaal in het leger van de [[republiek Venetië]]. <br />
* Desdemona, Othello's vrouw en Brabantio's dochter<br />
* Iago, een officier in het leger.<br />
* Cassio, een officier in het leger. <br />
* Emilia, Iago's vrouw en Desdemona's dienares. <br />
* Bianca, de geliefde van Cassio<br />
* Brabantio, een Venetiaanse senator en de vader van Desdemona.<br />
| Kolom2=<br />
* Roderigo, een Venetiaanse edelman.<br />
* Doge van Venetië<br />
* Gratiano, de broer van Brabantio<br />
* Lodovico, de neef van Desdemona<br />
* Montano, de bestuurder van Cyprus<br />
* Clown<br />
* Senatoren<br />
* Matroos<br />
}}<br />
Daarnaast komen nog een hoop officieren, edelmannen, boodschappers en musici in het toneelstuk voor. Ze hebben vaak geen tekst.<br />
<br />
==Samenvatting==<br />
{{verhaal}}<br />
===Akte 1===<br />
[[File:Frederick_Richard_Pickersgill_-_Othello_and_Desdemona.jpg|right|300px|thumb|Othello en Desdemona]]<br />
Othello en Desdemona zijn in het geheim getrouwd zonder dat Desdemonas vader (Brabantio) hiervan weet. Roderigo is echter verliefd op Desdemona. Hij klaagt bij zijn vriend Iago dat hij niets over het geheime huwelijk heeft gezegd. Roderigo had namelijk tegen Brabantio gezegd dat hij met Desdemona wilde trouwen. Brabantio weigerde het huwelijk toe te staan. Iago heeft een intense haat voor Othello. Othello had namelijk de [[aristocratie|aristocraat]] Cassio benoemd voor een hoge functie, waar Iago zichzelf meer geschikt voor vindt. Iago besluit samen te werken met Roderigo om Othello omver te werpen. <br />
<br />
Zij gaan 's nachts naar het huis van Brabantio. Zij vertellen hem dat zijn dochter in het geheim met Othello getrouwd is. Brabantio wordt kwaad en wil Othello confronteren. De Turken dreigen echter de Venetiaanse kolonie [[Cyprus]] aan te vallen. Othello (die veldheer is) wordt daarom door de senatoren opgeroepen om raad te geven. Brabantio vergezelt Othello naar de vergadering. Hier beschuldigt hij Othello ervan Desdemona te hebben behekst. Othello moet zich hierdoor verdedigen voor de [[doge (titel)|doge]] en andere senatoren. Hij vertelt dat Desdemona echt van hem houdt, wat vervolgens door Desdemona zelf bevestigd wordt. De doge en senatoren geloven hem, maar Brabantio waarschuwt hem. Hij vertelt Othello dat Desdemona hem op een dag zal bedriegen. Iago hoort dit en besluit een plan te smeden. <br />
<br />
Othello vertrekt samen met Cassio en Desdemona naar Cyprus.<br />
<br />
===Akte 2===<br />
[[File:George_Frederick_Cooke_in_the_Character_of_Iago_(Shakespeare's_Othello)_MET_DP860372.jpg|left|300px|thumb|Iago]]<br />
Op Cyprus verwachten zij het Turkse leger tegen te komen. De Turkse vloot is echter volledig verwoest tijdens een [[storm]]. De Venetianen zien dit als overwinning, aangezien Cyprus nu veilig is. Othello geeft de opdracht om een feest te geven. Hij en Desdemona verlaten dit feest om de huwelijksnacht door te brengen. <br />
<br />
Op het feest weet Iago om Cassio dronken te krijgen. Roderigo daagt Cassio vervolgens uit voor een duel, waardoor Cassio woedend wordt. Montano probeert Cassio te calmeren, maar Cassio begint te vechten en Montano raakt gewond. Op dat moment komt Othello terug op het feest. Hij geeft Cassio de schuld en neemt zijn hoge functie af. Iago zet Cassio er volgens toe aan om Desdemona te vragen of zij haar man kan beïnvloeden. Hierdoor hoopt Cassio zijn rang terug te krijgen. Iago ziet dit als onderdeel van zijn plan.<br />
<br />
===Akte 3===<br />
Ondertussen besluit Iago om Othello te waarschuwen voor een geheime relatie tussen Desdemona en Cassio. Deze geheime relatie bestaat niet, maar het is onderdeel van zijn plan. Iago heeft de [[zakdoek]] van Desdemona in zijn bezit. Deze zakdoek werd door Othello als cadeau aan zijn vrouw gegeven, maar Desdemona laat de zakdoek per ongeluk en onbewust vallen. Emilia vindt de zakdoek en geeft deze aan Desdemona. Iago zegt tegen haar dat hij de zakdoek zal teruggeven, maar besluit het achter te houden. <br />
<br />
Othello besluit Iago de hoge functie te geven. Hij is ervan overtuigd dat zijn vrouw vreemdgaat met Cassio. Iago en Othello besluiten samen te zweren om Cassio en Desdemona om het leven te brengen. <br />
<br />
===Akte 4===<br />
Iago legt de zakdoek vervolgens in Cassios kamer. Hierdoor lijkt het net alsof Desdemona daar geweest is (wat de geheime relatie dus bevestigd). Hij vraagt Othello vervolgens in de kamer van Cassio te kijken, waar Othello de zakdoek vindt. Iago houdt ondertussen Cassio aan de praat. Iago vraagt hem over Bianca te praten, maar Cassio fluistert de naam zo zacht dat Othello denkt dat het over Desdemona gaat. Cassio is namelijk in het echt verliefd op Bianca. <br />
<br />
De zakdoek ligt nog altijd in Cassios kamer. Hij besluit het als cadeau aan Bianca te geven. Bianca heeft echter door dat de zakdoek "een tweedehands-cadeau" is, wat hij van een andere minnares gehad zou hebben. Othello hoort dit en Iago vertelt dat Desdemona de zakdoek aan Cassio gegeven had. Iago probeert Othello steeds [[jaloers]]er en kwader te maken door mee te gaan in zijn gedachten. <br />
<br />
Uiteindelijk is Othello zo woedend dat hij besluit zijn vrouw te vermoorden. Hij geeft Iago de opdracht om Cassio te vermoorden. Othello maakt Desdemonas leven eerst erg moeilijk en slaat haar zelfs tijdens een bezoek van Venetiaanse edelen. Ondertussen geeft Iago aan Roderigo de opdracht om Cassio te vermoorden. <br />
<br />
===Akte 5===<br />
[[File:Othello's_Lamentation.jpg|right|300px|thumb|Othello heeft berouw van zijn daden.]]<br />
Roderigo besluit Cassio aan te vallen tijdens zijn bezoek aan Bianca, maar raakt zelf gewond. Iago weet tijdens het gevecht echter Cassio aan zijn been te verwonden. Aangezien het nacht is, weet Cassio niet dat dit Iago was. Iago gaat weg en komt later terug om Cassio te helpen. Hierdoor valt niet op dat hij het was. Cassio wijst Roderigo aan de enige schuldige aan. Roderigo wil op dat moment het plan van Iago verraden, maar Iago vermoord Roderigo (aangezien hij zogezegd wilde ontsnappen). Vervolgens beschuldigt Iago Bianca achter de moord te zitten (zij zou Roderigo hebben ingehuurd). Iago hoopt hierdoor zijn plan geheim te houden en zichzelf niet verdacht te maken. <br />
<br />
Ondertussen beschuldigt Othello Desdemona van ontrouw. Desdemona ontkent vreemd te gaan, maar Othello wurgt haar in zijn woede. Emilia komt eraan, maar het is al te laat. Desdemona sterft kort na haar komst, maar blijft hem verdedigen tot het laatste moment. Othello is nog steeds woedend en Emilia roept om hulp. Montano, Iago en Gratiano komen de kamer binnen. Othello vertelt in zijn woede over de zakdoek, wat hij als bewijs ziet. Emilia heeft door wat er aan de hand is, aangezien zij de verloren zakdoek aan Iago gaf. <br />
<br />
Othello realiseert dat Desdemona onschuldig was en Iago achter het plan zat. Hij steekt Iago neer, maar deze raakt slechts licht gewond. Iago steekt vervolgens Emilia neer, waardoor zij sterft. Iago weigert zijn reden voor het plan te zeggen; hij blijft zwijgen. Lodovico arresteert zowel Iago als Othello voor de moorden. Othello besluit vervolgens [[zelfmoord]] te plegen door een mes in zijn buik te steken. Hij sterft en Cassio krijgt Othello's functie.<br />
<br />
==Groen van jaloezie==<br />
[[Bestand:Othello and Desdemona in Venice by Théodore Chassériau.jpg|right|300px|thumb|Othello en Desdemona]]<br />
Het bekendste citaat uit Othello wordt gezegd door Iago in akte 3, scene 3:<br />
{{Citaat|O, beware, my lord, of jealousy!<br><br />
It is the green-eyed monster which doth mock<br><br />
The meat it feeds on.<br />
<br />
''O, heer, hoed u voor jaloezie;''<br><br />
''Het is het groenogig monster dat de spot drijft''<br><br />
''met het vlees waarmee het zich mee voedt;''<br />
|Iago, akte 3, scene 3 (Nederlandse vertaling komt [https://sites.google.com/site/shakespearevertalingen/othello-3e-bedrijf hier] vandaan)}}<br />
In het Nederlands wordt vaak de uitdrukking ''groen van jaloezie zien'' gebruikt voor mensen die erg jaloers zijn. In het toneelstuk is Othello een erg jaloers personage, wat in zekere mate een karakterfout is.<br />
<br />
==Over het toneelstuk==<br />
===Ontstaan===<br />
<br />
===Iagos motief===<br />
<br />
===Thema's===<br />
<br />
==Adaptaties==<br />
<br />
==Bronnen==<br />
* {{Engels}} Shakespeare, William. "The Tragedy of Othello, the Moor of Venice" uit ''The Northon Shakespeare'' (bewerkt door Stephen Blatt, et al.). Derde editie (online-boek). <br />
* {{Engels}} Blatt, Stephen. "Introduction to Othello" uit ''The Northon Shakespeare'' (bewerkt door Stephen Blatt, et al.). Derde editie (online-boek).</div>Mike1023https://wikikids.nl/index.php?title=Gebruiker:Mike1023/Kladblok&diff=848190Gebruiker:Mike1023/Kladblok2024-03-19T11:52:26Z<p>Mike1023: /* Groen van jaloezie */</p>
<hr />
<div>{{Infobox theaterstuk<br />
| titel = Othello<br />
| afbeelding = Thomas_W_Keene_in_Othello_3h00058u.jpg<br />
| ander formaat = <br />
| alternatieve titel = The Tragedy of Othello, the Moor of Venice<br />
| schrijver = [[William Shakespeare]]<br />
| taal = [[Engels]]<br />
| land = {{XE}}<br />
| genre = [[Tragedie]]<br />
| datum = 1603/1604<br />
| akte = 5<br />
| isbn =<br />
| uitgever =<br />
| bijzonderheden =<br />
| tekst =<br />
}}<br />
'''Othello''' is een beroemd [[toneelstuk]] van de Engelse schrijver [[William Shakespeare]]. Hij schreef het stuk in 1603 of 1604. In 1604 werd het toneelstuk voor het eerst opgevoerd aan het hof van de Engelse koning [[Jacobus I van Engeland|Jacobus I]]. Othello wordt gezien als een van Shakespeares "grote [[tragedie]]s" samen met ''[[Hamlet]]'', ''[[Macbeth]]'' en ''[[Koning Lear]]''. <br />
<br />
Het toneelstuk speelt zich af in [[Venetië]]. De Afrikaanse prins Othello (een [[Moren|Moor]]) trouwt in het geheim met Desdemona, de dochter van Brabantio. Rodrigo is echter ook verliefd op Desdemona. Hij wordt door Iago (die een intense haat voor Othello heeft) opgehitst om het geheime huwelijk aan Brabantio te verraden. Uiteindelijk bedenkt Iago een plan om Othello tot zijn val te brengen; hij laat het lijken of dat Desdemona vreemdgaat.<br />
<br />
Othello behoort tot de bekendste toneelstukken van Shakespeare en wordt nog steeds regelmatig opgevoerd. Ook is het toneelstuk verschillende keren gebruikt voor films en andere werken, zoals de opera ''[[Otello (opera)|Otello]]'' van [[Giuseppe Verdi]].<br />
<br />
==Personages==<br />
{{Kolommen3<br />
| Kolom1=<br />
* Othello, een [[Moren|Moorse]] generaal in het leger van de [[republiek Venetië]]. <br />
* Desdemona, Othello's vrouw en Brabantio's dochter<br />
* Iago, een officier in het leger.<br />
* Cassio, een officier in het leger. <br />
* Emilia, Iago's vrouw en Desdemona's dienares. <br />
* Bianca, de geliefde van Cassio<br />
* Brabantio, een Venetiaanse senator en de vader van Desdemona.<br />
| Kolom2=<br />
* Roderigo, een Venetiaanse edelman.<br />
* Doge van Venetië<br />
* Gratiano, de broer van Brabantio<br />
* Lodovico, de neef van Desdemona<br />
* Montano, de bestuurder van Cyprus<br />
* Clown<br />
* Senatoren<br />
* Matroos<br />
}}<br />
Daarnaast komen nog een hoop officieren, edelmannen, boodschappers en musici in het toneelstuk voor. Ze hebben vaak geen tekst.<br />
<br />
==Samenvatting==<br />
{{verhaal}}<br />
===Akte 1===<br />
[[File:Frederick_Richard_Pickersgill_-_Othello_and_Desdemona.jpg|right|300px|thumb|Othello en Desdemona]]<br />
Othello en Desdemona zijn in het geheim getrouwd zonder dat Desdemonas vader (Brabantio) hiervan weet. Roderigo is echter verliefd op Desdemona. Hij klaagt bij zijn vriend Iago dat hij niets over het geheime huwelijk heeft gezegd. Roderigo had namelijk tegen Brabantio gezegd dat hij met Desdemona wilde trouwen. Brabantio weigerde het huwelijk toe te staan. Iago heeft een intense haat voor Othello. Othello had namelijk de [[aristocratie|aristocraat]] Cassio benoemd voor een hoge functie, waar Iago zichzelf meer geschikt voor vindt. Iago besluit samen te werken met Roderigo om Othello omver te werpen. <br />
<br />
Zij gaan 's nachts naar het huis van Brabantio. Zij vertellen hem dat zijn dochter in het geheim met Othello getrouwd is. Brabantio wordt kwaad en wil Othello confronteren. De Turken dreigen echter de Venetiaanse kolonie [[Cyprus]] aan te vallen. Othello (die veldheer is) wordt daarom door de senatoren opgeroepen om raad te geven. Brabantio vergezelt Othello naar de vergadering. Hier beschuldigt hij Othello ervan Desdemona te hebben behekst. Othello moet zich hierdoor verdedigen voor de [[doge (titel)|doge]] en andere senatoren. Hij vertelt dat Desdemona echt van hem houdt, wat vervolgens door Desdemona zelf bevestigd wordt. De doge en senatoren geloven hem, maar Brabantio waarschuwt hem. Hij vertelt Othello dat Desdemona hem op een dag zal bedriegen. Iago hoort dit en besluit een plan te smeden. <br />
<br />
Othello vertrekt samen met Cassio en Desdemona naar Cyprus.<br />
<br />
===Akte 2===<br />
[[File:George_Frederick_Cooke_in_the_Character_of_Iago_(Shakespeare's_Othello)_MET_DP860372.jpg|left|300px|thumb|Iago]]<br />
Op Cyprus verwachten zij het Turkse leger tegen te komen. De Turkse vloot is echter volledig verwoest tijdens een [[storm]]. De Venetianen zien dit als overwinning, aangezien Cyprus nu veilig is. Othello geeft de opdracht om een feest te geven. Hij en Desdemona verlaten dit feest om de huwelijksnacht door te brengen. <br />
<br />
Op het feest weet Iago om Cassio dronken te krijgen. Roderigo daagt Cassio vervolgens uit voor een duel, waardoor Cassio woedend wordt. Montano probeert Cassio te calmeren, maar Cassio begint te vechten en Montano raakt gewond. Op dat moment komt Othello terug op het feest. Hij geeft Cassio de schuld en neemt zijn hoge functie af. Iago zet Cassio er volgens toe aan om Desdemona te vragen of zij haar man kan beïnvloeden. Hierdoor hoopt Cassio zijn rang terug te krijgen. Iago ziet dit als onderdeel van zijn plan.<br />
<br />
===Akte 3===<br />
Ondertussen besluit Iago om Othello te waarschuwen voor een geheime relatie tussen Desdemona en Cassio. Deze geheime relatie bestaat niet, maar het is onderdeel van zijn plan. Iago heeft de [[zakdoek]] van Desdemona in zijn bezit. Deze zakdoek werd door Othello als cadeau aan zijn vrouw gegeven, maar Desdemona laat de zakdoek per ongeluk en onbewust vallen. Emilia vindt de zakdoek en geeft deze aan Desdemona. Iago zegt tegen haar dat hij de zakdoek zal teruggeven, maar besluit het achter te houden. <br />
<br />
Othello besluit Iago de hoge functie te geven. Hij is ervan overtuigd dat zijn vrouw vreemdgaat met Cassio. Iago en Othello besluiten samen te zweren om Cassio en Desdemona om het leven te brengen. <br />
<br />
===Akte 4===<br />
Iago legt de zakdoek vervolgens in Cassios kamer. Hierdoor lijkt het net alsof Desdemona daar geweest is (wat de geheime relatie dus bevestigd). Hij vraagt Othello vervolgens in de kamer van Cassio te kijken, waar Othello de zakdoek vindt. Iago houdt ondertussen Cassio aan de praat. Iago vraagt hem over Bianca te praten, maar Cassio fluistert de naam zo zacht dat Othello denkt dat het over Desdemona gaat. Cassio is namelijk in het echt verliefd op Bianca. <br />
<br />
De zakdoek ligt nog altijd in Cassios kamer. Hij besluit het als cadeau aan Bianca te geven. Bianca heeft echter door dat de zakdoek "een tweedehands-cadeau" is, wat hij van een andere minnares gehad zou hebben. Othello hoort dit en Iago vertelt dat Desdemona de zakdoek aan Cassio gegeven had. Iago probeert Othello steeds [[jaloers]]er en kwader te maken door mee te gaan in zijn gedachten. <br />
<br />
Uiteindelijk is Othello zo woedend dat hij besluit zijn vrouw te vermoorden. Hij geeft Iago de opdracht om Cassio te vermoorden. Othello maakt Desdemonas leven eerst erg moeilijk en slaat haar zelfs tijdens een bezoek van Venetiaanse edelen. Ondertussen geeft Iago aan Roderigo de opdracht om Cassio te vermoorden. <br />
<br />
===Akte 5===<br />
[[File:Othello's_Lamentation.jpg|right|300px|thumb|Othello heeft berouw van zijn daden.]]<br />
Roderigo besluit Cassio aan te vallen tijdens zijn bezoek aan Bianca, maar raakt zelf gewond. Iago weet tijdens het gevecht echter Cassio aan zijn been te verwonden. Aangezien het nacht is, weet Cassio niet dat dit Iago was. Iago gaat weg en komt later terug om Cassio te helpen. Hierdoor valt niet op dat hij het was. Cassio wijst Roderigo aan de enige schuldige aan. Roderigo wil op dat moment het plan van Iago verraden, maar Iago vermoord Roderigo (aangezien hij zogezegd wilde ontsnappen). Vervolgens beschuldigt Iago Bianca achter de moord te zitten (zij zou Roderigo hebben ingehuurd). Iago hoopt hierdoor zijn plan geheim te houden en zichzelf niet verdacht te maken. <br />
<br />
Ondertussen beschuldigt Othello Desdemona van ontrouw. Desdemona ontkent vreemd te gaan, maar Othello wurgt haar in zijn woede. Emilia komt eraan, maar het is al te laat. Desdemona sterft kort na haar komst, maar blijft hem verdedigen tot het laatste moment. Othello is nog steeds woedend en Emilia roept om hulp. Montano, Iago en Gratiano komen de kamer binnen. Othello vertelt in zijn woede over de zakdoek, wat hij als bewijs ziet. Emilia heeft door wat er aan de hand is, aangezien zij de verloren zakdoek aan Iago gaf. <br />
<br />
Othello realiseert dat Desdemona onschuldig was en Iago achter het plan zat. Hij steekt Iago neer, maar deze raakt slechts licht gewond. Iago steekt vervolgens Emilia neer, waardoor zij sterft. Iago weigert zijn reden voor het plan te zeggen; hij blijft zwijgen. Lodovico arresteert zowel Iago als Othello voor de moorden. Othello besluit vervolgens [[zelfmoord]] te plegen door een mes in zijn buik te steken. Hij sterft en Cassio krijgt Othello's functie.<br />
<br />
==Groen van jaloezie==<br />
[[Bestand:Othello and Desdemona in Venice by Théodore Chassériau.jpg|right|300px|thumb|Othello en Desdemona]]<br />
Het bekendste citaat uit Othello wordt gezegd door Iago in akte 3, scene 3:<br />
{{Citaat|O, beware, my lord, of jealousy!<br><br />
It is the green-eyed monster which doth mock<br><br />
The meat it feeds on.<br />
<br />
''O, heer, hoed u voor jaloezie;''<br><br />
''Het is het groenogig monster dat de spot drijft''<br><br />
''met het vlees waarmee het zich mee voedt;''<br />
|Iago, akte 3, scene 3 (Nederlandse vertaling komt [https://sites.google.com/site/shakespearevertalingen/othello-3e-bedrijf hier] vandaan)}}<br />
In het Nederlands wordt vaak de uitdrukking ''groen van jaloezie'' gebruikt voor mensen die erg jaloers zijn. Deze uitdrukking komt uit het toneelstuk.<br />
<br />
==Over het toneelstuk==<br />
===Ontstaan===<br />
<br />
===Iagos motief===<br />
<br />
===Thema's===<br />
<br />
==Adaptaties==<br />
<br />
==Bronnen==<br />
* {{Engels}} Shakespeare, William. "The Tragedy of Othello, the Moor of Venice" uit ''The Northon Shakespeare'' (bewerkt door Stephen Blatt, et al.). Derde editie (online-boek). <br />
* {{Engels}} Blatt, Stephen. "Introduction to Othello" uit ''The Northon Shakespeare'' (bewerkt door Stephen Blatt, et al.). Derde editie (online-boek).</div>Mike1023https://wikikids.nl/index.php?title=Gebruiker:Mike1023/Kladblok&diff=848189Gebruiker:Mike1023/Kladblok2024-03-19T11:52:12Z<p>Mike1023: </p>
<hr />
<div>{{Infobox theaterstuk<br />
| titel = Othello<br />
| afbeelding = Thomas_W_Keene_in_Othello_3h00058u.jpg<br />
| ander formaat = <br />
| alternatieve titel = The Tragedy of Othello, the Moor of Venice<br />
| schrijver = [[William Shakespeare]]<br />
| taal = [[Engels]]<br />
| land = {{XE}}<br />
| genre = [[Tragedie]]<br />
| datum = 1603/1604<br />
| akte = 5<br />
| isbn =<br />
| uitgever =<br />
| bijzonderheden =<br />
| tekst =<br />
}}<br />
'''Othello''' is een beroemd [[toneelstuk]] van de Engelse schrijver [[William Shakespeare]]. Hij schreef het stuk in 1603 of 1604. In 1604 werd het toneelstuk voor het eerst opgevoerd aan het hof van de Engelse koning [[Jacobus I van Engeland|Jacobus I]]. Othello wordt gezien als een van Shakespeares "grote [[tragedie]]s" samen met ''[[Hamlet]]'', ''[[Macbeth]]'' en ''[[Koning Lear]]''. <br />
<br />
Het toneelstuk speelt zich af in [[Venetië]]. De Afrikaanse prins Othello (een [[Moren|Moor]]) trouwt in het geheim met Desdemona, de dochter van Brabantio. Rodrigo is echter ook verliefd op Desdemona. Hij wordt door Iago (die een intense haat voor Othello heeft) opgehitst om het geheime huwelijk aan Brabantio te verraden. Uiteindelijk bedenkt Iago een plan om Othello tot zijn val te brengen; hij laat het lijken of dat Desdemona vreemdgaat.<br />
<br />
Othello behoort tot de bekendste toneelstukken van Shakespeare en wordt nog steeds regelmatig opgevoerd. Ook is het toneelstuk verschillende keren gebruikt voor films en andere werken, zoals de opera ''[[Otello (opera)|Otello]]'' van [[Giuseppe Verdi]].<br />
<br />
==Personages==<br />
{{Kolommen3<br />
| Kolom1=<br />
* Othello, een [[Moren|Moorse]] generaal in het leger van de [[republiek Venetië]]. <br />
* Desdemona, Othello's vrouw en Brabantio's dochter<br />
* Iago, een officier in het leger.<br />
* Cassio, een officier in het leger. <br />
* Emilia, Iago's vrouw en Desdemona's dienares. <br />
* Bianca, de geliefde van Cassio<br />
* Brabantio, een Venetiaanse senator en de vader van Desdemona.<br />
| Kolom2=<br />
* Roderigo, een Venetiaanse edelman.<br />
* Doge van Venetië<br />
* Gratiano, de broer van Brabantio<br />
* Lodovico, de neef van Desdemona<br />
* Montano, de bestuurder van Cyprus<br />
* Clown<br />
* Senatoren<br />
* Matroos<br />
}}<br />
Daarnaast komen nog een hoop officieren, edelmannen, boodschappers en musici in het toneelstuk voor. Ze hebben vaak geen tekst.<br />
<br />
==Samenvatting==<br />
{{verhaal}}<br />
===Akte 1===<br />
[[File:Frederick_Richard_Pickersgill_-_Othello_and_Desdemona.jpg|right|300px|thumb|Othello en Desdemona]]<br />
Othello en Desdemona zijn in het geheim getrouwd zonder dat Desdemonas vader (Brabantio) hiervan weet. Roderigo is echter verliefd op Desdemona. Hij klaagt bij zijn vriend Iago dat hij niets over het geheime huwelijk heeft gezegd. Roderigo had namelijk tegen Brabantio gezegd dat hij met Desdemona wilde trouwen. Brabantio weigerde het huwelijk toe te staan. Iago heeft een intense haat voor Othello. Othello had namelijk de [[aristocratie|aristocraat]] Cassio benoemd voor een hoge functie, waar Iago zichzelf meer geschikt voor vindt. Iago besluit samen te werken met Roderigo om Othello omver te werpen. <br />
<br />
Zij gaan 's nachts naar het huis van Brabantio. Zij vertellen hem dat zijn dochter in het geheim met Othello getrouwd is. Brabantio wordt kwaad en wil Othello confronteren. De Turken dreigen echter de Venetiaanse kolonie [[Cyprus]] aan te vallen. Othello (die veldheer is) wordt daarom door de senatoren opgeroepen om raad te geven. Brabantio vergezelt Othello naar de vergadering. Hier beschuldigt hij Othello ervan Desdemona te hebben behekst. Othello moet zich hierdoor verdedigen voor de [[doge (titel)|doge]] en andere senatoren. Hij vertelt dat Desdemona echt van hem houdt, wat vervolgens door Desdemona zelf bevestigd wordt. De doge en senatoren geloven hem, maar Brabantio waarschuwt hem. Hij vertelt Othello dat Desdemona hem op een dag zal bedriegen. Iago hoort dit en besluit een plan te smeden. <br />
<br />
Othello vertrekt samen met Cassio en Desdemona naar Cyprus.<br />
<br />
===Akte 2===<br />
[[File:George_Frederick_Cooke_in_the_Character_of_Iago_(Shakespeare's_Othello)_MET_DP860372.jpg|left|300px|thumb|Iago]]<br />
Op Cyprus verwachten zij het Turkse leger tegen te komen. De Turkse vloot is echter volledig verwoest tijdens een [[storm]]. De Venetianen zien dit als overwinning, aangezien Cyprus nu veilig is. Othello geeft de opdracht om een feest te geven. Hij en Desdemona verlaten dit feest om de huwelijksnacht door te brengen. <br />
<br />
Op het feest weet Iago om Cassio dronken te krijgen. Roderigo daagt Cassio vervolgens uit voor een duel, waardoor Cassio woedend wordt. Montano probeert Cassio te calmeren, maar Cassio begint te vechten en Montano raakt gewond. Op dat moment komt Othello terug op het feest. Hij geeft Cassio de schuld en neemt zijn hoge functie af. Iago zet Cassio er volgens toe aan om Desdemona te vragen of zij haar man kan beïnvloeden. Hierdoor hoopt Cassio zijn rang terug te krijgen. Iago ziet dit als onderdeel van zijn plan.<br />
<br />
===Akte 3===<br />
Ondertussen besluit Iago om Othello te waarschuwen voor een geheime relatie tussen Desdemona en Cassio. Deze geheime relatie bestaat niet, maar het is onderdeel van zijn plan. Iago heeft de [[zakdoek]] van Desdemona in zijn bezit. Deze zakdoek werd door Othello als cadeau aan zijn vrouw gegeven, maar Desdemona laat de zakdoek per ongeluk en onbewust vallen. Emilia vindt de zakdoek en geeft deze aan Desdemona. Iago zegt tegen haar dat hij de zakdoek zal teruggeven, maar besluit het achter te houden. <br />
<br />
Othello besluit Iago de hoge functie te geven. Hij is ervan overtuigd dat zijn vrouw vreemdgaat met Cassio. Iago en Othello besluiten samen te zweren om Cassio en Desdemona om het leven te brengen. <br />
<br />
===Akte 4===<br />
Iago legt de zakdoek vervolgens in Cassios kamer. Hierdoor lijkt het net alsof Desdemona daar geweest is (wat de geheime relatie dus bevestigd). Hij vraagt Othello vervolgens in de kamer van Cassio te kijken, waar Othello de zakdoek vindt. Iago houdt ondertussen Cassio aan de praat. Iago vraagt hem over Bianca te praten, maar Cassio fluistert de naam zo zacht dat Othello denkt dat het over Desdemona gaat. Cassio is namelijk in het echt verliefd op Bianca. <br />
<br />
De zakdoek ligt nog altijd in Cassios kamer. Hij besluit het als cadeau aan Bianca te geven. Bianca heeft echter door dat de zakdoek "een tweedehands-cadeau" is, wat hij van een andere minnares gehad zou hebben. Othello hoort dit en Iago vertelt dat Desdemona de zakdoek aan Cassio gegeven had. Iago probeert Othello steeds [[jaloers]]er en kwader te maken door mee te gaan in zijn gedachten. <br />
<br />
Uiteindelijk is Othello zo woedend dat hij besluit zijn vrouw te vermoorden. Hij geeft Iago de opdracht om Cassio te vermoorden. Othello maakt Desdemonas leven eerst erg moeilijk en slaat haar zelfs tijdens een bezoek van Venetiaanse edelen. Ondertussen geeft Iago aan Roderigo de opdracht om Cassio te vermoorden. <br />
<br />
===Akte 5===<br />
[[File:Othello's_Lamentation.jpg|right|300px|thumb|Othello heeft berouw van zijn daden.]]<br />
Roderigo besluit Cassio aan te vallen tijdens zijn bezoek aan Bianca, maar raakt zelf gewond. Iago weet tijdens het gevecht echter Cassio aan zijn been te verwonden. Aangezien het nacht is, weet Cassio niet dat dit Iago was. Iago gaat weg en komt later terug om Cassio te helpen. Hierdoor valt niet op dat hij het was. Cassio wijst Roderigo aan de enige schuldige aan. Roderigo wil op dat moment het plan van Iago verraden, maar Iago vermoord Roderigo (aangezien hij zogezegd wilde ontsnappen). Vervolgens beschuldigt Iago Bianca achter de moord te zitten (zij zou Roderigo hebben ingehuurd). Iago hoopt hierdoor zijn plan geheim te houden en zichzelf niet verdacht te maken. <br />
<br />
Ondertussen beschuldigt Othello Desdemona van ontrouw. Desdemona ontkent vreemd te gaan, maar Othello wurgt haar in zijn woede. Emilia komt eraan, maar het is al te laat. Desdemona sterft kort na haar komst, maar blijft hem verdedigen tot het laatste moment. Othello is nog steeds woedend en Emilia roept om hulp. Montano, Iago en Gratiano komen de kamer binnen. Othello vertelt in zijn woede over de zakdoek, wat hij als bewijs ziet. Emilia heeft door wat er aan de hand is, aangezien zij de verloren zakdoek aan Iago gaf. <br />
<br />
Othello realiseert dat Desdemona onschuldig was en Iago achter het plan zat. Hij steekt Iago neer, maar deze raakt slechts licht gewond. Iago steekt vervolgens Emilia neer, waardoor zij sterft. Iago weigert zijn reden voor het plan te zeggen; hij blijft zwijgen. Lodovico arresteert zowel Iago als Othello voor de moorden. Othello besluit vervolgens [[zelfmoord]] te plegen door een mes in zijn buik te steken. Hij sterft en Cassio krijgt Othello's functie.<br />
<br />
==Groen van jaloezie==<br />
[[Othello and Desdemona in Venice by Théodore Chassériau.jpg|right|300px|thumb|Othello en Desdemona]]<br />
Het bekendste citaat uit Othello wordt gezegd door Iago in akte 3, scene 3:<br />
{{Citaat|O, beware, my lord, of jealousy!<br><br />
It is the green-eyed monster which doth mock<br><br />
The meat it feeds on.<br />
<br />
''O, heer, hoed u voor jaloezie;''<br><br />
''Het is het groenogig monster dat de spot drijft''<br><br />
''met het vlees waarmee het zich mee voedt;''<br />
|Iago, akte 3, scene 3 (Nederlandse vertaling komt [https://sites.google.com/site/shakespearevertalingen/othello-3e-bedrijf hier] vandaan)}}<br />
In het Nederlands wordt vaak de uitdrukking ''groen van jaloezie'' gebruikt voor mensen die erg jaloers zijn. Deze uitdrukking komt uit het toneelstuk. <br />
<br />
==Over het toneelstuk==<br />
===Ontstaan===<br />
<br />
===Iagos motief===<br />
<br />
===Thema's===<br />
<br />
==Adaptaties==<br />
<br />
==Bronnen==<br />
* {{Engels}} Shakespeare, William. "The Tragedy of Othello, the Moor of Venice" uit ''The Northon Shakespeare'' (bewerkt door Stephen Blatt, et al.). Derde editie (online-boek). <br />
* {{Engels}} Blatt, Stephen. "Introduction to Othello" uit ''The Northon Shakespeare'' (bewerkt door Stephen Blatt, et al.). Derde editie (online-boek).</div>Mike1023https://wikikids.nl/index.php?title=Gebruiker:Mike1023/Kladblok&diff=848053Gebruiker:Mike1023/Kladblok2024-03-18T13:06:13Z<p>Mike1023: /* Bronnen */</p>
<hr />
<div>{{Infobox theaterstuk<br />
| titel = Othello<br />
| afbeelding = Thomas_W_Keene_in_Othello_3h00058u.jpg<br />
| ander formaat = <br />
| alternatieve titel = The Tragedy of Othello, the Moor of Venice<br />
| schrijver = [[William Shakespeare]]<br />
| taal = [[Engels]]<br />
| land = {{XE}}<br />
| genre = [[Tragedie]]<br />
| datum = 1603/1604<br />
| akte = 5<br />
| isbn =<br />
| uitgever =<br />
| bijzonderheden =<br />
| tekst =<br />
}}<br />
'''Othello''' is een beroemd [[toneelstuk]] van de Engelse schrijver [[William Shakespeare]]. Hij schreef het stuk in 1603 of 1604. In 1604 werd het toneelstuk voor het eerst opgevoerd aan het hof van de Engelse koning [[Jacobus I van Engeland|Jacobus I]]. Othello wordt gezien als een van Shakespeares "grote [[tragedie]]s" samen met ''[[Hamlet]]'', ''[[Macbeth]]'' en ''[[Koning Lear]]''. <br />
<br />
Het toneelstuk speelt zich af in [[Venetië]]. De Afrikaanse prins Othello (een [[Moren|Moor]]) trouwt in het geheim met Desdemona, de dochter van Brabantio. Rodrigo is echter ook verliefd op Desdemona. Hij wordt door Iago (die een intense haat voor Othello heeft) opgehitst om het geheime huwelijk aan Brabantio te verraden. Uiteindelijk bedenkt Iago een plan om Othello tot zijn val te brengen; hij laat het lijken of dat Desdemona vreemdgaat.<br />
<br />
Othello behoort tot de bekendste toneelstukken van Shakespeare en wordt nog steeds regelmatig opgevoerd. Ook is het toneelstuk verschillende keren gebruikt voor films en andere werken, zoals de opera ''[[Otello (opera)|Otello]]'' van [[Giuseppe Verdi]].<br />
<br />
==Personages==<br />
{{Kolommen3<br />
| Kolom1=<br />
* Othello, een [[Moren|Moorse]] generaal in het leger van de [[republiek Venetië]]. <br />
* Desdemona, Othello's vrouw en Brabantio's dochter<br />
* Iago, een officier in het leger.<br />
* Cassio, een officier in het leger. <br />
* Emilia, Iago's vrouw en Desdemona's dienares. <br />
* Bianca, de geliefde van Cassio<br />
* Brabantio, een Venetiaanse senator en de vader van Desdemona.<br />
| Kolom2=<br />
* Roderigo, een Venetiaanse edelman.<br />
* Doge van Venetië<br />
* Gratiano, de broer van Brabantio<br />
* Lodovico, de neef van Desdemona<br />
* Montano, de bestuurder van Cyprus<br />
* Clown<br />
* Senatoren<br />
* Matroos<br />
}}<br />
Daarnaast komen nog een hoop officieren, edelmannen, boodschappers en musici in het toneelstuk voor. Ze hebben vaak geen tekst.<br />
<br />
==Samenvatting==<br />
{{verhaal}}<br />
===Akte 1===<br />
[[File:Frederick_Richard_Pickersgill_-_Othello_and_Desdemona.jpg|right|300px|thumb|Othello en Desdemona]]<br />
Othello en Desdemona zijn in het geheim getrouwd zonder dat Desdemonas vader (Brabantio) hiervan weet. Roderigo is echter verliefd op Desdemona. Hij klaagt bij zijn vriend Iago dat hij niets over het geheime huwelijk heeft gezegd. Roderigo had namelijk tegen Brabantio gezegd dat hij met Desdemona wilde trouwen. Brabantio weigerde het huwelijk toe te staan. Iago heeft een intense haat voor Othello. Othello had namelijk de [[aristocratie|aristocraat]] Cassio benoemd voor een hoge functie, waar Iago zichzelf meer geschikt voor vindt. Iago besluit samen te werken met Roderigo om Othello omver te werpen. <br />
<br />
Zij gaan 's nachts naar het huis van Brabantio. Zij vertellen hem dat zijn dochter in het geheim met Othello getrouwd is. Brabantio wordt kwaad en wil Othello confronteren. De Turken dreigen echter de Venetiaanse kolonie [[Cyprus]] aan te vallen. Othello (die veldheer is) wordt daarom door de senatoren opgeroepen om raad te geven. Brabantio vergezelt Othello naar de vergadering. Hier beschuldigt hij Othello ervan Desdemona te hebben behekst. Othello moet zich hierdoor verdedigen voor de [[doge (titel)|doge]] en andere senatoren. Hij vertelt dat Desdemona echt van hem houdt, wat vervolgens door Desdemona zelf bevestigd wordt. De doge en senatoren geloven hem, maar Brabantio waarschuwt hem. Hij vertelt Othello dat Desdemona hem op een dag zal bedriegen. Iago hoort dit en besluit een plan te smeden. <br />
<br />
Othello vertrekt samen met Cassio en Desdemona naar Cyprus.<br />
<br />
===Akte 2===<br />
[[File:George_Frederick_Cooke_in_the_Character_of_Iago_(Shakespeare's_Othello)_MET_DP860372.jpg|left|300px|thumb|Iago]]<br />
Op Cyprus verwachten zij het Turkse leger tegen te komen. De Turkse vloot is echter volledig verwoest tijdens een [[storm]]. De Venetianen zien dit als overwinning, aangezien Cyprus nu veilig is. Othello geeft de opdracht om een feest te geven. Hij en Desdemona verlaten dit feest om de huwelijksnacht door te brengen. <br />
<br />
Op het feest weet Iago om Cassio dronken te krijgen. Roderigo daagt Cassio vervolgens uit voor een duel, waardoor Cassio woedend wordt. Montano probeert Cassio te calmeren, maar Cassio begint te vechten en Montano raakt gewond. Op dat moment komt Othello terug op het feest. Hij geeft Cassio de schuld en neemt zijn hoge functie af. Iago zet Cassio er volgens toe aan om Desdemona te vragen of zij haar man kan beïnvloeden. Hierdoor hoopt Cassio zijn rang terug te krijgen. Iago ziet dit als onderdeel van zijn plan.<br />
<br />
===Akte 3===<br />
Ondertussen besluit Iago om Othello te waarschuwen voor een geheime relatie tussen Desdemona en Cassio. Deze geheime relatie bestaat niet, maar het is onderdeel van zijn plan. Iago heeft de [[zakdoek]] van Desdemona in zijn bezit. Deze zakdoek werd door Othello als cadeau aan zijn vrouw gegeven, maar Desdemona laat de zakdoek per ongeluk en onbewust vallen. Emilia vindt de zakdoek en geeft deze aan Desdemona. Iago zegt tegen haar dat hij de zakdoek zal teruggeven, maar besluit het achter te houden. <br />
<br />
Othello besluit Iago de hoge functie te geven. Hij is ervan overtuigd dat zijn vrouw vreemdgaat met Cassio. Iago en Othello besluiten samen te zweren om Cassio en Desdemona om het leven te brengen. <br />
<br />
===Akte 4===<br />
Iago legt de zakdoek vervolgens in Cassios kamer. Hierdoor lijkt het net alsof Desdemona daar geweest is (wat de geheime relatie dus bevestigd). Hij vraagt Othello vervolgens in de kamer van Cassio te kijken, waar Othello de zakdoek vindt. Iago houdt ondertussen Cassio aan de praat. Iago vraagt hem over Bianca te praten, maar Cassio fluistert de naam zo zacht dat Othello denkt dat het over Desdemona gaat. Cassio is namelijk in het echt verliefd op Bianca. <br />
<br />
De zakdoek ligt nog altijd in Cassios kamer. Hij besluit het als cadeau aan Bianca te geven. Bianca heeft echter door dat de zakdoek "een tweedehands-cadeau" is, wat hij van een andere minnares gehad zou hebben. Othello hoort dit en Iago vertelt dat Desdemona de zakdoek aan Cassio gegeven had. Iago probeert Othello steeds [[jaloers]]er en kwader te maken door mee te gaan in zijn gedachten. <br />
<br />
Uiteindelijk is Othello zo woedend dat hij besluit zijn vrouw te vermoorden. Hij geeft Iago de opdracht om Cassio te vermoorden. Othello maakt Desdemonas leven eerst erg moeilijk en slaat haar zelfs tijdens een bezoek van Venetiaanse edelen. Ondertussen geeft Iago aan Roderigo de opdracht om Cassio te vermoorden. <br />
<br />
===Akte 5===<br />
[[File:Othello's_Lamentation.jpg|right|300px|thumb|Othello heeft berouw van zijn daden.]]<br />
Roderigo besluit Cassio aan te vallen tijdens zijn bezoek aan Bianca, maar raakt zelf gewond. Iago weet tijdens het gevecht echter Cassio aan zijn been te verwonden. Aangezien het nacht is, weet Cassio niet dat dit Iago was. Iago gaat weg en komt later terug om Cassio te helpen. Hierdoor valt niet op dat hij het was. Cassio wijst Roderigo aan de enige schuldige aan. Roderigo wil op dat moment het plan van Iago verraden, maar Iago vermoord Roderigo (aangezien hij zogezegd wilde ontsnappen). Vervolgens beschuldigt Iago Bianca achter de moord te zitten (zij zou Roderigo hebben ingehuurd). Iago hoopt hierdoor zijn plan geheim te houden en zichzelf niet verdacht te maken. <br />
<br />
Ondertussen beschuldigt Othello Desdemona van ontrouw. Desdemona ontkent vreemd te gaan, maar Othello wurgt haar in zijn woede. Emilia komt eraan, maar het is al te laat. Desdemona sterft kort na haar komst, maar blijft hem verdedigen tot het laatste moment. Othello is nog steeds woedend en Emilia roept om hulp. Montano, Iago en Gratiano komen de kamer binnen. Othello vertelt in zijn woede over de zakdoek, wat hij als bewijs ziet. Emilia heeft door wat er aan de hand is, aangezien zij de verloren zakdoek aan Iago gaf. <br />
<br />
Othello realiseert dat Desdemona onschuldig was en Iago achter het plan zat. Hij steekt Iago neer, maar deze raakt slechts licht gewond. Iago steekt vervolgens Emilia neer, waardoor zij sterft. Iago weigert zijn reden voor het plan te zeggen; hij blijft zwijgen. Lodovico arresteert zowel Iago als Othello voor de moorden. Othello besluit vervolgens [[zelfmoord]] te plegen door een mes in zijn buik te steken. Hij sterft en Cassio krijgt Othello's functie.<br />
<br />
==Citaten==<br />
<br />
==Over het toneelstuk==<br />
===Ontstaan===<br />
<br />
===Iagos motief===<br />
<br />
===Thema's===<br />
<br />
==Adaptaties==<br />
<br />
==Bronnen==<br />
* {{Engels}} Shakespeare, William. "The Tragedy of Othello, the Moor of Venice" uit ''The Northon Shakespeare'' (bewerkt door Stephen Blatt, et al.). Derde editie (online-boek). <br />
* {{Engels}} Blatt, Stephen. "Introduction to Othello" uit ''The Northon Shakespeare'' (bewerkt door Stephen Blatt, et al.). Derde editie (online-boek).</div>Mike1023https://wikikids.nl/index.php?title=Gebruiker:Mike1023/Kladblok&diff=848052Gebruiker:Mike1023/Kladblok2024-03-18T12:59:48Z<p>Mike1023: /* Personages */</p>
<hr />
<div>{{Infobox theaterstuk<br />
| titel = Othello<br />
| afbeelding = Thomas_W_Keene_in_Othello_3h00058u.jpg<br />
| ander formaat = <br />
| alternatieve titel = The Tragedy of Othello, the Moor of Venice<br />
| schrijver = [[William Shakespeare]]<br />
| taal = [[Engels]]<br />
| land = {{XE}}<br />
| genre = [[Tragedie]]<br />
| datum = 1603/1604<br />
| akte = 5<br />
| isbn =<br />
| uitgever =<br />
| bijzonderheden =<br />
| tekst =<br />
}}<br />
'''Othello''' is een beroemd [[toneelstuk]] van de Engelse schrijver [[William Shakespeare]]. Hij schreef het stuk in 1603 of 1604. In 1604 werd het toneelstuk voor het eerst opgevoerd aan het hof van de Engelse koning [[Jacobus I van Engeland|Jacobus I]]. Othello wordt gezien als een van Shakespeares "grote [[tragedie]]s" samen met ''[[Hamlet]]'', ''[[Macbeth]]'' en ''[[Koning Lear]]''. <br />
<br />
Het toneelstuk speelt zich af in [[Venetië]]. De Afrikaanse prins Othello (een [[Moren|Moor]]) trouwt in het geheim met Desdemona, de dochter van Brabantio. Rodrigo is echter ook verliefd op Desdemona. Hij wordt door Iago (die een intense haat voor Othello heeft) opgehitst om het geheime huwelijk aan Brabantio te verraden. Uiteindelijk bedenkt Iago een plan om Othello tot zijn val te brengen; hij laat het lijken of dat Desdemona vreemdgaat.<br />
<br />
Othello behoort tot de bekendste toneelstukken van Shakespeare en wordt nog steeds regelmatig opgevoerd. Ook is het toneelstuk verschillende keren gebruikt voor films en andere werken, zoals de opera ''[[Otello (opera)|Otello]]'' van [[Giuseppe Verdi]].<br />
<br />
==Personages==<br />
{{Kolommen3<br />
| Kolom1=<br />
* Othello, een [[Moren|Moorse]] generaal in het leger van de [[republiek Venetië]]. <br />
* Desdemona, Othello's vrouw en Brabantio's dochter<br />
* Iago, een officier in het leger.<br />
* Cassio, een officier in het leger. <br />
* Emilia, Iago's vrouw en Desdemona's dienares. <br />
* Bianca, de geliefde van Cassio<br />
* Brabantio, een Venetiaanse senator en de vader van Desdemona.<br />
| Kolom2=<br />
* Roderigo, een Venetiaanse edelman.<br />
* Doge van Venetië<br />
* Gratiano, de broer van Brabantio<br />
* Lodovico, de neef van Desdemona<br />
* Montano, de bestuurder van Cyprus<br />
* Clown<br />
* Senatoren<br />
* Matroos<br />
}}<br />
Daarnaast komen nog een hoop officieren, edelmannen, boodschappers en musici in het toneelstuk voor. Ze hebben vaak geen tekst.<br />
<br />
==Samenvatting==<br />
{{verhaal}}<br />
===Akte 1===<br />
[[File:Frederick_Richard_Pickersgill_-_Othello_and_Desdemona.jpg|right|300px|thumb|Othello en Desdemona]]<br />
Othello en Desdemona zijn in het geheim getrouwd zonder dat Desdemonas vader (Brabantio) hiervan weet. Roderigo is echter verliefd op Desdemona. Hij klaagt bij zijn vriend Iago dat hij niets over het geheime huwelijk heeft gezegd. Roderigo had namelijk tegen Brabantio gezegd dat hij met Desdemona wilde trouwen. Brabantio weigerde het huwelijk toe te staan. Iago heeft een intense haat voor Othello. Othello had namelijk de [[aristocratie|aristocraat]] Cassio benoemd voor een hoge functie, waar Iago zichzelf meer geschikt voor vindt. Iago besluit samen te werken met Roderigo om Othello omver te werpen. <br />
<br />
Zij gaan 's nachts naar het huis van Brabantio. Zij vertellen hem dat zijn dochter in het geheim met Othello getrouwd is. Brabantio wordt kwaad en wil Othello confronteren. De Turken dreigen echter de Venetiaanse kolonie [[Cyprus]] aan te vallen. Othello (die veldheer is) wordt daarom door de senatoren opgeroepen om raad te geven. Brabantio vergezelt Othello naar de vergadering. Hier beschuldigt hij Othello ervan Desdemona te hebben behekst. Othello moet zich hierdoor verdedigen voor de [[doge (titel)|doge]] en andere senatoren. Hij vertelt dat Desdemona echt van hem houdt, wat vervolgens door Desdemona zelf bevestigd wordt. De doge en senatoren geloven hem, maar Brabantio waarschuwt hem. Hij vertelt Othello dat Desdemona hem op een dag zal bedriegen. Iago hoort dit en besluit een plan te smeden. <br />
<br />
Othello vertrekt samen met Cassio en Desdemona naar Cyprus.<br />
<br />
===Akte 2===<br />
[[File:George_Frederick_Cooke_in_the_Character_of_Iago_(Shakespeare's_Othello)_MET_DP860372.jpg|left|300px|thumb|Iago]]<br />
Op Cyprus verwachten zij het Turkse leger tegen te komen. De Turkse vloot is echter volledig verwoest tijdens een [[storm]]. De Venetianen zien dit als overwinning, aangezien Cyprus nu veilig is. Othello geeft de opdracht om een feest te geven. Hij en Desdemona verlaten dit feest om de huwelijksnacht door te brengen. <br />
<br />
Op het feest weet Iago om Cassio dronken te krijgen. Roderigo daagt Cassio vervolgens uit voor een duel, waardoor Cassio woedend wordt. Montano probeert Cassio te calmeren, maar Cassio begint te vechten en Montano raakt gewond. Op dat moment komt Othello terug op het feest. Hij geeft Cassio de schuld en neemt zijn hoge functie af. Iago zet Cassio er volgens toe aan om Desdemona te vragen of zij haar man kan beïnvloeden. Hierdoor hoopt Cassio zijn rang terug te krijgen. Iago ziet dit als onderdeel van zijn plan.<br />
<br />
===Akte 3===<br />
Ondertussen besluit Iago om Othello te waarschuwen voor een geheime relatie tussen Desdemona en Cassio. Deze geheime relatie bestaat niet, maar het is onderdeel van zijn plan. Iago heeft de [[zakdoek]] van Desdemona in zijn bezit. Deze zakdoek werd door Othello als cadeau aan zijn vrouw gegeven, maar Desdemona laat de zakdoek per ongeluk en onbewust vallen. Emilia vindt de zakdoek en geeft deze aan Desdemona. Iago zegt tegen haar dat hij de zakdoek zal teruggeven, maar besluit het achter te houden. <br />
<br />
Othello besluit Iago de hoge functie te geven. Hij is ervan overtuigd dat zijn vrouw vreemdgaat met Cassio. Iago en Othello besluiten samen te zweren om Cassio en Desdemona om het leven te brengen. <br />
<br />
===Akte 4===<br />
Iago legt de zakdoek vervolgens in Cassios kamer. Hierdoor lijkt het net alsof Desdemona daar geweest is (wat de geheime relatie dus bevestigd). Hij vraagt Othello vervolgens in de kamer van Cassio te kijken, waar Othello de zakdoek vindt. Iago houdt ondertussen Cassio aan de praat. Iago vraagt hem over Bianca te praten, maar Cassio fluistert de naam zo zacht dat Othello denkt dat het over Desdemona gaat. Cassio is namelijk in het echt verliefd op Bianca. <br />
<br />
De zakdoek ligt nog altijd in Cassios kamer. Hij besluit het als cadeau aan Bianca te geven. Bianca heeft echter door dat de zakdoek "een tweedehands-cadeau" is, wat hij van een andere minnares gehad zou hebben. Othello hoort dit en Iago vertelt dat Desdemona de zakdoek aan Cassio gegeven had. Iago probeert Othello steeds [[jaloers]]er en kwader te maken door mee te gaan in zijn gedachten. <br />
<br />
Uiteindelijk is Othello zo woedend dat hij besluit zijn vrouw te vermoorden. Hij geeft Iago de opdracht om Cassio te vermoorden. Othello maakt Desdemonas leven eerst erg moeilijk en slaat haar zelfs tijdens een bezoek van Venetiaanse edelen. Ondertussen geeft Iago aan Roderigo de opdracht om Cassio te vermoorden. <br />
<br />
===Akte 5===<br />
[[File:Othello's_Lamentation.jpg|right|300px|thumb|Othello heeft berouw van zijn daden.]]<br />
Roderigo besluit Cassio aan te vallen tijdens zijn bezoek aan Bianca, maar raakt zelf gewond. Iago weet tijdens het gevecht echter Cassio aan zijn been te verwonden. Aangezien het nacht is, weet Cassio niet dat dit Iago was. Iago gaat weg en komt later terug om Cassio te helpen. Hierdoor valt niet op dat hij het was. Cassio wijst Roderigo aan de enige schuldige aan. Roderigo wil op dat moment het plan van Iago verraden, maar Iago vermoord Roderigo (aangezien hij zogezegd wilde ontsnappen). Vervolgens beschuldigt Iago Bianca achter de moord te zitten (zij zou Roderigo hebben ingehuurd). Iago hoopt hierdoor zijn plan geheim te houden en zichzelf niet verdacht te maken. <br />
<br />
Ondertussen beschuldigt Othello Desdemona van ontrouw. Desdemona ontkent vreemd te gaan, maar Othello wurgt haar in zijn woede. Emilia komt eraan, maar het is al te laat. Desdemona sterft kort na haar komst, maar blijft hem verdedigen tot het laatste moment. Othello is nog steeds woedend en Emilia roept om hulp. Montano, Iago en Gratiano komen de kamer binnen. Othello vertelt in zijn woede over de zakdoek, wat hij als bewijs ziet. Emilia heeft door wat er aan de hand is, aangezien zij de verloren zakdoek aan Iago gaf. <br />
<br />
Othello realiseert dat Desdemona onschuldig was en Iago achter het plan zat. Hij steekt Iago neer, maar deze raakt slechts licht gewond. Iago steekt vervolgens Emilia neer, waardoor zij sterft. Iago weigert zijn reden voor het plan te zeggen; hij blijft zwijgen. Lodovico arresteert zowel Iago als Othello voor de moorden. Othello besluit vervolgens [[zelfmoord]] te plegen door een mes in zijn buik te steken. Hij sterft en Cassio krijgt Othello's functie.<br />
<br />
==Citaten==<br />
<br />
==Over het toneelstuk==<br />
===Ontstaan===<br />
<br />
===Iagos motief===<br />
<br />
===Thema's===<br />
<br />
==Adaptaties==<br />
<br />
==Bronnen==</div>Mike1023https://wikikids.nl/index.php?title=Gebruiker:Mike1023/Kladblok&diff=848048Gebruiker:Mike1023/Kladblok2024-03-18T12:44:56Z<p>Mike1023: /* Samenvatting */</p>
<hr />
<div>{{Infobox theaterstuk<br />
| titel = Othello<br />
| afbeelding = Thomas_W_Keene_in_Othello_3h00058u.jpg<br />
| ander formaat = <br />
| alternatieve titel = The Tragedy of Othello, the Moor of Venice<br />
| schrijver = [[William Shakespeare]]<br />
| taal = [[Engels]]<br />
| land = {{XE}}<br />
| genre = [[Tragedie]]<br />
| datum = 1603/1604<br />
| akte = 5<br />
| isbn =<br />
| uitgever =<br />
| bijzonderheden =<br />
| tekst =<br />
}}<br />
'''Othello''' is een beroemd [[toneelstuk]] van de Engelse schrijver [[William Shakespeare]]. Hij schreef het stuk in 1603 of 1604. In 1604 werd het toneelstuk voor het eerst opgevoerd aan het hof van de Engelse koning [[Jacobus I van Engeland|Jacobus I]]. Othello wordt gezien als een van Shakespeares "grote [[tragedie]]s" samen met ''[[Hamlet]]'', ''[[Macbeth]]'' en ''[[Koning Lear]]''. <br />
<br />
Het toneelstuk speelt zich af in [[Venetië]]. De Afrikaanse prins Othello (een [[Moren|Moor]]) trouwt in het geheim met Desdemona, de dochter van Brabantio. Rodrigo is echter ook verliefd op Desdemona. Hij wordt door Iago (die een intense haat voor Othello heeft) opgehitst om het geheime huwelijk aan Brabantio te verraden. Uiteindelijk bedenkt Iago een plan om Othello tot zijn val te brengen; hij laat het lijken of dat Desdemona vreemdgaat.<br />
<br />
Othello behoort tot de bekendste toneelstukken van Shakespeare en wordt nog steeds regelmatig opgevoerd. Ook is het toneelstuk verschillende keren gebruikt voor films en andere werken, zoals de opera ''[[Otello (opera)|Otello]]'' van [[Giuseppe Verdi]].<br />
<br />
==Personages==<br />
<br />
==Samenvatting==<br />
{{verhaal}}<br />
===Akte 1===<br />
[[File:Frederick_Richard_Pickersgill_-_Othello_and_Desdemona.jpg|right|300px|thumb|Othello en Desdemona]]<br />
Othello en Desdemona zijn in het geheim getrouwd zonder dat Desdemonas vader (Brabantio) hiervan weet. Roderigo is echter verliefd op Desdemona. Hij klaagt bij zijn vriend Iago dat hij niets over het geheime huwelijk heeft gezegd. Roderigo had namelijk tegen Brabantio gezegd dat hij met Desdemona wilde trouwen. Brabantio weigerde het huwelijk toe te staan. Iago heeft een intense haat voor Othello. Othello had namelijk de [[aristocratie|aristocraat]] Cassio benoemd voor een hoge functie, waar Iago zichzelf meer geschikt voor vindt. Iago besluit samen te werken met Roderigo om Othello omver te werpen. <br />
<br />
Zij gaan 's nachts naar het huis van Brabantio. Zij vertellen hem dat zijn dochter in het geheim met Othello getrouwd is. Brabantio wordt kwaad en wil Othello confronteren. De Turken dreigen echter de Venetiaanse kolonie [[Cyprus]] aan te vallen. Othello (die veldheer is) wordt daarom door de senatoren opgeroepen om raad te geven. Brabantio vergezelt Othello naar de vergadering. Hier beschuldigt hij Othello ervan Desdemona te hebben behekst. Othello moet zich hierdoor verdedigen voor de [[doge (titel)|doge]] en andere senatoren. Hij vertelt dat Desdemona echt van hem houdt, wat vervolgens door Desdemona zelf bevestigd wordt. De doge en senatoren geloven hem, maar Brabantio waarschuwt hem. Hij vertelt Othello dat Desdemona hem op een dag zal bedriegen. Iago hoort dit en besluit een plan te smeden. <br />
<br />
Othello vertrekt samen met Cassio en Desdemona naar Cyprus.<br />
<br />
===Akte 2===<br />
[[File:George_Frederick_Cooke_in_the_Character_of_Iago_(Shakespeare's_Othello)_MET_DP860372.jpg|left|300px|thumb|Iago]]<br />
Op Cyprus verwachten zij het Turkse leger tegen te komen. De Turkse vloot is echter volledig verwoest tijdens een [[storm]]. De Venetianen zien dit als overwinning, aangezien Cyprus nu veilig is. Othello geeft de opdracht om een feest te geven. Hij en Desdemona verlaten dit feest om de huwelijksnacht door te brengen. <br />
<br />
Op het feest weet Iago om Cassio dronken te krijgen. Roderigo daagt Cassio vervolgens uit voor een duel, waardoor Cassio woedend wordt. Montano probeert Cassio te calmeren, maar Cassio begint te vechten en Montano raakt gewond. Op dat moment komt Othello terug op het feest. Hij geeft Cassio de schuld en neemt zijn hoge functie af. Iago zet Cassio er volgens toe aan om Desdemona te vragen of zij haar man kan beïnvloeden. Hierdoor hoopt Cassio zijn rang terug te krijgen. Iago ziet dit als onderdeel van zijn plan.<br />
<br />
===Akte 3===<br />
Ondertussen besluit Iago om Othello te waarschuwen voor een geheime relatie tussen Desdemona en Cassio. Deze geheime relatie bestaat niet, maar het is onderdeel van zijn plan. Iago heeft de [[zakdoek]] van Desdemona in zijn bezit. Deze zakdoek werd door Othello als cadeau aan zijn vrouw gegeven, maar Desdemona laat de zakdoek per ongeluk en onbewust vallen. Emilia vindt de zakdoek en geeft deze aan Desdemona. Iago zegt tegen haar dat hij de zakdoek zal teruggeven, maar besluit het achter te houden. <br />
<br />
Othello besluit Iago de hoge functie te geven. Hij is ervan overtuigd dat zijn vrouw vreemdgaat met Cassio. Iago en Othello besluiten samen te zweren om Cassio en Desdemona om het leven te brengen. <br />
<br />
===Akte 4===<br />
Iago legt de zakdoek vervolgens in Cassios kamer. Hierdoor lijkt het net alsof Desdemona daar geweest is (wat de geheime relatie dus bevestigd). Hij vraagt Othello vervolgens in de kamer van Cassio te kijken, waar Othello de zakdoek vindt. Iago houdt ondertussen Cassio aan de praat. Iago vraagt hem over Bianca te praten, maar Cassio fluistert de naam zo zacht dat Othello denkt dat het over Desdemona gaat. Cassio is namelijk in het echt verliefd op Bianca. <br />
<br />
De zakdoek ligt nog altijd in Cassios kamer. Hij besluit het als cadeau aan Bianca te geven. Bianca heeft echter door dat de zakdoek "een tweedehands-cadeau" is, wat hij van een andere minnares gehad zou hebben. Othello hoort dit en Iago vertelt dat Desdemona de zakdoek aan Cassio gegeven had. Iago probeert Othello steeds [[jaloers]]er en kwader te maken door mee te gaan in zijn gedachten. <br />
<br />
Uiteindelijk is Othello zo woedend dat hij besluit zijn vrouw te vermoorden. Hij geeft Iago de opdracht om Cassio te vermoorden. Othello maakt Desdemonas leven eerst erg moeilijk en slaat haar zelfs tijdens een bezoek van Venetiaanse edelen. Ondertussen geeft Iago aan Roderigo de opdracht om Cassio te vermoorden. <br />
<br />
===Akte 5===<br />
[[File:Othello's_Lamentation.jpg|right|300px|thumb|Othello heeft berouw van zijn daden.]]<br />
Roderigo besluit Cassio aan te vallen tijdens zijn bezoek aan Bianca, maar raakt zelf gewond. Iago weet tijdens het gevecht echter Cassio aan zijn been te verwonden. Aangezien het nacht is, weet Cassio niet dat dit Iago was. Iago gaat weg en komt later terug om Cassio te helpen. Hierdoor valt niet op dat hij het was. Cassio wijst Roderigo aan de enige schuldige aan. Roderigo wil op dat moment het plan van Iago verraden, maar Iago vermoord Roderigo (aangezien hij zogezegd wilde ontsnappen). Vervolgens beschuldigt Iago Bianca achter de moord te zitten (zij zou Roderigo hebben ingehuurd). Iago hoopt hierdoor zijn plan geheim te houden en zichzelf niet verdacht te maken. <br />
<br />
Ondertussen beschuldigt Othello Desdemona van ontrouw. Desdemona ontkent vreemd te gaan, maar Othello wurgt haar in zijn woede. Emilia komt eraan, maar het is al te laat. Desdemona sterft kort na haar komst, maar blijft hem verdedigen tot het laatste moment. Othello is nog steeds woedend en Emilia roept om hulp. Montano, Iago en Gratiano komen de kamer binnen. Othello vertelt in zijn woede over de zakdoek, wat hij als bewijs ziet. Emilia heeft door wat er aan de hand is, aangezien zij de verloren zakdoek aan Iago gaf. <br />
<br />
Othello realiseert dat Desdemona onschuldig was en Iago achter het plan zat. Hij steekt Iago neer, maar deze raakt slechts licht gewond. Iago steekt vervolgens Emilia neer, waardoor zij sterft. Iago weigert zijn reden voor het plan te zeggen; hij blijft zwijgen. Lodovico arresteert zowel Iago als Othello voor de moorden. Othello besluit vervolgens [[zelfmoord]] te plegen door een mes in zijn buik te steken. Hij sterft en Cassio krijgt Othello's functie.<br />
<br />
==Citaten==<br />
<br />
==Over het toneelstuk==<br />
===Ontstaan===<br />
<br />
===Iagos motief===<br />
<br />
===Thema's===<br />
<br />
==Adaptaties==<br />
<br />
==Bronnen==</div>Mike1023https://wikikids.nl/index.php?title=Gebruiker:Mike1023/Kladblok&diff=848047Gebruiker:Mike1023/Kladblok2024-03-18T12:44:45Z<p>Mike1023: /* Akte 5 */</p>
<hr />
<div>{{Infobox theaterstuk<br />
| titel = Othello<br />
| afbeelding = Thomas_W_Keene_in_Othello_3h00058u.jpg<br />
| ander formaat = <br />
| alternatieve titel = The Tragedy of Othello, the Moor of Venice<br />
| schrijver = [[William Shakespeare]]<br />
| taal = [[Engels]]<br />
| land = {{XE}}<br />
| genre = [[Tragedie]]<br />
| datum = 1603/1604<br />
| akte = 5<br />
| isbn =<br />
| uitgever =<br />
| bijzonderheden =<br />
| tekst =<br />
}}<br />
'''Othello''' is een beroemd [[toneelstuk]] van de Engelse schrijver [[William Shakespeare]]. Hij schreef het stuk in 1603 of 1604. In 1604 werd het toneelstuk voor het eerst opgevoerd aan het hof van de Engelse koning [[Jacobus I van Engeland|Jacobus I]]. Othello wordt gezien als een van Shakespeares "grote [[tragedie]]s" samen met ''[[Hamlet]]'', ''[[Macbeth]]'' en ''[[Koning Lear]]''. <br />
<br />
Het toneelstuk speelt zich af in [[Venetië]]. De Afrikaanse prins Othello (een [[Moren|Moor]]) trouwt in het geheim met Desdemona, de dochter van Brabantio. Rodrigo is echter ook verliefd op Desdemona. Hij wordt door Iago (die een intense haat voor Othello heeft) opgehitst om het geheime huwelijk aan Brabantio te verraden. Uiteindelijk bedenkt Iago een plan om Othello tot zijn val te brengen; hij laat het lijken of dat Desdemona vreemdgaat.<br />
<br />
Othello behoort tot de bekendste toneelstukken van Shakespeare en wordt nog steeds regelmatig opgevoerd. Ook is het toneelstuk verschillende keren gebruikt voor films en andere werken, zoals de opera ''[[Otello (opera)|Otello]]'' van [[Giuseppe Verdi]].<br />
<br />
==Personages==<br />
<br />
==Samenvatting==<br />
===Akte 1===<br />
[[File:Frederick_Richard_Pickersgill_-_Othello_and_Desdemona.jpg|right|300px|thumb|Othello en Desdemona]]<br />
Othello en Desdemona zijn in het geheim getrouwd zonder dat Desdemonas vader (Brabantio) hiervan weet. Roderigo is echter verliefd op Desdemona. Hij klaagt bij zijn vriend Iago dat hij niets over het geheime huwelijk heeft gezegd. Roderigo had namelijk tegen Brabantio gezegd dat hij met Desdemona wilde trouwen. Brabantio weigerde het huwelijk toe te staan. Iago heeft een intense haat voor Othello. Othello had namelijk de [[aristocratie|aristocraat]] Cassio benoemd voor een hoge functie, waar Iago zichzelf meer geschikt voor vindt. Iago besluit samen te werken met Roderigo om Othello omver te werpen. <br />
<br />
Zij gaan 's nachts naar het huis van Brabantio. Zij vertellen hem dat zijn dochter in het geheim met Othello getrouwd is. Brabantio wordt kwaad en wil Othello confronteren. De Turken dreigen echter de Venetiaanse kolonie [[Cyprus]] aan te vallen. Othello (die veldheer is) wordt daarom door de senatoren opgeroepen om raad te geven. Brabantio vergezelt Othello naar de vergadering. Hier beschuldigt hij Othello ervan Desdemona te hebben behekst. Othello moet zich hierdoor verdedigen voor de [[doge (titel)|doge]] en andere senatoren. Hij vertelt dat Desdemona echt van hem houdt, wat vervolgens door Desdemona zelf bevestigd wordt. De doge en senatoren geloven hem, maar Brabantio waarschuwt hem. Hij vertelt Othello dat Desdemona hem op een dag zal bedriegen. Iago hoort dit en besluit een plan te smeden. <br />
<br />
Othello vertrekt samen met Cassio en Desdemona naar Cyprus.<br />
<br />
===Akte 2===<br />
[[File:George_Frederick_Cooke_in_the_Character_of_Iago_(Shakespeare's_Othello)_MET_DP860372.jpg|left|300px|thumb|Iago]]<br />
Op Cyprus verwachten zij het Turkse leger tegen te komen. De Turkse vloot is echter volledig verwoest tijdens een [[storm]]. De Venetianen zien dit als overwinning, aangezien Cyprus nu veilig is. Othello geeft de opdracht om een feest te geven. Hij en Desdemona verlaten dit feest om de huwelijksnacht door te brengen. <br />
<br />
Op het feest weet Iago om Cassio dronken te krijgen. Roderigo daagt Cassio vervolgens uit voor een duel, waardoor Cassio woedend wordt. Montano probeert Cassio te calmeren, maar Cassio begint te vechten en Montano raakt gewond. Op dat moment komt Othello terug op het feest. Hij geeft Cassio de schuld en neemt zijn hoge functie af. Iago zet Cassio er volgens toe aan om Desdemona te vragen of zij haar man kan beïnvloeden. Hierdoor hoopt Cassio zijn rang terug te krijgen. Iago ziet dit als onderdeel van zijn plan.<br />
<br />
===Akte 3===<br />
Ondertussen besluit Iago om Othello te waarschuwen voor een geheime relatie tussen Desdemona en Cassio. Deze geheime relatie bestaat niet, maar het is onderdeel van zijn plan. Iago heeft de [[zakdoek]] van Desdemona in zijn bezit. Deze zakdoek werd door Othello als cadeau aan zijn vrouw gegeven, maar Desdemona laat de zakdoek per ongeluk en onbewust vallen. Emilia vindt de zakdoek en geeft deze aan Desdemona. Iago zegt tegen haar dat hij de zakdoek zal teruggeven, maar besluit het achter te houden. <br />
<br />
Othello besluit Iago de hoge functie te geven. Hij is ervan overtuigd dat zijn vrouw vreemdgaat met Cassio. Iago en Othello besluiten samen te zweren om Cassio en Desdemona om het leven te brengen. <br />
<br />
===Akte 4===<br />
Iago legt de zakdoek vervolgens in Cassios kamer. Hierdoor lijkt het net alsof Desdemona daar geweest is (wat de geheime relatie dus bevestigd). Hij vraagt Othello vervolgens in de kamer van Cassio te kijken, waar Othello de zakdoek vindt. Iago houdt ondertussen Cassio aan de praat. Iago vraagt hem over Bianca te praten, maar Cassio fluistert de naam zo zacht dat Othello denkt dat het over Desdemona gaat. Cassio is namelijk in het echt verliefd op Bianca. <br />
<br />
De zakdoek ligt nog altijd in Cassios kamer. Hij besluit het als cadeau aan Bianca te geven. Bianca heeft echter door dat de zakdoek "een tweedehands-cadeau" is, wat hij van een andere minnares gehad zou hebben. Othello hoort dit en Iago vertelt dat Desdemona de zakdoek aan Cassio gegeven had. Iago probeert Othello steeds [[jaloers]]er en kwader te maken door mee te gaan in zijn gedachten. <br />
<br />
Uiteindelijk is Othello zo woedend dat hij besluit zijn vrouw te vermoorden. Hij geeft Iago de opdracht om Cassio te vermoorden. Othello maakt Desdemonas leven eerst erg moeilijk en slaat haar zelfs tijdens een bezoek van Venetiaanse edelen. Ondertussen geeft Iago aan Roderigo de opdracht om Cassio te vermoorden. <br />
<br />
===Akte 5===<br />
[[File:Othello's_Lamentation.jpg|right|300px|thumb|Othello heeft berouw van zijn daden.]]<br />
Roderigo besluit Cassio aan te vallen tijdens zijn bezoek aan Bianca, maar raakt zelf gewond. Iago weet tijdens het gevecht echter Cassio aan zijn been te verwonden. Aangezien het nacht is, weet Cassio niet dat dit Iago was. Iago gaat weg en komt later terug om Cassio te helpen. Hierdoor valt niet op dat hij het was. Cassio wijst Roderigo aan de enige schuldige aan. Roderigo wil op dat moment het plan van Iago verraden, maar Iago vermoord Roderigo (aangezien hij zogezegd wilde ontsnappen). Vervolgens beschuldigt Iago Bianca achter de moord te zitten (zij zou Roderigo hebben ingehuurd). Iago hoopt hierdoor zijn plan geheim te houden en zichzelf niet verdacht te maken. <br />
<br />
Ondertussen beschuldigt Othello Desdemona van ontrouw. Desdemona ontkent vreemd te gaan, maar Othello wurgt haar in zijn woede. Emilia komt eraan, maar het is al te laat. Desdemona sterft kort na haar komst, maar blijft hem verdedigen tot het laatste moment. Othello is nog steeds woedend en Emilia roept om hulp. Montano, Iago en Gratiano komen de kamer binnen. Othello vertelt in zijn woede over de zakdoek, wat hij als bewijs ziet. Emilia heeft door wat er aan de hand is, aangezien zij de verloren zakdoek aan Iago gaf. <br />
<br />
Othello realiseert dat Desdemona onschuldig was en Iago achter het plan zat. Hij steekt Iago neer, maar deze raakt slechts licht gewond. Iago steekt vervolgens Emilia neer, waardoor zij sterft. Iago weigert zijn reden voor het plan te zeggen; hij blijft zwijgen. Lodovico arresteert zowel Iago als Othello voor de moorden. Othello besluit vervolgens [[zelfmoord]] te plegen door een mes in zijn buik te steken. Hij sterft en Cassio krijgt Othello's functie.<br />
<br />
==Citaten==<br />
<br />
==Over het toneelstuk==<br />
===Ontstaan===<br />
<br />
===Iagos motief===<br />
<br />
===Thema's===<br />
<br />
==Adaptaties==<br />
<br />
==Bronnen==</div>Mike1023https://wikikids.nl/index.php?title=Gebruiker:Mike1023/Kladblok&diff=848046Gebruiker:Mike1023/Kladblok2024-03-18T12:42:16Z<p>Mike1023: /* Akte 2 */</p>
<hr />
<div>{{Infobox theaterstuk<br />
| titel = Othello<br />
| afbeelding = Thomas_W_Keene_in_Othello_3h00058u.jpg<br />
| ander formaat = <br />
| alternatieve titel = The Tragedy of Othello, the Moor of Venice<br />
| schrijver = [[William Shakespeare]]<br />
| taal = [[Engels]]<br />
| land = {{XE}}<br />
| genre = [[Tragedie]]<br />
| datum = 1603/1604<br />
| akte = 5<br />
| isbn =<br />
| uitgever =<br />
| bijzonderheden =<br />
| tekst =<br />
}}<br />
'''Othello''' is een beroemd [[toneelstuk]] van de Engelse schrijver [[William Shakespeare]]. Hij schreef het stuk in 1603 of 1604. In 1604 werd het toneelstuk voor het eerst opgevoerd aan het hof van de Engelse koning [[Jacobus I van Engeland|Jacobus I]]. Othello wordt gezien als een van Shakespeares "grote [[tragedie]]s" samen met ''[[Hamlet]]'', ''[[Macbeth]]'' en ''[[Koning Lear]]''. <br />
<br />
Het toneelstuk speelt zich af in [[Venetië]]. De Afrikaanse prins Othello (een [[Moren|Moor]]) trouwt in het geheim met Desdemona, de dochter van Brabantio. Rodrigo is echter ook verliefd op Desdemona. Hij wordt door Iago (die een intense haat voor Othello heeft) opgehitst om het geheime huwelijk aan Brabantio te verraden. Uiteindelijk bedenkt Iago een plan om Othello tot zijn val te brengen; hij laat het lijken of dat Desdemona vreemdgaat.<br />
<br />
Othello behoort tot de bekendste toneelstukken van Shakespeare en wordt nog steeds regelmatig opgevoerd. Ook is het toneelstuk verschillende keren gebruikt voor films en andere werken, zoals de opera ''[[Otello (opera)|Otello]]'' van [[Giuseppe Verdi]].<br />
<br />
==Personages==<br />
<br />
==Samenvatting==<br />
===Akte 1===<br />
[[File:Frederick_Richard_Pickersgill_-_Othello_and_Desdemona.jpg|right|300px|thumb|Othello en Desdemona]]<br />
Othello en Desdemona zijn in het geheim getrouwd zonder dat Desdemonas vader (Brabantio) hiervan weet. Roderigo is echter verliefd op Desdemona. Hij klaagt bij zijn vriend Iago dat hij niets over het geheime huwelijk heeft gezegd. Roderigo had namelijk tegen Brabantio gezegd dat hij met Desdemona wilde trouwen. Brabantio weigerde het huwelijk toe te staan. Iago heeft een intense haat voor Othello. Othello had namelijk de [[aristocratie|aristocraat]] Cassio benoemd voor een hoge functie, waar Iago zichzelf meer geschikt voor vindt. Iago besluit samen te werken met Roderigo om Othello omver te werpen. <br />
<br />
Zij gaan 's nachts naar het huis van Brabantio. Zij vertellen hem dat zijn dochter in het geheim met Othello getrouwd is. Brabantio wordt kwaad en wil Othello confronteren. De Turken dreigen echter de Venetiaanse kolonie [[Cyprus]] aan te vallen. Othello (die veldheer is) wordt daarom door de senatoren opgeroepen om raad te geven. Brabantio vergezelt Othello naar de vergadering. Hier beschuldigt hij Othello ervan Desdemona te hebben behekst. Othello moet zich hierdoor verdedigen voor de [[doge (titel)|doge]] en andere senatoren. Hij vertelt dat Desdemona echt van hem houdt, wat vervolgens door Desdemona zelf bevestigd wordt. De doge en senatoren geloven hem, maar Brabantio waarschuwt hem. Hij vertelt Othello dat Desdemona hem op een dag zal bedriegen. Iago hoort dit en besluit een plan te smeden. <br />
<br />
Othello vertrekt samen met Cassio en Desdemona naar Cyprus.<br />
<br />
===Akte 2===<br />
[[File:George_Frederick_Cooke_in_the_Character_of_Iago_(Shakespeare's_Othello)_MET_DP860372.jpg|left|300px|thumb|Iago]]<br />
Op Cyprus verwachten zij het Turkse leger tegen te komen. De Turkse vloot is echter volledig verwoest tijdens een [[storm]]. De Venetianen zien dit als overwinning, aangezien Cyprus nu veilig is. Othello geeft de opdracht om een feest te geven. Hij en Desdemona verlaten dit feest om de huwelijksnacht door te brengen. <br />
<br />
Op het feest weet Iago om Cassio dronken te krijgen. Roderigo daagt Cassio vervolgens uit voor een duel, waardoor Cassio woedend wordt. Montano probeert Cassio te calmeren, maar Cassio begint te vechten en Montano raakt gewond. Op dat moment komt Othello terug op het feest. Hij geeft Cassio de schuld en neemt zijn hoge functie af. Iago zet Cassio er volgens toe aan om Desdemona te vragen of zij haar man kan beïnvloeden. Hierdoor hoopt Cassio zijn rang terug te krijgen. Iago ziet dit als onderdeel van zijn plan.<br />
<br />
===Akte 3===<br />
Ondertussen besluit Iago om Othello te waarschuwen voor een geheime relatie tussen Desdemona en Cassio. Deze geheime relatie bestaat niet, maar het is onderdeel van zijn plan. Iago heeft de [[zakdoek]] van Desdemona in zijn bezit. Deze zakdoek werd door Othello als cadeau aan zijn vrouw gegeven, maar Desdemona laat de zakdoek per ongeluk en onbewust vallen. Emilia vindt de zakdoek en geeft deze aan Desdemona. Iago zegt tegen haar dat hij de zakdoek zal teruggeven, maar besluit het achter te houden. <br />
<br />
Othello besluit Iago de hoge functie te geven. Hij is ervan overtuigd dat zijn vrouw vreemdgaat met Cassio. Iago en Othello besluiten samen te zweren om Cassio en Desdemona om het leven te brengen. <br />
<br />
===Akte 4===<br />
Iago legt de zakdoek vervolgens in Cassios kamer. Hierdoor lijkt het net alsof Desdemona daar geweest is (wat de geheime relatie dus bevestigd). Hij vraagt Othello vervolgens in de kamer van Cassio te kijken, waar Othello de zakdoek vindt. Iago houdt ondertussen Cassio aan de praat. Iago vraagt hem over Bianca te praten, maar Cassio fluistert de naam zo zacht dat Othello denkt dat het over Desdemona gaat. Cassio is namelijk in het echt verliefd op Bianca. <br />
<br />
De zakdoek ligt nog altijd in Cassios kamer. Hij besluit het als cadeau aan Bianca te geven. Bianca heeft echter door dat de zakdoek "een tweedehands-cadeau" is, wat hij van een andere minnares gehad zou hebben. Othello hoort dit en Iago vertelt dat Desdemona de zakdoek aan Cassio gegeven had. Iago probeert Othello steeds [[jaloers]]er en kwader te maken door mee te gaan in zijn gedachten. <br />
<br />
Uiteindelijk is Othello zo woedend dat hij besluit zijn vrouw te vermoorden. Hij geeft Iago de opdracht om Cassio te vermoorden. Othello maakt Desdemonas leven eerst erg moeilijk en slaat haar zelfs tijdens een bezoek van Venetiaanse edelen. Ondertussen geeft Iago aan Roderigo de opdracht om Cassio te vermoorden. <br />
<br />
===Akte 5===<br />
Roderigo besluit Cassio aan te vallen tijdens zijn bezoek aan Bianca, maar raakt zelf gewond. Iago weet tijdens het gevecht echter Cassio aan zijn been te verwonden. Aangezien het nacht is, weet Cassio niet dat dit Iago was. Iago gaat weg en komt later terug om Cassio te helpen. Hierdoor valt niet op dat hij het was. Cassio wijst Roderigo aan de enige schuldige aan. Roderigo wil op dat moment het plan van Iago verraden, maar Iago vermoord Roderigo (aangezien hij zogezegd wilde ontsnappen). Vervolgens beschuldigt Iago Bianca achter de moord te zitten (zij zou Roderigo hebben ingehuurd). Iago hoopt hierdoor zijn plan geheim te houden en zichzelf niet verdacht te maken. <br />
<br />
Ondertussen beschuldigt Othello Desdemona van ontrouw. Desdemona ontkent vreemd te gaan, maar Othello wurgt haar in zijn woede. Emilia komt eraan, maar het is al te laat. Desdemona sterft kort na haar komst, maar blijft hem verdedigen tot het laatste moment. Othello is nog steeds woedend en Emilia roept om hulp. Montano, Iago en Gratiano komen de kamer binnen. Othello vertelt in zijn woede over de zakdoek, wat hij als bewijs ziet. Emilia heeft door wat er aan de hand is, aangezien zij de verloren zakdoek aan Iago gaf. <br />
<br />
Othello realiseert dat Desdemona onschuldig was en Iago achter het plan zat. Hij steekt Iago neer, maar deze raakt slechts licht gewond. Iago steekt vervolgens Emilia neer, waardoor zij sterft. Iago weigert zijn reden voor het plan te zeggen; hij blijft zwijgen. Lodovico arresteert zowel Iago als Othello voor de moorden. Othello besluit vervolgens [[zelfmoord]] te plegen door een mes in zijn buik te steken. Hij sterft en Cassio krijgt Othello's functie.<br />
<br />
==Citaten==<br />
<br />
==Over het toneelstuk==<br />
===Ontstaan===<br />
<br />
===Iagos motief===<br />
<br />
===Thema's===<br />
<br />
==Adaptaties==<br />
<br />
==Bronnen==</div>Mike1023https://wikikids.nl/index.php?title=Gebruiker:Mike1023/Kladblok&diff=848045Gebruiker:Mike1023/Kladblok2024-03-18T12:40:49Z<p>Mike1023: /* Akte 1 */</p>
<hr />
<div>{{Infobox theaterstuk<br />
| titel = Othello<br />
| afbeelding = Thomas_W_Keene_in_Othello_3h00058u.jpg<br />
| ander formaat = <br />
| alternatieve titel = The Tragedy of Othello, the Moor of Venice<br />
| schrijver = [[William Shakespeare]]<br />
| taal = [[Engels]]<br />
| land = {{XE}}<br />
| genre = [[Tragedie]]<br />
| datum = 1603/1604<br />
| akte = 5<br />
| isbn =<br />
| uitgever =<br />
| bijzonderheden =<br />
| tekst =<br />
}}<br />
'''Othello''' is een beroemd [[toneelstuk]] van de Engelse schrijver [[William Shakespeare]]. Hij schreef het stuk in 1603 of 1604. In 1604 werd het toneelstuk voor het eerst opgevoerd aan het hof van de Engelse koning [[Jacobus I van Engeland|Jacobus I]]. Othello wordt gezien als een van Shakespeares "grote [[tragedie]]s" samen met ''[[Hamlet]]'', ''[[Macbeth]]'' en ''[[Koning Lear]]''. <br />
<br />
Het toneelstuk speelt zich af in [[Venetië]]. De Afrikaanse prins Othello (een [[Moren|Moor]]) trouwt in het geheim met Desdemona, de dochter van Brabantio. Rodrigo is echter ook verliefd op Desdemona. Hij wordt door Iago (die een intense haat voor Othello heeft) opgehitst om het geheime huwelijk aan Brabantio te verraden. Uiteindelijk bedenkt Iago een plan om Othello tot zijn val te brengen; hij laat het lijken of dat Desdemona vreemdgaat.<br />
<br />
Othello behoort tot de bekendste toneelstukken van Shakespeare en wordt nog steeds regelmatig opgevoerd. Ook is het toneelstuk verschillende keren gebruikt voor films en andere werken, zoals de opera ''[[Otello (opera)|Otello]]'' van [[Giuseppe Verdi]].<br />
<br />
==Personages==<br />
<br />
==Samenvatting==<br />
===Akte 1===<br />
[[File:Frederick_Richard_Pickersgill_-_Othello_and_Desdemona.jpg|right|300px|thumb|Othello en Desdemona]]<br />
Othello en Desdemona zijn in het geheim getrouwd zonder dat Desdemonas vader (Brabantio) hiervan weet. Roderigo is echter verliefd op Desdemona. Hij klaagt bij zijn vriend Iago dat hij niets over het geheime huwelijk heeft gezegd. Roderigo had namelijk tegen Brabantio gezegd dat hij met Desdemona wilde trouwen. Brabantio weigerde het huwelijk toe te staan. Iago heeft een intense haat voor Othello. Othello had namelijk de [[aristocratie|aristocraat]] Cassio benoemd voor een hoge functie, waar Iago zichzelf meer geschikt voor vindt. Iago besluit samen te werken met Roderigo om Othello omver te werpen. <br />
<br />
Zij gaan 's nachts naar het huis van Brabantio. Zij vertellen hem dat zijn dochter in het geheim met Othello getrouwd is. Brabantio wordt kwaad en wil Othello confronteren. De Turken dreigen echter de Venetiaanse kolonie [[Cyprus]] aan te vallen. Othello (die veldheer is) wordt daarom door de senatoren opgeroepen om raad te geven. Brabantio vergezelt Othello naar de vergadering. Hier beschuldigt hij Othello ervan Desdemona te hebben behekst. Othello moet zich hierdoor verdedigen voor de [[doge (titel)|doge]] en andere senatoren. Hij vertelt dat Desdemona echt van hem houdt, wat vervolgens door Desdemona zelf bevestigd wordt. De doge en senatoren geloven hem, maar Brabantio waarschuwt hem. Hij vertelt Othello dat Desdemona hem op een dag zal bedriegen. Iago hoort dit en besluit een plan te smeden. <br />
<br />
Othello vertrekt samen met Cassio en Desdemona naar Cyprus.<br />
<br />
===Akte 2===<br />
Op Cyprus verwachten zij het Turkse leger tegen te komen. De Turkse vloot is echter volledig verwoest tijdens een [[storm]]. De Venetianen zien dit als overwinning, aangezien Cyprus nu veilig is. Othello geeft de opdracht om een feest te geven. Hij en Desdemona verlaten dit feest om de huwelijksnacht door te brengen. <br />
<br />
Op het feest weet Iago om Cassio dronken te krijgen. Roderigo daagt Cassio vervolgens uit voor een duel, waardoor Cassio woedend wordt. Montano probeert Cassio te calmeren, maar Cassio begint te vechten en Montano raakt gewond. Op dat moment komt Othello terug op het feest. Hij geeft Cassio de schuld en neemt zijn hoge functie af. Iago zet Cassio er volgens toe aan om Desdemona te vragen of zij haar man kan beïnvloeden. Hierdoor hoopt Cassio zijn rang terug te krijgen. Iago ziet dit als onderdeel van zijn plan.<br />
<br />
===Akte 3===<br />
Ondertussen besluit Iago om Othello te waarschuwen voor een geheime relatie tussen Desdemona en Cassio. Deze geheime relatie bestaat niet, maar het is onderdeel van zijn plan. Iago heeft de [[zakdoek]] van Desdemona in zijn bezit. Deze zakdoek werd door Othello als cadeau aan zijn vrouw gegeven, maar Desdemona laat de zakdoek per ongeluk en onbewust vallen. Emilia vindt de zakdoek en geeft deze aan Desdemona. Iago zegt tegen haar dat hij de zakdoek zal teruggeven, maar besluit het achter te houden. <br />
<br />
Othello besluit Iago de hoge functie te geven. Hij is ervan overtuigd dat zijn vrouw vreemdgaat met Cassio. Iago en Othello besluiten samen te zweren om Cassio en Desdemona om het leven te brengen. <br />
<br />
===Akte 4===<br />
Iago legt de zakdoek vervolgens in Cassios kamer. Hierdoor lijkt het net alsof Desdemona daar geweest is (wat de geheime relatie dus bevestigd). Hij vraagt Othello vervolgens in de kamer van Cassio te kijken, waar Othello de zakdoek vindt. Iago houdt ondertussen Cassio aan de praat. Iago vraagt hem over Bianca te praten, maar Cassio fluistert de naam zo zacht dat Othello denkt dat het over Desdemona gaat. Cassio is namelijk in het echt verliefd op Bianca. <br />
<br />
De zakdoek ligt nog altijd in Cassios kamer. Hij besluit het als cadeau aan Bianca te geven. Bianca heeft echter door dat de zakdoek "een tweedehands-cadeau" is, wat hij van een andere minnares gehad zou hebben. Othello hoort dit en Iago vertelt dat Desdemona de zakdoek aan Cassio gegeven had. Iago probeert Othello steeds [[jaloers]]er en kwader te maken door mee te gaan in zijn gedachten. <br />
<br />
Uiteindelijk is Othello zo woedend dat hij besluit zijn vrouw te vermoorden. Hij geeft Iago de opdracht om Cassio te vermoorden. Othello maakt Desdemonas leven eerst erg moeilijk en slaat haar zelfs tijdens een bezoek van Venetiaanse edelen. Ondertussen geeft Iago aan Roderigo de opdracht om Cassio te vermoorden. <br />
<br />
===Akte 5===<br />
Roderigo besluit Cassio aan te vallen tijdens zijn bezoek aan Bianca, maar raakt zelf gewond. Iago weet tijdens het gevecht echter Cassio aan zijn been te verwonden. Aangezien het nacht is, weet Cassio niet dat dit Iago was. Iago gaat weg en komt later terug om Cassio te helpen. Hierdoor valt niet op dat hij het was. Cassio wijst Roderigo aan de enige schuldige aan. Roderigo wil op dat moment het plan van Iago verraden, maar Iago vermoord Roderigo (aangezien hij zogezegd wilde ontsnappen). Vervolgens beschuldigt Iago Bianca achter de moord te zitten (zij zou Roderigo hebben ingehuurd). Iago hoopt hierdoor zijn plan geheim te houden en zichzelf niet verdacht te maken. <br />
<br />
Ondertussen beschuldigt Othello Desdemona van ontrouw. Desdemona ontkent vreemd te gaan, maar Othello wurgt haar in zijn woede. Emilia komt eraan, maar het is al te laat. Desdemona sterft kort na haar komst, maar blijft hem verdedigen tot het laatste moment. Othello is nog steeds woedend en Emilia roept om hulp. Montano, Iago en Gratiano komen de kamer binnen. Othello vertelt in zijn woede over de zakdoek, wat hij als bewijs ziet. Emilia heeft door wat er aan de hand is, aangezien zij de verloren zakdoek aan Iago gaf. <br />
<br />
Othello realiseert dat Desdemona onschuldig was en Iago achter het plan zat. Hij steekt Iago neer, maar deze raakt slechts licht gewond. Iago steekt vervolgens Emilia neer, waardoor zij sterft. Iago weigert zijn reden voor het plan te zeggen; hij blijft zwijgen. Lodovico arresteert zowel Iago als Othello voor de moorden. Othello besluit vervolgens [[zelfmoord]] te plegen door een mes in zijn buik te steken. Hij sterft en Cassio krijgt Othello's functie.<br />
<br />
==Citaten==<br />
<br />
==Over het toneelstuk==<br />
===Ontstaan===<br />
<br />
===Iagos motief===<br />
<br />
===Thema's===<br />
<br />
==Adaptaties==<br />
<br />
==Bronnen==</div>Mike1023https://wikikids.nl/index.php?title=Gebruiker:Mike1023/Kladblok&diff=848044Gebruiker:Mike1023/Kladblok2024-03-18T12:38:23Z<p>Mike1023: /* Akte 1 */</p>
<hr />
<div>{{Infobox theaterstuk<br />
| titel = Othello<br />
| afbeelding = Thomas_W_Keene_in_Othello_3h00058u.jpg<br />
| ander formaat = <br />
| alternatieve titel = The Tragedy of Othello, the Moor of Venice<br />
| schrijver = [[William Shakespeare]]<br />
| taal = [[Engels]]<br />
| land = {{XE}}<br />
| genre = [[Tragedie]]<br />
| datum = 1603/1604<br />
| akte = 5<br />
| isbn =<br />
| uitgever =<br />
| bijzonderheden =<br />
| tekst =<br />
}}<br />
'''Othello''' is een beroemd [[toneelstuk]] van de Engelse schrijver [[William Shakespeare]]. Hij schreef het stuk in 1603 of 1604. In 1604 werd het toneelstuk voor het eerst opgevoerd aan het hof van de Engelse koning [[Jacobus I van Engeland|Jacobus I]]. Othello wordt gezien als een van Shakespeares "grote [[tragedie]]s" samen met ''[[Hamlet]]'', ''[[Macbeth]]'' en ''[[Koning Lear]]''. <br />
<br />
Het toneelstuk speelt zich af in [[Venetië]]. De Afrikaanse prins Othello (een [[Moren|Moor]]) trouwt in het geheim met Desdemona, de dochter van Brabantio. Rodrigo is echter ook verliefd op Desdemona. Hij wordt door Iago (die een intense haat voor Othello heeft) opgehitst om het geheime huwelijk aan Brabantio te verraden. Uiteindelijk bedenkt Iago een plan om Othello tot zijn val te brengen; hij laat het lijken of dat Desdemona vreemdgaat.<br />
<br />
Othello behoort tot de bekendste toneelstukken van Shakespeare en wordt nog steeds regelmatig opgevoerd. Ook is het toneelstuk verschillende keren gebruikt voor films en andere werken, zoals de opera ''[[Otello (opera)|Otello]]'' van [[Giuseppe Verdi]].<br />
<br />
==Personages==<br />
<br />
==Samenvatting==<br />
===Akte 1===<br />
Othello en Desdemona zijn in het geheim getrouwd zonder dat Desdemonas vader (Brabantio) hiervan weet. Roderigo is echter verliefd op Desdemona. Hij klaagt bij zijn vriend Iago dat hij niets over het geheime huwelijk heeft gezegd. Roderigo had namelijk tegen Brabantio gezegd dat hij met Desdemona wilde trouwen. Brabantio weigerde het huwelijk toe te staan. Iago heeft een intense haat voor Othello. Othello had namelijk de [[aristocratie|aristocraat]] Cassio benoemd voor een hoge functie, waar Iago zichzelf meer geschikt voor vindt. Iago besluit samen te werken met Roderigo om Othello omver te werpen. <br />
<br />
Zij gaan 's nachts naar het huis van Brabantio. Zij vertellen hem dat zijn dochter in het geheim met Othello getrouwd is. Brabantio wordt kwaad en wil Othello confronteren. De Turken dreigen echter de Venetiaanse kolonie [[Cyprus]] aan te vallen. Othello (die veldheer is) wordt daarom door de senatoren opgeroepen om raad te geven. Brabantio vergezelt Othello naar de vergadering. Hier beschuldigt hij Othello ervan Desdemona te hebben behekst. Othello moet zich hierdoor verdedigen voor de [[doge (titel)|doge]] en andere senatoren. Hij vertelt dat Desdemona echt van hem houdt, wat vervolgens door Desdemona zelf bevestigd wordt. De doge en senatoren geloven hem, maar Brabantio waarschuwt hem. Hij vertelt Othello dat Desdemona hem op een dag zal bedriegen. Iago hoort dit en besluit een plan te smeden. <br />
<br />
Othello vertrekt samen met Cassio en Desdemona naar Cyprus.<br />
<br />
===Akte 2===<br />
Op Cyprus verwachten zij het Turkse leger tegen te komen. De Turkse vloot is echter volledig verwoest tijdens een [[storm]]. De Venetianen zien dit als overwinning, aangezien Cyprus nu veilig is. Othello geeft de opdracht om een feest te geven. Hij en Desdemona verlaten dit feest om de huwelijksnacht door te brengen. <br />
<br />
Op het feest weet Iago om Cassio dronken te krijgen. Roderigo daagt Cassio vervolgens uit voor een duel, waardoor Cassio woedend wordt. Montano probeert Cassio te calmeren, maar Cassio begint te vechten en Montano raakt gewond. Op dat moment komt Othello terug op het feest. Hij geeft Cassio de schuld en neemt zijn hoge functie af. Iago zet Cassio er volgens toe aan om Desdemona te vragen of zij haar man kan beïnvloeden. Hierdoor hoopt Cassio zijn rang terug te krijgen. Iago ziet dit als onderdeel van zijn plan.<br />
<br />
===Akte 3===<br />
Ondertussen besluit Iago om Othello te waarschuwen voor een geheime relatie tussen Desdemona en Cassio. Deze geheime relatie bestaat niet, maar het is onderdeel van zijn plan. Iago heeft de [[zakdoek]] van Desdemona in zijn bezit. Deze zakdoek werd door Othello als cadeau aan zijn vrouw gegeven, maar Desdemona laat de zakdoek per ongeluk en onbewust vallen. Emilia vindt de zakdoek en geeft deze aan Desdemona. Iago zegt tegen haar dat hij de zakdoek zal teruggeven, maar besluit het achter te houden. <br />
<br />
Othello besluit Iago de hoge functie te geven. Hij is ervan overtuigd dat zijn vrouw vreemdgaat met Cassio. Iago en Othello besluiten samen te zweren om Cassio en Desdemona om het leven te brengen. <br />
<br />
===Akte 4===<br />
Iago legt de zakdoek vervolgens in Cassios kamer. Hierdoor lijkt het net alsof Desdemona daar geweest is (wat de geheime relatie dus bevestigd). Hij vraagt Othello vervolgens in de kamer van Cassio te kijken, waar Othello de zakdoek vindt. Iago houdt ondertussen Cassio aan de praat. Iago vraagt hem over Bianca te praten, maar Cassio fluistert de naam zo zacht dat Othello denkt dat het over Desdemona gaat. Cassio is namelijk in het echt verliefd op Bianca. <br />
<br />
De zakdoek ligt nog altijd in Cassios kamer. Hij besluit het als cadeau aan Bianca te geven. Bianca heeft echter door dat de zakdoek "een tweedehands-cadeau" is, wat hij van een andere minnares gehad zou hebben. Othello hoort dit en Iago vertelt dat Desdemona de zakdoek aan Cassio gegeven had. Iago probeert Othello steeds [[jaloers]]er en kwader te maken door mee te gaan in zijn gedachten. <br />
<br />
Uiteindelijk is Othello zo woedend dat hij besluit zijn vrouw te vermoorden. Hij geeft Iago de opdracht om Cassio te vermoorden. Othello maakt Desdemonas leven eerst erg moeilijk en slaat haar zelfs tijdens een bezoek van Venetiaanse edelen. Ondertussen geeft Iago aan Roderigo de opdracht om Cassio te vermoorden. <br />
<br />
===Akte 5===<br />
Roderigo besluit Cassio aan te vallen tijdens zijn bezoek aan Bianca, maar raakt zelf gewond. Iago weet tijdens het gevecht echter Cassio aan zijn been te verwonden. Aangezien het nacht is, weet Cassio niet dat dit Iago was. Iago gaat weg en komt later terug om Cassio te helpen. Hierdoor valt niet op dat hij het was. Cassio wijst Roderigo aan de enige schuldige aan. Roderigo wil op dat moment het plan van Iago verraden, maar Iago vermoord Roderigo (aangezien hij zogezegd wilde ontsnappen). Vervolgens beschuldigt Iago Bianca achter de moord te zitten (zij zou Roderigo hebben ingehuurd). Iago hoopt hierdoor zijn plan geheim te houden en zichzelf niet verdacht te maken. <br />
<br />
Ondertussen beschuldigt Othello Desdemona van ontrouw. Desdemona ontkent vreemd te gaan, maar Othello wurgt haar in zijn woede. Emilia komt eraan, maar het is al te laat. Desdemona sterft kort na haar komst, maar blijft hem verdedigen tot het laatste moment. Othello is nog steeds woedend en Emilia roept om hulp. Montano, Iago en Gratiano komen de kamer binnen. Othello vertelt in zijn woede over de zakdoek, wat hij als bewijs ziet. Emilia heeft door wat er aan de hand is, aangezien zij de verloren zakdoek aan Iago gaf. <br />
<br />
Othello realiseert dat Desdemona onschuldig was en Iago achter het plan zat. Hij steekt Iago neer, maar deze raakt slechts licht gewond. Iago steekt vervolgens Emilia neer, waardoor zij sterft. Iago weigert zijn reden voor het plan te zeggen; hij blijft zwijgen. Lodovico arresteert zowel Iago als Othello voor de moorden. Othello besluit vervolgens [[zelfmoord]] te plegen door een mes in zijn buik te steken. Hij sterft en Cassio krijgt Othello's functie.<br />
<br />
==Citaten==<br />
<br />
==Over het toneelstuk==<br />
===Ontstaan===<br />
<br />
===Iagos motief===<br />
<br />
===Thema's===<br />
<br />
==Adaptaties==<br />
<br />
==Bronnen==</div>Mike1023https://wikikids.nl/index.php?title=Gebruiker:Mike1023/Kladblok&diff=848043Gebruiker:Mike1023/Kladblok2024-03-18T12:38:04Z<p>Mike1023: /* Samenvatting */</p>
<hr />
<div>{{Infobox theaterstuk<br />
| titel = Othello<br />
| afbeelding = Thomas_W_Keene_in_Othello_3h00058u.jpg<br />
| ander formaat = <br />
| alternatieve titel = The Tragedy of Othello, the Moor of Venice<br />
| schrijver = [[William Shakespeare]]<br />
| taal = [[Engels]]<br />
| land = {{XE}}<br />
| genre = [[Tragedie]]<br />
| datum = 1603/1604<br />
| akte = 5<br />
| isbn =<br />
| uitgever =<br />
| bijzonderheden =<br />
| tekst =<br />
}}<br />
'''Othello''' is een beroemd [[toneelstuk]] van de Engelse schrijver [[William Shakespeare]]. Hij schreef het stuk in 1603 of 1604. In 1604 werd het toneelstuk voor het eerst opgevoerd aan het hof van de Engelse koning [[Jacobus I van Engeland|Jacobus I]]. Othello wordt gezien als een van Shakespeares "grote [[tragedie]]s" samen met ''[[Hamlet]]'', ''[[Macbeth]]'' en ''[[Koning Lear]]''. <br />
<br />
Het toneelstuk speelt zich af in [[Venetië]]. De Afrikaanse prins Othello (een [[Moren|Moor]]) trouwt in het geheim met Desdemona, de dochter van Brabantio. Rodrigo is echter ook verliefd op Desdemona. Hij wordt door Iago (die een intense haat voor Othello heeft) opgehitst om het geheime huwelijk aan Brabantio te verraden. Uiteindelijk bedenkt Iago een plan om Othello tot zijn val te brengen; hij laat het lijken of dat Desdemona vreemdgaat.<br />
<br />
Othello behoort tot de bekendste toneelstukken van Shakespeare en wordt nog steeds regelmatig opgevoerd. Ook is het toneelstuk verschillende keren gebruikt voor films en andere werken, zoals de opera ''[[Otello (opera)|Otello]]'' van [[Giuseppe Verdi]].<br />
<br />
==Personages==<br />
<br />
==Samenvatting==<br />
===Akte 1===<br />
Othello en Desdemona zijn in het geheim getrouwd zonder dat Desdemonas vader (Brabantio) hiervan weet. Roderigo is echter verliefd op Desdemona. Hij klaagt bij zijn vriend Iago dat hij niets over het geheime huwelijk heeft gezegd. Roderigo had namelijk tegen Brabantio gezegd dat hij met Desdemona wilde trouwen. Brabantio weigerde het huwelijk toe te staan. Iago heeft een intense haat voor Othello. Othello had namelijk de [[aristocratie|aristocraat]] Cassio benoemd voor een hoge functie, waar Iago zichzelf meer geschikt voor vindt. Iago besluit samen te werken met Roderigo om Othello omver te werpen. <br />
<br />
Zij gaan 's nachts naar het huis van Brabantio. Zij vertellen hem dat zijn dochter in het geheim met Othello getrouwd is. Brabantio wordt kwaad en wil Othello confronteren. De Turken dreigen echter de Venetiaanse kolonie [[Cyprus]] aan te vallen. Othello (die veldheer is) wordt daarom door de senatoren opgeroepen om raad te geven. Brabantio vergezelt Othello naar de vergadering. Hier beschuldigt hij Othello ervan Desdemona te hebben behekst. Othello moet zich hierdoor verdedigen voor de [[doge]] en andere senatoren. Hij vertelt dat Desdemona echt van hem houdt, wat vervolgens door Desdemona zelf bevestigd wordt. De doge en senatoren geloven hem, maar Brabantio waarschuwt hem. Hij vertelt Othello dat Desdemona hem op een dag zal bedriegen. Iago hoort dit en besluit een plan te smeden. <br />
<br />
Othello vertrekt samen met Cassio en Desdemona naar Cyprus. <br />
<br />
===Akte 2===<br />
Op Cyprus verwachten zij het Turkse leger tegen te komen. De Turkse vloot is echter volledig verwoest tijdens een [[storm]]. De Venetianen zien dit als overwinning, aangezien Cyprus nu veilig is. Othello geeft de opdracht om een feest te geven. Hij en Desdemona verlaten dit feest om de huwelijksnacht door te brengen. <br />
<br />
Op het feest weet Iago om Cassio dronken te krijgen. Roderigo daagt Cassio vervolgens uit voor een duel, waardoor Cassio woedend wordt. Montano probeert Cassio te calmeren, maar Cassio begint te vechten en Montano raakt gewond. Op dat moment komt Othello terug op het feest. Hij geeft Cassio de schuld en neemt zijn hoge functie af. Iago zet Cassio er volgens toe aan om Desdemona te vragen of zij haar man kan beïnvloeden. Hierdoor hoopt Cassio zijn rang terug te krijgen. Iago ziet dit als onderdeel van zijn plan.<br />
<br />
===Akte 3===<br />
Ondertussen besluit Iago om Othello te waarschuwen voor een geheime relatie tussen Desdemona en Cassio. Deze geheime relatie bestaat niet, maar het is onderdeel van zijn plan. Iago heeft de [[zakdoek]] van Desdemona in zijn bezit. Deze zakdoek werd door Othello als cadeau aan zijn vrouw gegeven, maar Desdemona laat de zakdoek per ongeluk en onbewust vallen. Emilia vindt de zakdoek en geeft deze aan Desdemona. Iago zegt tegen haar dat hij de zakdoek zal teruggeven, maar besluit het achter te houden. <br />
<br />
Othello besluit Iago de hoge functie te geven. Hij is ervan overtuigd dat zijn vrouw vreemdgaat met Cassio. Iago en Othello besluiten samen te zweren om Cassio en Desdemona om het leven te brengen. <br />
<br />
===Akte 4===<br />
Iago legt de zakdoek vervolgens in Cassios kamer. Hierdoor lijkt het net alsof Desdemona daar geweest is (wat de geheime relatie dus bevestigd). Hij vraagt Othello vervolgens in de kamer van Cassio te kijken, waar Othello de zakdoek vindt. Iago houdt ondertussen Cassio aan de praat. Iago vraagt hem over Bianca te praten, maar Cassio fluistert de naam zo zacht dat Othello denkt dat het over Desdemona gaat. Cassio is namelijk in het echt verliefd op Bianca. <br />
<br />
De zakdoek ligt nog altijd in Cassios kamer. Hij besluit het als cadeau aan Bianca te geven. Bianca heeft echter door dat de zakdoek "een tweedehands-cadeau" is, wat hij van een andere minnares gehad zou hebben. Othello hoort dit en Iago vertelt dat Desdemona de zakdoek aan Cassio gegeven had. Iago probeert Othello steeds [[jaloers]]er en kwader te maken door mee te gaan in zijn gedachten. <br />
<br />
Uiteindelijk is Othello zo woedend dat hij besluit zijn vrouw te vermoorden. Hij geeft Iago de opdracht om Cassio te vermoorden. Othello maakt Desdemonas leven eerst erg moeilijk en slaat haar zelfs tijdens een bezoek van Venetiaanse edelen. Ondertussen geeft Iago aan Roderigo de opdracht om Cassio te vermoorden. <br />
<br />
===Akte 5===<br />
Roderigo besluit Cassio aan te vallen tijdens zijn bezoek aan Bianca, maar raakt zelf gewond. Iago weet tijdens het gevecht echter Cassio aan zijn been te verwonden. Aangezien het nacht is, weet Cassio niet dat dit Iago was. Iago gaat weg en komt later terug om Cassio te helpen. Hierdoor valt niet op dat hij het was. Cassio wijst Roderigo aan de enige schuldige aan. Roderigo wil op dat moment het plan van Iago verraden, maar Iago vermoord Roderigo (aangezien hij zogezegd wilde ontsnappen). Vervolgens beschuldigt Iago Bianca achter de moord te zitten (zij zou Roderigo hebben ingehuurd). Iago hoopt hierdoor zijn plan geheim te houden en zichzelf niet verdacht te maken. <br />
<br />
Ondertussen beschuldigt Othello Desdemona van ontrouw. Desdemona ontkent vreemd te gaan, maar Othello wurgt haar in zijn woede. Emilia komt eraan, maar het is al te laat. Desdemona sterft kort na haar komst, maar blijft hem verdedigen tot het laatste moment. Othello is nog steeds woedend en Emilia roept om hulp. Montano, Iago en Gratiano komen de kamer binnen. Othello vertelt in zijn woede over de zakdoek, wat hij als bewijs ziet. Emilia heeft door wat er aan de hand is, aangezien zij de verloren zakdoek aan Iago gaf. <br />
<br />
Othello realiseert dat Desdemona onschuldig was en Iago achter het plan zat. Hij steekt Iago neer, maar deze raakt slechts licht gewond. Iago steekt vervolgens Emilia neer, waardoor zij sterft. Iago weigert zijn reden voor het plan te zeggen; hij blijft zwijgen. Lodovico arresteert zowel Iago als Othello voor de moorden. Othello besluit vervolgens [[zelfmoord]] te plegen door een mes in zijn buik te steken. Hij sterft en Cassio krijgt Othello's functie.<br />
<br />
==Citaten==<br />
<br />
==Over het toneelstuk==<br />
===Ontstaan===<br />
<br />
===Iagos motief===<br />
<br />
===Thema's===<br />
<br />
==Adaptaties==<br />
<br />
==Bronnen==</div>Mike1023https://wikikids.nl/index.php?title=Cardiofitness&diff=847973Cardiofitness2024-03-17T21:47:54Z<p>Mike1023: /* Voorbeelden */</p>
<hr />
<div>[[File:1896_Olympic_marathon.jpg|right|300px|thumb|[[Joggen]] is een populaire vorm van cardiofitness.]]<br />
[[File:Bicycles_at_Frederiksberg_-_Flickr_-_Kristoffer_Trolle.jpg|right|300px|thumb|Ook fietsen is een vorm van cardiofitness.]]<br />
'''Cardiofitness''' (vaak '''cardio''' genoemd) is een vorm van [[fitness]]. Tijdens cardiofitness wordt de [[hartslag]] gemeten. Het doel is om deze constant (gelijk) te houden. Cardiofitness is bedoeld om de [[conditie]] op te bouwen of vet/calorieën te verbranden (af te vallen). Er zijn verschillende vormen van cardiofitness. Het kan met behulp van apparaten in de [[sportschool]] beoefend worden, maar ook buiten de sportschool. Voorbeelden van cardiofitness zijn [[joggen]], [[zwemmen]], [[wandelen]] en [[fietsen]]. <br />
<br />
==Gezondheid==<br />
Cardiofitness is goed voor de gezondheid. Zo verminder je de kans op [[hart- en vaatziekten]], [[diabetes]], [[osteoporose]] en [[obesitas]]. Cardiofitness zorgt daarnaast voor een afname aan gewicht, waardoor het ideaal is voor mensen die willen afvallen. Daarnaast zorgt het ook veel meer [[rode bloedcel]]len in het bloed. Hierdoor kan je lichaam meer zuurstof opnemen, waardoor je minder moe wordt. Regelmatig cardiofitness doen helpt om langer "vitaal" te blijven. Oftewel, je lichaam blijft gezond op latere leeftijd. <br />
<br />
Ook kan cardiofitness goede effecten hebben op de mentale gezondheid. Het kan je stemming verbeteren en zorgen voor minder [[stress]] en [[neerslachtigheid]]. <br />
<br />
Toch brengt cardiofitness een aantal gevaren met zich mee als het te vaak of niet goed gedaan wordt. Te vaak trainen kan bijvoorbeeld leiden tot schade aan de spieren. <br />
<br />
==Voorbeelden==<br />
Er zijn verschillende soorten cardiofitness. Vaak wordt dit verdeeld in "lichte cardio" en "zware cardio". Zware cardio is intenser, waardoor je sneller moe wordt en meer calorieën verbrand. Onder cardiofitness vallen ook normale activiteiten en andere sporten, zoals:<br />
* [[Basketball]]<br />
* [[Dansen]]<br />
* [[Fietsen]]<br />
* [[Joggen]]/[[hardlopen]]<br />
* [[Skiën]]<br />
* [[Tennis]]<br />
* [[Touwtje springen]]<br />
* Traplopen<br />
* [[Voetbal]]<br />
* [[Wandelen]]<br />
* [[Wielrennen]]<br />
* [[Zwemmen]]<br />
Ook huishoudelijke activiteiten, zoals tuinieren en klussen, kan in bepaalde gevallen als cardio gezien worden. Het ligt hierbij aan de inspanning van het lichaam.<br />
<br />
[[Categorie:Fitness]]</div>Mike1023https://wikikids.nl/index.php?title=Cardiofitness&diff=847958Cardiofitness2024-03-17T19:58:20Z<p>Mike1023: Categorie:Fitness toegevoegd met HotCat</p>
<hr />
<div>[[File:1896_Olympic_marathon.jpg|right|300px|thumb|[[Joggen]] is een populaire vorm van cardiofitness.]]<br />
[[File:Bicycles_at_Frederiksberg_-_Flickr_-_Kristoffer_Trolle.jpg|right|300px|thumb|Ook fietsen is een vorm van cardiofitness.]]<br />
'''Cardiofitness''' (vaak '''cardio''' genoemd) is een vorm van [[fitness]]. Tijdens cardiofitness wordt de [[hartslag]] gemeten. Het doel is om deze constant (gelijk) te houden. Cardiofitness is bedoeld om de [[conditie]] op te bouwen of vet/calorieën te verbranden (af te vallen). Er zijn verschillende vormen van cardiofitness. Het kan met behulp van apparaten in de [[sportschool]] beoefend worden, maar ook buiten de sportschool. Voorbeelden van cardiofitness zijn [[joggen]], [[zwemmen]], [[wandelen]] en [[fietsen]]. <br />
<br />
==Gezondheid==<br />
Cardiofitness is goed voor de gezondheid. Zo verminder je de kans op [[hart- en vaatziekten]], [[diabetes]], [[osteoporose]] en [[obesitas]]. Cardiofitness zorgt daarnaast voor een afname aan gewicht, waardoor het ideaal is voor mensen die willen afvallen. Daarnaast zorgt het ook veel meer [[rode bloedcel]]len in het bloed. Hierdoor kan je lichaam meer zuurstof opnemen, waardoor je minder moe wordt. Regelmatig cardiofitness doen helpt om langer "vitaal" te blijven. Oftewel, je lichaam blijft gezond op latere leeftijd. <br />
<br />
Ook kan cardiofitness goede effecten hebben op de mentale gezondheid. Het kan je stemming verbeteren en zorgen voor minder [[stress]] en [[neerslachtigheid]]. <br />
<br />
Toch brengt cardiofitness een aantal gevaren met zich mee als het te vaak of niet goed gedaan wordt. Te vaak trainen kan bijvoorbeeld leiden tot schade aan de spieren. <br />
<br />
==Voorbeelden==<br />
Er zijn verschillende soorten cardiofitness. Vaak wordt dit verdeeld in "lichte cardio" en "zware cardio". Zware cardio is meer intens, waardoor je sneller moe wordt en meer calorieën verbrand. Onder cardiofitness vallen ook normale activiteiten en andere sporten, zoals:<br />
* [[Basketball]]<br />
* [[Dansen]]<br />
* [[Fietsen]]<br />
* [[Joggen]]/[[hardlopen]]<br />
* [[Skiën]]<br />
* [[Tennis]]<br />
* [[Touwtje springen]]<br />
* Traplopen<br />
* [[Voetbal]]<br />
* [[Wandelen]]<br />
* [[Wielrennen]]<br />
* [[Zwemmen]]<br />
Ook huishoudelijke activiteiten, zoals tuinieren en klussen, kan in bepaalde gevallen als cardio gezien worden. Het ligt hierbij aan de inspanning van het lichaam.<br />
<br />
[[Categorie:Fitness]]</div>Mike1023https://wikikids.nl/index.php?title=Cardiofitness&diff=847957Cardiofitness2024-03-17T19:58:15Z<p>Mike1023: Nieuwe pagina aangemaakt met '[[Joggen is een populaire vorm van cardiofitness.]] File:Bicycles_at_Frederiksberg_-_Flickr_-_Kristoffer_Trol...'</p>
<hr />
<div>[[File:1896_Olympic_marathon.jpg|right|300px|thumb|[[Joggen]] is een populaire vorm van cardiofitness.]]<br />
[[File:Bicycles_at_Frederiksberg_-_Flickr_-_Kristoffer_Trolle.jpg|right|300px|thumb|Ook fietsen is een vorm van cardiofitness.]]<br />
'''Cardiofitness''' (vaak '''cardio''' genoemd) is een vorm van [[fitness]]. Tijdens cardiofitness wordt de [[hartslag]] gemeten. Het doel is om deze constant (gelijk) te houden. Cardiofitness is bedoeld om de [[conditie]] op te bouwen of vet/calorieën te verbranden (af te vallen). Er zijn verschillende vormen van cardiofitness. Het kan met behulp van apparaten in de [[sportschool]] beoefend worden, maar ook buiten de sportschool. Voorbeelden van cardiofitness zijn [[joggen]], [[zwemmen]], [[wandelen]] en [[fietsen]]. <br />
<br />
==Gezondheid==<br />
Cardiofitness is goed voor de gezondheid. Zo verminder je de kans op [[hart- en vaatziekten]], [[diabetes]], [[osteoporose]] en [[obesitas]]. Cardiofitness zorgt daarnaast voor een afname aan gewicht, waardoor het ideaal is voor mensen die willen afvallen. Daarnaast zorgt het ook veel meer [[rode bloedcel]]len in het bloed. Hierdoor kan je lichaam meer zuurstof opnemen, waardoor je minder moe wordt. Regelmatig cardiofitness doen helpt om langer "vitaal" te blijven. Oftewel, je lichaam blijft gezond op latere leeftijd. <br />
<br />
Ook kan cardiofitness goede effecten hebben op de mentale gezondheid. Het kan je stemming verbeteren en zorgen voor minder [[stress]] en [[neerslachtigheid]]. <br />
<br />
Toch brengt cardiofitness een aantal gevaren met zich mee als het te vaak of niet goed gedaan wordt. Te vaak trainen kan bijvoorbeeld leiden tot schade aan de spieren. <br />
<br />
==Voorbeelden==<br />
Er zijn verschillende soorten cardiofitness. Vaak wordt dit verdeeld in "lichte cardio" en "zware cardio". Zware cardio is meer intens, waardoor je sneller moe wordt en meer calorieën verbrand. Onder cardiofitness vallen ook normale activiteiten en andere sporten, zoals:<br />
* [[Basketball]]<br />
* [[Dansen]]<br />
* [[Fietsen]]<br />
* [[Joggen]]/[[hardlopen]]<br />
* [[Skiën]]<br />
* [[Tennis]]<br />
* [[Touwtje springen]]<br />
* Traplopen<br />
* [[Voetbal]]<br />
* [[Wandelen]]<br />
* [[Wielrennen]]<br />
* [[Zwemmen]]<br />
Ook huishoudelijke activiteiten, zoals tuinieren en klussen, kan in bepaalde gevallen als cardio gezien worden. Het ligt hierbij aan de inspanning van het lichaam.</div>Mike1023https://wikikids.nl/index.php?title=Gebruiker:Mike1023/Kladblok&diff=847934Gebruiker:Mike1023/Kladblok2024-03-17T15:33:11Z<p>Mike1023: </p>
<hr />
<div>{{Infobox theaterstuk<br />
| titel = Othello<br />
| afbeelding = Thomas_W_Keene_in_Othello_3h00058u.jpg<br />
| ander formaat = <br />
| alternatieve titel = The Tragedy of Othello, the Moor of Venice<br />
| schrijver = [[William Shakespeare]]<br />
| taal = [[Engels]]<br />
| land = {{XE}}<br />
| genre = [[Tragedie]]<br />
| datum = 1603/1604<br />
| akte = 5<br />
| isbn =<br />
| uitgever =<br />
| bijzonderheden =<br />
| tekst =<br />
}}<br />
'''Othello''' is een beroemd [[toneelstuk]] van de Engelse schrijver [[William Shakespeare]]. Hij schreef het stuk in 1603 of 1604. In 1604 werd het toneelstuk voor het eerst opgevoerd aan het hof van de Engelse koning [[Jacobus I van Engeland|Jacobus I]]. Othello wordt gezien als een van Shakespeares "grote [[tragedie]]s" samen met ''[[Hamlet]]'', ''[[Macbeth]]'' en ''[[Koning Lear]]''. <br />
<br />
Het toneelstuk speelt zich af in [[Venetië]]. De Afrikaanse prins Othello (een [[Moren|Moor]]) trouwt in het geheim met Desdemona, de dochter van Brabantio. Rodrigo is echter ook verliefd op Desdemona. Hij wordt door Iago (die een intense haat voor Othello heeft) opgehitst om het geheime huwelijk aan Brabantio te verraden. Uiteindelijk bedenkt Iago een plan om Othello tot zijn val te brengen; hij laat het lijken of dat Desdemona vreemdgaat.<br />
<br />
Othello behoort tot de bekendste toneelstukken van Shakespeare en wordt nog steeds regelmatig opgevoerd. Ook is het toneelstuk verschillende keren gebruikt voor films en andere werken, zoals de opera ''[[Otello (opera)|Otello]]'' van [[Giuseppe Verdi]].<br />
<br />
==Personages==<br />
<br />
==Samenvatting==<br />
===Akte 1===<br />
<br />
===Akte 2===<br />
<br />
===Akte 3===<br />
<br />
===Akte 4===<br />
<br />
===Akte 5===<br />
<br />
==Citaten==<br />
<br />
==Over het toneelstuk==<br />
===Ontstaan===<br />
<br />
===Iagos motief===<br />
<br />
===Thema's===<br />
<br />
==Adaptaties==<br />
<br />
==Bronnen==</div>Mike1023https://wikikids.nl/index.php?title=Wikikids:Gewenste_artikelen&diff=847930Wikikids:Gewenste artikelen2024-03-17T15:13:54Z<p>Mike1023: /* Geschiedenis */</p>
<hr />
<div>Dit is een '''lijst met onderwerpen waarover een artikel gewenst is''', terwijl het er nu nog niet is. Op deze lijst vind je artikelen waar de meeste vraag naar is. Deze artikelen gaan over belangrijke onderwerpen op een bepaald vlak of juist belangrijk zijn om andere onderwerpen te begrijpen. Deze lijst is niet compleet. Het is bedoeld als inspiratie voor gebruikers. <br />
<br />
Ervaren gebruikers kunnen zelf onderwerpen aan deze lijst toevoegen. Dit kunnen zij doen als zij vinden dat er het onderwerp belangrijk is of juist veel naar verwezen wordt in hun artikelen. Zij hebben echter niet de (voor)kennis om het artikel te schrijven. Een andere gebruiker (met deze kennis) kan het artikel dan aanmaken. <br />
<br />
Ook worden niet-bestaande artikelen die door nieuwe gebruikers worden aangevraagd in de Boomhut of het Clubhuis opgenomen in de lijst. Let hierbij wel op of het artikel al bestaat!<br />
<br />
De oorspronkelijke lijst basisartikelen vind je op [[Wikikids:Lijst basisartikelen]].<br />
<br />
== Biografie ==<br />
Minstens 3 zinnen over 100 sleutelfiguren uit de geschiedenis<br />
<br />
=== Historische vrouwen ===<br />
#[[Germaine Greer]]<br />
#[[Gro Harlem Brundtland]]<br />
#[[Sammuramat]]<br />
#[[Makeda, koningin van Sheba]] (Ethiopië)<br />
#[[Kaahumanu]]<br />
#[[Rachel Carson]]<br />
#[[Mary Harris Jones]] (Moeder Jones)<br />
#[[Golda Meïr]]<br />
#[[Cixi]] (Tse Hsi, Tz'u-hsi) (De Dowager keizerin van China, 1835 - 1908)<br />
#[[Mary Dyer]]<br />
<br />
=== Computers en Internet ===<br />
#[[Donald Knuth]]<br />
#[[Richard Stallman]]<br />
<br />
== Landen, wet en politiek ==<br />
One sentence and the table on all countries in this list (203 articles):<br />
[http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_countries http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_countries], zie [[Landen_van_de_wereld]]<br />
#[[Leviathan (boek)|Leviathan]]<br />
#[[Geneefse Conventies]]<br />
<br />
== Geschiedenis ==<br />
#[[Tiananmenprotest]]<br />
#[[Indonesische Onafhankelijkheidsoorlog]]<br />
#[[Kolonisatie van Noordoost-Amerika]]<br />
#[[Moren]]<br />
<br />
== Politiek ==<br />
#[[Religieus fundamentalisme]]<br />
#[[Districtenstelsel]]<br />
<br />
== Internationaal ==<br />
#[[ASEAN]]<br />
#[[Vrijheid (sociologie)|Vrijheid]]<br />
<br />
== Religie ==<br />
Een beginnetje van ten minste vijf zinnen voor religies:<br />
<br />
#Baha'i<br />
##[[Báb]]<br />
#Islam<br />
#[[Jainisme]]<br />
#[[Sikh]]<br />
#Zoroastrisme<br />
##[[Zoroaster]]<br />
<br />
== Cultuur ==<br />
Minimaal drie zinnen over:<br />
<br />
#Film<br />
##Acteurs<br />
###[[The Marx Brothers]]<br />
###[[Humphrey Bogart]]<br />
##Regisseurs<br />
###[[Woody Allen]]<br />
###[[Ingmar Bergman]]<br />
###[[Akira Kurosawa]]<br />
#Spelletjes<br />
##[[Mancala]]<br />
##[[Backgammon]]<br />
#Literatuur<br />
##Belangrijke boeken<br />
###[[Gilgamesh epos]]<br />
###[[Mahabharata]]<br />
###Machiavelli's ''[[De Heerser]]''<br />
###Plato's ''[[Politeia (Plato)|Politeia]]''<br />
#Theater<br />
##[[Noh]]<br />
<br />
== [[Wetenschap]] ==<br />
Een uit minimaal vijf zinnen bestaand begin-artikel over de volgende hoofdonderwerpen:<br />
<br />
==== Biologische processen ====<br />
#[[Uitscheiding]]<br />
<br />
==== Organismen ====<br />
#[[Protist]]<br />
<br />
=== Geologie ===<br />
#[[Breuk (geologie)|Breuk]]<br />
#[[Plooi (geologie)|Plooi]]<br />
<br />
=== Meteorologie ===<br />
#[[El Niño]]<br />
#[[La Niña]]<br />
<br />
=== Natuurkunde ===<br />
#Energie<br />
##Elektromagnetische straling<br />
###[[Radiostraling]]<br />
#[[Fundamentele natuurkracht]]en<br />
##[[Zwakke kernkracht]]<br />
##[[Sterke kernkracht]]<br />
#[[Versnelling (natuurkunde)|Versnelling]]<br />
#[[Voortplantingssnelheid]]<br />
#[[Slinger van Foucault]]<br />
<br />
=== SI en andere eenheden ===<br />
#[[Newton (eenheid)|Newton]]<br />
#[[Mol (eenheid)]] voor hoeveelheid stof<br />
#[[Candela]] voor lichtsterkte<br />
<br />
=== Kalender en tijd ===<br />
#[[Berekening dag van de week]]<br />
#[[Paas- en Pinksterdatum|Berekening Pasen]]<br />
<br />
== Taal ==<br />
#Taal<br />
##[[Uitspraak (taal)|Uitspraak]]<br />
<br />
== Architectuur ==<br />
#[[Aswandam]]<br />
<br />
== Wiskunde ==<br />
#[[Axioma]]<br />
#[[Analyse (wiskunde)]]<br />
##[[Differentiaalrekening]]<br />
##[[Integraalrekening]]<br />
## [[Stereometrie]]<br />
##[[Trigonometrie|Goniometrie en trigonometrie]]<br />
##[[Analytische meetkunde]]<br />
#[[Groepentheorie]]<br />
#[[Wiskundige logica]]<br />
#[[Wiskundig bewijs]]<br />
##[[Bewijs door deductie]]<br />
##[[Inductie (wiskunde)|Bewijs door inductie]]<br />
##[[Reductio ad absurdum]]<br />
#[[Oneindigheid]]<br />
#[[Verzamelingenleer]]<br />
<br />
== Sport ==<br />
#[[klootschieten]]<br />
#[[beachvolleybal]]<br />
#[[discuswerpen]]<br />
#[[croquet]] (niet te verwarren met cricket)<br />
<br />
== Technologie ==<br />
=== Computers ===<br />
#Besturingssysteem<br />
##[[Unix]]<br />
#[[Gebruikersinterface]]<br />
<br />
=== Techniek van alledag ===<br />
#[[Metallurgie]]<br />
#[[Wig (gereedschap)|Wig]]<br />
<br />
=== Communicatie ===<br />
#Internet<br />
##[[IP|Internet Protocol]]<br />
##[[TCP|Transmission Control Protocol]]<br />
<br />
=== Elektriciteitsopwekking ===<br />
#Duurzame energie<br />
##[[Waterkrachtcentrale]]<br />
##[[Golfslagcentrale]] (redirect)<br />
##[[Biomassacentrale]] (redirect)<br />
##[[Hernieuwbare energie uit afvalverbranding]]<br />
#Verbruik van natuurlijke hulpbronnen zoals fossiele brandstof<br />
##[[Kolencentrale]]<br />
##[[Gascentrale]]<br />
##[[Oliecentrale]]<br />
<br />
=== Elektronica ===<br />
#Elektrotechnische basisbegrippen<br />
##[[Fase (golf)|Fase]]<br />
##[[Impedantie]]<br />
##[[Versterker (elektronica)|Versterking]]<br />
#[[Spoel]]<br />
<br />
== Filosofie ==<br />
#[[Neutraal standpunt]]<br />
#[[Utilitarisme]]<br />
<br />
== Actualiteit ==<br />
#[[Boerenprotest 2019]]<br />
#[[Eerste afzettingsprocedure tegen Donald Trump]]<br />
#[[Tweede afzettingsprocedure tegen Donald Trump]]<br />
#[[Protesten in Hongkong in 2019]]<br />
#[[Regeringsformaties België 2019]]<br />
#[[Shariaconflict in Nigeria]]</div>Mike1023https://wikikids.nl/index.php?title=Wikikids:Gewenste_artikelen&diff=847928Wikikids:Gewenste artikelen2024-03-17T15:13:26Z<p>Mike1023: /* Cultuur */ Aangemaakt met dank aan Hanssain.</p>
<hr />
<div>Dit is een '''lijst met onderwerpen waarover een artikel gewenst is''', terwijl het er nu nog niet is. Op deze lijst vind je artikelen waar de meeste vraag naar is. Deze artikelen gaan over belangrijke onderwerpen op een bepaald vlak of juist belangrijk zijn om andere onderwerpen te begrijpen. Deze lijst is niet compleet. Het is bedoeld als inspiratie voor gebruikers. <br />
<br />
Ervaren gebruikers kunnen zelf onderwerpen aan deze lijst toevoegen. Dit kunnen zij doen als zij vinden dat er het onderwerp belangrijk is of juist veel naar verwezen wordt in hun artikelen. Zij hebben echter niet de (voor)kennis om het artikel te schrijven. Een andere gebruiker (met deze kennis) kan het artikel dan aanmaken. <br />
<br />
Ook worden niet-bestaande artikelen die door nieuwe gebruikers worden aangevraagd in de Boomhut of het Clubhuis opgenomen in de lijst. Let hierbij wel op of het artikel al bestaat!<br />
<br />
De oorspronkelijke lijst basisartikelen vind je op [[Wikikids:Lijst basisartikelen]].<br />
<br />
== Biografie ==<br />
Minstens 3 zinnen over 100 sleutelfiguren uit de geschiedenis<br />
<br />
=== Historische vrouwen ===<br />
#[[Germaine Greer]]<br />
#[[Gro Harlem Brundtland]]<br />
#[[Sammuramat]]<br />
#[[Makeda, koningin van Sheba]] (Ethiopië)<br />
#[[Kaahumanu]]<br />
#[[Rachel Carson]]<br />
#[[Mary Harris Jones]] (Moeder Jones)<br />
#[[Golda Meïr]]<br />
#[[Cixi]] (Tse Hsi, Tz'u-hsi) (De Dowager keizerin van China, 1835 - 1908)<br />
#[[Mary Dyer]]<br />
<br />
=== Computers en Internet ===<br />
#[[Donald Knuth]]<br />
#[[Richard Stallman]]<br />
<br />
== Landen, wet en politiek ==<br />
One sentence and the table on all countries in this list (203 articles):<br />
[http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_countries http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_countries], zie [[Landen_van_de_wereld]]<br />
#[[Leviathan (boek)|Leviathan]]<br />
#[[Geneefse Conventies]]<br />
<br />
== Geschiedenis ==<br />
#[[Tiananmenprotest]]<br />
#[[Indonesische Onafhankelijkheidsoorlog]]<br />
#[[Kolonisatie van Noordoost-Amerika]]<br />
<br />
== Politiek ==<br />
#[[Religieus fundamentalisme]]<br />
#[[Districtenstelsel]]<br />
<br />
== Internationaal ==<br />
#[[ASEAN]]<br />
#[[Vrijheid (sociologie)|Vrijheid]]<br />
<br />
== Religie ==<br />
Een beginnetje van ten minste vijf zinnen voor religies:<br />
<br />
#Baha'i<br />
##[[Báb]]<br />
#Islam<br />
#[[Jainisme]]<br />
#[[Sikh]]<br />
#Zoroastrisme<br />
##[[Zoroaster]]<br />
<br />
== Cultuur ==<br />
Minimaal drie zinnen over:<br />
<br />
#Film<br />
##Acteurs<br />
###[[The Marx Brothers]]<br />
###[[Humphrey Bogart]]<br />
##Regisseurs<br />
###[[Woody Allen]]<br />
###[[Ingmar Bergman]]<br />
###[[Akira Kurosawa]]<br />
#Spelletjes<br />
##[[Mancala]]<br />
##[[Backgammon]]<br />
#Literatuur<br />
##Belangrijke boeken<br />
###[[Gilgamesh epos]]<br />
###[[Mahabharata]]<br />
###Machiavelli's ''[[De Heerser]]''<br />
###Plato's ''[[Politeia (Plato)|Politeia]]''<br />
#Theater<br />
##[[Noh]]<br />
<br />
== [[Wetenschap]] ==<br />
Een uit minimaal vijf zinnen bestaand begin-artikel over de volgende hoofdonderwerpen:<br />
<br />
==== Biologische processen ====<br />
#[[Uitscheiding]]<br />
<br />
==== Organismen ====<br />
#[[Protist]]<br />
<br />
=== Geologie ===<br />
#[[Breuk (geologie)|Breuk]]<br />
#[[Plooi (geologie)|Plooi]]<br />
<br />
=== Meteorologie ===<br />
#[[El Niño]]<br />
#[[La Niña]]<br />
<br />
=== Natuurkunde ===<br />
#Energie<br />
##Elektromagnetische straling<br />
###[[Radiostraling]]<br />
#[[Fundamentele natuurkracht]]en<br />
##[[Zwakke kernkracht]]<br />
##[[Sterke kernkracht]]<br />
#[[Versnelling (natuurkunde)|Versnelling]]<br />
#[[Voortplantingssnelheid]]<br />
#[[Slinger van Foucault]]<br />
<br />
=== SI en andere eenheden ===<br />
#[[Newton (eenheid)|Newton]]<br />
#[[Mol (eenheid)]] voor hoeveelheid stof<br />
#[[Candela]] voor lichtsterkte<br />
<br />
=== Kalender en tijd ===<br />
#[[Berekening dag van de week]]<br />
#[[Paas- en Pinksterdatum|Berekening Pasen]]<br />
<br />
== Taal ==<br />
#Taal<br />
##[[Uitspraak (taal)|Uitspraak]]<br />
<br />
== Architectuur ==<br />
#[[Aswandam]]<br />
<br />
== Wiskunde ==<br />
#[[Axioma]]<br />
#[[Analyse (wiskunde)]]<br />
##[[Differentiaalrekening]]<br />
##[[Integraalrekening]]<br />
## [[Stereometrie]]<br />
##[[Trigonometrie|Goniometrie en trigonometrie]]<br />
##[[Analytische meetkunde]]<br />
#[[Groepentheorie]]<br />
#[[Wiskundige logica]]<br />
#[[Wiskundig bewijs]]<br />
##[[Bewijs door deductie]]<br />
##[[Inductie (wiskunde)|Bewijs door inductie]]<br />
##[[Reductio ad absurdum]]<br />
#[[Oneindigheid]]<br />
#[[Verzamelingenleer]]<br />
<br />
== Sport ==<br />
#[[klootschieten]]<br />
#[[beachvolleybal]]<br />
#[[discuswerpen]]<br />
#[[croquet]] (niet te verwarren met cricket)<br />
<br />
== Technologie ==<br />
=== Computers ===<br />
#Besturingssysteem<br />
##[[Unix]]<br />
#[[Gebruikersinterface]]<br />
<br />
=== Techniek van alledag ===<br />
#[[Metallurgie]]<br />
#[[Wig (gereedschap)|Wig]]<br />
<br />
=== Communicatie ===<br />
#Internet<br />
##[[IP|Internet Protocol]]<br />
##[[TCP|Transmission Control Protocol]]<br />
<br />
=== Elektriciteitsopwekking ===<br />
#Duurzame energie<br />
##[[Waterkrachtcentrale]]<br />
##[[Golfslagcentrale]] (redirect)<br />
##[[Biomassacentrale]] (redirect)<br />
##[[Hernieuwbare energie uit afvalverbranding]]<br />
#Verbruik van natuurlijke hulpbronnen zoals fossiele brandstof<br />
##[[Kolencentrale]]<br />
##[[Gascentrale]]<br />
##[[Oliecentrale]]<br />
<br />
=== Elektronica ===<br />
#Elektrotechnische basisbegrippen<br />
##[[Fase (golf)|Fase]]<br />
##[[Impedantie]]<br />
##[[Versterker (elektronica)|Versterking]]<br />
#[[Spoel]]<br />
<br />
== Filosofie ==<br />
#[[Neutraal standpunt]]<br />
#[[Utilitarisme]]<br />
<br />
== Actualiteit ==<br />
#[[Boerenprotest 2019]]<br />
#[[Eerste afzettingsprocedure tegen Donald Trump]]<br />
#[[Tweede afzettingsprocedure tegen Donald Trump]]<br />
#[[Protesten in Hongkong in 2019]]<br />
#[[Regeringsformaties België 2019]]<br />
#[[Shariaconflict in Nigeria]]</div>Mike1023https://wikikids.nl/index.php?title=Gebruiker:Mike1023/Kladblok&diff=847926Gebruiker:Mike1023/Kladblok2024-03-17T15:11:11Z<p>Mike1023: </p>
<hr />
<div>{{Infobox theaterstuk<br />
| titel = Othello<br />
| afbeelding = Thomas_W_Keene_in_Othello_3h00058u.jpg<br />
| ander formaat = <br />
| alternatieve titel = The Tragedy of Othello, the Moor of Venice<br />
| schrijver = [[William Shakespeare]]<br />
| taal = [[Engels]]<br />
| land = {{XE}}<br />
| genre = [[Tragedie]]<br />
| datum = 1603/1604<br />
| akte = 5<br />
| isbn =<br />
| uitgever =<br />
| bijzonderheden =<br />
| tekst =<br />
}}<br />
'''Othello''' is een beroemd [[toneelstuk]] van de Engelse schrijver [[William Shakespeare]]. Hij schreef het stuk in 1603 of 1604. In 1604 werd het toneelstuk voor het eerst opgevoerd aan het hof van de Engelse koning [[Jacobus I van Engeland|Jacobus I]]. Othello wordt gezien als een van Shakespeares "grote [[tragedie]]s" samen met ''[[Hamlet]]'', ''[[Macbeth]]'' en ''[[Koning Lear]]''. <br />
<br />
Het toneelstuk speelt zich af in [[Venetië]]. De Afrikaanse prins Othello (een [[Moren|Moor]]) trouwt in het geheim met Desdemona, de dochter van Brabantio. Rodrigo is echter ook verliefd op Desdemona. Hij wordt door Jago (die een intense haat voor Othello heeft) opgehitst om het geheime huwelijk aan Brabantio te verraden. Uiteindelijk bedenkt Jago een plan om Othello tot zijn val te brengen; hij laat het lijken of dat Desdemona vreemdgaat.<br />
<br />
Othello behoort tot de bekendste toneelstukken van Shakespeare en wordt nog steeds regelmatig opgevoerd. Ook is het toneelstuk verschillende keren gebruikt voor films en andere werken, zoals de opera ''[[Otello (opera)|Otello]]'' van [[Giuseppe Verdi]].</div>Mike1023https://wikikids.nl/index.php?title=Gebruiker:Mike1023/Kladblok&diff=847869Gebruiker:Mike1023/Kladblok2024-03-17T13:34:34Z<p>Mike1023: Nieuwe pagina aangemaakt met '{{Infobox theaterstuk | titel = Othello | afbeelding = Thomas_W_Keene_in_Othello_3h00058u.jpg | ander formaat = | alternatieve titel = Th...'</p>
<hr />
<div>{{Infobox theaterstuk<br />
| titel = Othello<br />
| afbeelding = Thomas_W_Keene_in_Othello_3h00058u.jpg<br />
| ander formaat = <br />
| alternatieve titel = The Tragedy of Othello, the Moor of Venice<br />
| schrijver = [[William Shakespeare]]<br />
| taal = [[Engels]]<br />
| land = {{XE}}<br />
| genre = [[Tragedie]]<br />
| datum = 1603/1604<br />
| akte = 5<br />
| isbn =<br />
| uitgever =<br />
| bijzonderheden =<br />
| tekst =<br />
}}<br />
'''Othello''' is een beroemd [[toneelstuk]] van de Engelse schrijver [[William Shakespeare]]. Hij schreef het stuk in 1603 of 1604. In 1604 werd het toneelstuk voor het eerst opgevoerd aan het hof van de Engelse koning [[Jacobus I van Engeland|Jacobus I]]. Othello wordt gezien als een van Shakespeares "grote [[tragedie]]s" samen met ''[[Hamlet]]'', ''[[Macbeth]]'' en ''[[Koning Lear]]''. <br />
<br />
Het toneelstuk speelt zich af in [[Venetië]]. De Afrikaanse prins Othello (een [[Moren|Moor]]) trouwt in het geheim met Desdemona, de dochter van Brabantio. Rodrigo is echter ook verliefd op Desdemona. Hij wordt door Jago (die een intense haat voor Othello heeft) opgehitst om het geheime huwelijk aan Brabantio te verraden. Uiteindelijk bedenkt Jago een plan om Othello tot zijn val te brengen; hij laat het lijken of dat Desdemona vreemdgaat.</div>Mike1023https://wikikids.nl/index.php?title=Hamlet&diff=847861Hamlet2024-03-17T13:20:11Z<p>Mike1023: /* In de populaire cultuur */</p>
<hr />
<div>{{Infobox theaterstuk<br />
| titel = Hamlet, Prins van Denemarken<br />
| afbeelding = Hamlet_quarto_3rd.jpg<br />
| ander formaat = <br />
| alternatieve titel =<br />
| schrijver = [[William Shakespeare]]<br />
| taal = [[Engels]]<br />
| land = {{GB}}<br />
| genre = [[Tragedie]]<br />
| datum = 1600 - 1602<br />
| isbn = <br />
| uitgever =<br />
| bijzonderheden =<br />
| tekst =<br />
}}<br />
'''Hamlet, Prins van Denemarken''' is een [[toneelstuk]] dat [[William Shakespeare]] schreef tussen 1600 en 1602. Het is een van zijn bekendste [[tragedie]]s en wordt nog steeds opgevoerd. In het kasteel [[Kronborg]] in Denemarken wordt ''Hamlet'' zelfs bijna iedere dag ten tonele gebracht, aangezien het verhaal zich in het kasteel zou hebben afgespeeld. <br />
<br />
Het toneelstuk is vernoemd naar het hoofdpersonage Hamlet, de kroonprins van Denemarken. Hamlets vader werd vermoord door zijn oom Claudius, die vervolgens zijn moeder trouwt en zijn stiefvader wordt. Hamlet komt dit te weten door de geest van zijn vader, die hem komt opzoeken. Hamlet raakt hierna geobsedeerd met het vermoorden van zijn oom uit [[wraak]]. Ondertussen in Ophelia verliefd op Hamlet, maar pleegt [[zelfmoord]] uit verdriet. Dit maakt haar broer boos, die vervolgens geobsedeerd raakt met het vermoorden van Hamlet. <br />
<br />
Het bekendste citaat uit het toneelstuk is ''[[To be or not to be|To be, or not to be, that is the question]]'' (''Te zijn of niet te zijn, dat is de vraag''). <br />
<br />
==Verhaal==<br />
Hamlet is de kroonprins van [[Denemarken]]. Kort voordat het toneelstuk begon is zijn vader overleden. Hierna besloot zijn moeder zijn oom (Claudius) te trouwen. Hierdoor werd zijn oom koning van Denemarken. Hamlet heeft het moeilijk met de dood van zijn vader en is dit nog altijd aan het verwerken. Hij vindt dat zijn moeder zijn oom te snel getrouwd had. Terwijl een aantal wachters buiten staan te wachten zien ze een geest, die lijkt op de oude koning (Hamlets vader). <br />
[[File:File-Hamlet,_Prince_of_Demark_Act_I_Scene_IV.png|left|300px|thumb|Hamlet ziet zijn vader]]<br />
Het verhaal begint op het kasteel Elseneur in Denemarken. Hier wordt Horatio door de wachters geroepen, aangezien er een geest gespot is in de buurt van het kasteel. Horatio herkent de oude koning echter in de geest. Hoewel hij roept naar de geest, reageert deze niet. Horatio besluit dit vervolgens aan Hamlet te vertellen. Ondertussen stuurt Claudius de zoon van Polonius, Laertes, naar Parijs met zijn schip. Ook zegt hij dat Hamlet voortaan in Denemarken mag blijven en niet terug hoeft naar de universiteit van [[Wittenberg]]. Hierna vertelt Horatio Hamlet over de geest en besluit de nacht erna met de geest te spreken. Leartes neemt afscheid van zijn vader en zijn zus, Ophelia, voordat hij naar Parijs gaat. Hij waarschuwt Ophelia voor de liefde die Hamlet voor haar voelt, aangezien Hamlet een prins is en zij niet met hem kan trouwen. Hamlet weet de avond erna met de geest te praten. De geest (zijn vader) vertelt dat hij vermoord is door Claudius. Claudius vermoordde zijn vader door hem te vergiftigen en vertelde iedereen dat hij door een slang gebeten was. Hamlet wil hierna wraak uitoefenen op zijn oom. Vanaf deze dag verandert zijn gedrag ook erg. <br />
<br />
Ophelia merkt als eerste de veranderingen in Hamlet gedrag. Zij vertelt het geschrokken aan haar vader. Polonius vertelt dit de dag erna aan de koning en koningin. Toch denken de koning en koningin eerder dat Hamlet het moeilijk heeft met de dood van zijn vader. Polonius wil daarna aantonen dat Hamlet gek is op Ophelia. De koning laat twee oude vrienden van Hamlet overkomen om hem te bespioneren. Hamlet heeft dit door. Hierna komt een groep toneelspelers aan, het toneelstuk ''De Muizenval'' gaan opvoeren. Hamlet gaat voor dit toneelstuk enkele regel schrijven. <br />
<br />
De koning en koningin keuren het huwelijk tussen Ophelia en Hamlet goed als Polonius kan aanduiden dat de twee verliefd zijn. De koning verstopt zich achter het tapijt, terwijl Ophelia Hamlet probeert te verleiden. Hamlet is echter niet verliefd op Ophelia en de koning is hiervan overtuigd. De koning besluit Hamlet daarom naar Engeland te sturen. Bij het toneelstuk is het gehele hof, inclusief de koning en koningin. Het toneelstuk gaat over een koning die vermoord wordt door zijn broer, die vervolgens koning wordt en zijn vrouw trouwt. Claudius verlaat hierdoor de zaal en Hamlet gelooft dat dit het bewijs is dat Claudius zijn vader vermoord heeft. Hamlet wil dit die avond uitleggen aan zijn moeder, maar die wordt bang van de heftigheid waarmee Hamlet praat. Zij roept om hulp. Polonius, die achter een gordijn verstopt zit, komt binnen. Hamlet ziet vervolgens als enige de geest van zijn vader en vermoord per ongeluk Polonius. Hamlet verlaat de kamer en sleept het lijk van Polonius met hem mee. <br />
[[Bestand:Millais_-_Ophelia.jpg|right|300px|thumb|Ophelia verdrinkt zich buiten beeld; het is alleen doordat de koningin dit verteld de toeschouwer dit te weten komt.]]<br />
De koningin vertelt Claudius over de dood van Polonius. De koning laat Hamlet hierdoor onmiddellijk naar Engeland meenemen. Claudius wil dat Hamlet hier onmiddellijk gedood wordt en vertelt dit aan Hamlet in geheim. Ophelia raakt in een waanzin over de dood van haar vader. Hierdoor zingt ze alleen liefdesliedjes en kan met niemand spreken, behalve Hamlet. Laertes komt terug uit Parijs en wil wraak nemen op Hamlet vanwege zijn vader en zuster. De koning maakt bekent dat Hamlet verantwoordelijk wordt gehouden voor Ophelia en Polonius. De koning wil dat Laertes Hamlet uitdaagt voor een duel. Laertes krijgt een zwaar dat dodelijk gif aan de punt heeft. Hamlet wijst Ophelia echter af, waarna Ophelia zichzelf verdrinkt en sterft. De koningin vertelt vervolgens aan Laertes dat zijn zus dood is, waarna hij vastbesloten is het plan van de koning uit te voeren. <br />
<br />
Hamlet en Horatio lopen over de begraafplaats precies op het moment dat Ophelia begraven wordt. Hij pakt een schedel op uit een gedolven graf, van een nar die hij kende. Laertes wordt kwaad op Hamlet, maar de koning kalmeert hem. Hamlet schreeuwt zijn liefde voor Ophelia uit en slaat op de vlucht. Hamlet wil zich met Laertes verzoenen en gaat op de uitnodiging van het duel in. Voor de zekerheid heeft de koning ook een beker met vergif, dat hij aan Hamlet wil aanbieden. Na de eerste ronde van het duel biedt de koning de vergiftigde wijn aan. Hamlet slaat dit af, waarna de koningin de beker pakt. Zij drinkt hieruit voordat de koning dit kan voorkomen. In de chaos die hierna komt verwondden zowel Laertes als Hamlet zich aan het zwaard en de koningin sterft. Laertes onthult zijn complot met de koning en Hamlet onthult het geheim dat de koning zijn vader vermoord heeft. Laertes verzoent zich met Hamlet. Hamlet dwingt de koning uit de vergiftigde beker te drinken en steekt de koning met het vergiftigde zwaar dood. Horatio, die alles aanziet, wil ook de vergiftigde wijn drinken. Hamlet wil dit voorkomen, aangezien iemand moet vertellen dat er gebeurd is. Hamlet en Laertes sterven, waardoor Horatio als enige leeft. Op dat moment komen de afgezanten uit Engeland binnen, waarna Horatio vertelt wat er is gebeurd. Hij wil dat Hamlet eervol wordt begraven, want hij zou een vorstelijke koning geweest zijn.<br />
<br />
==Personages==<br />
De volgende personages komen voor in Hamlet:<br />
* Hamlet, de prins van Denemarken.<br />
* Getrude, de koningin en de moeder van Hamlet.<br />
* Claudius, de koning en de oom van Hamlet.<br />
* Polonius, een raadsman van Claudius en vader van Laertes en Ophelia.<br />
* Ophelia, de dochter van Polonius en zus van Laertes.<br />
* Laertes, de zoon van Polonius en broer van Ophelia.<br />
* Hamlet de oude (de geest), de vader van Hamlet. Hij is vermoord door Claudius.<br />
* Fortinbras, de jonge prins van Noorwegen. <br />
* Guildenstein en Rosencrantz, twee studievrienden van Hamlet. <br />
* Horatio, een vriend van Hamlet.<br />
* Bernardo, een wachter op het kasteel.<br />
<br />
==Analyse==<br />
[[File:Pascal_Dagnan-Bouveret_-_Hamlet_and_the_Gravediggers.jpg|right|250px|thumb|Hamlet en de grafgravers. Hamlet houd een schedel in zijn hand.]]<br />
<br />
===Thema's===<br />
[[File:Barry_Sullivan_as_Hamlet_statue.jpg|left|300px|thumb|Hamlet afgebeeld als standbeeld]]<br />
In Hamlet spelen verschillende thema's een belangrijke rol. Voorbeelden zijn:<br />
* Twijfel: Tijdens het toneelstuk probeert Hamlet er zeker van te zijn dat Claudius zijn vader heeft vermoord. De grote vraag is hoe men iets zeker weet. Hoewel de geest van zijn vader het hem vertelt, weten we niet of dit echt de geest van zijn vader is. Misschien is het een vijand of speelt het zich af in het hoofd van Hamlet? Daarnaast kan Hamlet aan de handelingen van Claudius zien hoe denkt, maar denkt Claudius echt zo? Men kan eigenlijk pas stellen dat Hamlet zijn gelijk heeft als Claudius vertelt dat hij het gedaan heeft. <br />
* De dood: Hamlet raakt geobsedeerd met het idee van de dood nadat zijn vader overlijdt. De geest van zijn vader en de schedel van de nar op de begraafplaats zijn voorbeelden van dit thema. De dood is ook verbonden met onzekerheid en de waarheid. Volgens Hamlet zou de dood namelijk antwoord geven op alle vragen. Hamlet wordt ook geplaagd door de vraag over zijn eigen dood. Hij stelt zich constant vragen of [[zelfmoord]] rechtvaardigd kan worden. Hoewel hij zelfmoord ziet als iets dat een einde aan zijn lijden maakt, is hij ook bang dat als hij zelfmoord pleegt niet in de hemel komt. In zijn beroemde citaat "To be or not to be" kiest hij daarom om te blijven leven en daardoor te lijden. Hamlet is bang voor het leven na de dood. <br />
* Het land: Denemarken wordt in het boek afgebeeld als een "ziek lichaam". Het toneelstuk begint net nadat de troon overging op een nieuwe heerser. De vraag die gesteld wordt is of deze heerser wel de rechtvaardige koning is. Denemarken wordt vaak als ziek lichaam beschreven, dat ziek gemaakt wordt door de corruptie van de koning en koningin. Na zijn dood wordt Hamlet ook erkend als "iemand die een geweldige koning" zou zijn. Claudius wordt echter als corrupt en kwaadaardig afgebeeld. <br />
* Psychologische problemen: de belangrijkste vraag van het toneelstuk is of Hamlet gek geworden is of zich slechts zou gedraagt. Aan de ene kant kun je zijn acties en uitspraken zien als iemand die compleet is doorgedraaid. Aan de andere kant kun je het zien als een logische reactie op een situatie die zo vreemd is. Hamlet betwijfelt zelf of hij nog steeds mentaal in orde is aan het einde van het toneelstuk.<br />
<br />
===Wraaktragedie?===<br />
[[File:The_Ghost_of_the_King_Appearing_to_Hamlet,_Horatio_and_Guards_(Hamlet,_Act_1,_Scene_4)_MET_DP800756.jpg|right|250px|thumb|De geest laat zich zien aan het begin van het toneelstuk.]]<br />
Hamlet is een zogeheten [[wraaktragedie]]. Dit is een toneelstuk waarin [[wraak]] de reden is voor de tragische gebeurtenissen. Hamlet wordt vaak gezien als de bekendste wraaktragedie, maar het was niet de eerste. Een van de vroegste Engelstalige wraaktragedies was namelijk ''[[The Spanish Tragedy]]'' van [[Thomas Kyd]]. Die was zo populair, dat het waarschijnlijk Shakespeare inspireerde zijn eigen wraaktragedie te maken. Shakespeare leende veel elementen van Kyd, zoals het verschijnen van een geest en een held die gek wordt. Net als in The Spanish Tragedy moet de held twee obstakels overkomen. Dit is het vinden van de moordenaars en het uiteindelijk vermoorden van de moordenaars. <br />
<br />
Vóór Hamlet was een wraaktragedie een erg serieus toneelstuk. Hamlet is weliswaar ook serieus, maar er is ook veel humor in te vinden. Dit werd overgenomen door latere schrijvers, waardoor de wraaktragedie meer [[donkere humor]] kreeg. Deze donkere humor is verbonden met het thema van wraak. Mensen in Shakespeares tijd wisten dat dat tragedies nooit een goed einde hadden; ze eindigden altijd in de dood. Hierdoor wisten de toeschouwers vaak al dat Hamlet het toneelstuk niet zou overleven, aangezien het gebruikelijk was. Toch weet Shakespeare ook het publiek te shockeren met de dood van Ophelia. Deze shock wordt versterkt doordat de dood niet op het toneel plaatsvindt. Het publiek weet het slechts doordat de koningin het vertelt. Hierdoor ervaart het publiek dezelfde shock als Laertes.<br />
<br />
<br />
[[Bestand:Hamlet_affiche.jpg|left|300px|thumb|Hamlet wordt nog altijd opgevoerd]]<br />
<br />
==Bekende uitspraken==<br />
Hamlet heeft een aantal bekende citaten die in de Engelstalige literatuur vaak herhaald zijn. De bekendste citaten zijn:<br />
* "[[To be or not to be]], that is the question" (''Te zijn of niet te zijn, dat is de vraag'')<br />
* "The rest is silence" (''De rest is stilte'')<br />
* "There is nothing either good or bad, but thinking makes it so." (''Er is noch goed noch kwaad dat niet door het denken tot stand wordt gebracht.'')<br />
* "There are more things in heaven and earth, Horatio, than are dreamt of in your philosophy" (''Er is meer tussen hemel en aarde dan wij vermoeden, Horatio, of kunnen dromen.'')<br />
* "Something is rotten in the state of Denmark." (''Er rot iets in de staat van Denemarken.'')<br />
<br />
==In de populaire cultuur==<br />
Hamlet is verschillende keren verfilmd. De eerste keer was in 1900, toen een vijf minuten durende versie van het stuk gemaakt werd. In de jaren hierna werden allerlei stille films van het stuk gemaakt, in 1907, 1908, 1910, 1913, 1917, 1920 en 1921. In 1948 werd de eerste geluidsfilm van Hamlet gemaakt, dat een [[Oscar voor beste film]] won. Dit is de enige verfilming van Shakespeare die ooit een Oscar voor beste film won. De eerste kleurenfilm van Hamlet was de versie uit 1969. Dit is op de dag vandaag de bekendste adaptatie van de film. In 1996 en 2014 werden nieuwe versie opgenomen. In een versie uit 2000 vind plaats in de moderne tijd in [[Manhattan]]. De thema's en de plot vormden ook de inspiratie voor de Disneyfilm ''[[De Leeuwenkoning (1994)|De Leeuwenkoning]]'' uit 1994. Ook inspireerde het de film ''[[The Empire Strikes Back]]'', wat onderdeel is van het [[Star Wars]]-universum. Ook de horrorfilm ''[[Nightmare at Elm Street]]'' en de thriller ''[[North by Northwest]]'' zijn geïnspireerd door Hamlet. Ook zijn er verschillende verwijzingen naar Hamlet in televisieseries, zoals ''[[The Simpsons]]'' en ''[[Animaniacs]]''<br />
<br />
De Britse schrijver [[James Joyce]] maakt ook een verwijzing naar Hamlet in zijn beroemde roman ''[[Ulysses (boek)|Ulysses]]''. <br />
<br />
{{Navigatie werken Shakespeare}}<br />
[[Categorie:Toneelstuk van William Shakespeare]]<br />
<br />
[[fr:Hamlet]]</div>Mike1023https://wikikids.nl/index.php?title=Hamlet&diff=847860Hamlet2024-03-17T13:20:01Z<p>Mike1023: /* In de populaire cultuur */ Dubbelop</p>
<hr />
<div>{{Infobox theaterstuk<br />
| titel = Hamlet, Prins van Denemarken<br />
| afbeelding = Hamlet_quarto_3rd.jpg<br />
| ander formaat = <br />
| alternatieve titel =<br />
| schrijver = [[William Shakespeare]]<br />
| taal = [[Engels]]<br />
| land = {{GB}}<br />
| genre = [[Tragedie]]<br />
| datum = 1600 - 1602<br />
| isbn = <br />
| uitgever =<br />
| bijzonderheden =<br />
| tekst =<br />
}}<br />
'''Hamlet, Prins van Denemarken''' is een [[toneelstuk]] dat [[William Shakespeare]] schreef tussen 1600 en 1602. Het is een van zijn bekendste [[tragedie]]s en wordt nog steeds opgevoerd. In het kasteel [[Kronborg]] in Denemarken wordt ''Hamlet'' zelfs bijna iedere dag ten tonele gebracht, aangezien het verhaal zich in het kasteel zou hebben afgespeeld. <br />
<br />
Het toneelstuk is vernoemd naar het hoofdpersonage Hamlet, de kroonprins van Denemarken. Hamlets vader werd vermoord door zijn oom Claudius, die vervolgens zijn moeder trouwt en zijn stiefvader wordt. Hamlet komt dit te weten door de geest van zijn vader, die hem komt opzoeken. Hamlet raakt hierna geobsedeerd met het vermoorden van zijn oom uit [[wraak]]. Ondertussen in Ophelia verliefd op Hamlet, maar pleegt [[zelfmoord]] uit verdriet. Dit maakt haar broer boos, die vervolgens geobsedeerd raakt met het vermoorden van Hamlet. <br />
<br />
Het bekendste citaat uit het toneelstuk is ''[[To be or not to be|To be, or not to be, that is the question]]'' (''Te zijn of niet te zijn, dat is de vraag''). <br />
<br />
==Verhaal==<br />
Hamlet is de kroonprins van [[Denemarken]]. Kort voordat het toneelstuk begon is zijn vader overleden. Hierna besloot zijn moeder zijn oom (Claudius) te trouwen. Hierdoor werd zijn oom koning van Denemarken. Hamlet heeft het moeilijk met de dood van zijn vader en is dit nog altijd aan het verwerken. Hij vindt dat zijn moeder zijn oom te snel getrouwd had. Terwijl een aantal wachters buiten staan te wachten zien ze een geest, die lijkt op de oude koning (Hamlets vader). <br />
[[File:File-Hamlet,_Prince_of_Demark_Act_I_Scene_IV.png|left|300px|thumb|Hamlet ziet zijn vader]]<br />
Het verhaal begint op het kasteel Elseneur in Denemarken. Hier wordt Horatio door de wachters geroepen, aangezien er een geest gespot is in de buurt van het kasteel. Horatio herkent de oude koning echter in de geest. Hoewel hij roept naar de geest, reageert deze niet. Horatio besluit dit vervolgens aan Hamlet te vertellen. Ondertussen stuurt Claudius de zoon van Polonius, Laertes, naar Parijs met zijn schip. Ook zegt hij dat Hamlet voortaan in Denemarken mag blijven en niet terug hoeft naar de universiteit van [[Wittenberg]]. Hierna vertelt Horatio Hamlet over de geest en besluit de nacht erna met de geest te spreken. Leartes neemt afscheid van zijn vader en zijn zus, Ophelia, voordat hij naar Parijs gaat. Hij waarschuwt Ophelia voor de liefde die Hamlet voor haar voelt, aangezien Hamlet een prins is en zij niet met hem kan trouwen. Hamlet weet de avond erna met de geest te praten. De geest (zijn vader) vertelt dat hij vermoord is door Claudius. Claudius vermoordde zijn vader door hem te vergiftigen en vertelde iedereen dat hij door een slang gebeten was. Hamlet wil hierna wraak uitoefenen op zijn oom. Vanaf deze dag verandert zijn gedrag ook erg. <br />
<br />
Ophelia merkt als eerste de veranderingen in Hamlet gedrag. Zij vertelt het geschrokken aan haar vader. Polonius vertelt dit de dag erna aan de koning en koningin. Toch denken de koning en koningin eerder dat Hamlet het moeilijk heeft met de dood van zijn vader. Polonius wil daarna aantonen dat Hamlet gek is op Ophelia. De koning laat twee oude vrienden van Hamlet overkomen om hem te bespioneren. Hamlet heeft dit door. Hierna komt een groep toneelspelers aan, het toneelstuk ''De Muizenval'' gaan opvoeren. Hamlet gaat voor dit toneelstuk enkele regel schrijven. <br />
<br />
De koning en koningin keuren het huwelijk tussen Ophelia en Hamlet goed als Polonius kan aanduiden dat de twee verliefd zijn. De koning verstopt zich achter het tapijt, terwijl Ophelia Hamlet probeert te verleiden. Hamlet is echter niet verliefd op Ophelia en de koning is hiervan overtuigd. De koning besluit Hamlet daarom naar Engeland te sturen. Bij het toneelstuk is het gehele hof, inclusief de koning en koningin. Het toneelstuk gaat over een koning die vermoord wordt door zijn broer, die vervolgens koning wordt en zijn vrouw trouwt. Claudius verlaat hierdoor de zaal en Hamlet gelooft dat dit het bewijs is dat Claudius zijn vader vermoord heeft. Hamlet wil dit die avond uitleggen aan zijn moeder, maar die wordt bang van de heftigheid waarmee Hamlet praat. Zij roept om hulp. Polonius, die achter een gordijn verstopt zit, komt binnen. Hamlet ziet vervolgens als enige de geest van zijn vader en vermoord per ongeluk Polonius. Hamlet verlaat de kamer en sleept het lijk van Polonius met hem mee. <br />
[[Bestand:Millais_-_Ophelia.jpg|right|300px|thumb|Ophelia verdrinkt zich buiten beeld; het is alleen doordat de koningin dit verteld de toeschouwer dit te weten komt.]]<br />
De koningin vertelt Claudius over de dood van Polonius. De koning laat Hamlet hierdoor onmiddellijk naar Engeland meenemen. Claudius wil dat Hamlet hier onmiddellijk gedood wordt en vertelt dit aan Hamlet in geheim. Ophelia raakt in een waanzin over de dood van haar vader. Hierdoor zingt ze alleen liefdesliedjes en kan met niemand spreken, behalve Hamlet. Laertes komt terug uit Parijs en wil wraak nemen op Hamlet vanwege zijn vader en zuster. De koning maakt bekent dat Hamlet verantwoordelijk wordt gehouden voor Ophelia en Polonius. De koning wil dat Laertes Hamlet uitdaagt voor een duel. Laertes krijgt een zwaar dat dodelijk gif aan de punt heeft. Hamlet wijst Ophelia echter af, waarna Ophelia zichzelf verdrinkt en sterft. De koningin vertelt vervolgens aan Laertes dat zijn zus dood is, waarna hij vastbesloten is het plan van de koning uit te voeren. <br />
<br />
Hamlet en Horatio lopen over de begraafplaats precies op het moment dat Ophelia begraven wordt. Hij pakt een schedel op uit een gedolven graf, van een nar die hij kende. Laertes wordt kwaad op Hamlet, maar de koning kalmeert hem. Hamlet schreeuwt zijn liefde voor Ophelia uit en slaat op de vlucht. Hamlet wil zich met Laertes verzoenen en gaat op de uitnodiging van het duel in. Voor de zekerheid heeft de koning ook een beker met vergif, dat hij aan Hamlet wil aanbieden. Na de eerste ronde van het duel biedt de koning de vergiftigde wijn aan. Hamlet slaat dit af, waarna de koningin de beker pakt. Zij drinkt hieruit voordat de koning dit kan voorkomen. In de chaos die hierna komt verwondden zowel Laertes als Hamlet zich aan het zwaard en de koningin sterft. Laertes onthult zijn complot met de koning en Hamlet onthult het geheim dat de koning zijn vader vermoord heeft. Laertes verzoent zich met Hamlet. Hamlet dwingt de koning uit de vergiftigde beker te drinken en steekt de koning met het vergiftigde zwaar dood. Horatio, die alles aanziet, wil ook de vergiftigde wijn drinken. Hamlet wil dit voorkomen, aangezien iemand moet vertellen dat er gebeurd is. Hamlet en Laertes sterven, waardoor Horatio als enige leeft. Op dat moment komen de afgezanten uit Engeland binnen, waarna Horatio vertelt wat er is gebeurd. Hij wil dat Hamlet eervol wordt begraven, want hij zou een vorstelijke koning geweest zijn.<br />
<br />
==Personages==<br />
De volgende personages komen voor in Hamlet:<br />
* Hamlet, de prins van Denemarken.<br />
* Getrude, de koningin en de moeder van Hamlet.<br />
* Claudius, de koning en de oom van Hamlet.<br />
* Polonius, een raadsman van Claudius en vader van Laertes en Ophelia.<br />
* Ophelia, de dochter van Polonius en zus van Laertes.<br />
* Laertes, de zoon van Polonius en broer van Ophelia.<br />
* Hamlet de oude (de geest), de vader van Hamlet. Hij is vermoord door Claudius.<br />
* Fortinbras, de jonge prins van Noorwegen. <br />
* Guildenstein en Rosencrantz, twee studievrienden van Hamlet. <br />
* Horatio, een vriend van Hamlet.<br />
* Bernardo, een wachter op het kasteel.<br />
<br />
==Analyse==<br />
[[File:Pascal_Dagnan-Bouveret_-_Hamlet_and_the_Gravediggers.jpg|right|250px|thumb|Hamlet en de grafgravers. Hamlet houd een schedel in zijn hand.]]<br />
<br />
===Thema's===<br />
[[File:Barry_Sullivan_as_Hamlet_statue.jpg|left|300px|thumb|Hamlet afgebeeld als standbeeld]]<br />
In Hamlet spelen verschillende thema's een belangrijke rol. Voorbeelden zijn:<br />
* Twijfel: Tijdens het toneelstuk probeert Hamlet er zeker van te zijn dat Claudius zijn vader heeft vermoord. De grote vraag is hoe men iets zeker weet. Hoewel de geest van zijn vader het hem vertelt, weten we niet of dit echt de geest van zijn vader is. Misschien is het een vijand of speelt het zich af in het hoofd van Hamlet? Daarnaast kan Hamlet aan de handelingen van Claudius zien hoe denkt, maar denkt Claudius echt zo? Men kan eigenlijk pas stellen dat Hamlet zijn gelijk heeft als Claudius vertelt dat hij het gedaan heeft. <br />
* De dood: Hamlet raakt geobsedeerd met het idee van de dood nadat zijn vader overlijdt. De geest van zijn vader en de schedel van de nar op de begraafplaats zijn voorbeelden van dit thema. De dood is ook verbonden met onzekerheid en de waarheid. Volgens Hamlet zou de dood namelijk antwoord geven op alle vragen. Hamlet wordt ook geplaagd door de vraag over zijn eigen dood. Hij stelt zich constant vragen of [[zelfmoord]] rechtvaardigd kan worden. Hoewel hij zelfmoord ziet als iets dat een einde aan zijn lijden maakt, is hij ook bang dat als hij zelfmoord pleegt niet in de hemel komt. In zijn beroemde citaat "To be or not to be" kiest hij daarom om te blijven leven en daardoor te lijden. Hamlet is bang voor het leven na de dood. <br />
* Het land: Denemarken wordt in het boek afgebeeld als een "ziek lichaam". Het toneelstuk begint net nadat de troon overging op een nieuwe heerser. De vraag die gesteld wordt is of deze heerser wel de rechtvaardige koning is. Denemarken wordt vaak als ziek lichaam beschreven, dat ziek gemaakt wordt door de corruptie van de koning en koningin. Na zijn dood wordt Hamlet ook erkend als "iemand die een geweldige koning" zou zijn. Claudius wordt echter als corrupt en kwaadaardig afgebeeld. <br />
* Psychologische problemen: de belangrijkste vraag van het toneelstuk is of Hamlet gek geworden is of zich slechts zou gedraagt. Aan de ene kant kun je zijn acties en uitspraken zien als iemand die compleet is doorgedraaid. Aan de andere kant kun je het zien als een logische reactie op een situatie die zo vreemd is. Hamlet betwijfelt zelf of hij nog steeds mentaal in orde is aan het einde van het toneelstuk.<br />
<br />
===Wraaktragedie?===<br />
[[File:The_Ghost_of_the_King_Appearing_to_Hamlet,_Horatio_and_Guards_(Hamlet,_Act_1,_Scene_4)_MET_DP800756.jpg|right|250px|thumb|De geest laat zich zien aan het begin van het toneelstuk.]]<br />
Hamlet is een zogeheten [[wraaktragedie]]. Dit is een toneelstuk waarin [[wraak]] de reden is voor de tragische gebeurtenissen. Hamlet wordt vaak gezien als de bekendste wraaktragedie, maar het was niet de eerste. Een van de vroegste Engelstalige wraaktragedies was namelijk ''[[The Spanish Tragedy]]'' van [[Thomas Kyd]]. Die was zo populair, dat het waarschijnlijk Shakespeare inspireerde zijn eigen wraaktragedie te maken. Shakespeare leende veel elementen van Kyd, zoals het verschijnen van een geest en een held die gek wordt. Net als in The Spanish Tragedy moet de held twee obstakels overkomen. Dit is het vinden van de moordenaars en het uiteindelijk vermoorden van de moordenaars. <br />
<br />
Vóór Hamlet was een wraaktragedie een erg serieus toneelstuk. Hamlet is weliswaar ook serieus, maar er is ook veel humor in te vinden. Dit werd overgenomen door latere schrijvers, waardoor de wraaktragedie meer [[donkere humor]] kreeg. Deze donkere humor is verbonden met het thema van wraak. Mensen in Shakespeares tijd wisten dat dat tragedies nooit een goed einde hadden; ze eindigden altijd in de dood. Hierdoor wisten de toeschouwers vaak al dat Hamlet het toneelstuk niet zou overleven, aangezien het gebruikelijk was. Toch weet Shakespeare ook het publiek te shockeren met de dood van Ophelia. Deze shock wordt versterkt doordat de dood niet op het toneel plaatsvindt. Het publiek weet het slechts doordat de koningin het vertelt. Hierdoor ervaart het publiek dezelfde shock als Laertes.<br />
<br />
<br />
[[Bestand:Hamlet_affiche.jpg|left|300px|thumb|Hamlet wordt nog altijd opgevoerd]]<br />
<br />
==Bekende uitspraken==<br />
Hamlet heeft een aantal bekende citaten die in de Engelstalige literatuur vaak herhaald zijn. De bekendste citaten zijn:<br />
* "[[To be or not to be]], that is the question" (''Te zijn of niet te zijn, dat is de vraag'')<br />
* "The rest is silence" (''De rest is stilte'')<br />
* "There is nothing either good or bad, but thinking makes it so." (''Er is noch goed noch kwaad dat niet door het denken tot stand wordt gebracht.'')<br />
* "There are more things in heaven and earth, Horatio, than are dreamt of in your philosophy" (''Er is meer tussen hemel en aarde dan wij vermoeden, Horatio, of kunnen dromen.'')<br />
* "Something is rotten in the state of Denmark." (''Er rot iets in de staat van Denemarken.'')<br />
<br />
==In de populaire cultuur==<br />
Hamlet is verschillende keren verfilmd. De eerste keer was in 1900, toen een vijf minuten durende versie van het stuk gemaakt werd. In de jaren hierna werden allerlei stille films van het stuk gemaakt, in 1907, 1908, 1910, 1913, 1917, 1920 en 1921. In 1948 werd de eerste geluidsfilm van Hamlet gemaakt, dat een [[Oscar voor beste film]] won. Dit is de enige verfilming van Shakespeare die ooit een Oscar voor beste film won. De eerste kleurenfilm van Hamlet was de versie uit 1969. Dit is op de dag vandaag de bekendste adaptatie van de film. In 1996 en 2014 werden nieuwe versie opgenomen. In een versie uit 2000 vind plaats in de moderne tijd in [[Manhattan]]. De thema's en de plot vormden ook de inspiratie voor de Disneyfilm ''[[De Leeuwenkoning (1994|De Leeuwenkoning]]'' uit 1994. Ook inspireerde het de film ''[[The Empire Strikes Back]]'', wat onderdeel is van het [[Star Wars]]-universum. Ook de horrorfilm ''[[Nightmare at Elm Street]]'' en de thriller ''[[North by Northwest]]'' zijn geïnspireerd door Hamlet. Ook zijn er verschillende verwijzingen naar Hamlet in televisieseries, zoals ''[[The Simpsons]]'' en ''[[Animaniacs]]''<br />
<br />
De Britse schrijver [[James Joyce]] maakt ook een verwijzing naar Hamlet in zijn beroemde roman ''[[Ulysses (boek)|Ulysses]]''. <br />
<br />
{{Navigatie werken Shakespeare}}<br />
[[Categorie:Toneelstuk van William Shakespeare]]<br />
<br />
[[fr:Hamlet]]</div>Mike1023https://wikikids.nl/index.php?title=Wachten_op_Godot&diff=847850Wachten op Godot2024-03-17T13:00:03Z<p>Mike1023: /* Opvoering en ontvangst */</p>
<hr />
<div>{{Infobox theaterstuk<br />
| titel = Wachten op Godot<br />
| afbeelding = En_attendant_Godot.png<br />
| ander formaat = <br />
| alternatieve titel = En attendant Godot (Frans) <br> Waiting for Godot (Engels)<br />
| schrijver = [[Samuel Beckett]]<br />
| taal = [[Frans]]<br />
| land = {{IE}}<br />
| genre = [[Absurd toneel]]<br />
| datum = 5 januari 1953<br />
| akte = 2<br />
| isbn =<br />
| uitgever =<br />
| bijzonderheden =<br />
| tekst =<br />
}}<br />
'''Wachten op Godot''' ([[Frans]]: ''En attendant Godot''; [[Engels]]: ''Waiting for Godot'') is een van de bekendste toneelstukken van [[Samuel Beckett]]. Net als zijn andere toneelstukken, schreef Beckett Wachten op Godot in het Frans. Hij schreef het stuk in 1952. Op 5 januari 1953 werd het voor het eerst opgevoerd in [[Parijs]]. Eén jaar later vertaalde Beckett het toneelstuk naar het Engels. <br />
<br />
In het toneelstuk is [[wachten]] een belangrijk thema. Twee zwervers, Vladimir en Estragon, wachten op een persoon genaamd Godot. Terwijl ze wachten ontmoeten Pozzo en zijn knecht Lucky. Het is onduidelijk wie deze Godot is. Sommige mensen denken dat Godot een [[woordspeling]] is op [[God]]. Ook is het onduidelijk waar en wanneer het stuk precies plaatsvindt. Wachten op Godot is een voorbeeld van het [[absurd toneel]]. Bij absurd toneel gebeuren allerlei dingen zonder dat logisch is. <br />
<br />
==Personages==<br />
In het toneelstuk komen vijf personages voor:<br />
* Vladimir<br />
* Estragon<br />
* Pozzo<br />
* Lucky<br />
* Een naamloos jongetje<br />
<br />
==Samenvatting==<br />
{{Verhaal}}<br />
===Akte 1===<br />
[[File:En_attendant_Godot,_Festival_d'Avignon,_1978.jpeg|left|300px|thumb|Pozzo en Lucky komen het toneel op.]]<br />
Estragon en Vladimir staan te wachten onder een kale boom. Estragon heeft problemen; hij slaapt namelijk in een goot en wordt geslagen. Ook heeft hij moeite met zijn schoenen uit te doen, aangezien deze te klein zijn. Vladimir besluit de tijd te dooien door het Bijbelse verhaal van de goede en slechte crimineel te vertellen. Estragon luistert hier niet echt naar. Uiteindelijk maakt Vladimir bekend dat ze staan te wachten op een man genaamd Godot. Ze weten echter niet of Godot komt en of ze op de goede plaats staan. <br />
<br />
Na een tijdje komt een man aan. Dit is de reiziger Pozzo en zijn slaaf Lucky. Pozzo zorgt erg slecht voor Lucky. Zo moet Lucky zijn bagage de gehele tijd vasthouden, terwijl Pozzo gaat eten. Vladimir en Estragon spreken hier schande van, maar kunnen dit niet uitdrukken. Ze proberen te praten met Lucky, maar Lucky kan dit niet. Pozzo vertelt dat Lucky vroeger heel goed kon "denken", maar nu niet meer. Vladimir en Estragon vragen Pozzo of Lucky kan denken. Hij geeft Lucky een bevel en Lucky begint een verwarrende speech te geven. Uiteindelijk stoot Estragon de hoed van Lucky's hoofd, waardoor hij stopt met denken. <br />
<br />
Pozzo en Lucky besluiten te vertrekken als de avond valt. Kort hierna komt er een jongetje aan. Hij is een boodschapper van Godot en vertelt dat Godot morgen komt. Vladimir en Estragon vertellen te zullen vertrekken, maar blijven wachten op het toneel.<br />
<br />
===Akte 2===<br />
[[File:WaitingForGodot.jpg|right|300px|thumb|Estragon en Vladimir proberen de tijd te dooien door oefeningen te doen.]]<br />
De volgende dag staan Vladimir en Estragon nog steeds te wachten onder de boom. Aan boom is een blad verschenen. Vladimir vat dit op als een teken dat Godot komt. Na een tijdje komen Lucky en Pozzo er opnieuw aan. Vladimir herkent hen als enige, aangezien Estragon zijn herinneringen vergeten is. Ook herkent Pozzo de twee niet meer. Pozzo is tijdens de nacht blind geworden, waardoor hij hij afhankelijk van Lucky is. Vladimir vraagt Pozzo om zich te herinneren, maar Pozzo voelt zich beledigd. Hierna vertrekken Pozzo en Lucky opnieuw. <br />
<br />
Vervolgens komt opnieuw een jongetje het toneel op. Hij vertelt dat Godot helaas niet kon komen, maar morgen hen zeker zal bezoeken. Vladimir is woedend, aangezien het jongetje hen ook niet kan herinneren. Nadat het jongetje vertrokken is, blijven Vladimir en Estragon wachten. Ze denken erover na om [[zelfmoord]] te plegen, maar hebben geen touw. Ze besluiten de volgende dag weer terug te keren naar boom om te wachten op Godot. <br />
<br />
==Over het stuk==<br />
===Wie is Godot?===<br />
[[File:Waiting_for_Godot_set_Theatre_Royal_Haymarket_2009.jpg|left|300px|thumb|De [[set (studio)|set]] gebruikt voor de voorstelling van Wachten op Godot in de [[Haymarket Theatre]] in [[Westminster]] in 2009.]]<br />
Hoewel het toneelstuk ''Wachten op Godot'' heet, komt er geen personage met de naam Godot voor. Godot wordt wel genoemd en uit de gesprekken weten we dat het een man met een witte baard is. Het is onduidelijk wie Godot is en of Vladimir en Estragon hem al eerder ontmoet hebben. Ook is onduidelijk waarom de twee man Godot ontmoeten. Toch Godot als een zeer machtige man voorgesteld die de problemen van Estragon en Vladimir kan oplossen. Hij zegt iedere keer zijn afspraak af, waardoor je zou denken dat hij het erg druk zou hebben. Het jongetje vertelt aan het einde echter dat Godot de hele dag niets zit te doen. <br />
<br />
Vaak wordt het personage Godot als [[woordspeling]] op ''God'' gezien. Vladimir kijkt het meest uit naar de komst van Godot en is ook erg met religie bezig. Estragon kan het veel minder boeien. Anderen denken juist dat Godot een absurd en betekenisloos figuur is. Dit laatste argument werd bevestigd door Samuel Beckett. Zij zei dat hij het personage "God" en niet "Godot" had genoemd als hij "God" had bedoeld. Daarnaast is Godot in het Frans geen woordspeling op God (''Dieu''). Desondanks wordt Godot door veel mensen als God gezien, mede doordat Godot de twee wachtenden uit hun lijden kan verlossen. Een andere theorie is dat Pozzo Godot is. Wanneer Pozzo zich voorstelt, denkt Estragon namelijk dat hij Godot is. Het is mogelijk dat ze de naam verkeerd gehoord hebben. <br />
<br />
In het Engels is "waiting for Godot" ook een zegswijze geworden. Je gebruikt het als je op iemand staat te wachten die nooit aankomt.<br />
<br />
===Plaats en tijd===<br />
Wachten op Godot vindt plaats op een onbestemde plaats en in een onbestemde tijd. De plaats van het toneelstuk is erg simpel; een boom bij een weg. Godot had namelijk tegen Vladimir en Estragon gezegd dat hij hen hier kwam opwachten. Toch twijfelt Estragon twijfelt echter of ze wel onder de juiste boom staan. Vladimir verzekert hen dat het de juiste plek is, aangezien er geen andere bomen in de buurt zijn. Uit latere gesprekken blijkt dat ze op een vlakte staan. Het is onduidelijk waar deze vlakte precies is. In het toneelstuk betaalt men met franken, waardoor het in een Franstalig land plaatsvindt. Toch gebruiken Estragon en Vladimir woorden die in het Ierse dialect van het Engels voorkomen. <br />
<br />
Het is al helemaal onduidelijk wanneer het toneelstuk plaatsvindt. Iedere scène duurt ongeveer één dag. Het begint in de ochtend als Vladimir en Estragon aankomen bij de boom en eindigt in de avond met de boodschap dat Godot de volgende dag komt. <br />
<br />
===Genre en stijl===<br />
Wachten op Godot kan gezien worden als [[tragikomedie]]. Het combineert [[humor]] met serieuze onderwerpen, zoals de dood, religie en de vraag van het bestaan. Het stuk wordt daarom ook wel als [[existentialisme|existentialistisch]] gezien. Het existentialisme is een [[filosofie|filosofische]] stroming. [[Friedrich Nietzsche]], [[Jean-Paul Sartre]], [[Simone de Beauvoir]], [[Albert Camus]] en [[Søren Kierkegaard]] waren vertegenwoordigers van deze stroming. Binnen het existentialisme spelen "het absurde" en het bestaan van god een belangrijke vraag. Zo schreef Nietzsche dat god dood was en door de mens vermoord werd. Hiermee bedoelde hij dat god een verouderd idee was. Het existentialisme had grote invloed op het [[absurd toneel]], waar dit toneelstuk een voorbeeld van is.<br />
<br />
Het toneelstuk bestaat voornamelijk uit [[dialoog|dialogen]] en weinig actie. Deze dialogen bestaan uit korte en simpele zinnen die nergens over lijken te gaan. Ook wordt er snel van onderwerp gewisseld. Serieuze onderwerpen worden snel afgewisseld door simpele gesprekken en mededelingen. Ook ontbreekt de [[logica]] in veel gesprekken. Een goed voorbeeld hiervan is Lucky's [[monoloog]], waarin hij verwijst naar allerlei wetenschappers, denkers, teksten en uiteindelijk zelfs [[tennis]].<br />
<br />
===Thema's===<br />
In het toneelstuk komen de volgende thema's voor:<br />
[[File:Waiting_for_Godot_University_of_Chicago_II.jpg|right|300px|thumb|De jongen (links) komt Vladimir (rechts) en Estragon (niet afgebeeld) mededelen dat Godot vandaag niet kon komen, maar morgen zeker komt. Het wachten was hierdoor dus zinloos.]]<br />
* Wachten en [[verveling]]: In het toneelstuk zijn Vladimir en Estragon aan het wachten op Godot. Dit wachten gaat samen met verveling, aangezien de twee personages niets hebben te doen om de tijd verdrijven. Ze proberen hierdoor steeds gesprekken te hebben of nieuwe dingen te verzinnen, zoals het passen van schoenen en het doen van oefeningen. De enige reden waarom ze dit doen is de tijd te dooien. Aan het einde van de dag wordt duidelijk dat ze op niets zaten te wachten. Dit kan opgevat worden als een vorm van [[nihilisme]]. <br />
* [[Religie]]: In het toneelstuk komen verschillende verwijzingen naar religie voor. Vladimir houdt zich erg met religie bezig en vertelt aan Estragon het Bijbelse verhaal van de slechte en de goede crimineel die met [[Jezus Christus]] gekruisigd werden. Een van de twee criminelen kwam in de hemel, aangezien hij berouw van zijn daden had. Vladimir stelt dat je daarom 50% kans hebt om in de hemel te komen. Ook wordt Godot gezien als een verlosser. <br />
* [[Existentialisme]]: Vladimir en Estragon zien het wachten op Godot als een manier om betekenis aan hun leven te geven. Estragon en Vladimir proberen steeds weg te gaan of uit elkaar te gaan, maar ze blijven steeds samen wachten. Dit kan gekoppeld worden aan het boek ''De mythe van Sisyphus'' van [[Albert Camus]]. Camus onderscheidt de "filosofische dood" (het gebrek aan ideologie om het leven vorm te geven) van de "fysieke dood" (oftewel echt sterven). Vladimir en Estragon kunnen geen sturing aan hun leven geven. Het wachten op Godot is de enige manier waardoor hun leven zin heeft. Estragon stelt daardoor steeds voor om [[zelfmoord]] te plegen, aangezien dit de enige andere manier is om hen uit hun lijden te verlossen. <br />
* [[Macht (samenleving)|Macht]]: Tussen Pozzo en Lucky is een duidelijke machtsverhouding. Pozzo is de meester en Lucky is de slaaf. Hierdoor moet Lucky Pozzo gehoorzamen, aangezien Pozzo zorgt dat Lucky kan blijven bestaan. Pozzo behandelt Lucky erg slecht en is zelfs van plan hem te verkopen. Tijdens de tweede ontmoeting is de machtsverhouding omgedraaid. Pozzo is blind geworden en is hierdoor volledig afhankelijk van Lucky. Toch behandelt Lucky Pozzo wel goed. <br />
* [[Tijd]] en herinneringen: Ook speelt tijd een belangrijke rol in het toneelstuk. Zo zorgt de komst van Pozzo en Lucky dat de tijd sneller lijkt te gaan. In het toneelstuk worden geen specifieke tijden genoemd. Aan Pozzo wordt gevraagd hoe laat is, maar hij is zijn [[horloge]] kwijt. Door het gebrek aan tijd hebben veel personages geen besef van het verleden. Vladimir is de enige die zich zaken van de vorige dag kan herinneren. Estragon kan zich slechts vage dingen herinneren, terwijl Pozzo zich helemaal niets kan herinneren. Ook het jongetje weet niets van de vorige dag, waardoor Vladimir en Estragon denken dat het een ander jongetje is (terwijl het door dezelfde acteur gespeeld wordt).<br />
<br />
==Opvoering en ontvangst==<br />
[[File:Poster_for_drama_performance_of_"Waiting_for_Godot".jpg|right|300px|thumb|Een poster voor Wachten op Godot.]]<br />
Wachten op Godot werd voor het eerst gepubliceerd in september 1952. In februari van dat jaar had Beckett al een fragment uit het toneelstuk op de Franse radio laten horen. De eerste opvoering van het toneelstuk vond plaats op 5 januari 1953 in het Théâtre de Babylone in [[Parijs]]. Deze eerste opvoering ging meteen mis, aangezien het publiek helemaal niet tevreden was. Ze begonnen te fluiten tijdens Lucky's monoloog, waardoor het toneelstuk afgebroken moest worden en de hele tweede akte niet werd opgevoerd. Enkele maanden later werd het toneelstuk voor het eerst in [[Duitsland]] opgevoerd. <br />
<br />
Beckett schreef Wachten op Godot oorspronkelijk in het Frans, maar vertaalde het één jaar later naar het Engels. De Engelse versie is echter geen directe vertaling. Beckett paste ook bepaalde dingen aan en de Franse versie is iets langer. Hierdoor zijn eigenlijk twee versies van het toneelstuk geschreven door dezelfde auteur. In het Verenigd Koninkrijk werd het toneelstuk [[censuur|gecensureerd]], aangezien er seksuele verwijzingen in zaten. Volgens de Britse censuurwetten mocht dit toentertijd niet. Pas in 1964 mocht de oorspronkelijke tekst worden opgevoerd. In de Verenigde Staten kon deze tekst al sinds 1955 worden opgevoerd. Ook in Nederland en België is Wachten op Godot verschillende malen opgevoerd. <br />
<br />
Het toneelstuk werd aanvankelijk slecht ontvangen, aangezien het erg experimenteel is. Zo hebben toneelstukken vaak een duidelijke plaats en tijd en duidelijke dialogen, wat in Wachten op Godot ontbreekt. Wachten op Godot is een typisch voorbeeld van [[postmodernisme]]. Tegenwoordig wordt Wachten op Godot gezien als een van de beste en invloedrijkste toneelstukken van de 20e eeuw.<br />
<br />
==Filmpjes==<br />
* {{Engels}} [https://ed.ted.com/lessons/why-should-you-read-waiting-for-godot-iseult-gillespie "Why should you read "Waiting for Godot"? - Iseult Gillespie".] (TED-ed)<br />
* {{Engels}} [https://www.youtube.com/watch?v=ksL_7WrhWOc Een korte opvoering van Wachten op Godot door ''Sesame Street'' (het Amerikaanse Sesamstraat).]<br />
<br />
==Bronnen==<br />
* {{Engels}} Beckett, Samuel. "Waiting for Godot" uit "The Northon Anthology of English Literature" (deel 2). <br />
* {{Engels}} [https://en.wikipedia.org/wiki/Waiting_for_Godot Het artikel op de Engelstalige Wikipedia]<br />
* {{Engels}} Durán, Richard (april 2009). [https://www.jstor.org/stable/25613747 "''En attendant Godot'' or 'le suicide philosophique': Beckett's Play from the Perspective of Camus's ''Le Mythe de Sisyphe''".] ''The French Review''. Vol. 82, No. 5. Bladzijde 982-993. Gelezen op 16 maart 2024.<br />
* {{Engels}} Onbekend (onbekend). [https://www.kennedy-center.org/education/resources-for-educators/classroom-resources/media-and-interactives/media/theater/samuel-beckett--waiting-for-godot/ "Samuel Beckett + Waiting for Godot: The Curtain Rises on a World Out of “Harmony”".] ''The Kennedy Center''. Gelezen op 16 maart 2024. <br />
* {{Engels}} Smith, Stephani Pofahl (april 1974). [https://www.jstor.org/stable/387390 "Between Pozzo and Godot: Existence as Dilemma".] ''The French Review''. Vol. 47, No. 5. Bladzijde 889-903. Gelezen op 16 maart 2024. <br />
<br />
[[Categorie:Iers toneelstuk]]<br />
[[Categorie:Frans toneelstuk]]</div>Mike1023https://wikikids.nl/index.php?title=Wachten_op_Godot&diff=847848Wachten op Godot2024-03-17T12:55:04Z<p>Mike1023: /* Bronnen */</p>
<hr />
<div>{{Infobox theaterstuk<br />
| titel = Wachten op Godot<br />
| afbeelding = En_attendant_Godot.png<br />
| ander formaat = <br />
| alternatieve titel = En attendant Godot (Frans) <br> Waiting for Godot (Engels)<br />
| schrijver = [[Samuel Beckett]]<br />
| taal = [[Frans]]<br />
| land = {{IE}}<br />
| genre = [[Absurd toneel]]<br />
| datum = 5 januari 1953<br />
| akte = 2<br />
| isbn =<br />
| uitgever =<br />
| bijzonderheden =<br />
| tekst =<br />
}}<br />
'''Wachten op Godot''' ([[Frans]]: ''En attendant Godot''; [[Engels]]: ''Waiting for Godot'') is een van de bekendste toneelstukken van [[Samuel Beckett]]. Net als zijn andere toneelstukken, schreef Beckett Wachten op Godot in het Frans. Hij schreef het stuk in 1952. Op 5 januari 1953 werd het voor het eerst opgevoerd in [[Parijs]]. Eén jaar later vertaalde Beckett het toneelstuk naar het Engels. <br />
<br />
In het toneelstuk is [[wachten]] een belangrijk thema. Twee zwervers, Vladimir en Estragon, wachten op een persoon genaamd Godot. Terwijl ze wachten ontmoeten Pozzo en zijn knecht Lucky. Het is onduidelijk wie deze Godot is. Sommige mensen denken dat Godot een [[woordspeling]] is op [[God]]. Ook is het onduidelijk waar en wanneer het stuk precies plaatsvindt. Wachten op Godot is een voorbeeld van het [[absurd toneel]]. Bij absurd toneel gebeuren allerlei dingen zonder dat logisch is. <br />
<br />
==Personages==<br />
In het toneelstuk komen vijf personages voor:<br />
* Vladimir<br />
* Estragon<br />
* Pozzo<br />
* Lucky<br />
* Een naamloos jongetje<br />
<br />
==Samenvatting==<br />
{{Verhaal}}<br />
===Akte 1===<br />
[[File:En_attendant_Godot,_Festival_d'Avignon,_1978.jpeg|left|300px|thumb|Pozzo en Lucky komen het toneel op.]]<br />
Estragon en Vladimir staan te wachten onder een kale boom. Estragon heeft problemen; hij slaapt namelijk in een goot en wordt geslagen. Ook heeft hij moeite met zijn schoenen uit te doen, aangezien deze te klein zijn. Vladimir besluit de tijd te dooien door het Bijbelse verhaal van de goede en slechte crimineel te vertellen. Estragon luistert hier niet echt naar. Uiteindelijk maakt Vladimir bekend dat ze staan te wachten op een man genaamd Godot. Ze weten echter niet of Godot komt en of ze op de goede plaats staan. <br />
<br />
Na een tijdje komt een man aan. Dit is de reiziger Pozzo en zijn slaaf Lucky. Pozzo zorgt erg slecht voor Lucky. Zo moet Lucky zijn bagage de gehele tijd vasthouden, terwijl Pozzo gaat eten. Vladimir en Estragon spreken hier schande van, maar kunnen dit niet uitdrukken. Ze proberen te praten met Lucky, maar Lucky kan dit niet. Pozzo vertelt dat Lucky vroeger heel goed kon "denken", maar nu niet meer. Vladimir en Estragon vragen Pozzo of Lucky kan denken. Hij geeft Lucky een bevel en Lucky begint een verwarrende speech te geven. Uiteindelijk stoot Estragon de hoed van Lucky's hoofd, waardoor hij stopt met denken. <br />
<br />
Pozzo en Lucky besluiten te vertrekken als de avond valt. Kort hierna komt er een jongetje aan. Hij is een boodschapper van Godot en vertelt dat Godot morgen komt. Vladimir en Estragon vertellen te zullen vertrekken, maar blijven wachten op het toneel.<br />
<br />
===Akte 2===<br />
[[File:WaitingForGodot.jpg|right|300px|thumb|Estragon en Vladimir proberen de tijd te dooien door oefeningen te doen.]]<br />
De volgende dag staan Vladimir en Estragon nog steeds te wachten onder de boom. Aan boom is een blad verschenen. Vladimir vat dit op als een teken dat Godot komt. Na een tijdje komen Lucky en Pozzo er opnieuw aan. Vladimir herkent hen als enige, aangezien Estragon zijn herinneringen vergeten is. Ook herkent Pozzo de twee niet meer. Pozzo is tijdens de nacht blind geworden, waardoor hij hij afhankelijk van Lucky is. Vladimir vraagt Pozzo om zich te herinneren, maar Pozzo voelt zich beledigd. Hierna vertrekken Pozzo en Lucky opnieuw. <br />
<br />
Vervolgens komt opnieuw een jongetje het toneel op. Hij vertelt dat Godot helaas niet kon komen, maar morgen hen zeker zal bezoeken. Vladimir is woedend, aangezien het jongetje hen ook niet kan herinneren. Nadat het jongetje vertrokken is, blijven Vladimir en Estragon wachten. Ze denken erover na om [[zelfmoord]] te plegen, maar hebben geen touw. Ze besluiten de volgende dag weer terug te keren naar boom om te wachten op Godot. <br />
<br />
==Over het stuk==<br />
===Wie is Godot?===<br />
[[File:Waiting_for_Godot_set_Theatre_Royal_Haymarket_2009.jpg|left|300px|thumb|De [[set (studio)|set]] gebruikt voor de voorstelling van Wachten op Godot in de [[Haymarket Theatre]] in [[Westminster]] in 2009.]]<br />
Hoewel het toneelstuk ''Wachten op Godot'' heet, komt er geen personage met de naam Godot voor. Godot wordt wel genoemd en uit de gesprekken weten we dat het een man met een witte baard is. Het is onduidelijk wie Godot is en of Vladimir en Estragon hem al eerder ontmoet hebben. Ook is onduidelijk waarom de twee man Godot ontmoeten. Toch Godot als een zeer machtige man voorgesteld die de problemen van Estragon en Vladimir kan oplossen. Hij zegt iedere keer zijn afspraak af, waardoor je zou denken dat hij het erg druk zou hebben. Het jongetje vertelt aan het einde echter dat Godot de hele dag niets zit te doen. <br />
<br />
Vaak wordt het personage Godot als [[woordspeling]] op ''God'' gezien. Vladimir kijkt het meest uit naar de komst van Godot en is ook erg met religie bezig. Estragon kan het veel minder boeien. Anderen denken juist dat Godot een absurd en betekenisloos figuur is. Dit laatste argument werd bevestigd door Samuel Beckett. Zij zei dat hij het personage "God" en niet "Godot" had genoemd als hij "God" had bedoeld. Daarnaast is Godot in het Frans geen woordspeling op God (''Dieu''). Desondanks wordt Godot door veel mensen als God gezien, mede doordat Godot de twee wachtenden uit hun lijden kan verlossen. Een andere theorie is dat Pozzo Godot is. Wanneer Pozzo zich voorstelt, denkt Estragon namelijk dat hij Godot is. Het is mogelijk dat ze de naam verkeerd gehoord hebben. <br />
<br />
In het Engels is "waiting for Godot" ook een zegswijze geworden. Je gebruikt het als je op iemand staat te wachten die nooit aankomt.<br />
<br />
===Plaats en tijd===<br />
Wachten op Godot vindt plaats op een onbestemde plaats en in een onbestemde tijd. De plaats van het toneelstuk is erg simpel; een boom bij een weg. Godot had namelijk tegen Vladimir en Estragon gezegd dat hij hen hier kwam opwachten. Toch twijfelt Estragon twijfelt echter of ze wel onder de juiste boom staan. Vladimir verzekert hen dat het de juiste plek is, aangezien er geen andere bomen in de buurt zijn. Uit latere gesprekken blijkt dat ze op een vlakte staan. Het is onduidelijk waar deze vlakte precies is. In het toneelstuk betaalt men met franken, waardoor het in een Franstalig land plaatsvindt. Toch gebruiken Estragon en Vladimir woorden die in het Ierse dialect van het Engels voorkomen. <br />
<br />
Het is al helemaal onduidelijk wanneer het toneelstuk plaatsvindt. Iedere scène duurt ongeveer één dag. Het begint in de ochtend als Vladimir en Estragon aankomen bij de boom en eindigt in de avond met de boodschap dat Godot de volgende dag komt. <br />
<br />
===Genre en stijl===<br />
Wachten op Godot kan gezien worden als [[tragikomedie]]. Het combineert [[humor]] met serieuze onderwerpen, zoals de dood, religie en de vraag van het bestaan. Het stuk wordt daarom ook wel als [[existentialisme|existentialistisch]] gezien. Het existentialisme is een [[filosofie|filosofische]] stroming. [[Friedrich Nietzsche]], [[Jean-Paul Sartre]], [[Simone de Beauvoir]], [[Albert Camus]] en [[Søren Kierkegaard]] waren vertegenwoordigers van deze stroming. Binnen het existentialisme spelen "het absurde" en het bestaan van god een belangrijke vraag. Zo schreef Nietzsche dat god dood was en door de mens vermoord werd. Hiermee bedoelde hij dat god een verouderd idee was. Het existentialisme had grote invloed op het [[absurd toneel]], waar dit toneelstuk een voorbeeld van is.<br />
<br />
Het toneelstuk bestaat voornamelijk uit [[dialoog|dialogen]] en weinig actie. Deze dialogen bestaan uit korte en simpele zinnen die nergens over lijken te gaan. Ook wordt er snel van onderwerp gewisseld. Serieuze onderwerpen worden snel afgewisseld door simpele gesprekken en mededelingen. Ook ontbreekt de [[logica]] in veel gesprekken. Een goed voorbeeld hiervan is Lucky's [[monoloog]], waarin hij verwijst naar allerlei wetenschappers, denkers, teksten en uiteindelijk zelfs [[tennis]].<br />
<br />
===Thema's===<br />
In het toneelstuk komen de volgende thema's voor:<br />
[[File:Waiting_for_Godot_University_of_Chicago_II.jpg|right|300px|thumb|De jongen (links) komt Vladimir (rechts) en Estragon (niet afgebeeld) mededelen dat Godot vandaag niet kon komen, maar morgen zeker komt. Het wachten was hierdoor dus zinloos.]]<br />
* Wachten en [[verveling]]: In het toneelstuk zijn Vladimir en Estragon aan het wachten op Godot. Dit wachten gaat samen met verveling, aangezien de twee personages niets hebben te doen om de tijd verdrijven. Ze proberen hierdoor steeds gesprekken te hebben of nieuwe dingen te verzinnen, zoals het passen van schoenen en het doen van oefeningen. De enige reden waarom ze dit doen is de tijd te dooien. Aan het einde van de dag wordt duidelijk dat ze op niets zaten te wachten. Dit kan opgevat worden als een vorm van [[nihilisme]]. <br />
* [[Religie]]: In het toneelstuk komen verschillende verwijzingen naar religie voor. Vladimir houdt zich erg met religie bezig en vertelt aan Estragon het Bijbelse verhaal van de slechte en de goede crimineel die met [[Jezus Christus]] gekruisigd werden. Een van de twee criminelen kwam in de hemel, aangezien hij berouw van zijn daden had. Vladimir stelt dat je daarom 50% kans hebt om in de hemel te komen. Ook wordt Godot gezien als een verlosser. <br />
* [[Existentialisme]]: Vladimir en Estragon zien het wachten op Godot als een manier om betekenis aan hun leven te geven. Estragon en Vladimir proberen steeds weg te gaan of uit elkaar te gaan, maar ze blijven steeds samen wachten. Dit kan gekoppeld worden aan het boek ''De mythe van Sisyphus'' van [[Albert Camus]]. Camus onderscheidt de "filosofische dood" (het gebrek aan ideologie om het leven vorm te geven) van de "fysieke dood" (oftewel echt sterven). Vladimir en Estragon kunnen geen sturing aan hun leven geven. Het wachten op Godot is de enige manier waardoor hun leven zin heeft. Estragon stelt daardoor steeds voor om [[zelfmoord]] te plegen, aangezien dit de enige andere manier is om hen uit hun lijden te verlossen. <br />
* [[Macht (samenleving)|Macht]]: Tussen Pozzo en Lucky is een duidelijke machtsverhouding. Pozzo is de meester en Lucky is de slaaf. Hierdoor moet Lucky Pozzo gehoorzamen, aangezien Pozzo zorgt dat Lucky kan blijven bestaan. Pozzo behandelt Lucky erg slecht en is zelfs van plan hem te verkopen. Tijdens de tweede ontmoeting is de machtsverhouding omgedraaid. Pozzo is blind geworden en is hierdoor volledig afhankelijk van Lucky. Toch behandelt Lucky Pozzo wel goed. <br />
* [[Tijd]] en herinneringen: Ook speelt tijd een belangrijke rol in het toneelstuk. Zo zorgt de komst van Pozzo en Lucky dat de tijd sneller lijkt te gaan. In het toneelstuk worden geen specifieke tijden genoemd. Aan Pozzo wordt gevraagd hoe laat is, maar hij is zijn [[horloge]] kwijt. Door het gebrek aan tijd hebben veel personages geen besef van het verleden. Vladimir is de enige die zich zaken van de vorige dag kan herinneren. Estragon kan zich slechts vage dingen herinneren, terwijl Pozzo zich helemaal niets kan herinneren. Ook het jongetje weet niets van de vorige dag, waardoor Vladimir en Estragon denken dat het een ander jongetje is (terwijl het door dezelfde acteur gespeeld wordt).<br />
<br />
==Opvoering en ontvangst==<br />
[[File:Poster_for_drama_performance_of_"Waiting_for_Godot".jpg|right|300px|thumb|Een poster voor Wachten op Godot.]]<br />
Wachten op Godot werd voor het eerst gepubliceerd in september 1952. In februari van dat jaar had Beckett al een fragment uit het toneelstuk op de Franse radio laten horen. De eerste opvoering van het toneelstuk vond plaats op 5 januari 1953 in het Théâtre de Babylone in [[Parijs]]. Deze eerste opvoering ging meteen mis, aangezien het publiek helemaal niet tevreden was. Ze begonnen te fluiten tijdens Lucky's monoloog, waardoor het toneelstuk afgebroken moest worden en de hele tweede akte niet werd opgevoerd. Enkele maanden later werd het toneelstuk voor het eerst in [[Duitsland]] opgevoerd. <br />
<br />
Beckett schreef Wachten op Godot oorspronkelijk in het Frans, maar vertaalde het één jaar later naar het Engels. De Engelse versie is echter geen directe vertaling. Beckett paste ook bepaalde dingen aan en de Franse versie is iets langer. Hierdoor zijn eigenlijk twee versies van het toneelstuk geschreven door dezelfde auteur. In het Verenigd Koninkrijk werd het toneelstuk [[censuur|gecensureerd]], aangezien er seksuele verwijzingen in zaten. Volgens de Britse censuurwetten mocht dit toentertijd niet. Pas in 1964 mocht de oorspronkelijke tekst worden opgevoerd. In de Verenigde Staten kon deze tekst al sinds 1955 worden opgevoerd. Ook in Nederland en België is Wachten op Godot verschillende malen opgevoerd. <br />
<br />
Het toneelstuk werd aanvankelijk slecht ontvangen, aangezien het erg experimenteel is. Zo hebben toneelstukken vaak een duidelijke plaats en tijd en duidelijke dialogen, wat in Wachten op Godot ontbreekt. Wachten op Godot is een typisch voorbeeld van [[postmodernisme]]. Tegenwoordig wordt Wachten op Godot gezien als een van de beste en invloedrijkste toneelstukken van de 20e eeuw.<br />
<br />
==Bronnen==<br />
* {{Engels}} Beckett, Samuel. "Waiting for Godot" uit "The Northon Anthology of English Literature" (deel 2). <br />
* {{Engels}} [https://en.wikipedia.org/wiki/Waiting_for_Godot Het artikel op de Engelstalige Wikipedia]<br />
* {{Engels}} Durán, Richard (april 2009). [https://www.jstor.org/stable/25613747 "''En attendant Godot'' or 'le suicide philosophique': Beckett's Play from the Perspective of Camus's ''Le Mythe de Sisyphe''".] ''The French Review''. Vol. 82, No. 5. Bladzijde 982-993. Gelezen op 16 maart 2024.<br />
* {{Engels}} Onbekend (onbekend). [https://www.kennedy-center.org/education/resources-for-educators/classroom-resources/media-and-interactives/media/theater/samuel-beckett--waiting-for-godot/ "Samuel Beckett + Waiting for Godot: The Curtain Rises on a World Out of “Harmony”".] ''The Kennedy Center''. Gelezen op 16 maart 2024. <br />
* {{Engels}} Smith, Stephani Pofahl (april 1974). [https://www.jstor.org/stable/387390 "Between Pozzo and Godot: Existence as Dilemma".] ''The French Review''. Vol. 47, No. 5. Bladzijde 889-903. Gelezen op 16 maart 2024. <br />
<br />
[[Categorie:Iers toneelstuk]]<br />
[[Categorie:Frans toneelstuk]]</div>Mike1023https://wikikids.nl/index.php?title=Wachten_op_Godot&diff=847847Wachten op Godot2024-03-17T12:54:27Z<p>Mike1023: /* Over het stuk */</p>
<hr />
<div>{{Infobox theaterstuk<br />
| titel = Wachten op Godot<br />
| afbeelding = En_attendant_Godot.png<br />
| ander formaat = <br />
| alternatieve titel = En attendant Godot (Frans) <br> Waiting for Godot (Engels)<br />
| schrijver = [[Samuel Beckett]]<br />
| taal = [[Frans]]<br />
| land = {{IE}}<br />
| genre = [[Absurd toneel]]<br />
| datum = 5 januari 1953<br />
| akte = 2<br />
| isbn =<br />
| uitgever =<br />
| bijzonderheden =<br />
| tekst =<br />
}}<br />
'''Wachten op Godot''' ([[Frans]]: ''En attendant Godot''; [[Engels]]: ''Waiting for Godot'') is een van de bekendste toneelstukken van [[Samuel Beckett]]. Net als zijn andere toneelstukken, schreef Beckett Wachten op Godot in het Frans. Hij schreef het stuk in 1952. Op 5 januari 1953 werd het voor het eerst opgevoerd in [[Parijs]]. Eén jaar later vertaalde Beckett het toneelstuk naar het Engels. <br />
<br />
In het toneelstuk is [[wachten]] een belangrijk thema. Twee zwervers, Vladimir en Estragon, wachten op een persoon genaamd Godot. Terwijl ze wachten ontmoeten Pozzo en zijn knecht Lucky. Het is onduidelijk wie deze Godot is. Sommige mensen denken dat Godot een [[woordspeling]] is op [[God]]. Ook is het onduidelijk waar en wanneer het stuk precies plaatsvindt. Wachten op Godot is een voorbeeld van het [[absurd toneel]]. Bij absurd toneel gebeuren allerlei dingen zonder dat logisch is. <br />
<br />
==Personages==<br />
In het toneelstuk komen vijf personages voor:<br />
* Vladimir<br />
* Estragon<br />
* Pozzo<br />
* Lucky<br />
* Een naamloos jongetje<br />
<br />
==Samenvatting==<br />
{{Verhaal}}<br />
===Akte 1===<br />
[[File:En_attendant_Godot,_Festival_d'Avignon,_1978.jpeg|left|300px|thumb|Pozzo en Lucky komen het toneel op.]]<br />
Estragon en Vladimir staan te wachten onder een kale boom. Estragon heeft problemen; hij slaapt namelijk in een goot en wordt geslagen. Ook heeft hij moeite met zijn schoenen uit te doen, aangezien deze te klein zijn. Vladimir besluit de tijd te dooien door het Bijbelse verhaal van de goede en slechte crimineel te vertellen. Estragon luistert hier niet echt naar. Uiteindelijk maakt Vladimir bekend dat ze staan te wachten op een man genaamd Godot. Ze weten echter niet of Godot komt en of ze op de goede plaats staan. <br />
<br />
Na een tijdje komt een man aan. Dit is de reiziger Pozzo en zijn slaaf Lucky. Pozzo zorgt erg slecht voor Lucky. Zo moet Lucky zijn bagage de gehele tijd vasthouden, terwijl Pozzo gaat eten. Vladimir en Estragon spreken hier schande van, maar kunnen dit niet uitdrukken. Ze proberen te praten met Lucky, maar Lucky kan dit niet. Pozzo vertelt dat Lucky vroeger heel goed kon "denken", maar nu niet meer. Vladimir en Estragon vragen Pozzo of Lucky kan denken. Hij geeft Lucky een bevel en Lucky begint een verwarrende speech te geven. Uiteindelijk stoot Estragon de hoed van Lucky's hoofd, waardoor hij stopt met denken. <br />
<br />
Pozzo en Lucky besluiten te vertrekken als de avond valt. Kort hierna komt er een jongetje aan. Hij is een boodschapper van Godot en vertelt dat Godot morgen komt. Vladimir en Estragon vertellen te zullen vertrekken, maar blijven wachten op het toneel.<br />
<br />
===Akte 2===<br />
[[File:WaitingForGodot.jpg|right|300px|thumb|Estragon en Vladimir proberen de tijd te dooien door oefeningen te doen.]]<br />
De volgende dag staan Vladimir en Estragon nog steeds te wachten onder de boom. Aan boom is een blad verschenen. Vladimir vat dit op als een teken dat Godot komt. Na een tijdje komen Lucky en Pozzo er opnieuw aan. Vladimir herkent hen als enige, aangezien Estragon zijn herinneringen vergeten is. Ook herkent Pozzo de twee niet meer. Pozzo is tijdens de nacht blind geworden, waardoor hij hij afhankelijk van Lucky is. Vladimir vraagt Pozzo om zich te herinneren, maar Pozzo voelt zich beledigd. Hierna vertrekken Pozzo en Lucky opnieuw. <br />
<br />
Vervolgens komt opnieuw een jongetje het toneel op. Hij vertelt dat Godot helaas niet kon komen, maar morgen hen zeker zal bezoeken. Vladimir is woedend, aangezien het jongetje hen ook niet kan herinneren. Nadat het jongetje vertrokken is, blijven Vladimir en Estragon wachten. Ze denken erover na om [[zelfmoord]] te plegen, maar hebben geen touw. Ze besluiten de volgende dag weer terug te keren naar boom om te wachten op Godot. <br />
<br />
==Over het stuk==<br />
===Wie is Godot?===<br />
[[File:Waiting_for_Godot_set_Theatre_Royal_Haymarket_2009.jpg|left|300px|thumb|De [[set (studio)|set]] gebruikt voor de voorstelling van Wachten op Godot in de [[Haymarket Theatre]] in [[Westminster]] in 2009.]]<br />
Hoewel het toneelstuk ''Wachten op Godot'' heet, komt er geen personage met de naam Godot voor. Godot wordt wel genoemd en uit de gesprekken weten we dat het een man met een witte baard is. Het is onduidelijk wie Godot is en of Vladimir en Estragon hem al eerder ontmoet hebben. Ook is onduidelijk waarom de twee man Godot ontmoeten. Toch Godot als een zeer machtige man voorgesteld die de problemen van Estragon en Vladimir kan oplossen. Hij zegt iedere keer zijn afspraak af, waardoor je zou denken dat hij het erg druk zou hebben. Het jongetje vertelt aan het einde echter dat Godot de hele dag niets zit te doen. <br />
<br />
Vaak wordt het personage Godot als [[woordspeling]] op ''God'' gezien. Vladimir kijkt het meest uit naar de komst van Godot en is ook erg met religie bezig. Estragon kan het veel minder boeien. Anderen denken juist dat Godot een absurd en betekenisloos figuur is. Dit laatste argument werd bevestigd door Samuel Beckett. Zij zei dat hij het personage "God" en niet "Godot" had genoemd als hij "God" had bedoeld. Daarnaast is Godot in het Frans geen woordspeling op God (''Dieu''). Desondanks wordt Godot door veel mensen als God gezien, mede doordat Godot de twee wachtenden uit hun lijden kan verlossen. Een andere theorie is dat Pozzo Godot is. Wanneer Pozzo zich voorstelt, denkt Estragon namelijk dat hij Godot is. Het is mogelijk dat ze de naam verkeerd gehoord hebben. <br />
<br />
In het Engels is "waiting for Godot" ook een zegswijze geworden. Je gebruikt het als je op iemand staat te wachten die nooit aankomt.<br />
<br />
===Plaats en tijd===<br />
Wachten op Godot vindt plaats op een onbestemde plaats en in een onbestemde tijd. De plaats van het toneelstuk is erg simpel; een boom bij een weg. Godot had namelijk tegen Vladimir en Estragon gezegd dat hij hen hier kwam opwachten. Toch twijfelt Estragon twijfelt echter of ze wel onder de juiste boom staan. Vladimir verzekert hen dat het de juiste plek is, aangezien er geen andere bomen in de buurt zijn. Uit latere gesprekken blijkt dat ze op een vlakte staan. Het is onduidelijk waar deze vlakte precies is. In het toneelstuk betaalt men met franken, waardoor het in een Franstalig land plaatsvindt. Toch gebruiken Estragon en Vladimir woorden die in het Ierse dialect van het Engels voorkomen. <br />
<br />
Het is al helemaal onduidelijk wanneer het toneelstuk plaatsvindt. Iedere scène duurt ongeveer één dag. Het begint in de ochtend als Vladimir en Estragon aankomen bij de boom en eindigt in de avond met de boodschap dat Godot de volgende dag komt. <br />
<br />
===Genre en stijl===<br />
Wachten op Godot kan gezien worden als [[tragikomedie]]. Het combineert [[humor]] met serieuze onderwerpen, zoals de dood, religie en de vraag van het bestaan. Het stuk wordt daarom ook wel als [[existentialisme|existentialistisch]] gezien. Het existentialisme is een [[filosofie|filosofische]] stroming. [[Friedrich Nietzsche]], [[Jean-Paul Sartre]], [[Simone de Beauvoir]], [[Albert Camus]] en [[Søren Kierkegaard]] waren vertegenwoordigers van deze stroming. Binnen het existentialisme spelen "het absurde" en het bestaan van god een belangrijke vraag. Zo schreef Nietzsche dat god dood was en door de mens vermoord werd. Hiermee bedoelde hij dat god een verouderd idee was. Het existentialisme had grote invloed op het [[absurd toneel]], waar dit toneelstuk een voorbeeld van is.<br />
<br />
Het toneelstuk bestaat voornamelijk uit [[dialoog|dialogen]] en weinig actie. Deze dialogen bestaan uit korte en simpele zinnen die nergens over lijken te gaan. Ook wordt er snel van onderwerp gewisseld. Serieuze onderwerpen worden snel afgewisseld door simpele gesprekken en mededelingen. Ook ontbreekt de [[logica]] in veel gesprekken. Een goed voorbeeld hiervan is Lucky's [[monoloog]], waarin hij verwijst naar allerlei wetenschappers, denkers, teksten en uiteindelijk zelfs [[tennis]].<br />
<br />
===Thema's===<br />
In het toneelstuk komen de volgende thema's voor:<br />
[[File:Waiting_for_Godot_University_of_Chicago_II.jpg|right|300px|thumb|De jongen (links) komt Vladimir (rechts) en Estragon (niet afgebeeld) mededelen dat Godot vandaag niet kon komen, maar morgen zeker komt. Het wachten was hierdoor dus zinloos.]]<br />
* Wachten en [[verveling]]: In het toneelstuk zijn Vladimir en Estragon aan het wachten op Godot. Dit wachten gaat samen met verveling, aangezien de twee personages niets hebben te doen om de tijd verdrijven. Ze proberen hierdoor steeds gesprekken te hebben of nieuwe dingen te verzinnen, zoals het passen van schoenen en het doen van oefeningen. De enige reden waarom ze dit doen is de tijd te dooien. Aan het einde van de dag wordt duidelijk dat ze op niets zaten te wachten. Dit kan opgevat worden als een vorm van [[nihilisme]]. <br />
* [[Religie]]: In het toneelstuk komen verschillende verwijzingen naar religie voor. Vladimir houdt zich erg met religie bezig en vertelt aan Estragon het Bijbelse verhaal van de slechte en de goede crimineel die met [[Jezus Christus]] gekruisigd werden. Een van de twee criminelen kwam in de hemel, aangezien hij berouw van zijn daden had. Vladimir stelt dat je daarom 50% kans hebt om in de hemel te komen. Ook wordt Godot gezien als een verlosser. <br />
* [[Existentialisme]]: Vladimir en Estragon zien het wachten op Godot als een manier om betekenis aan hun leven te geven. Estragon en Vladimir proberen steeds weg te gaan of uit elkaar te gaan, maar ze blijven steeds samen wachten. Dit kan gekoppeld worden aan het boek ''De mythe van Sisyphus'' van [[Albert Camus]]. Camus onderscheidt de "filosofische dood" (het gebrek aan ideologie om het leven vorm te geven) van de "fysieke dood" (oftewel echt sterven). Vladimir en Estragon kunnen geen sturing aan hun leven geven. Het wachten op Godot is de enige manier waardoor hun leven zin heeft. Estragon stelt daardoor steeds voor om [[zelfmoord]] te plegen, aangezien dit de enige andere manier is om hen uit hun lijden te verlossen. <br />
* [[Macht (samenleving)|Macht]]: Tussen Pozzo en Lucky is een duidelijke machtsverhouding. Pozzo is de meester en Lucky is de slaaf. Hierdoor moet Lucky Pozzo gehoorzamen, aangezien Pozzo zorgt dat Lucky kan blijven bestaan. Pozzo behandelt Lucky erg slecht en is zelfs van plan hem te verkopen. Tijdens de tweede ontmoeting is de machtsverhouding omgedraaid. Pozzo is blind geworden en is hierdoor volledig afhankelijk van Lucky. Toch behandelt Lucky Pozzo wel goed. <br />
* [[Tijd]] en herinneringen: Ook speelt tijd een belangrijke rol in het toneelstuk. Zo zorgt de komst van Pozzo en Lucky dat de tijd sneller lijkt te gaan. In het toneelstuk worden geen specifieke tijden genoemd. Aan Pozzo wordt gevraagd hoe laat is, maar hij is zijn [[horloge]] kwijt. Door het gebrek aan tijd hebben veel personages geen besef van het verleden. Vladimir is de enige die zich zaken van de vorige dag kan herinneren. Estragon kan zich slechts vage dingen herinneren, terwijl Pozzo zich helemaal niets kan herinneren. Ook het jongetje weet niets van de vorige dag, waardoor Vladimir en Estragon denken dat het een ander jongetje is (terwijl het door dezelfde acteur gespeeld wordt).<br />
<br />
==Opvoering en ontvangst==<br />
[[File:Poster_for_drama_performance_of_"Waiting_for_Godot".jpg|right|300px|thumb|Een poster voor Wachten op Godot.]]<br />
Wachten op Godot werd voor het eerst gepubliceerd in september 1952. In februari van dat jaar had Beckett al een fragment uit het toneelstuk op de Franse radio laten horen. De eerste opvoering van het toneelstuk vond plaats op 5 januari 1953 in het Théâtre de Babylone in [[Parijs]]. Deze eerste opvoering ging meteen mis, aangezien het publiek helemaal niet tevreden was. Ze begonnen te fluiten tijdens Lucky's monoloog, waardoor het toneelstuk afgebroken moest worden en de hele tweede akte niet werd opgevoerd. Enkele maanden later werd het toneelstuk voor het eerst in [[Duitsland]] opgevoerd. <br />
<br />
Beckett schreef Wachten op Godot oorspronkelijk in het Frans, maar vertaalde het één jaar later naar het Engels. De Engelse versie is echter geen directe vertaling. Beckett paste ook bepaalde dingen aan en de Franse versie is iets langer. Hierdoor zijn eigenlijk twee versies van het toneelstuk geschreven door dezelfde auteur. In het Verenigd Koninkrijk werd het toneelstuk [[censuur|gecensureerd]], aangezien er seksuele verwijzingen in zaten. Volgens de Britse censuurwetten mocht dit toentertijd niet. Pas in 1964 mocht de oorspronkelijke tekst worden opgevoerd. In de Verenigde Staten kon deze tekst al sinds 1955 worden opgevoerd. Ook in Nederland en België is Wachten op Godot verschillende malen opgevoerd. <br />
<br />
Het toneelstuk werd aanvankelijk slecht ontvangen, aangezien het erg experimenteel is. Zo hebben toneelstukken vaak een duidelijke plaats en tijd en duidelijke dialogen, wat in Wachten op Godot ontbreekt. Wachten op Godot is een typisch voorbeeld van [[postmodernisme]]. Tegenwoordig wordt Wachten op Godot gezien als een van de beste en invloedrijkste toneelstukken van de 20e eeuw.<br />
<br />
==Bronnen==<br />
* {{Engels}} Beckett, Samuel. "Waiting for Godot" uit "The Northon Anthology of English Literature" (deel 2). <br />
* {{Engels}} Durán, Richard (april 2009). [https://www.jstor.org/stable/25613747 "''En attendant Godot'' or 'le suicide philosophique': Beckett's Play from the Perspective of Camus's ''Le Mythe de Sisyphe''".] ''The French Review''. Vol. 82, No. 5. Bladzijde 982-993. Gelezen op 16 maart 2024.<br />
* {{Engels}} Onbekend (onbekend). [https://www.kennedy-center.org/education/resources-for-educators/classroom-resources/media-and-interactives/media/theater/samuel-beckett--waiting-for-godot/ "Samuel Beckett + Waiting for Godot: The Curtain Rises on a World Out of “Harmony”".] ''The Kennedy Center''. Gelezen op 16 maart 2024. <br />
* {{Engels}} Smith, Stephani Pofahl (april 1974). [https://www.jstor.org/stable/387390 "Between Pozzo and Godot: Existence as Dilemma".] ''The French Review''. Vol. 47, No. 5. Bladzijde 889-903. Gelezen op 16 maart 2024. <br />
<br />
[[Categorie:Iers toneelstuk]]<br />
[[Categorie:Frans toneelstuk]]</div>Mike1023https://wikikids.nl/index.php?title=Wachten_op_Godot&diff=847838Wachten op Godot2024-03-17T12:36:39Z<p>Mike1023: /* Over het stuk */</p>
<hr />
<div>{{Infobox theaterstuk<br />
| titel = Wachten op Godot<br />
| afbeelding = En_attendant_Godot.png<br />
| ander formaat = <br />
| alternatieve titel = En attendant Godot (Frans) <br> Waiting for Godot (Engels)<br />
| schrijver = [[Samuel Beckett]]<br />
| taal = [[Frans]]<br />
| land = {{IE}}<br />
| genre = [[Absurd toneel]]<br />
| datum = 5 januari 1953<br />
| akte = 2<br />
| isbn =<br />
| uitgever =<br />
| bijzonderheden =<br />
| tekst =<br />
}}<br />
'''Wachten op Godot''' ([[Frans]]: ''En attendant Godot''; [[Engels]]: ''Waiting for Godot'') is een van de bekendste toneelstukken van [[Samuel Beckett]]. Net als zijn andere toneelstukken, schreef Beckett Wachten op Godot in het Frans. Hij schreef het stuk in 1952. Op 5 januari 1953 werd het voor het eerst opgevoerd in [[Parijs]]. Eén jaar later vertaalde Beckett het toneelstuk naar het Engels. <br />
<br />
In het toneelstuk is [[wachten]] een belangrijk thema. Twee zwervers, Vladimir en Estragon, wachten op een persoon genaamd Godot. Terwijl ze wachten ontmoeten Pozzo en zijn knecht Lucky. Het is onduidelijk wie deze Godot is. Sommige mensen denken dat Godot een [[woordspeling]] is op [[God]]. Ook is het onduidelijk waar en wanneer het stuk precies plaatsvindt. Wachten op Godot is een voorbeeld van het [[absurd toneel]]. Bij absurd toneel gebeuren allerlei dingen zonder dat logisch is. <br />
<br />
==Personages==<br />
In het toneelstuk komen vijf personages voor:<br />
* Vladimir<br />
* Estragon<br />
* Pozzo<br />
* Lucky<br />
* Een naamloos jongetje<br />
<br />
==Samenvatting==<br />
{{Verhaal}}<br />
===Akte 1===<br />
[[File:En_attendant_Godot,_Festival_d'Avignon,_1978.jpeg|left|300px|thumb|Pozzo en Lucky komen het toneel op.]]<br />
Estragon en Vladimir staan te wachten onder een kale boom. Estragon heeft problemen; hij slaapt namelijk in een goot en wordt geslagen. Ook heeft hij moeite met zijn schoenen uit te doen, aangezien deze te klein zijn. Vladimir besluit de tijd te dooien door het Bijbelse verhaal van de goede en slechte crimineel te vertellen. Estragon luistert hier niet echt naar. Uiteindelijk maakt Vladimir bekend dat ze staan te wachten op een man genaamd Godot. Ze weten echter niet of Godot komt en of ze op de goede plaats staan. <br />
<br />
Na een tijdje komt een man aan. Dit is de reiziger Pozzo en zijn slaaf Lucky. Pozzo zorgt erg slecht voor Lucky. Zo moet Lucky zijn bagage de gehele tijd vasthouden, terwijl Pozzo gaat eten. Vladimir en Estragon spreken hier schande van, maar kunnen dit niet uitdrukken. Ze proberen te praten met Lucky, maar Lucky kan dit niet. Pozzo vertelt dat Lucky vroeger heel goed kon "denken", maar nu niet meer. Vladimir en Estragon vragen Pozzo of Lucky kan denken. Hij geeft Lucky een bevel en Lucky begint een verwarrende speech te geven. Uiteindelijk stoot Estragon de hoed van Lucky's hoofd, waardoor hij stopt met denken. <br />
<br />
Pozzo en Lucky besluiten te vertrekken als de avond valt. Kort hierna komt er een jongetje aan. Hij is een boodschapper van Godot en vertelt dat Godot morgen komt. Vladimir en Estragon vertellen te zullen vertrekken, maar blijven wachten op het toneel.<br />
<br />
===Akte 2===<br />
[[File:WaitingForGodot.jpg|right|300px|thumb|Estragon en Vladimir proberen de tijd te dooien door oefeningen te doen.]]<br />
De volgende dag staan Vladimir en Estragon nog steeds te wachten onder de boom. Aan boom is een blad verschenen. Vladimir vat dit op als een teken dat Godot komt. Na een tijdje komen Lucky en Pozzo er opnieuw aan. Vladimir herkent hen als enige, aangezien Estragon zijn herinneringen vergeten is. Ook herkent Pozzo de twee niet meer. Pozzo is tijdens de nacht blind geworden, waardoor hij hij afhankelijk van Lucky is. Vladimir vraagt Pozzo om zich te herinneren, maar Pozzo voelt zich beledigd. Hierna vertrekken Pozzo en Lucky opnieuw. <br />
<br />
Vervolgens komt opnieuw een jongetje het toneel op. Hij vertelt dat Godot helaas niet kon komen, maar morgen hen zeker zal bezoeken. Vladimir is woedend, aangezien het jongetje hen ook niet kan herinneren. Nadat het jongetje vertrokken is, blijven Vladimir en Estragon wachten. Ze denken erover na om [[zelfmoord]] te plegen, maar hebben geen touw. Ze besluiten de volgende dag weer terug te keren naar boom om te wachten op Godot. <br />
<br />
==Over het stuk==<br />
===Wie is Godot?===<br />
[[File:Waiting_for_Godot_set_Theatre_Royal_Haymarket_2009.jpg|left|300px|thumb|De [[set (studio)|set]] gebruikt voor de voorstelling van Wachten op Godot in de [[Haymarket Theatre]] in [[Westminster]] in 2009.]]<br />
Hoewel het toneelstuk ''Wachten op Godot'' heet, komt er geen personage met de naam Godot voor. Godot wordt wel genoemd en uit de gesprekken weten we dat het een man met een witte baard is. Het is onduidelijk wie Godot is en of Vladimir en Estragon hem al eerder ontmoet hebben. Ook is onduidelijk waarom de twee man Godot ontmoeten. Toch Godot als een zeer machtige man voorgesteld die de problemen van Estragon en Vladimir kan oplossen. Hij zegt iedere keer zijn afspraak af, waardoor je zou denken dat hij het erg druk zou hebben. Het jongetje vertelt aan het einde echter dat Godot de hele dag niets zit te doen. <br />
<br />
Vaak wordt het personage Godot als [[woordspeling]] op ''God'' gezien. Vladimir kijkt het meest uit naar de komst van Godot en is ook erg met religie bezig. Estragon kan het veel minder boeien. Anderen denken juist dat Godot een absurd en betekenisloos figuur is. Dit laatste argument werd bevestigd door Samuel Beckett. Zij zei dat hij het personage "God" en niet "Godot" had genoemd als hij "God" had bedoeld. Daarnaast is Godot in het Frans geen woordspeling op God (''Dieu''). Desondanks wordt Godot door veel mensen als God gezien, mede doordat Godot de twee wachtenden uit hun lijden kan verlossen. Een andere theorie is dat Pozzo Godot is. Wanneer Pozzo zich voorstelt, denkt Estragon namelijk dat hij Godot is. Het is mogelijk dat ze de naam verkeerd gehoord hebben. <br />
<br />
In het Engels is "waiting for Godot" ook een zegswijze geworden. Je gebruikt het als je op iemand staat te wachten die nooit aankomt.<br />
<br />
===Plaats en tijd===<br />
Wachten op Godot vindt plaats op een onbestemde plaats en in een onbestemde tijd. De plaats van het toneelstuk is erg simpel; een boom bij een weg. Godot had namelijk tegen Vladimir en Estragon gezegd dat hij hen hier kwam opwachten. Toch twijfelt Estragon twijfelt echter of ze wel onder de juiste boom staan. Vladimir verzekert hen dat het de juiste plek is, aangezien er geen andere bomen in de buurt zijn. Uit latere gesprekken blijkt dat ze op een vlakte staan. Het is onduidelijk waar deze vlakte precies is. In het toneelstuk betaalt men met franken, waardoor het in een Franstalig land plaatsvindt. Toch gebruiken Estragon en Vladimir woorden die in het Ierse dialect van het Engels voorkomen. <br />
<br />
Het is al helemaal onduidelijk wanneer het toneelstuk plaatsvindt. Iedere scène duurt ongeveer één dag. Het begint in de ochtend als Vladimir en Estragon aankomen bij de boom en eindigt in de avond met de boodschap dat Godot de volgende dag komt. <br />
<br />
===Genre en stijl===<br />
Wachten op Godot kan gezien worden als [[tragikomedie]]. Het combineert [[humor]] met serieuze onderwerpen, zoals de dood, religie en de vraag van het bestaan. Het stuk wordt daarom ook wel als [[existentialisme|existentialistisch]] gezien. Het existentialisme is een [[filosofie|filosofische]] stroming. [[Friedrich Nietzsche]], [[Jean-Paul Sartre]], [[Simone de Beauvoir]], [[Albert Camus]] en [[Søren Kierkegaard]] waren vertegenwoordigers van deze stroming. Binnen het existentialisme spelen "het absurde" en het bestaan van god een belangrijke vraag. Zo schreef Nietzsche dat god dood was en door de mens vermoord werd. Hiermee bedoelde hij dat god een verouderd idee was. Het existentialisme had grote invloed op het [[absurd toneel]], waar dit toneelstuk een voorbeeld van is.<br />
<br />
Het toneelstuk bestaat voornamelijk uit [[dialoog|dialogen]] en weinig actie. Deze dialogen bestaan uit korte en simpele zinnen die nergens over lijken te gaan. Ook wordt er snel van onderwerp gewisseld. Serieuze onderwerpen worden snel afgewisseld door simpele gesprekken en mededelingen. Ook ontbreekt de [[logica]] in veel gesprekken. Een goed voorbeeld hiervan is Lucky's [[monoloog]], waarin hij verwijst naar allerlei wetenschappers, denkers, teksten en uiteindelijk zelfs [[tennis]].<br />
<br />
===Thema's===<br />
In het toneelstuk komen de volgende thema's voor:<br />
[[File:Waiting_for_Godot_University_of_Chicago_II.jpg|right|300px|thumb|De jongen (links) komt Vladimir (rechts) en Estragon (niet afgebeeld) mededelen dat Godot vandaag niet kon komen, maar morgen zeker komt. Het wachten was hierdoor dus zinloos.]]<br />
* Wachten en [[verveling]]: In het toneelstuk zijn Vladimir en Estragon aan het wachten op Godot. Dit wachten gaat samen met verveling, aangezien de twee personages niets hebben te doen om de tijd verdrijven. Ze proberen hierdoor steeds gesprekken te hebben of nieuwe dingen te verzinnen, zoals het passen van schoenen en het doen van oefeningen. De enige reden waarom ze dit doen is de tijd te dooien. Aan het einde van de dag wordt duidelijk dat ze op niets zaten te wachten. Dit kan opgevat worden als een vorm van [[nihilisme]]. <br />
* [[Religie]]: In het toneelstuk komen verschillende verwijzingen naar religie voor. Vladimir houdt zich erg met religie bezig en vertelt aan Estragon het Bijbelse verhaal van de slechte en de goede crimineel die met [[Jezus Christus]] gekruisigd werden. Een van de twee criminelen kwam in de hemel, aangezien hij berouw van zijn daden had. Vladimir stelt dat je daarom 50% kans hebt om in de hemel te komen. Ook wordt Godot gezien als een verlosser. <br />
* [[Existentialisme]]: Vladimir en Estragon zien het wachten op Godot als een manier om betekenis aan hun leven te geven. Estragon en Vladimir proberen steeds weg te gaan of uit elkaar te gaan, maar ze blijven steeds samen wachten. Dit kan gekoppeld worden aan het boek ''De mythe van Sisyphus'' van [[Albert Camus]]. Camus onderscheidt de "filosofische dood" (het gebrek aan ideologie om het leven vorm te geven) van de "fysieke dood" (oftewel echt sterven). Vladimir en Estragon kunnen geen sturing aan hun leven geven. Het wachten op Godot is de enige manier waardoor hun leven zin heeft. Estragon stelt daardoor steeds voor om [[zelfmoord]] te plegen, aangezien dit de enige andere manier is om hen uit hun lijden te verlossen. <br />
* [[Macht (samenleving)|Macht]]: Tussen Pozzo en Lucky is een duidelijke machtsverhouding. Pozzo is de meester en Lucky is de slaaf. Hierdoor moet Lucky Pozzo gehoorzamen, aangezien Pozzo zorgt dat Lucky kan blijven bestaan. Pozzo behandelt Lucky erg slecht en is zelfs van plan hem te verkopen. Tijdens de tweede ontmoeting is de machtsverhouding omgedraaid. Pozzo is blind geworden en is hierdoor volledig afhankelijk van Lucky. Toch behandelt Lucky Pozzo wel goed. <br />
* [[Tijd]] en herinneringen: Ook speelt tijd een belangrijke rol in het toneelstuk. Zo zorgt de komst van Pozzo en Lucky dat de tijd sneller lijkt te gaan. In het toneelstuk worden geen specifieke tijden genoemd. Aan Pozzo wordt gevraagd hoe laat is, maar hij is zijn [[horloge]] kwijt. Door het gebrek aan tijd hebben veel personages geen besef van het verleden. Vladimir is de enige die zich zaken van de vorige dag kan herinneren. Estragon kan zich slechts vage dingen herinneren, terwijl Pozzo zich helemaal niets kan herinneren. Ook het jongetje weet niets van de vorige dag, waardoor Vladimir en Estragon denken dat het een ander jongetje is (terwijl het door dezelfde acteur gespeeld wordt).<br />
<br />
==Bronnen==<br />
* {{Engels}} Beckett, Samuel. "Waiting for Godot" uit "The Northon Anthology of English Literature" (deel 2). <br />
* {{Engels}} Durán, Richard (april 2009). [https://www.jstor.org/stable/25613747 "''En attendant Godot'' or 'le suicide philosophique': Beckett's Play from the Perspective of Camus's ''Le Mythe de Sisyphe''".] ''The French Review''. Vol. 82, No. 5. Bladzijde 982-993. Gelezen op 16 maart 2024.<br />
* {{Engels}} Onbekend (onbekend). [https://www.kennedy-center.org/education/resources-for-educators/classroom-resources/media-and-interactives/media/theater/samuel-beckett--waiting-for-godot/ "Samuel Beckett + Waiting for Godot: The Curtain Rises on a World Out of “Harmony”".] ''The Kennedy Center''. Gelezen op 16 maart 2024. <br />
* {{Engels}} Smith, Stephani Pofahl (april 1974). [https://www.jstor.org/stable/387390 "Between Pozzo and Godot: Existence as Dilemma".] ''The French Review''. Vol. 47, No. 5. Bladzijde 889-903. Gelezen op 16 maart 2024. <br />
<br />
[[Categorie:Iers toneelstuk]]<br />
[[Categorie:Frans toneelstuk]]</div>Mike1023https://wikikids.nl/index.php?title=Wachten_op_Godot&diff=847837Wachten op Godot2024-03-17T12:34:18Z<p>Mike1023: /* Thema's */</p>
<hr />
<div>{{Infobox theaterstuk<br />
| titel = Wachten op Godot<br />
| afbeelding = En_attendant_Godot.png<br />
| ander formaat = <br />
| alternatieve titel = En attendant Godot (Frans) <br> Waiting for Godot (Engels)<br />
| schrijver = [[Samuel Beckett]]<br />
| taal = [[Frans]]<br />
| land = {{IE}}<br />
| genre = [[Absurd toneel]]<br />
| datum = 5 januari 1953<br />
| akte = 2<br />
| isbn =<br />
| uitgever =<br />
| bijzonderheden =<br />
| tekst =<br />
}}<br />
'''Wachten op Godot''' ([[Frans]]: ''En attendant Godot''; [[Engels]]: ''Waiting for Godot'') is een van de bekendste toneelstukken van [[Samuel Beckett]]. Net als zijn andere toneelstukken, schreef Beckett Wachten op Godot in het Frans. Hij schreef het stuk in 1952. Op 5 januari 1953 werd het voor het eerst opgevoerd in [[Parijs]]. Eén jaar later vertaalde Beckett het toneelstuk naar het Engels. <br />
<br />
In het toneelstuk is [[wachten]] een belangrijk thema. Twee zwervers, Vladimir en Estragon, wachten op een persoon genaamd Godot. Terwijl ze wachten ontmoeten Pozzo en zijn knecht Lucky. Het is onduidelijk wie deze Godot is. Sommige mensen denken dat Godot een [[woordspeling]] is op [[God]]. Ook is het onduidelijk waar en wanneer het stuk precies plaatsvindt. Wachten op Godot is een voorbeeld van het [[absurd toneel]]. Bij absurd toneel gebeuren allerlei dingen zonder dat logisch is. <br />
<br />
==Personages==<br />
In het toneelstuk komen vijf personages voor:<br />
* Vladimir<br />
* Estragon<br />
* Pozzo<br />
* Lucky<br />
* Een naamloos jongetje<br />
<br />
==Samenvatting==<br />
{{Verhaal}}<br />
===Akte 1===<br />
[[File:En_attendant_Godot,_Festival_d'Avignon,_1978.jpeg|left|300px|thumb|Pozzo en Lucky komen het toneel op.]]<br />
Estragon en Vladimir staan te wachten onder een kale boom. Estragon heeft problemen; hij slaapt namelijk in een goot en wordt geslagen. Ook heeft hij moeite met zijn schoenen uit te doen, aangezien deze te klein zijn. Vladimir besluit de tijd te dooien door het Bijbelse verhaal van de goede en slechte crimineel te vertellen. Estragon luistert hier niet echt naar. Uiteindelijk maakt Vladimir bekend dat ze staan te wachten op een man genaamd Godot. Ze weten echter niet of Godot komt en of ze op de goede plaats staan. <br />
<br />
Na een tijdje komt een man aan. Dit is de reiziger Pozzo en zijn slaaf Lucky. Pozzo zorgt erg slecht voor Lucky. Zo moet Lucky zijn bagage de gehele tijd vasthouden, terwijl Pozzo gaat eten. Vladimir en Estragon spreken hier schande van, maar kunnen dit niet uitdrukken. Ze proberen te praten met Lucky, maar Lucky kan dit niet. Pozzo vertelt dat Lucky vroeger heel goed kon "denken", maar nu niet meer. Vladimir en Estragon vragen Pozzo of Lucky kan denken. Hij geeft Lucky een bevel en Lucky begint een verwarrende speech te geven. Uiteindelijk stoot Estragon de hoed van Lucky's hoofd, waardoor hij stopt met denken. <br />
<br />
Pozzo en Lucky besluiten te vertrekken als de avond valt. Kort hierna komt er een jongetje aan. Hij is een boodschapper van Godot en vertelt dat Godot morgen komt. Vladimir en Estragon vertellen te zullen vertrekken, maar blijven wachten op het toneel.<br />
<br />
===Akte 2===<br />
[[File:WaitingForGodot.jpg|right|300px|thumb|Estragon en Vladimir proberen de tijd te dooien door oefeningen te doen.]]<br />
De volgende dag staan Vladimir en Estragon nog steeds te wachten onder de boom. Aan boom is een blad verschenen. Vladimir vat dit op als een teken dat Godot komt. Na een tijdje komen Lucky en Pozzo er opnieuw aan. Vladimir herkent hen als enige, aangezien Estragon zijn herinneringen vergeten is. Ook herkent Pozzo de twee niet meer. Pozzo is tijdens de nacht blind geworden, waardoor hij hij afhankelijk van Lucky is. Vladimir vraagt Pozzo om zich te herinneren, maar Pozzo voelt zich beledigd. Hierna vertrekken Pozzo en Lucky opnieuw. <br />
<br />
Vervolgens komt opnieuw een jongetje het toneel op. Hij vertelt dat Godot helaas niet kon komen, maar morgen hen zeker zal bezoeken. Vladimir is woedend, aangezien het jongetje hen ook niet kan herinneren. Nadat het jongetje vertrokken is, blijven Vladimir en Estragon wachten. Ze denken erover na om [[zelfmoord]] te plegen, maar hebben geen touw. Ze besluiten de volgende dag weer terug te keren naar boom om te wachten op Godot. <br />
<br />
==Over het stuk==<br />
===Wie is Godot?===<br />
Hoewel het toneelstuk ''Wachten op Godot'' heet, komt er geen personage met de naam Godot voor. Godot wordt wel genoemd en uit de gesprekken weten we dat het een man met een witte baard is. Het is onduidelijk wie Godot is en of Vladimir en Estragon hem al eerder ontmoet hebben. Ook is onduidelijk waarom de twee man Godot ontmoeten. Toch Godot als een zeer machtige man voorgesteld die de problemen van Estragon en Vladimir kan oplossen. Hij zegt iedere keer zijn afspraak af, waardoor je zou denken dat hij het erg druk zou hebben. Het jongetje vertelt aan het einde echter dat Godot de hele dag niets zit te doen. <br />
<br />
Vaak wordt het personage Godot als [[woordspeling]] op ''God'' gezien. Vladimir kijkt het meest uit naar de komst van Godot en is ook erg met religie bezig. Estragon kan het veel minder boeien. Anderen denken juist dat Godot een absurd en betekenisloos figuur is. Dit laatste argument werd bevestigd door Samuel Beckett. Zij zei dat hij het personage "God" en niet "Godot" had genoemd als hij "God" had bedoeld. Daarnaast is Godot in het Frans geen woordspeling op God (''Dieu''). Desondanks wordt Godot door veel mensen als God gezien, mede doordat Godot de twee wachtenden uit hun lijden kan verlossen. Een andere theorie is dat Pozzo Godot is. Wanneer Pozzo zich voorstelt, denkt Estragon namelijk dat hij Godot is. Het is mogelijk dat ze de naam verkeerd gehoord hebben. <br />
<br />
In het Engels is "waiting for Godot" ook een zegswijze geworden. Je gebruikt het als je op iemand staat te wachten die nooit aankomt.<br />
<br />
===Plaats en tijd===<br />
Wachten op Godot vindt plaats op een onbestemde plaats en in een onbestemde tijd. De plaats van het toneelstuk is erg simpel; een boom bij een weg. Godot had namelijk tegen Vladimir en Estragon gezegd dat hij hen hier kwam opwachten. Toch twijfelt Estragon twijfelt echter of ze wel onder de juiste boom staan. Vladimir verzekert hen dat het de juiste plek is, aangezien er geen andere bomen in de buurt zijn. Uit latere gesprekken blijkt dat ze op een vlakte staan. Het is onduidelijk waar deze vlakte precies is. In het toneelstuk betaalt men met franken, waardoor het in een Franstalig land plaatsvindt. Toch gebruiken Estragon en Vladimir woorden die in het Ierse dialect van het Engels voorkomen. <br />
<br />
Het is al helemaal onduidelijk wanneer het toneelstuk plaatsvindt. Iedere scène duurt ongeveer één dag. Het begint in de ochtend als Vladimir en Estragon aankomen bij de boom en eindigt in de avond met de boodschap dat Godot de volgende dag komt. <br />
<br />
===Genre en stijl===<br />
Wachten op Godot kan gezien worden als [[tragikomedie]]. Het combineert [[humor]] met serieuze onderwerpen, zoals de dood, religie en de vraag van het bestaan. Het stuk wordt daarom ook wel als [[existentialisme|existentialistisch]] gezien. Het existentialisme is een [[filosofie|filosofische]] stroming. [[Friedrich Nietzsche]], [[Jean-Paul Sartre]], [[Simone de Beauvoir]], [[Albert Camus]] en [[Søren Kierkegaard]] waren vertegenwoordigers van deze stroming. Binnen het existentialisme spelen "het absurde" en het bestaan van god een belangrijke vraag. Zo schreef Nietzsche dat god dood was en door de mens vermoord werd. Hiermee bedoelde hij dat god een verouderd idee was. Het existentialisme had grote invloed op het [[absurd toneel]], waar dit toneelstuk een voorbeeld van is.<br />
<br />
Het toneelstuk bestaat voornamelijk uit [[dialoog|dialogen]] en weinig actie. Deze dialogen bestaan uit korte en simpele zinnen die nergens over lijken te gaan. Ook wordt er snel van onderwerp gewisseld. Serieuze onderwerpen worden snel afgewisseld door simpele gesprekken en mededelingen. Ook ontbreekt de [[logica]] in veel gesprekken. Een goed voorbeeld hiervan is Lucky's [[monoloog]], waarin hij verwijst naar allerlei wetenschappers, denkers, teksten en uiteindelijk zelfs [[tennis]].<br />
<br />
===Thema's===<br />
In het toneelstuk komen de volgende thema's voor:<br />
[[File:Waiting_for_Godot_University_of_Chicago_II.jpg|right|300px|thumb|De jongen (links) komt Vladimir (rechts) en Estragon (niet afgebeeld) mededelen dat Godot vandaag niet kon komen, maar morgen zeker komt. Het wachten was hierdoor dus zinloos.]]<br />
* Wachten en [[verveling]]: In het toneelstuk zijn Vladimir en Estragon aan het wachten op Godot. Dit wachten gaat samen met verveling, aangezien de twee personages niets hebben te doen om de tijd verdrijven. Ze proberen hierdoor steeds gesprekken te hebben of nieuwe dingen te verzinnen, zoals het passen van schoenen en het doen van oefeningen. De enige reden waarom ze dit doen is de tijd te dooien. Aan het einde van de dag wordt duidelijk dat ze op niets zaten te wachten. Dit kan opgevat worden als een vorm van [[nihilisme]]. <br />
* [[Religie]]: In het toneelstuk komen verschillende verwijzingen naar religie voor. Vladimir houdt zich erg met religie bezig en vertelt aan Estragon het Bijbelse verhaal van de slechte en de goede crimineel die met [[Jezus Christus]] gekruisigd werden. Een van de twee criminelen kwam in de hemel, aangezien hij berouw van zijn daden had. Vladimir stelt dat je daarom 50% kans hebt om in de hemel te komen. Ook wordt Godot gezien als een verlosser. <br />
* [[Existentialisme]]: Vladimir en Estragon zien het wachten op Godot als een manier om betekenis aan hun leven te geven. Estragon en Vladimir proberen steeds weg te gaan of uit elkaar te gaan, maar ze blijven steeds samen wachten. Dit kan gekoppeld worden aan het boek ''De mythe van Sisyphus'' van [[Albert Camus]]. Camus onderscheidt de "filosofische dood" (het gebrek aan ideologie om het leven vorm te geven) van de "fysieke dood" (oftewel echt sterven). Vladimir en Estragon kunnen geen sturing aan hun leven geven. Het wachten op Godot is de enige manier waardoor hun leven zin heeft. Estragon stelt daardoor steeds voor om [[zelfmoord]] te plegen, aangezien dit de enige andere manier is om hen uit hun lijden te verlossen. <br />
* [[Macht (samenleving)|Macht]]: Tussen Pozzo en Lucky is een duidelijke machtsverhouding. Pozzo is de meester en Lucky is de slaaf. Hierdoor moet Lucky Pozzo gehoorzamen, aangezien Pozzo zorgt dat Lucky kan blijven bestaan. Pozzo behandelt Lucky erg slecht en is zelfs van plan hem te verkopen. Tijdens de tweede ontmoeting is de machtsverhouding omgedraaid. Pozzo is blind geworden en is hierdoor volledig afhankelijk van Lucky. Toch behandelt Lucky Pozzo wel goed. <br />
* [[Tijd]] en herinneringen: Ook speelt tijd een belangrijke rol in het toneelstuk. Zo zorgt de komst van Pozzo en Lucky dat de tijd sneller lijkt te gaan. In het toneelstuk worden geen specifieke tijden genoemd. Aan Pozzo wordt gevraagd hoe laat is, maar hij is zijn [[horloge]] kwijt. Door het gebrek aan tijd hebben veel personages geen besef van het verleden. Vladimir is de enige die zich zaken van de vorige dag kan herinneren. Estragon kan zich slechts vage dingen herinneren, terwijl Pozzo zich helemaal niets kan herinneren. Ook het jongetje weet niets van de vorige dag, waardoor Vladimir en Estragon denken dat het een ander jongetje is (terwijl het door dezelfde acteur gespeeld wordt).<br />
<br />
==Bronnen==<br />
* {{Engels}} Beckett, Samuel. "Waiting for Godot" uit "The Northon Anthology of English Literature" (deel 2). <br />
* {{Engels}} Durán, Richard (april 2009). [https://www.jstor.org/stable/25613747 "''En attendant Godot'' or 'le suicide philosophique': Beckett's Play from the Perspective of Camus's ''Le Mythe de Sisyphe''".] ''The French Review''. Vol. 82, No. 5. Bladzijde 982-993. Gelezen op 16 maart 2024.<br />
* {{Engels}} Onbekend (onbekend). [https://www.kennedy-center.org/education/resources-for-educators/classroom-resources/media-and-interactives/media/theater/samuel-beckett--waiting-for-godot/ "Samuel Beckett + Waiting for Godot: The Curtain Rises on a World Out of “Harmony”".] ''The Kennedy Center''. Gelezen op 16 maart 2024. <br />
* {{Engels}} Smith, Stephani Pofahl (april 1974). [https://www.jstor.org/stable/387390 "Between Pozzo and Godot: Existence as Dilemma".] ''The French Review''. Vol. 47, No. 5. Bladzijde 889-903. Gelezen op 16 maart 2024. <br />
<br />
[[Categorie:Iers toneelstuk]]<br />
[[Categorie:Frans toneelstuk]]</div>Mike1023https://wikikids.nl/index.php?title=Wachten_op_Godot&diff=847836Wachten op Godot2024-03-17T12:34:02Z<p>Mike1023: /* Thema's */</p>
<hr />
<div>{{Infobox theaterstuk<br />
| titel = Wachten op Godot<br />
| afbeelding = En_attendant_Godot.png<br />
| ander formaat = <br />
| alternatieve titel = En attendant Godot (Frans) <br> Waiting for Godot (Engels)<br />
| schrijver = [[Samuel Beckett]]<br />
| taal = [[Frans]]<br />
| land = {{IE}}<br />
| genre = [[Absurd toneel]]<br />
| datum = 5 januari 1953<br />
| akte = 2<br />
| isbn =<br />
| uitgever =<br />
| bijzonderheden =<br />
| tekst =<br />
}}<br />
'''Wachten op Godot''' ([[Frans]]: ''En attendant Godot''; [[Engels]]: ''Waiting for Godot'') is een van de bekendste toneelstukken van [[Samuel Beckett]]. Net als zijn andere toneelstukken, schreef Beckett Wachten op Godot in het Frans. Hij schreef het stuk in 1952. Op 5 januari 1953 werd het voor het eerst opgevoerd in [[Parijs]]. Eén jaar later vertaalde Beckett het toneelstuk naar het Engels. <br />
<br />
In het toneelstuk is [[wachten]] een belangrijk thema. Twee zwervers, Vladimir en Estragon, wachten op een persoon genaamd Godot. Terwijl ze wachten ontmoeten Pozzo en zijn knecht Lucky. Het is onduidelijk wie deze Godot is. Sommige mensen denken dat Godot een [[woordspeling]] is op [[God]]. Ook is het onduidelijk waar en wanneer het stuk precies plaatsvindt. Wachten op Godot is een voorbeeld van het [[absurd toneel]]. Bij absurd toneel gebeuren allerlei dingen zonder dat logisch is. <br />
<br />
==Personages==<br />
In het toneelstuk komen vijf personages voor:<br />
* Vladimir<br />
* Estragon<br />
* Pozzo<br />
* Lucky<br />
* Een naamloos jongetje<br />
<br />
==Samenvatting==<br />
{{Verhaal}}<br />
===Akte 1===<br />
[[File:En_attendant_Godot,_Festival_d'Avignon,_1978.jpeg|left|300px|thumb|Pozzo en Lucky komen het toneel op.]]<br />
Estragon en Vladimir staan te wachten onder een kale boom. Estragon heeft problemen; hij slaapt namelijk in een goot en wordt geslagen. Ook heeft hij moeite met zijn schoenen uit te doen, aangezien deze te klein zijn. Vladimir besluit de tijd te dooien door het Bijbelse verhaal van de goede en slechte crimineel te vertellen. Estragon luistert hier niet echt naar. Uiteindelijk maakt Vladimir bekend dat ze staan te wachten op een man genaamd Godot. Ze weten echter niet of Godot komt en of ze op de goede plaats staan. <br />
<br />
Na een tijdje komt een man aan. Dit is de reiziger Pozzo en zijn slaaf Lucky. Pozzo zorgt erg slecht voor Lucky. Zo moet Lucky zijn bagage de gehele tijd vasthouden, terwijl Pozzo gaat eten. Vladimir en Estragon spreken hier schande van, maar kunnen dit niet uitdrukken. Ze proberen te praten met Lucky, maar Lucky kan dit niet. Pozzo vertelt dat Lucky vroeger heel goed kon "denken", maar nu niet meer. Vladimir en Estragon vragen Pozzo of Lucky kan denken. Hij geeft Lucky een bevel en Lucky begint een verwarrende speech te geven. Uiteindelijk stoot Estragon de hoed van Lucky's hoofd, waardoor hij stopt met denken. <br />
<br />
Pozzo en Lucky besluiten te vertrekken als de avond valt. Kort hierna komt er een jongetje aan. Hij is een boodschapper van Godot en vertelt dat Godot morgen komt. Vladimir en Estragon vertellen te zullen vertrekken, maar blijven wachten op het toneel.<br />
<br />
===Akte 2===<br />
[[File:WaitingForGodot.jpg|right|300px|thumb|Estragon en Vladimir proberen de tijd te dooien door oefeningen te doen.]]<br />
De volgende dag staan Vladimir en Estragon nog steeds te wachten onder de boom. Aan boom is een blad verschenen. Vladimir vat dit op als een teken dat Godot komt. Na een tijdje komen Lucky en Pozzo er opnieuw aan. Vladimir herkent hen als enige, aangezien Estragon zijn herinneringen vergeten is. Ook herkent Pozzo de twee niet meer. Pozzo is tijdens de nacht blind geworden, waardoor hij hij afhankelijk van Lucky is. Vladimir vraagt Pozzo om zich te herinneren, maar Pozzo voelt zich beledigd. Hierna vertrekken Pozzo en Lucky opnieuw. <br />
<br />
Vervolgens komt opnieuw een jongetje het toneel op. Hij vertelt dat Godot helaas niet kon komen, maar morgen hen zeker zal bezoeken. Vladimir is woedend, aangezien het jongetje hen ook niet kan herinneren. Nadat het jongetje vertrokken is, blijven Vladimir en Estragon wachten. Ze denken erover na om [[zelfmoord]] te plegen, maar hebben geen touw. Ze besluiten de volgende dag weer terug te keren naar boom om te wachten op Godot. <br />
<br />
==Over het stuk==<br />
===Wie is Godot?===<br />
Hoewel het toneelstuk ''Wachten op Godot'' heet, komt er geen personage met de naam Godot voor. Godot wordt wel genoemd en uit de gesprekken weten we dat het een man met een witte baard is. Het is onduidelijk wie Godot is en of Vladimir en Estragon hem al eerder ontmoet hebben. Ook is onduidelijk waarom de twee man Godot ontmoeten. Toch Godot als een zeer machtige man voorgesteld die de problemen van Estragon en Vladimir kan oplossen. Hij zegt iedere keer zijn afspraak af, waardoor je zou denken dat hij het erg druk zou hebben. Het jongetje vertelt aan het einde echter dat Godot de hele dag niets zit te doen. <br />
<br />
Vaak wordt het personage Godot als [[woordspeling]] op ''God'' gezien. Vladimir kijkt het meest uit naar de komst van Godot en is ook erg met religie bezig. Estragon kan het veel minder boeien. Anderen denken juist dat Godot een absurd en betekenisloos figuur is. Dit laatste argument werd bevestigd door Samuel Beckett. Zij zei dat hij het personage "God" en niet "Godot" had genoemd als hij "God" had bedoeld. Daarnaast is Godot in het Frans geen woordspeling op God (''Dieu''). Desondanks wordt Godot door veel mensen als God gezien, mede doordat Godot de twee wachtenden uit hun lijden kan verlossen. Een andere theorie is dat Pozzo Godot is. Wanneer Pozzo zich voorstelt, denkt Estragon namelijk dat hij Godot is. Het is mogelijk dat ze de naam verkeerd gehoord hebben. <br />
<br />
In het Engels is "waiting for Godot" ook een zegswijze geworden. Je gebruikt het als je op iemand staat te wachten die nooit aankomt.<br />
<br />
===Plaats en tijd===<br />
Wachten op Godot vindt plaats op een onbestemde plaats en in een onbestemde tijd. De plaats van het toneelstuk is erg simpel; een boom bij een weg. Godot had namelijk tegen Vladimir en Estragon gezegd dat hij hen hier kwam opwachten. Toch twijfelt Estragon twijfelt echter of ze wel onder de juiste boom staan. Vladimir verzekert hen dat het de juiste plek is, aangezien er geen andere bomen in de buurt zijn. Uit latere gesprekken blijkt dat ze op een vlakte staan. Het is onduidelijk waar deze vlakte precies is. In het toneelstuk betaalt men met franken, waardoor het in een Franstalig land plaatsvindt. Toch gebruiken Estragon en Vladimir woorden die in het Ierse dialect van het Engels voorkomen. <br />
<br />
Het is al helemaal onduidelijk wanneer het toneelstuk plaatsvindt. Iedere scène duurt ongeveer één dag. Het begint in de ochtend als Vladimir en Estragon aankomen bij de boom en eindigt in de avond met de boodschap dat Godot de volgende dag komt. <br />
<br />
===Genre en stijl===<br />
Wachten op Godot kan gezien worden als [[tragikomedie]]. Het combineert [[humor]] met serieuze onderwerpen, zoals de dood, religie en de vraag van het bestaan. Het stuk wordt daarom ook wel als [[existentialisme|existentialistisch]] gezien. Het existentialisme is een [[filosofie|filosofische]] stroming. [[Friedrich Nietzsche]], [[Jean-Paul Sartre]], [[Simone de Beauvoir]], [[Albert Camus]] en [[Søren Kierkegaard]] waren vertegenwoordigers van deze stroming. Binnen het existentialisme spelen "het absurde" en het bestaan van god een belangrijke vraag. Zo schreef Nietzsche dat god dood was en door de mens vermoord werd. Hiermee bedoelde hij dat god een verouderd idee was. Het existentialisme had grote invloed op het [[absurd toneel]], waar dit toneelstuk een voorbeeld van is.<br />
<br />
Het toneelstuk bestaat voornamelijk uit [[dialoog|dialogen]] en weinig actie. Deze dialogen bestaan uit korte en simpele zinnen die nergens over lijken te gaan. Ook wordt er snel van onderwerp gewisseld. Serieuze onderwerpen worden snel afgewisseld door simpele gesprekken en mededelingen. Ook ontbreekt de [[logica]] in veel gesprekken. Een goed voorbeeld hiervan is Lucky's [[monoloog]], waarin hij verwijst naar allerlei wetenschappers, denkers, teksten en uiteindelijk zelfs [[tennis]].<br />
<br />
===Thema's===<br />
In het toneelstuk komen de volgende thema's voor:<br />
[[File:Waiting_for_Godot_University_of_Chicago_II.jpg|right|300px|thumb|De jongen (links) komt Vladimir (rechts) en Estragon (niet afgebeeld) mededelen dat Godot vandaag niet kon komen, maar morgen zeker komt. Het wachten was hierdoor dus zinloos.]]<br />
* Wachten en [[verveling]]: In het toneelstuk zijn Vladimir en Estragon aan het wachten op Godot. Dit wachten gaat samen met verveling, aangezien de twee personages niets hebben te doen om de tijd verdrijven. Ze proberen hierdoor steeds gesprekken te hebben of nieuwe dingen te verzinnen, zoals het passen van schoenen en het doen van oefeningen. De enige reden waarom ze dit doen is de tijd te dooien. Aan het einde van de dag wordt duidelijk dat ze op niets zaten te wachten. Dit kan opgevat worden als een vorm van [[nihilisme]]. <br />
* [[Religie]]: In het toneelstuk komen verschillende verwijzingen naar religie voor. Vladimir houdt zich erg met religie bezig en vertelt aan Estragon het Bijbelse verhaal van de slechte en de goede crimineel die met [[Jezus Christus]] gekruisigd werden. Een van de twee criminelen kwam in de hemel, aangezien hij berouw van zijn daden had. Vladimir stelt dat je daarom 50% kans hebt om in de hemel te komen. Ook wordt Godot gezien als een verlosser. <br />
* [[Existentialisme]]: Vladimir en Estragon zien het wachten op Godot als een manier om betekenis aan hun leven te geven. Estragon en Vladimir proberen steeds weg te gaan of uit elkaar te gaan, maar ze blijven steeds samen wachten. Dit kan gekoppeld worden als het boek ''De mythe van Sisyphus'' van [[Albert Camus]]. Camus onderscheidt de "filosofische dood" (het gebrek aan ideologie om het leven vorm te geven) van de "fysieke dood" (oftewel echt sterven). Vladimir en Estragon kunnen geen sturing aan hun leven geven. Het wachten op Godot is de enige manier waardoor hun leven zin heeft. Estragon stelt daardoor steeds voor om [[zelfmoord]] te plegen, aangezien dit de enige andere manier is om hen uit hun lijden te verlossen. <br />
* [[Macht (samenleving)|Macht]]: Tussen Pozzo en Lucky is een duidelijke machtsverhouding. Pozzo is de meester en Lucky is de slaaf. Hierdoor moet Lucky Pozzo gehoorzamen, aangezien Pozzo zorgt dat Lucky kan blijven bestaan. Pozzo behandelt Lucky erg slecht en is zelfs van plan hem te verkopen. Tijdens de tweede ontmoeting is de machtsverhouding omgedraaid. Pozzo is blind geworden en is hierdoor volledig afhankelijk van Lucky. Toch behandelt Lucky Pozzo wel goed. <br />
* [[Tijd]] en herinneringen: Ook speelt tijd een belangrijke rol in het toneelstuk. Zo zorgt de komst van Pozzo en Lucky dat de tijd sneller lijkt te gaan. In het toneelstuk worden geen specifieke tijden genoemd. Aan Pozzo wordt gevraagd hoe laat is, maar hij is zijn [[horloge]] kwijt. Door het gebrek aan tijd hebben veel personages geen besef van het verleden. Vladimir is de enige die zich zaken van de vorige dag kan herinneren. Estragon kan zich slechts vage dingen herinneren, terwijl Pozzo zich helemaal niets kan herinneren. Ook het jongetje weet niets van de vorige dag, waardoor Vladimir en Estragon denken dat het een ander jongetje is (terwijl het door dezelfde acteur gespeeld wordt).<br />
<br />
==Bronnen==<br />
* {{Engels}} Beckett, Samuel. "Waiting for Godot" uit "The Northon Anthology of English Literature" (deel 2). <br />
* {{Engels}} Durán, Richard (april 2009). [https://www.jstor.org/stable/25613747 "''En attendant Godot'' or 'le suicide philosophique': Beckett's Play from the Perspective of Camus's ''Le Mythe de Sisyphe''".] ''The French Review''. Vol. 82, No. 5. Bladzijde 982-993. Gelezen op 16 maart 2024.<br />
* {{Engels}} Onbekend (onbekend). [https://www.kennedy-center.org/education/resources-for-educators/classroom-resources/media-and-interactives/media/theater/samuel-beckett--waiting-for-godot/ "Samuel Beckett + Waiting for Godot: The Curtain Rises on a World Out of “Harmony”".] ''The Kennedy Center''. Gelezen op 16 maart 2024. <br />
* {{Engels}} Smith, Stephani Pofahl (april 1974). [https://www.jstor.org/stable/387390 "Between Pozzo and Godot: Existence as Dilemma".] ''The French Review''. Vol. 47, No. 5. Bladzijde 889-903. Gelezen op 16 maart 2024. <br />
<br />
[[Categorie:Iers toneelstuk]]<br />
[[Categorie:Frans toneelstuk]]</div>Mike1023https://wikikids.nl/index.php?title=Wachten_op_Godot&diff=847834Wachten op Godot2024-03-17T12:33:03Z<p>Mike1023: /* Thema's */</p>
<hr />
<div>{{Infobox theaterstuk<br />
| titel = Wachten op Godot<br />
| afbeelding = En_attendant_Godot.png<br />
| ander formaat = <br />
| alternatieve titel = En attendant Godot (Frans) <br> Waiting for Godot (Engels)<br />
| schrijver = [[Samuel Beckett]]<br />
| taal = [[Frans]]<br />
| land = {{IE}}<br />
| genre = [[Absurd toneel]]<br />
| datum = 5 januari 1953<br />
| akte = 2<br />
| isbn =<br />
| uitgever =<br />
| bijzonderheden =<br />
| tekst =<br />
}}<br />
'''Wachten op Godot''' ([[Frans]]: ''En attendant Godot''; [[Engels]]: ''Waiting for Godot'') is een van de bekendste toneelstukken van [[Samuel Beckett]]. Net als zijn andere toneelstukken, schreef Beckett Wachten op Godot in het Frans. Hij schreef het stuk in 1952. Op 5 januari 1953 werd het voor het eerst opgevoerd in [[Parijs]]. Eén jaar later vertaalde Beckett het toneelstuk naar het Engels. <br />
<br />
In het toneelstuk is [[wachten]] een belangrijk thema. Twee zwervers, Vladimir en Estragon, wachten op een persoon genaamd Godot. Terwijl ze wachten ontmoeten Pozzo en zijn knecht Lucky. Het is onduidelijk wie deze Godot is. Sommige mensen denken dat Godot een [[woordspeling]] is op [[God]]. Ook is het onduidelijk waar en wanneer het stuk precies plaatsvindt. Wachten op Godot is een voorbeeld van het [[absurd toneel]]. Bij absurd toneel gebeuren allerlei dingen zonder dat logisch is. <br />
<br />
==Personages==<br />
In het toneelstuk komen vijf personages voor:<br />
* Vladimir<br />
* Estragon<br />
* Pozzo<br />
* Lucky<br />
* Een naamloos jongetje<br />
<br />
==Samenvatting==<br />
{{Verhaal}}<br />
===Akte 1===<br />
[[File:En_attendant_Godot,_Festival_d'Avignon,_1978.jpeg|left|300px|thumb|Pozzo en Lucky komen het toneel op.]]<br />
Estragon en Vladimir staan te wachten onder een kale boom. Estragon heeft problemen; hij slaapt namelijk in een goot en wordt geslagen. Ook heeft hij moeite met zijn schoenen uit te doen, aangezien deze te klein zijn. Vladimir besluit de tijd te dooien door het Bijbelse verhaal van de goede en slechte crimineel te vertellen. Estragon luistert hier niet echt naar. Uiteindelijk maakt Vladimir bekend dat ze staan te wachten op een man genaamd Godot. Ze weten echter niet of Godot komt en of ze op de goede plaats staan. <br />
<br />
Na een tijdje komt een man aan. Dit is de reiziger Pozzo en zijn slaaf Lucky. Pozzo zorgt erg slecht voor Lucky. Zo moet Lucky zijn bagage de gehele tijd vasthouden, terwijl Pozzo gaat eten. Vladimir en Estragon spreken hier schande van, maar kunnen dit niet uitdrukken. Ze proberen te praten met Lucky, maar Lucky kan dit niet. Pozzo vertelt dat Lucky vroeger heel goed kon "denken", maar nu niet meer. Vladimir en Estragon vragen Pozzo of Lucky kan denken. Hij geeft Lucky een bevel en Lucky begint een verwarrende speech te geven. Uiteindelijk stoot Estragon de hoed van Lucky's hoofd, waardoor hij stopt met denken. <br />
<br />
Pozzo en Lucky besluiten te vertrekken als de avond valt. Kort hierna komt er een jongetje aan. Hij is een boodschapper van Godot en vertelt dat Godot morgen komt. Vladimir en Estragon vertellen te zullen vertrekken, maar blijven wachten op het toneel.<br />
<br />
===Akte 2===<br />
[[File:WaitingForGodot.jpg|right|300px|thumb|Estragon en Vladimir proberen de tijd te dooien door oefeningen te doen.]]<br />
De volgende dag staan Vladimir en Estragon nog steeds te wachten onder de boom. Aan boom is een blad verschenen. Vladimir vat dit op als een teken dat Godot komt. Na een tijdje komen Lucky en Pozzo er opnieuw aan. Vladimir herkent hen als enige, aangezien Estragon zijn herinneringen vergeten is. Ook herkent Pozzo de twee niet meer. Pozzo is tijdens de nacht blind geworden, waardoor hij hij afhankelijk van Lucky is. Vladimir vraagt Pozzo om zich te herinneren, maar Pozzo voelt zich beledigd. Hierna vertrekken Pozzo en Lucky opnieuw. <br />
<br />
Vervolgens komt opnieuw een jongetje het toneel op. Hij vertelt dat Godot helaas niet kon komen, maar morgen hen zeker zal bezoeken. Vladimir is woedend, aangezien het jongetje hen ook niet kan herinneren. Nadat het jongetje vertrokken is, blijven Vladimir en Estragon wachten. Ze denken erover na om [[zelfmoord]] te plegen, maar hebben geen touw. Ze besluiten de volgende dag weer terug te keren naar boom om te wachten op Godot. <br />
<br />
==Over het stuk==<br />
===Wie is Godot?===<br />
Hoewel het toneelstuk ''Wachten op Godot'' heet, komt er geen personage met de naam Godot voor. Godot wordt wel genoemd en uit de gesprekken weten we dat het een man met een witte baard is. Het is onduidelijk wie Godot is en of Vladimir en Estragon hem al eerder ontmoet hebben. Ook is onduidelijk waarom de twee man Godot ontmoeten. Toch Godot als een zeer machtige man voorgesteld die de problemen van Estragon en Vladimir kan oplossen. Hij zegt iedere keer zijn afspraak af, waardoor je zou denken dat hij het erg druk zou hebben. Het jongetje vertelt aan het einde echter dat Godot de hele dag niets zit te doen. <br />
<br />
Vaak wordt het personage Godot als [[woordspeling]] op ''God'' gezien. Vladimir kijkt het meest uit naar de komst van Godot en is ook erg met religie bezig. Estragon kan het veel minder boeien. Anderen denken juist dat Godot een absurd en betekenisloos figuur is. Dit laatste argument werd bevestigd door Samuel Beckett. Zij zei dat hij het personage "God" en niet "Godot" had genoemd als hij "God" had bedoeld. Daarnaast is Godot in het Frans geen woordspeling op God (''Dieu''). Desondanks wordt Godot door veel mensen als God gezien, mede doordat Godot de twee wachtenden uit hun lijden kan verlossen. Een andere theorie is dat Pozzo Godot is. Wanneer Pozzo zich voorstelt, denkt Estragon namelijk dat hij Godot is. Het is mogelijk dat ze de naam verkeerd gehoord hebben. <br />
<br />
In het Engels is "waiting for Godot" ook een zegswijze geworden. Je gebruikt het als je op iemand staat te wachten die nooit aankomt.<br />
<br />
===Plaats en tijd===<br />
Wachten op Godot vindt plaats op een onbestemde plaats en in een onbestemde tijd. De plaats van het toneelstuk is erg simpel; een boom bij een weg. Godot had namelijk tegen Vladimir en Estragon gezegd dat hij hen hier kwam opwachten. Toch twijfelt Estragon twijfelt echter of ze wel onder de juiste boom staan. Vladimir verzekert hen dat het de juiste plek is, aangezien er geen andere bomen in de buurt zijn. Uit latere gesprekken blijkt dat ze op een vlakte staan. Het is onduidelijk waar deze vlakte precies is. In het toneelstuk betaalt men met franken, waardoor het in een Franstalig land plaatsvindt. Toch gebruiken Estragon en Vladimir woorden die in het Ierse dialect van het Engels voorkomen. <br />
<br />
Het is al helemaal onduidelijk wanneer het toneelstuk plaatsvindt. Iedere scène duurt ongeveer één dag. Het begint in de ochtend als Vladimir en Estragon aankomen bij de boom en eindigt in de avond met de boodschap dat Godot de volgende dag komt. <br />
<br />
===Genre en stijl===<br />
Wachten op Godot kan gezien worden als [[tragikomedie]]. Het combineert [[humor]] met serieuze onderwerpen, zoals de dood, religie en de vraag van het bestaan. Het stuk wordt daarom ook wel als [[existentialisme|existentialistisch]] gezien. Het existentialisme is een [[filosofie|filosofische]] stroming. [[Friedrich Nietzsche]], [[Jean-Paul Sartre]], [[Simone de Beauvoir]], [[Albert Camus]] en [[Søren Kierkegaard]] waren vertegenwoordigers van deze stroming. Binnen het existentialisme spelen "het absurde" en het bestaan van god een belangrijke vraag. Zo schreef Nietzsche dat god dood was en door de mens vermoord werd. Hiermee bedoelde hij dat god een verouderd idee was. Het existentialisme had grote invloed op het [[absurd toneel]], waar dit toneelstuk een voorbeeld van is.<br />
<br />
Het toneelstuk bestaat voornamelijk uit [[dialoog|dialogen]] en weinig actie. Deze dialogen bestaan uit korte en simpele zinnen die nergens over lijken te gaan. Ook wordt er snel van onderwerp gewisseld. Serieuze onderwerpen worden snel afgewisseld door simpele gesprekken en mededelingen. Ook ontbreekt de [[logica]] in veel gesprekken. Een goed voorbeeld hiervan is Lucky's [[monoloog]], waarin hij verwijst naar allerlei wetenschappers, denkers, teksten en uiteindelijk zelfs [[tennis]].<br />
<br />
===Thema's===<br />
In het toneelstuk komen de volgende thema's voor:<br />
[[File:Waiting_for_Godot_University_of_Chicago_II.jpg|right|300px|thumb|De jongen (links) komt Vladimir (rechts) en Estragon (niet afgebeeld) mededelen dat Godot vandaag niet kon komen, maar morgen zeker komt. Het wachten was hierdoor dus zinloos.]]<br />
* Wachten en [[verveling]]: In het toneelstuk zijn Vladimir en Estragon aan het wachten op Godot. Dit wachten gaat samen met [[verveling]], aangezien de twee personages niets hebben te doen om de tijd verdrijven. Ze proberen hierdoor steeds gesprekken te hebben of nieuwe dingen te verzinnen, zoals het passen van schoenen en het doen van oefeningen. De enige reden waarom ze dit doen is de tijd te dooien. Aan het einde van de dag wordt duidelijk dat ze op niets zaten te wachten. Dit kan opgevat worden als een vorm van [[nihilisme]]. <br />
* [[Religie]]: In het toneelstuk komen verschillende verwijzingen naar religie voor. Vladimir houdt zich erg met religie bezig en vertelt aan Estragon het Bijbelse verhaal van de slechte en de goede crimineel die met [[Jezus Christus]] gekruisigd werden. Een van de twee criminelen kwam in de hemel, aangezien hij berouw van zijn daden had. Vladimir stelt dat je daarom 50% kans hebt om in de hemel te komen. Ook wordt Godot gezien als een verlosser. <br />
* [[Existentialisme]]: Vladimir en Estragon zien het wachten op Godot als een manier om betekenis aan hun leven te geven. Estragon en Vladimir proberen steeds weg te gaan of uit elkaar te gaan, maar ze blijven steeds samen wachten. Dit kan gekoppeld worden als het boek ''De mythe van Sisyphus'' van [[Albert Camus]]. Camus onderscheidt de "filosofische dood" (het gebrek aan ideologie om het leven vorm te geven) van de "fysieke dood" (oftewel echt sterven). Vladimir en Estragon kunnen geen sturing aan hun leven geven. Het wachten op Godot is de enige manier waardoor hun leven zin heeft. Estragon stelt daardoor steeds voor om [[zelfmoord]] te plegen, aangezien dit de enige andere manier is om hen uit hun lijden te verlossen. <br />
* [[Macht (samenleving)|Macht]]: Tussen Pozzo en Lucky is een duidelijke machtsverhouding. Pozzo is de meester en Lucky is de slaaf. Hierdoor moet Lucky Pozzo gehoorzamen, aangezien Pozzo zorgt dat Lucky kan blijven bestaan. Pozzo behandelt Lucky erg slecht en is zelfs van plan hem te verkopen. Tijdens de tweede ontmoeting is de machtsverhouding omgedraaid. Pozzo is blind geworden en is hierdoor volledig afhankelijk van Lucky. Toch behandelt Lucky Pozzo wel goed. <br />
* [[Tijd]] en herinneringen: Ook speelt tijd een belangrijke rol in het toneelstuk. Zo zorgt de komst van Pozzo en Lucky dat de tijd sneller lijkt te gaan. In het toneelstuk worden geen specifieke tijden genoemd. Aan Pozzo wordt gevraagd hoe laat is, maar hij is zijn [[horloge]] kwijt. Door het gebrek aan tijd hebben veel personages geen besef van het verleden. Vladimir is de enige die zich zaken van de vorige dag kan herinneren. Estragon kan zich slechts vage dingen herinneren, terwijl Pozzo zich helemaal niets kan herinneren. Ook het jongetje weet niets van de vorige dag, waardoor Vladimir en Estragon denken dat het een ander jongetje is (terwijl het door dezelfde acteur gespeeld wordt).<br />
<br />
==Bronnen==<br />
* {{Engels}} Beckett, Samuel. "Waiting for Godot" uit "The Northon Anthology of English Literature" (deel 2). <br />
* {{Engels}} Durán, Richard (april 2009). [https://www.jstor.org/stable/25613747 "''En attendant Godot'' or 'le suicide philosophique': Beckett's Play from the Perspective of Camus's ''Le Mythe de Sisyphe''".] ''The French Review''. Vol. 82, No. 5. Bladzijde 982-993. Gelezen op 16 maart 2024.<br />
* {{Engels}} Onbekend (onbekend). [https://www.kennedy-center.org/education/resources-for-educators/classroom-resources/media-and-interactives/media/theater/samuel-beckett--waiting-for-godot/ "Samuel Beckett + Waiting for Godot: The Curtain Rises on a World Out of “Harmony”".] ''The Kennedy Center''. Gelezen op 16 maart 2024. <br />
* {{Engels}} Smith, Stephani Pofahl (april 1974). [https://www.jstor.org/stable/387390 "Between Pozzo and Godot: Existence as Dilemma".] ''The French Review''. Vol. 47, No. 5. Bladzijde 889-903. Gelezen op 16 maart 2024. <br />
<br />
[[Categorie:Iers toneelstuk]]<br />
[[Categorie:Frans toneelstuk]]</div>Mike1023https://wikikids.nl/index.php?title=Wachten_op_Godot&diff=847831Wachten op Godot2024-03-17T12:27:41Z<p>Mike1023: /* Genre en stijl */</p>
<hr />
<div>{{Infobox theaterstuk<br />
| titel = Wachten op Godot<br />
| afbeelding = En_attendant_Godot.png<br />
| ander formaat = <br />
| alternatieve titel = En attendant Godot (Frans) <br> Waiting for Godot (Engels)<br />
| schrijver = [[Samuel Beckett]]<br />
| taal = [[Frans]]<br />
| land = {{IE}}<br />
| genre = [[Absurd toneel]]<br />
| datum = 5 januari 1953<br />
| akte = 2<br />
| isbn =<br />
| uitgever =<br />
| bijzonderheden =<br />
| tekst =<br />
}}<br />
'''Wachten op Godot''' ([[Frans]]: ''En attendant Godot''; [[Engels]]: ''Waiting for Godot'') is een van de bekendste toneelstukken van [[Samuel Beckett]]. Net als zijn andere toneelstukken, schreef Beckett Wachten op Godot in het Frans. Hij schreef het stuk in 1952. Op 5 januari 1953 werd het voor het eerst opgevoerd in [[Parijs]]. Eén jaar later vertaalde Beckett het toneelstuk naar het Engels. <br />
<br />
In het toneelstuk is [[wachten]] een belangrijk thema. Twee zwervers, Vladimir en Estragon, wachten op een persoon genaamd Godot. Terwijl ze wachten ontmoeten Pozzo en zijn knecht Lucky. Het is onduidelijk wie deze Godot is. Sommige mensen denken dat Godot een [[woordspeling]] is op [[God]]. Ook is het onduidelijk waar en wanneer het stuk precies plaatsvindt. Wachten op Godot is een voorbeeld van het [[absurd toneel]]. Bij absurd toneel gebeuren allerlei dingen zonder dat logisch is. <br />
<br />
==Personages==<br />
In het toneelstuk komen vijf personages voor:<br />
* Vladimir<br />
* Estragon<br />
* Pozzo<br />
* Lucky<br />
* Een naamloos jongetje<br />
<br />
==Samenvatting==<br />
{{Verhaal}}<br />
===Akte 1===<br />
[[File:En_attendant_Godot,_Festival_d'Avignon,_1978.jpeg|left|300px|thumb|Pozzo en Lucky komen het toneel op.]]<br />
Estragon en Vladimir staan te wachten onder een kale boom. Estragon heeft problemen; hij slaapt namelijk in een goot en wordt geslagen. Ook heeft hij moeite met zijn schoenen uit te doen, aangezien deze te klein zijn. Vladimir besluit de tijd te dooien door het Bijbelse verhaal van de goede en slechte crimineel te vertellen. Estragon luistert hier niet echt naar. Uiteindelijk maakt Vladimir bekend dat ze staan te wachten op een man genaamd Godot. Ze weten echter niet of Godot komt en of ze op de goede plaats staan. <br />
<br />
Na een tijdje komt een man aan. Dit is de reiziger Pozzo en zijn slaaf Lucky. Pozzo zorgt erg slecht voor Lucky. Zo moet Lucky zijn bagage de gehele tijd vasthouden, terwijl Pozzo gaat eten. Vladimir en Estragon spreken hier schande van, maar kunnen dit niet uitdrukken. Ze proberen te praten met Lucky, maar Lucky kan dit niet. Pozzo vertelt dat Lucky vroeger heel goed kon "denken", maar nu niet meer. Vladimir en Estragon vragen Pozzo of Lucky kan denken. Hij geeft Lucky een bevel en Lucky begint een verwarrende speech te geven. Uiteindelijk stoot Estragon de hoed van Lucky's hoofd, waardoor hij stopt met denken. <br />
<br />
Pozzo en Lucky besluiten te vertrekken als de avond valt. Kort hierna komt er een jongetje aan. Hij is een boodschapper van Godot en vertelt dat Godot morgen komt. Vladimir en Estragon vertellen te zullen vertrekken, maar blijven wachten op het toneel.<br />
<br />
===Akte 2===<br />
[[File:WaitingForGodot.jpg|right|300px|thumb|Estragon en Vladimir proberen de tijd te dooien door oefeningen te doen.]]<br />
De volgende dag staan Vladimir en Estragon nog steeds te wachten onder de boom. Aan boom is een blad verschenen. Vladimir vat dit op als een teken dat Godot komt. Na een tijdje komen Lucky en Pozzo er opnieuw aan. Vladimir herkent hen als enige, aangezien Estragon zijn herinneringen vergeten is. Ook herkent Pozzo de twee niet meer. Pozzo is tijdens de nacht blind geworden, waardoor hij hij afhankelijk van Lucky is. Vladimir vraagt Pozzo om zich te herinneren, maar Pozzo voelt zich beledigd. Hierna vertrekken Pozzo en Lucky opnieuw. <br />
<br />
Vervolgens komt opnieuw een jongetje het toneel op. Hij vertelt dat Godot helaas niet kon komen, maar morgen hen zeker zal bezoeken. Vladimir is woedend, aangezien het jongetje hen ook niet kan herinneren. Nadat het jongetje vertrokken is, blijven Vladimir en Estragon wachten. Ze denken erover na om [[zelfmoord]] te plegen, maar hebben geen touw. Ze besluiten de volgende dag weer terug te keren naar boom om te wachten op Godot. <br />
<br />
==Over het stuk==<br />
===Wie is Godot?===<br />
Hoewel het toneelstuk ''Wachten op Godot'' heet, komt er geen personage met de naam Godot voor. Godot wordt wel genoemd en uit de gesprekken weten we dat het een man met een witte baard is. Het is onduidelijk wie Godot is en of Vladimir en Estragon hem al eerder ontmoet hebben. Ook is onduidelijk waarom de twee man Godot ontmoeten. Toch Godot als een zeer machtige man voorgesteld die de problemen van Estragon en Vladimir kan oplossen. Hij zegt iedere keer zijn afspraak af, waardoor je zou denken dat hij het erg druk zou hebben. Het jongetje vertelt aan het einde echter dat Godot de hele dag niets zit te doen. <br />
<br />
Vaak wordt het personage Godot als [[woordspeling]] op ''God'' gezien. Vladimir kijkt het meest uit naar de komst van Godot en is ook erg met religie bezig. Estragon kan het veel minder boeien. Anderen denken juist dat Godot een absurd en betekenisloos figuur is. Dit laatste argument werd bevestigd door Samuel Beckett. Zij zei dat hij het personage "God" en niet "Godot" had genoemd als hij "God" had bedoeld. Daarnaast is Godot in het Frans geen woordspeling op God (''Dieu''). Desondanks wordt Godot door veel mensen als God gezien, mede doordat Godot de twee wachtenden uit hun lijden kan verlossen. Een andere theorie is dat Pozzo Godot is. Wanneer Pozzo zich voorstelt, denkt Estragon namelijk dat hij Godot is. Het is mogelijk dat ze de naam verkeerd gehoord hebben. <br />
<br />
In het Engels is "waiting for Godot" ook een zegswijze geworden. Je gebruikt het als je op iemand staat te wachten die nooit aankomt.<br />
<br />
===Plaats en tijd===<br />
Wachten op Godot vindt plaats op een onbestemde plaats en in een onbestemde tijd. De plaats van het toneelstuk is erg simpel; een boom bij een weg. Godot had namelijk tegen Vladimir en Estragon gezegd dat hij hen hier kwam opwachten. Toch twijfelt Estragon twijfelt echter of ze wel onder de juiste boom staan. Vladimir verzekert hen dat het de juiste plek is, aangezien er geen andere bomen in de buurt zijn. Uit latere gesprekken blijkt dat ze op een vlakte staan. Het is onduidelijk waar deze vlakte precies is. In het toneelstuk betaalt men met franken, waardoor het in een Franstalig land plaatsvindt. Toch gebruiken Estragon en Vladimir woorden die in het Ierse dialect van het Engels voorkomen. <br />
<br />
Het is al helemaal onduidelijk wanneer het toneelstuk plaatsvindt. Iedere scène duurt ongeveer één dag. Het begint in de ochtend als Vladimir en Estragon aankomen bij de boom en eindigt in de avond met de boodschap dat Godot de volgende dag komt. <br />
<br />
===Genre en stijl===<br />
Wachten op Godot kan gezien worden als [[tragikomedie]]. Het combineert [[humor]] met serieuze onderwerpen, zoals de dood, religie en de vraag van het bestaan. Het stuk wordt daarom ook wel als [[existentialisme|existentialistisch]] gezien. Het existentialisme is een [[filosofie|filosofische]] stroming. [[Friedrich Nietzsche]], [[Jean-Paul Sartre]], [[Simone de Beauvoir]], [[Albert Camus]] en [[Søren Kierkegaard]] waren vertegenwoordigers van deze stroming. Binnen het existentialisme spelen "het absurde" en het bestaan van god een belangrijke vraag. Zo schreef Nietzsche dat god dood was en door de mens vermoord werd. Hiermee bedoelde hij dat god een verouderd idee was. Het existentialisme had grote invloed op het [[absurd toneel]], waar dit toneelstuk een voorbeeld van is.<br />
<br />
Het toneelstuk bestaat voornamelijk uit [[dialoog|dialogen]] en weinig actie. Deze dialogen bestaan uit korte en simpele zinnen die nergens over lijken te gaan. Ook wordt er snel van onderwerp gewisseld. Serieuze onderwerpen worden snel afgewisseld door simpele gesprekken en mededelingen. Ook ontbreekt de [[logica]] in veel gesprekken. Een goed voorbeeld hiervan is Lucky's [[monoloog]], waarin hij verwijst naar allerlei wetenschappers, denkers, teksten en uiteindelijk zelfs [[tennis]].<br />
<br />
===Thema's===<br />
In het toneelstuk komen de volgende thema's voor:<br />
* Wachten en [[verveling]]: In het toneelstuk zijn Vladimir en Estragon aan het wachten op Godot. Dit wachten gaat samen met [[verveling]], aangezien de twee personages niets hebben te doen om de tijd verdrijven. Ze proberen hierdoor steeds gesprekken te hebben of nieuwe dingen te verzinnen, zoals het passen van schoenen en het doen van oefeningen. De enige reden waarom ze dit doen is de tijd te dooien. Aan het einde van de dag wordt duidelijk dat ze op niets zaten te wachten. Dit kan opgevat worden als een vorm van [[nihilisme]]. <br />
* [[Religie]]: In het toneelstuk komen verschillende verwijzingen naar religie voor. Vladimir houdt zich erg met religie bezig en vertelt aan Estragon het Bijbelse verhaal van de slechte en de goede crimineel die met [[Jezus Christus]] gekruisigd werden. Een van de twee criminelen kwam in de hemel, aangezien hij berouw van zijn daden had. Vladimir stelt dat je daarom 50% kans hebt om in de hemel te komen. Ook wordt Godot gezien als een verlosser. <br />
* [[Existentialisme]]: Vladimir en Estragon zien het wachten op Godot als een manier om betekenis aan hun leven te geven. Estragon en Vladimir proberen steeds weg te gaan of uit elkaar te gaan, maar ze blijven steeds samen wachten. Dit kan gekoppeld worden als het boek ''De mythe van Sisyphus'' van [[Albert Camus]]. Camus onderscheidt de "filosofische dood" (het gebrek aan ideologie om het leven vorm te geven) van de "fysieke dood" (oftewel echt sterven). Vladimir en Estragon kunnen geen sturing aan hun leven geven. Het wachten op Godot is de enige manier waardoor hun leven zin heeft. Estragon stelt daardoor steeds voor om [[zelfmoord]] te plegen, aangezien dit de enige andere manier is om hen uit hun lijden te verlossen. <br />
* [[Macht (samenleving)|Macht]]: Tussen Pozzo en Lucky is een duidelijke machtsverhouding. Pozzo is de meester en Lucky is de slaaf. Hierdoor moet Lucky Pozzo gehoorzamen, aangezien Pozzo zorgt dat Lucky kan blijven bestaan. Pozzo behandelt Lucky erg slecht en is zelfs van plan hem te verkopen. Tijdens de tweede ontmoeting is de machtsverhouding omgedraaid. Pozzo is blind geworden en is hierdoor volledig afhankelijk van Lucky. Toch behandelt Lucky Pozzo wel goed. <br />
* [[Tijd]] en herinneringen: Ook speelt tijd een belangrijke rol in het toneelstuk. Zo zorgt de komst van Pozzo en Lucky dat de tijd sneller lijkt te gaan. In het toneelstuk worden geen specifieke tijden genoemd. Aan Pozzo wordt gevraagd hoe laat is, maar hij is zijn [[horloge]] kwijt. Door het gebrek aan tijd hebben veel personages geen besef van het verleden. Vladimir is de enige die zich zaken van de vorige dag kan herinneren. Estragon kan zich slechts vage dingen herinneren, terwijl Pozzo zich helemaal niets kan herinneren. Ook het jongetje weet niets van de vorige dag, waardoor Vladimir en Estragon denken dat het een ander jongetje is (terwijl het door dezelfde acteur gespeeld wordt).<br />
<br />
==Bronnen==<br />
* {{Engels}} Beckett, Samuel. "Waiting for Godot" uit "The Northon Anthology of English Literature" (deel 2). <br />
* {{Engels}} Durán, Richard (april 2009). [https://www.jstor.org/stable/25613747 "''En attendant Godot'' or 'le suicide philosophique': Beckett's Play from the Perspective of Camus's ''Le Mythe de Sisyphe''".] ''The French Review''. Vol. 82, No. 5. Bladzijde 982-993. Gelezen op 16 maart 2024.<br />
* {{Engels}} Onbekend (onbekend). [https://www.kennedy-center.org/education/resources-for-educators/classroom-resources/media-and-interactives/media/theater/samuel-beckett--waiting-for-godot/ "Samuel Beckett + Waiting for Godot: The Curtain Rises on a World Out of “Harmony”".] ''The Kennedy Center''. Gelezen op 16 maart 2024. <br />
* {{Engels}} Smith, Stephani Pofahl (april 1974). [https://www.jstor.org/stable/387390 "Between Pozzo and Godot: Existence as Dilemma".] ''The French Review''. Vol. 47, No. 5. Bladzijde 889-903. Gelezen op 16 maart 2024. <br />
<br />
[[Categorie:Iers toneelstuk]]<br />
[[Categorie:Frans toneelstuk]]</div>Mike1023https://wikikids.nl/index.php?title=Wachten_op_Godot&diff=847782Wachten op Godot2024-03-16T21:42:12Z<p>Mike1023: /* Bronnen */</p>
<hr />
<div>{{Infobox theaterstuk<br />
| titel = Wachten op Godot<br />
| afbeelding = En_attendant_Godot.png<br />
| ander formaat = <br />
| alternatieve titel = En attendant Godot (Frans) <br> Waiting for Godot (Engels)<br />
| schrijver = [[Samuel Beckett]]<br />
| taal = [[Frans]]<br />
| land = {{IE}}<br />
| genre = [[Absurd toneel]]<br />
| datum = 5 januari 1953<br />
| akte = 2<br />
| isbn =<br />
| uitgever =<br />
| bijzonderheden =<br />
| tekst =<br />
}}<br />
'''Wachten op Godot''' ([[Frans]]: ''En attendant Godot''; [[Engels]]: ''Waiting for Godot'') is een van de bekendste toneelstukken van [[Samuel Beckett]]. Net als zijn andere toneelstukken, schreef Beckett Wachten op Godot in het Frans. Hij schreef het stuk in 1952. Op 5 januari 1953 werd het voor het eerst opgevoerd in [[Parijs]]. Eén jaar later vertaalde Beckett het toneelstuk naar het Engels. <br />
<br />
In het toneelstuk is [[wachten]] een belangrijk thema. Twee zwervers, Vladimir en Estragon, wachten op een persoon genaamd Godot. Terwijl ze wachten ontmoeten Pozzo en zijn knecht Lucky. Het is onduidelijk wie deze Godot is. Sommige mensen denken dat Godot een [[woordspeling]] is op [[God]]. Ook is het onduidelijk waar en wanneer het stuk precies plaatsvindt. Wachten op Godot is een voorbeeld van het [[absurd toneel]]. Bij absurd toneel gebeuren allerlei dingen zonder dat logisch is. <br />
<br />
==Personages==<br />
In het toneelstuk komen vijf personages voor:<br />
* Vladimir<br />
* Estragon<br />
* Pozzo<br />
* Lucky<br />
* Een naamloos jongetje<br />
<br />
==Samenvatting==<br />
{{Verhaal}}<br />
===Akte 1===<br />
[[File:En_attendant_Godot,_Festival_d'Avignon,_1978.jpeg|left|300px|thumb|Pozzo en Lucky komen het toneel op.]]<br />
Estragon en Vladimir staan te wachten onder een kale boom. Estragon heeft problemen; hij slaapt namelijk in een goot en wordt geslagen. Ook heeft hij moeite met zijn schoenen uit te doen, aangezien deze te klein zijn. Vladimir besluit de tijd te dooien door het Bijbelse verhaal van de goede en slechte crimineel te vertellen. Estragon luistert hier niet echt naar. Uiteindelijk maakt Vladimir bekend dat ze staan te wachten op een man genaamd Godot. Ze weten echter niet of Godot komt en of ze op de goede plaats staan. <br />
<br />
Na een tijdje komt een man aan. Dit is de reiziger Pozzo en zijn slaaf Lucky. Pozzo zorgt erg slecht voor Lucky. Zo moet Lucky zijn bagage de gehele tijd vasthouden, terwijl Pozzo gaat eten. Vladimir en Estragon spreken hier schande van, maar kunnen dit niet uitdrukken. Ze proberen te praten met Lucky, maar Lucky kan dit niet. Pozzo vertelt dat Lucky vroeger heel goed kon "denken", maar nu niet meer. Vladimir en Estragon vragen Pozzo of Lucky kan denken. Hij geeft Lucky een bevel en Lucky begint een verwarrende speech te geven. Uiteindelijk stoot Estragon de hoed van Lucky's hoofd, waardoor hij stopt met denken. <br />
<br />
Pozzo en Lucky besluiten te vertrekken als de avond valt. Kort hierna komt er een jongetje aan. Hij is een boodschapper van Godot en vertelt dat Godot morgen komt. Vladimir en Estragon vertellen te zullen vertrekken, maar blijven wachten op het toneel.<br />
<br />
===Akte 2===<br />
[[File:WaitingForGodot.jpg|right|300px|thumb|Estragon en Vladimir proberen de tijd te dooien door oefeningen te doen.]]<br />
De volgende dag staan Vladimir en Estragon nog steeds te wachten onder de boom. Aan boom is een blad verschenen. Vladimir vat dit op als een teken dat Godot komt. Na een tijdje komen Lucky en Pozzo er opnieuw aan. Vladimir herkent hen als enige, aangezien Estragon zijn herinneringen vergeten is. Ook herkent Pozzo de twee niet meer. Pozzo is tijdens de nacht blind geworden, waardoor hij hij afhankelijk van Lucky is. Vladimir vraagt Pozzo om zich te herinneren, maar Pozzo voelt zich beledigd. Hierna vertrekken Pozzo en Lucky opnieuw. <br />
<br />
Vervolgens komt opnieuw een jongetje het toneel op. Hij vertelt dat Godot helaas niet kon komen, maar morgen hen zeker zal bezoeken. Vladimir is woedend, aangezien het jongetje hen ook niet kan herinneren. Nadat het jongetje vertrokken is, blijven Vladimir en Estragon wachten. Ze denken erover na om [[zelfmoord]] te plegen, maar hebben geen touw. Ze besluiten de volgende dag weer terug te keren naar boom om te wachten op Godot. <br />
<br />
==Over het stuk==<br />
===Wie is Godot?===<br />
Hoewel het toneelstuk ''Wachten op Godot'' heet, komt er geen personage met de naam Godot voor. Godot wordt wel genoemd en uit de gesprekken weten we dat het een man met een witte baard is. Het is onduidelijk wie Godot is en of Vladimir en Estragon hem al eerder ontmoet hebben. Ook is onduidelijk waarom de twee man Godot ontmoeten. Toch Godot als een zeer machtige man voorgesteld die de problemen van Estragon en Vladimir kan oplossen. Hij zegt iedere keer zijn afspraak af, waardoor je zou denken dat hij het erg druk zou hebben. Het jongetje vertelt aan het einde echter dat Godot de hele dag niets zit te doen. <br />
<br />
Vaak wordt het personage Godot als [[woordspeling]] op ''God'' gezien. Vladimir kijkt het meest uit naar de komst van Godot en is ook erg met religie bezig. Estragon kan het veel minder boeien. Anderen denken juist dat Godot een absurd en betekenisloos figuur is. Dit laatste argument werd bevestigd door Samuel Beckett. Zij zei dat hij het personage "God" en niet "Godot" had genoemd als hij "God" had bedoeld. Daarnaast is Godot in het Frans geen woordspeling op God (''Dieu''). Desondanks wordt Godot door veel mensen als God gezien, mede doordat Godot de twee wachtenden uit hun lijden kan verlossen. Een andere theorie is dat Pozzo Godot is. Wanneer Pozzo zich voorstelt, denkt Estragon namelijk dat hij Godot is. Het is mogelijk dat ze de naam verkeerd gehoord hebben. <br />
<br />
In het Engels is "waiting for Godot" ook een zegswijze geworden. Je gebruikt het als je op iemand staat te wachten die nooit aankomt.<br />
<br />
===Plaats en tijd===<br />
Wachten op Godot vindt plaats op een onbestemde plaats en in een onbestemde tijd. De plaats van het toneelstuk is erg simpel; een boom bij een weg. Godot had namelijk tegen Vladimir en Estragon gezegd dat hij hen hier kwam opwachten. Toch twijfelt Estragon twijfelt echter of ze wel onder de juiste boom staan. Vladimir verzekert hen dat het de juiste plek is, aangezien er geen andere bomen in de buurt zijn. Uit latere gesprekken blijkt dat ze op een vlakte staan. Het is onduidelijk waar deze vlakte precies is. In het toneelstuk betaalt men met franken, waardoor het in een Franstalig land plaatsvindt. Toch gebruiken Estragon en Vladimir woorden die in het Ierse dialect van het Engels voorkomen. <br />
<br />
Het is al helemaal onduidelijk wanneer het toneelstuk plaatsvindt. Iedere scène duurt ongeveer één dag. Het begint in de ochtend als Vladimir en Estragon aankomen bij de boom en eindigt in de avond met de boodschap dat Godot de volgende dag komt. <br />
<br />
===Genre en stijl===<br />
Wachten op Godot kan gezien worden als [[tragikomedie]]. Het combineert [[humor]] met serieuze onderwerpen, zoals de dood, religie en de vraag van het bestaan. Het stuk wordt daarom ook wel als [[existentialisme|existentialistisch]] gezien. Het existentialisme is een [[filosofie|filosofische]] stroming. [[Friedrich Nietzsche]], [[Jean-Paul Sartre]], [[Simone de Beauvoir]], [[Albert Camus]] en [[Søren Kierkegaard]] waren vertegenwoordigers van deze stroming. Binnen het existentialisme spelen "het absurde" en het bestaan van god een belangrijke vraag. Zo schreef Nietzsche dat god dood was en door de mens vermoord werd. Hiermee bedoelde hij dat god een verouderd idee was. Het existentialisme had grote invloed op het [[absurd toneel]], waar dit toneelstuk een voorbeeld van is.<br />
<br />
Het toneelstuk bestaat voornamelijk uit [[dialoog|dialogen]] en weinig actie. Deze dialogen bestaan uit korte en simpele zinnen die nergens over lijken te gaan. Ook wordt er snel van onderwerp gewisseld. Serieuze onderwerpen worden snel afgewisseld door simpele gesprekken en mededelingen. Ook ontbreekt de [[logica]] in veel gesprekken. Een goed voorbeeld hiervan is Lucky's [[monoloog]], waarin hij verwijst naar allerlei wetenschappers, denkers, teksten en uiteindelijk zelfs [[tennis]].<br />
<br />
==Bronnen==<br />
* {{Engels}} Beckett, Samuel. "Waiting for Godot" uit "The Northon Anthology of English Literature" (deel 2). <br />
* {{Engels}} Durán, Richard (april 2009). [https://www.jstor.org/stable/25613747 "''En attendant Godot'' or 'le suicide philosophique': Beckett's Play from the Perspective of Camus's ''Le Mythe de Sisyphe''".] ''The French Review''. Vol. 82, No. 5. Bladzijde 982-993. Gelezen op 16 maart 2024.<br />
* {{Engels}} Onbekend (onbekend). [https://www.kennedy-center.org/education/resources-for-educators/classroom-resources/media-and-interactives/media/theater/samuel-beckett--waiting-for-godot/ "Samuel Beckett + Waiting for Godot: The Curtain Rises on a World Out of “Harmony”".] ''The Kennedy Center''. Gelezen op 16 maart 2024. <br />
* {{Engels}} Smith, Stephani Pofahl (april 1974). [https://www.jstor.org/stable/387390 "Between Pozzo and Godot: Existence as Dilemma".] ''The French Review''. Vol. 47, No. 5. Bladzijde 889-903. Gelezen op 16 maart 2024. <br />
<br />
[[Categorie:Iers toneelstuk]]<br />
[[Categorie:Frans toneelstuk]]</div>Mike1023https://wikikids.nl/index.php?title=Wachten_op_Godot&diff=847781Wachten op Godot2024-03-16T21:41:24Z<p>Mike1023: /* Bronnen */</p>
<hr />
<div>{{Infobox theaterstuk<br />
| titel = Wachten op Godot<br />
| afbeelding = En_attendant_Godot.png<br />
| ander formaat = <br />
| alternatieve titel = En attendant Godot (Frans) <br> Waiting for Godot (Engels)<br />
| schrijver = [[Samuel Beckett]]<br />
| taal = [[Frans]]<br />
| land = {{IE}}<br />
| genre = [[Absurd toneel]]<br />
| datum = 5 januari 1953<br />
| akte = 2<br />
| isbn =<br />
| uitgever =<br />
| bijzonderheden =<br />
| tekst =<br />
}}<br />
'''Wachten op Godot''' ([[Frans]]: ''En attendant Godot''; [[Engels]]: ''Waiting for Godot'') is een van de bekendste toneelstukken van [[Samuel Beckett]]. Net als zijn andere toneelstukken, schreef Beckett Wachten op Godot in het Frans. Hij schreef het stuk in 1952. Op 5 januari 1953 werd het voor het eerst opgevoerd in [[Parijs]]. Eén jaar later vertaalde Beckett het toneelstuk naar het Engels. <br />
<br />
In het toneelstuk is [[wachten]] een belangrijk thema. Twee zwervers, Vladimir en Estragon, wachten op een persoon genaamd Godot. Terwijl ze wachten ontmoeten Pozzo en zijn knecht Lucky. Het is onduidelijk wie deze Godot is. Sommige mensen denken dat Godot een [[woordspeling]] is op [[God]]. Ook is het onduidelijk waar en wanneer het stuk precies plaatsvindt. Wachten op Godot is een voorbeeld van het [[absurd toneel]]. Bij absurd toneel gebeuren allerlei dingen zonder dat logisch is. <br />
<br />
==Personages==<br />
In het toneelstuk komen vijf personages voor:<br />
* Vladimir<br />
* Estragon<br />
* Pozzo<br />
* Lucky<br />
* Een naamloos jongetje<br />
<br />
==Samenvatting==<br />
{{Verhaal}}<br />
===Akte 1===<br />
[[File:En_attendant_Godot,_Festival_d'Avignon,_1978.jpeg|left|300px|thumb|Pozzo en Lucky komen het toneel op.]]<br />
Estragon en Vladimir staan te wachten onder een kale boom. Estragon heeft problemen; hij slaapt namelijk in een goot en wordt geslagen. Ook heeft hij moeite met zijn schoenen uit te doen, aangezien deze te klein zijn. Vladimir besluit de tijd te dooien door het Bijbelse verhaal van de goede en slechte crimineel te vertellen. Estragon luistert hier niet echt naar. Uiteindelijk maakt Vladimir bekend dat ze staan te wachten op een man genaamd Godot. Ze weten echter niet of Godot komt en of ze op de goede plaats staan. <br />
<br />
Na een tijdje komt een man aan. Dit is de reiziger Pozzo en zijn slaaf Lucky. Pozzo zorgt erg slecht voor Lucky. Zo moet Lucky zijn bagage de gehele tijd vasthouden, terwijl Pozzo gaat eten. Vladimir en Estragon spreken hier schande van, maar kunnen dit niet uitdrukken. Ze proberen te praten met Lucky, maar Lucky kan dit niet. Pozzo vertelt dat Lucky vroeger heel goed kon "denken", maar nu niet meer. Vladimir en Estragon vragen Pozzo of Lucky kan denken. Hij geeft Lucky een bevel en Lucky begint een verwarrende speech te geven. Uiteindelijk stoot Estragon de hoed van Lucky's hoofd, waardoor hij stopt met denken. <br />
<br />
Pozzo en Lucky besluiten te vertrekken als de avond valt. Kort hierna komt er een jongetje aan. Hij is een boodschapper van Godot en vertelt dat Godot morgen komt. Vladimir en Estragon vertellen te zullen vertrekken, maar blijven wachten op het toneel.<br />
<br />
===Akte 2===<br />
[[File:WaitingForGodot.jpg|right|300px|thumb|Estragon en Vladimir proberen de tijd te dooien door oefeningen te doen.]]<br />
De volgende dag staan Vladimir en Estragon nog steeds te wachten onder de boom. Aan boom is een blad verschenen. Vladimir vat dit op als een teken dat Godot komt. Na een tijdje komen Lucky en Pozzo er opnieuw aan. Vladimir herkent hen als enige, aangezien Estragon zijn herinneringen vergeten is. Ook herkent Pozzo de twee niet meer. Pozzo is tijdens de nacht blind geworden, waardoor hij hij afhankelijk van Lucky is. Vladimir vraagt Pozzo om zich te herinneren, maar Pozzo voelt zich beledigd. Hierna vertrekken Pozzo en Lucky opnieuw. <br />
<br />
Vervolgens komt opnieuw een jongetje het toneel op. Hij vertelt dat Godot helaas niet kon komen, maar morgen hen zeker zal bezoeken. Vladimir is woedend, aangezien het jongetje hen ook niet kan herinneren. Nadat het jongetje vertrokken is, blijven Vladimir en Estragon wachten. Ze denken erover na om [[zelfmoord]] te plegen, maar hebben geen touw. Ze besluiten de volgende dag weer terug te keren naar boom om te wachten op Godot. <br />
<br />
==Over het stuk==<br />
===Wie is Godot?===<br />
Hoewel het toneelstuk ''Wachten op Godot'' heet, komt er geen personage met de naam Godot voor. Godot wordt wel genoemd en uit de gesprekken weten we dat het een man met een witte baard is. Het is onduidelijk wie Godot is en of Vladimir en Estragon hem al eerder ontmoet hebben. Ook is onduidelijk waarom de twee man Godot ontmoeten. Toch Godot als een zeer machtige man voorgesteld die de problemen van Estragon en Vladimir kan oplossen. Hij zegt iedere keer zijn afspraak af, waardoor je zou denken dat hij het erg druk zou hebben. Het jongetje vertelt aan het einde echter dat Godot de hele dag niets zit te doen. <br />
<br />
Vaak wordt het personage Godot als [[woordspeling]] op ''God'' gezien. Vladimir kijkt het meest uit naar de komst van Godot en is ook erg met religie bezig. Estragon kan het veel minder boeien. Anderen denken juist dat Godot een absurd en betekenisloos figuur is. Dit laatste argument werd bevestigd door Samuel Beckett. Zij zei dat hij het personage "God" en niet "Godot" had genoemd als hij "God" had bedoeld. Daarnaast is Godot in het Frans geen woordspeling op God (''Dieu''). Desondanks wordt Godot door veel mensen als God gezien, mede doordat Godot de twee wachtenden uit hun lijden kan verlossen. Een andere theorie is dat Pozzo Godot is. Wanneer Pozzo zich voorstelt, denkt Estragon namelijk dat hij Godot is. Het is mogelijk dat ze de naam verkeerd gehoord hebben. <br />
<br />
In het Engels is "waiting for Godot" ook een zegswijze geworden. Je gebruikt het als je op iemand staat te wachten die nooit aankomt.<br />
<br />
===Plaats en tijd===<br />
Wachten op Godot vindt plaats op een onbestemde plaats en in een onbestemde tijd. De plaats van het toneelstuk is erg simpel; een boom bij een weg. Godot had namelijk tegen Vladimir en Estragon gezegd dat hij hen hier kwam opwachten. Toch twijfelt Estragon twijfelt echter of ze wel onder de juiste boom staan. Vladimir verzekert hen dat het de juiste plek is, aangezien er geen andere bomen in de buurt zijn. Uit latere gesprekken blijkt dat ze op een vlakte staan. Het is onduidelijk waar deze vlakte precies is. In het toneelstuk betaalt men met franken, waardoor het in een Franstalig land plaatsvindt. Toch gebruiken Estragon en Vladimir woorden die in het Ierse dialect van het Engels voorkomen. <br />
<br />
Het is al helemaal onduidelijk wanneer het toneelstuk plaatsvindt. Iedere scène duurt ongeveer één dag. Het begint in de ochtend als Vladimir en Estragon aankomen bij de boom en eindigt in de avond met de boodschap dat Godot de volgende dag komt. <br />
<br />
===Genre en stijl===<br />
Wachten op Godot kan gezien worden als [[tragikomedie]]. Het combineert [[humor]] met serieuze onderwerpen, zoals de dood, religie en de vraag van het bestaan. Het stuk wordt daarom ook wel als [[existentialisme|existentialistisch]] gezien. Het existentialisme is een [[filosofie|filosofische]] stroming. [[Friedrich Nietzsche]], [[Jean-Paul Sartre]], [[Simone de Beauvoir]], [[Albert Camus]] en [[Søren Kierkegaard]] waren vertegenwoordigers van deze stroming. Binnen het existentialisme spelen "het absurde" en het bestaan van god een belangrijke vraag. Zo schreef Nietzsche dat god dood was en door de mens vermoord werd. Hiermee bedoelde hij dat god een verouderd idee was. Het existentialisme had grote invloed op het [[absurd toneel]], waar dit toneelstuk een voorbeeld van is.<br />
<br />
Het toneelstuk bestaat voornamelijk uit [[dialoog|dialogen]] en weinig actie. Deze dialogen bestaan uit korte en simpele zinnen die nergens over lijken te gaan. Ook wordt er snel van onderwerp gewisseld. Serieuze onderwerpen worden snel afgewisseld door simpele gesprekken en mededelingen. Ook ontbreekt de [[logica]] in veel gesprekken. Een goed voorbeeld hiervan is Lucky's [[monoloog]], waarin hij verwijst naar allerlei wetenschappers, denkers, teksten en uiteindelijk zelfs [[tennis]].<br />
<br />
==Bronnen==<br />
* {{Engels}} Beckett, Samuel. "Waiting for Godot" uit "The Northon Anthology of English Literature" (deel 2). <br />
* {{Engels}} Durán, Richard (april 2009). [https://www.jstor.org/stable/25613747 "''En attendant Godot'' or 'le suicide philosophique': Beckett's Play from the Perspective of Camus's ''Le Mythe de Sisyphe''".] ''The French Review''. Vol. 82, No. 5. Bladzijde 982-993. Gelezen op 16 maart 2024.<br />
* {{Engels}} Onbekend (onbekend). [https://www.kennedy-center.org/education/resources-for-educators/classroom-resources/media-and-interactives/media/theater/samuel-beckett--waiting-for-godot/ "Samuel Beckett + Waiting for Godot: The Curtain Rises on a World Out of “Harmony”".] ''The Kennedy Center''. Gelezen op 16 maart 2024. <br />
* {{Engels}} Smith, Stephani Pofahl (april 1974). [https://www.jstor.org/stable/387390 "Between Pozzo and Godot: Existence as Dilemma".] ''The French Review''. Gelezen op 16 mart 2024. <br />
<br />
[[Categorie:Iers toneelstuk]]<br />
[[Categorie:Frans toneelstuk]]</div>Mike1023https://wikikids.nl/index.php?title=Wachten_op_Godot&diff=847780Wachten op Godot2024-03-16T21:40:06Z<p>Mike1023: /* Wie is Godot? */</p>
<hr />
<div>{{Infobox theaterstuk<br />
| titel = Wachten op Godot<br />
| afbeelding = En_attendant_Godot.png<br />
| ander formaat = <br />
| alternatieve titel = En attendant Godot (Frans) <br> Waiting for Godot (Engels)<br />
| schrijver = [[Samuel Beckett]]<br />
| taal = [[Frans]]<br />
| land = {{IE}}<br />
| genre = [[Absurd toneel]]<br />
| datum = 5 januari 1953<br />
| akte = 2<br />
| isbn =<br />
| uitgever =<br />
| bijzonderheden =<br />
| tekst =<br />
}}<br />
'''Wachten op Godot''' ([[Frans]]: ''En attendant Godot''; [[Engels]]: ''Waiting for Godot'') is een van de bekendste toneelstukken van [[Samuel Beckett]]. Net als zijn andere toneelstukken, schreef Beckett Wachten op Godot in het Frans. Hij schreef het stuk in 1952. Op 5 januari 1953 werd het voor het eerst opgevoerd in [[Parijs]]. Eén jaar later vertaalde Beckett het toneelstuk naar het Engels. <br />
<br />
In het toneelstuk is [[wachten]] een belangrijk thema. Twee zwervers, Vladimir en Estragon, wachten op een persoon genaamd Godot. Terwijl ze wachten ontmoeten Pozzo en zijn knecht Lucky. Het is onduidelijk wie deze Godot is. Sommige mensen denken dat Godot een [[woordspeling]] is op [[God]]. Ook is het onduidelijk waar en wanneer het stuk precies plaatsvindt. Wachten op Godot is een voorbeeld van het [[absurd toneel]]. Bij absurd toneel gebeuren allerlei dingen zonder dat logisch is. <br />
<br />
==Personages==<br />
In het toneelstuk komen vijf personages voor:<br />
* Vladimir<br />
* Estragon<br />
* Pozzo<br />
* Lucky<br />
* Een naamloos jongetje<br />
<br />
==Samenvatting==<br />
{{Verhaal}}<br />
===Akte 1===<br />
[[File:En_attendant_Godot,_Festival_d'Avignon,_1978.jpeg|left|300px|thumb|Pozzo en Lucky komen het toneel op.]]<br />
Estragon en Vladimir staan te wachten onder een kale boom. Estragon heeft problemen; hij slaapt namelijk in een goot en wordt geslagen. Ook heeft hij moeite met zijn schoenen uit te doen, aangezien deze te klein zijn. Vladimir besluit de tijd te dooien door het Bijbelse verhaal van de goede en slechte crimineel te vertellen. Estragon luistert hier niet echt naar. Uiteindelijk maakt Vladimir bekend dat ze staan te wachten op een man genaamd Godot. Ze weten echter niet of Godot komt en of ze op de goede plaats staan. <br />
<br />
Na een tijdje komt een man aan. Dit is de reiziger Pozzo en zijn slaaf Lucky. Pozzo zorgt erg slecht voor Lucky. Zo moet Lucky zijn bagage de gehele tijd vasthouden, terwijl Pozzo gaat eten. Vladimir en Estragon spreken hier schande van, maar kunnen dit niet uitdrukken. Ze proberen te praten met Lucky, maar Lucky kan dit niet. Pozzo vertelt dat Lucky vroeger heel goed kon "denken", maar nu niet meer. Vladimir en Estragon vragen Pozzo of Lucky kan denken. Hij geeft Lucky een bevel en Lucky begint een verwarrende speech te geven. Uiteindelijk stoot Estragon de hoed van Lucky's hoofd, waardoor hij stopt met denken. <br />
<br />
Pozzo en Lucky besluiten te vertrekken als de avond valt. Kort hierna komt er een jongetje aan. Hij is een boodschapper van Godot en vertelt dat Godot morgen komt. Vladimir en Estragon vertellen te zullen vertrekken, maar blijven wachten op het toneel.<br />
<br />
===Akte 2===<br />
[[File:WaitingForGodot.jpg|right|300px|thumb|Estragon en Vladimir proberen de tijd te dooien door oefeningen te doen.]]<br />
De volgende dag staan Vladimir en Estragon nog steeds te wachten onder de boom. Aan boom is een blad verschenen. Vladimir vat dit op als een teken dat Godot komt. Na een tijdje komen Lucky en Pozzo er opnieuw aan. Vladimir herkent hen als enige, aangezien Estragon zijn herinneringen vergeten is. Ook herkent Pozzo de twee niet meer. Pozzo is tijdens de nacht blind geworden, waardoor hij hij afhankelijk van Lucky is. Vladimir vraagt Pozzo om zich te herinneren, maar Pozzo voelt zich beledigd. Hierna vertrekken Pozzo en Lucky opnieuw. <br />
<br />
Vervolgens komt opnieuw een jongetje het toneel op. Hij vertelt dat Godot helaas niet kon komen, maar morgen hen zeker zal bezoeken. Vladimir is woedend, aangezien het jongetje hen ook niet kan herinneren. Nadat het jongetje vertrokken is, blijven Vladimir en Estragon wachten. Ze denken erover na om [[zelfmoord]] te plegen, maar hebben geen touw. Ze besluiten de volgende dag weer terug te keren naar boom om te wachten op Godot. <br />
<br />
==Over het stuk==<br />
===Wie is Godot?===<br />
Hoewel het toneelstuk ''Wachten op Godot'' heet, komt er geen personage met de naam Godot voor. Godot wordt wel genoemd en uit de gesprekken weten we dat het een man met een witte baard is. Het is onduidelijk wie Godot is en of Vladimir en Estragon hem al eerder ontmoet hebben. Ook is onduidelijk waarom de twee man Godot ontmoeten. Toch Godot als een zeer machtige man voorgesteld die de problemen van Estragon en Vladimir kan oplossen. Hij zegt iedere keer zijn afspraak af, waardoor je zou denken dat hij het erg druk zou hebben. Het jongetje vertelt aan het einde echter dat Godot de hele dag niets zit te doen. <br />
<br />
Vaak wordt het personage Godot als [[woordspeling]] op ''God'' gezien. Vladimir kijkt het meest uit naar de komst van Godot en is ook erg met religie bezig. Estragon kan het veel minder boeien. Anderen denken juist dat Godot een absurd en betekenisloos figuur is. Dit laatste argument werd bevestigd door Samuel Beckett. Zij zei dat hij het personage "God" en niet "Godot" had genoemd als hij "God" had bedoeld. Daarnaast is Godot in het Frans geen woordspeling op God (''Dieu''). Desondanks wordt Godot door veel mensen als God gezien, mede doordat Godot de twee wachtenden uit hun lijden kan verlossen. Een andere theorie is dat Pozzo Godot is. Wanneer Pozzo zich voorstelt, denkt Estragon namelijk dat hij Godot is. Het is mogelijk dat ze de naam verkeerd gehoord hebben. <br />
<br />
In het Engels is "waiting for Godot" ook een zegswijze geworden. Je gebruikt het als je op iemand staat te wachten die nooit aankomt.<br />
<br />
===Plaats en tijd===<br />
Wachten op Godot vindt plaats op een onbestemde plaats en in een onbestemde tijd. De plaats van het toneelstuk is erg simpel; een boom bij een weg. Godot had namelijk tegen Vladimir en Estragon gezegd dat hij hen hier kwam opwachten. Toch twijfelt Estragon twijfelt echter of ze wel onder de juiste boom staan. Vladimir verzekert hen dat het de juiste plek is, aangezien er geen andere bomen in de buurt zijn. Uit latere gesprekken blijkt dat ze op een vlakte staan. Het is onduidelijk waar deze vlakte precies is. In het toneelstuk betaalt men met franken, waardoor het in een Franstalig land plaatsvindt. Toch gebruiken Estragon en Vladimir woorden die in het Ierse dialect van het Engels voorkomen. <br />
<br />
Het is al helemaal onduidelijk wanneer het toneelstuk plaatsvindt. Iedere scène duurt ongeveer één dag. Het begint in de ochtend als Vladimir en Estragon aankomen bij de boom en eindigt in de avond met de boodschap dat Godot de volgende dag komt. <br />
<br />
===Genre en stijl===<br />
Wachten op Godot kan gezien worden als [[tragikomedie]]. Het combineert [[humor]] met serieuze onderwerpen, zoals de dood, religie en de vraag van het bestaan. Het stuk wordt daarom ook wel als [[existentialisme|existentialistisch]] gezien. Het existentialisme is een [[filosofie|filosofische]] stroming. [[Friedrich Nietzsche]], [[Jean-Paul Sartre]], [[Simone de Beauvoir]], [[Albert Camus]] en [[Søren Kierkegaard]] waren vertegenwoordigers van deze stroming. Binnen het existentialisme spelen "het absurde" en het bestaan van god een belangrijke vraag. Zo schreef Nietzsche dat god dood was en door de mens vermoord werd. Hiermee bedoelde hij dat god een verouderd idee was. Het existentialisme had grote invloed op het [[absurd toneel]], waar dit toneelstuk een voorbeeld van is.<br />
<br />
Het toneelstuk bestaat voornamelijk uit [[dialoog|dialogen]] en weinig actie. Deze dialogen bestaan uit korte en simpele zinnen die nergens over lijken te gaan. Ook wordt er snel van onderwerp gewisseld. Serieuze onderwerpen worden snel afgewisseld door simpele gesprekken en mededelingen. Ook ontbreekt de [[logica]] in veel gesprekken. Een goed voorbeeld hiervan is Lucky's [[monoloog]], waarin hij verwijst naar allerlei wetenschappers, denkers, teksten en uiteindelijk zelfs [[tennis]].<br />
<br />
==Bronnen==<br />
* {{Engels}} Beckett, Samuel. "Waiting for Godot" uit "The Northon Anthology of English Literature" (deel 2). <br />
* {{Engels}} Durán, Richard (april 2009). [https://www.jstor.org/stable/25613747 "''En attendant Godot'' or 'le suicide philosophique': Beckett's Play from the Perspective of Camus's ''Le Mythe de Sisyphe''".] ''The French Review''. Vol. 82, No. 5. Bladzijde 982-993. Gelezen op 16 maart 2024.<br />
* {{Engels}} Onbekend (onbekend). [https://www.kennedy-center.org/education/resources-for-educators/classroom-resources/media-and-interactives/media/theater/samuel-beckett--waiting-for-godot/ "Samuel Beckett + Waiting for Godot: The Curtain Rises on a World Out of “Harmony”".] ''The Kennedy Center''. Gelezen op 16 maart 2024. <br />
<br />
[[Categorie:Iers toneelstuk]]<br />
[[Categorie:Frans toneelstuk]]</div>Mike1023https://wikikids.nl/index.php?title=Wachten_op_Godot&diff=847779Wachten op Godot2024-03-16T21:27:29Z<p>Mike1023: /* Over het stuk */ Je zal maar auditie doen voor de rol van "Godot".</p>
<hr />
<div>{{Infobox theaterstuk<br />
| titel = Wachten op Godot<br />
| afbeelding = En_attendant_Godot.png<br />
| ander formaat = <br />
| alternatieve titel = En attendant Godot (Frans) <br> Waiting for Godot (Engels)<br />
| schrijver = [[Samuel Beckett]]<br />
| taal = [[Frans]]<br />
| land = {{IE}}<br />
| genre = [[Absurd toneel]]<br />
| datum = 5 januari 1953<br />
| akte = 2<br />
| isbn =<br />
| uitgever =<br />
| bijzonderheden =<br />
| tekst =<br />
}}<br />
'''Wachten op Godot''' ([[Frans]]: ''En attendant Godot''; [[Engels]]: ''Waiting for Godot'') is een van de bekendste toneelstukken van [[Samuel Beckett]]. Net als zijn andere toneelstukken, schreef Beckett Wachten op Godot in het Frans. Hij schreef het stuk in 1952. Op 5 januari 1953 werd het voor het eerst opgevoerd in [[Parijs]]. Eén jaar later vertaalde Beckett het toneelstuk naar het Engels. <br />
<br />
In het toneelstuk is [[wachten]] een belangrijk thema. Twee zwervers, Vladimir en Estragon, wachten op een persoon genaamd Godot. Terwijl ze wachten ontmoeten Pozzo en zijn knecht Lucky. Het is onduidelijk wie deze Godot is. Sommige mensen denken dat Godot een [[woordspeling]] is op [[God]]. Ook is het onduidelijk waar en wanneer het stuk precies plaatsvindt. Wachten op Godot is een voorbeeld van het [[absurd toneel]]. Bij absurd toneel gebeuren allerlei dingen zonder dat logisch is. <br />
<br />
==Personages==<br />
In het toneelstuk komen vijf personages voor:<br />
* Vladimir<br />
* Estragon<br />
* Pozzo<br />
* Lucky<br />
* Een naamloos jongetje<br />
<br />
==Samenvatting==<br />
{{Verhaal}}<br />
===Akte 1===<br />
[[File:En_attendant_Godot,_Festival_d'Avignon,_1978.jpeg|left|300px|thumb|Pozzo en Lucky komen het toneel op.]]<br />
Estragon en Vladimir staan te wachten onder een kale boom. Estragon heeft problemen; hij slaapt namelijk in een goot en wordt geslagen. Ook heeft hij moeite met zijn schoenen uit te doen, aangezien deze te klein zijn. Vladimir besluit de tijd te dooien door het Bijbelse verhaal van de goede en slechte crimineel te vertellen. Estragon luistert hier niet echt naar. Uiteindelijk maakt Vladimir bekend dat ze staan te wachten op een man genaamd Godot. Ze weten echter niet of Godot komt en of ze op de goede plaats staan. <br />
<br />
Na een tijdje komt een man aan. Dit is de reiziger Pozzo en zijn slaaf Lucky. Pozzo zorgt erg slecht voor Lucky. Zo moet Lucky zijn bagage de gehele tijd vasthouden, terwijl Pozzo gaat eten. Vladimir en Estragon spreken hier schande van, maar kunnen dit niet uitdrukken. Ze proberen te praten met Lucky, maar Lucky kan dit niet. Pozzo vertelt dat Lucky vroeger heel goed kon "denken", maar nu niet meer. Vladimir en Estragon vragen Pozzo of Lucky kan denken. Hij geeft Lucky een bevel en Lucky begint een verwarrende speech te geven. Uiteindelijk stoot Estragon de hoed van Lucky's hoofd, waardoor hij stopt met denken. <br />
<br />
Pozzo en Lucky besluiten te vertrekken als de avond valt. Kort hierna komt er een jongetje aan. Hij is een boodschapper van Godot en vertelt dat Godot morgen komt. Vladimir en Estragon vertellen te zullen vertrekken, maar blijven wachten op het toneel.<br />
<br />
===Akte 2===<br />
[[File:WaitingForGodot.jpg|right|300px|thumb|Estragon en Vladimir proberen de tijd te dooien door oefeningen te doen.]]<br />
De volgende dag staan Vladimir en Estragon nog steeds te wachten onder de boom. Aan boom is een blad verschenen. Vladimir vat dit op als een teken dat Godot komt. Na een tijdje komen Lucky en Pozzo er opnieuw aan. Vladimir herkent hen als enige, aangezien Estragon zijn herinneringen vergeten is. Ook herkent Pozzo de twee niet meer. Pozzo is tijdens de nacht blind geworden, waardoor hij hij afhankelijk van Lucky is. Vladimir vraagt Pozzo om zich te herinneren, maar Pozzo voelt zich beledigd. Hierna vertrekken Pozzo en Lucky opnieuw. <br />
<br />
Vervolgens komt opnieuw een jongetje het toneel op. Hij vertelt dat Godot helaas niet kon komen, maar morgen hen zeker zal bezoeken. Vladimir is woedend, aangezien het jongetje hen ook niet kan herinneren. Nadat het jongetje vertrokken is, blijven Vladimir en Estragon wachten. Ze denken erover na om [[zelfmoord]] te plegen, maar hebben geen touw. Ze besluiten de volgende dag weer terug te keren naar boom om te wachten op Godot. <br />
<br />
==Over het stuk==<br />
===Wie is Godot?===<br />
Hoewel het toneelstuk ''Wachten op Godot'' heet, komt er geen personage met de naam Godot voor. Godot wordt wel genoemd en uit de gesprekken weten we dat het een man met een witte baard is. Het is onduidelijk wie Godot is en of Vladimir en Estragon hem al eerder ontmoet hebben. Ook is onduidelijk waarom de twee man Godot ontmoeten. Toch Godot als een zeer machtige man voorgesteld die de problemen van Estragon en Vladimir kan oplossen. Hij zegt iedere keer zijn afspraak af, waardoor je zou denken dat hij het erg druk zou hebben. Het jongetje vertelt aan het einde echter dat Godot de hele dag niets zit te doen. <br />
<br />
Vaak wordt het personage Godot als [[woordspeling]] op ''God'' gezien. Vladimir kijkt het meest uit naar de komst van Godot en is ook erg met religie bezig. Estragon kan het veel minder boeien. Anderen denken juist dat Godot een absurd en betekenisloos figuur is. Dit laatste argument werd bevestigd door Samuel Beckett. Zij zei dat hij het personage "God" en niet "Godot" had genoemd als hij "God" had bedoeld. Daarnaast is Godot in het Frans geen woordspeling op God (''Dieu''). Desondanks wordt Godot door veel mensen als God gezien, mede doordat Godot de twee wachtenden uit hun lijden kan verlossen. <br />
<br />
In het Engels is "waiting for Godot" ook een zegswijze geworden. Je gebruikt het als je op iemand staat te wachten die nooit aankomt. <br />
<br />
===Plaats en tijd===<br />
Wachten op Godot vindt plaats op een onbestemde plaats en in een onbestemde tijd. De plaats van het toneelstuk is erg simpel; een boom bij een weg. Godot had namelijk tegen Vladimir en Estragon gezegd dat hij hen hier kwam opwachten. Toch twijfelt Estragon twijfelt echter of ze wel onder de juiste boom staan. Vladimir verzekert hen dat het de juiste plek is, aangezien er geen andere bomen in de buurt zijn. Uit latere gesprekken blijkt dat ze op een vlakte staan. Het is onduidelijk waar deze vlakte precies is. In het toneelstuk betaalt men met franken, waardoor het in een Franstalig land plaatsvindt. Toch gebruiken Estragon en Vladimir woorden die in het Ierse dialect van het Engels voorkomen. <br />
<br />
Het is al helemaal onduidelijk wanneer het toneelstuk plaatsvindt. Iedere scène duurt ongeveer één dag. Het begint in de ochtend als Vladimir en Estragon aankomen bij de boom en eindigt in de avond met de boodschap dat Godot de volgende dag komt. <br />
<br />
===Genre en stijl===<br />
Wachten op Godot kan gezien worden als [[tragikomedie]]. Het combineert [[humor]] met serieuze onderwerpen, zoals de dood, religie en de vraag van het bestaan. Het stuk wordt daarom ook wel als [[existentialisme|existentialistisch]] gezien. Het existentialisme is een [[filosofie|filosofische]] stroming. [[Friedrich Nietzsche]], [[Jean-Paul Sartre]], [[Simone de Beauvoir]], [[Albert Camus]] en [[Søren Kierkegaard]] waren vertegenwoordigers van deze stroming. Binnen het existentialisme spelen "het absurde" en het bestaan van god een belangrijke vraag. Zo schreef Nietzsche dat god dood was en door de mens vermoord werd. Hiermee bedoelde hij dat god een verouderd idee was. Het existentialisme had grote invloed op het [[absurd toneel]], waar dit toneelstuk een voorbeeld van is.<br />
<br />
Het toneelstuk bestaat voornamelijk uit [[dialoog|dialogen]] en weinig actie. Deze dialogen bestaan uit korte en simpele zinnen die nergens over lijken te gaan. Ook wordt er snel van onderwerp gewisseld. Serieuze onderwerpen worden snel afgewisseld door simpele gesprekken en mededelingen. Ook ontbreekt de [[logica]] in veel gesprekken. Een goed voorbeeld hiervan is Lucky's [[monoloog]], waarin hij verwijst naar allerlei wetenschappers, denkers, teksten en uiteindelijk zelfs [[tennis]].<br />
<br />
==Bronnen==<br />
* {{Engels}} Beckett, Samuel. "Waiting for Godot" uit "The Northon Anthology of English Literature" (deel 2). <br />
* {{Engels}} Durán, Richard (april 2009). [https://www.jstor.org/stable/25613747 "''En attendant Godot'' or 'le suicide philosophique': Beckett's Play from the Perspective of Camus's ''Le Mythe de Sisyphe''".] ''The French Review''. Vol. 82, No. 5. Bladzijde 982-993. Gelezen op 16 maart 2024.<br />
* {{Engels}} Onbekend (onbekend). [https://www.kennedy-center.org/education/resources-for-educators/classroom-resources/media-and-interactives/media/theater/samuel-beckett--waiting-for-godot/ "Samuel Beckett + Waiting for Godot: The Curtain Rises on a World Out of “Harmony”".] ''The Kennedy Center''. Gelezen op 16 maart 2024. <br />
<br />
[[Categorie:Iers toneelstuk]]<br />
[[Categorie:Frans toneelstuk]]</div>Mike1023https://wikikids.nl/index.php?title=Wachten_op_Godot&diff=847760Wachten op Godot2024-03-16T14:00:03Z<p>Mike1023: </p>
<hr />
<div>{{Infobox theaterstuk<br />
| titel = Wachten op Godot<br />
| afbeelding = En_attendant_Godot.png<br />
| ander formaat = <br />
| alternatieve titel = En attendant Godot (Frans) <br> Waiting for Godot (Engels)<br />
| schrijver = [[Samuel Beckett]]<br />
| taal = [[Frans]]<br />
| land = {{IE}}<br />
| genre = [[Absurd toneel]]<br />
| datum = 5 januari 1953<br />
| akte = 2<br />
| isbn =<br />
| uitgever =<br />
| bijzonderheden =<br />
| tekst =<br />
}}<br />
'''Wachten op Godot''' ([[Frans]]: ''En attendant Godot''; [[Engels]]: ''Waiting for Godot'') is een van de bekendste toneelstukken van [[Samuel Beckett]]. Net als zijn andere toneelstukken, schreef Beckett Wachten op Godot in het Frans. Hij schreef het stuk in 1952. Op 5 januari 1953 werd het voor het eerst opgevoerd in [[Parijs]]. Eén jaar later vertaalde Beckett het toneelstuk naar het Engels. <br />
<br />
In het toneelstuk is [[wachten]] een belangrijk thema. Twee zwervers, Vladimir en Estragon, wachten op een persoon genaamd Godot. Terwijl ze wachten ontmoeten Pozzo en zijn knecht Lucky. Het is onduidelijk wie deze Godot is. Sommige mensen denken dat Godot een [[woordspeling]] is op [[God]]. Ook is het onduidelijk waar en wanneer het stuk precies plaatsvindt. Wachten op Godot is een voorbeeld van het [[absurd toneel]]. Bij absurd toneel gebeuren allerlei dingen zonder dat logisch is. <br />
<br />
==Personages==<br />
In het toneelstuk komen vijf personages voor:<br />
* Vladimir<br />
* Estragon<br />
* Pozzo<br />
* Lucky<br />
* Een naamloos jongetje<br />
<br />
==Samenvatting==<br />
{{Verhaal}}<br />
===Akte 1===<br />
[[File:En_attendant_Godot,_Festival_d'Avignon,_1978.jpeg|left|300px|thumb|Pozzo en Lucky komen het toneel op.]]<br />
Estragon en Vladimir staan te wachten onder een kale boom. Estragon heeft problemen; hij slaapt namelijk in een goot en wordt geslagen. Ook heeft hij moeite met zijn schoenen uit te doen, aangezien deze te klein zijn. Vladimir besluit de tijd te dooien door het Bijbelse verhaal van de goede en slechte crimineel te vertellen. Estragon luistert hier niet echt naar. Uiteindelijk maakt Vladimir bekend dat ze staan te wachten op een man genaamd Godot. Ze weten echter niet of Godot komt en of ze op de goede plaats staan. <br />
<br />
Na een tijdje komt een man aan. Dit is de reiziger Pozzo en zijn slaaf Lucky. Pozzo zorgt erg slecht voor Lucky. Zo moet Lucky zijn bagage de gehele tijd vasthouden, terwijl Pozzo gaat eten. Vladimir en Estragon spreken hier schande van, maar kunnen dit niet uitdrukken. Ze proberen te praten met Lucky, maar Lucky kan dit niet. Pozzo vertelt dat Lucky vroeger heel goed kon "denken", maar nu niet meer. Vladimir en Estragon vragen Pozzo of Lucky kan denken. Hij geeft Lucky een bevel en Lucky begint een verwarrende speech te geven. Uiteindelijk stoot Estragon de hoed van Lucky's hoofd, waardoor hij stopt met denken. <br />
<br />
Pozzo en Lucky besluiten te vertrekken als de avond valt. Kort hierna komt er een jongetje aan. Hij is een boodschapper van Godot en vertelt dat Godot morgen komt. Vladimir en Estragon vertellen te zullen vertrekken, maar blijven wachten op het toneel.<br />
<br />
===Akte 2===<br />
[[File:WaitingForGodot.jpg|right|300px|thumb|Estragon en Vladimir proberen de tijd te dooien door oefeningen te doen.]]<br />
De volgende dag staan Vladimir en Estragon nog steeds te wachten onder de boom. Aan boom is een blad verschenen. Vladimir vat dit op als een teken dat Godot komt. Na een tijdje komen Lucky en Pozzo er opnieuw aan. Vladimir herkent hen als enige, aangezien Estragon zijn herinneringen vergeten is. Ook herkent Pozzo de twee niet meer. Pozzo is tijdens de nacht blind geworden, waardoor hij hij afhankelijk van Lucky is. Vladimir vraagt Pozzo om zich te herinneren, maar Pozzo voelt zich beledigd. Hierna vertrekken Pozzo en Lucky opnieuw. <br />
<br />
Vervolgens komt opnieuw een jongetje het toneel op. Hij vertelt dat Godot helaas niet kon komen, maar morgen hen zeker zal bezoeken. Vladimir is woedend, aangezien het jongetje hen ook niet kan herinneren. Nadat het jongetje vertrokken is, blijven Vladimir en Estragon wachten. Ze denken erover na om [[zelfmoord]] te plegen, maar hebben geen touw. Ze besluiten de volgende dag weer terug te keren naar boom om te wachten op Godot. <br />
<br />
==Over het stuk==<br />
===Plaats en tijd===<br />
Wachten op Godot vindt plaats op een onbestemde plaats en in een onbestemde tijd. De plaats van het toneelstuk is erg simpel; een boom bij een weg. Godot had namelijk tegen Vladimir en Estragon gezegd dat hij hen hier kwam opwachten. Toch twijfelt Estragon twijfelt echter of ze wel onder de juiste boom staan. Vladimir verzekert hen dat het de juiste plek is, aangezien er geen andere bomen in de buurt zijn. Uit latere gesprekken blijkt dat ze op een vlakte staan. Het is onduidelijk waar deze vlakte precies is. In het toneelstuk betaalt men met franken, waardoor het in een Franstalig land plaatsvindt. Toch gebruiken Estragon en Vladimir woorden die in het Ierse dialect van het Engels voorkomen. <br />
<br />
Het is al helemaal onduidelijk wanneer het toneelstuk plaatsvindt. Iedere scène duurt ongeveer één dag. Het begint in de ochtend als Vladimir en Estragon aankomen bij de boom en eindigt in de avond met de boodschap dat Godot de volgende dag komt. <br />
<br />
===Genre en stijl===<br />
Wachten op Godot kan gezien worden als [[tragikomedie]]. Het combineert [[humor]] met serieuze onderwerpen, zoals de dood, religie en de vraag van het bestaan. Het stuk wordt daarom ook wel als [[existentialisme|existentialistisch]] gezien. Het existentialisme is een [[filosofie|filosofische]] stroming. [[Friedrich Nietzsche]], [[Jean-Paul Sartre]], [[Simone de Beauvoir]], [[Albert Camus]] en [[Søren Kierkegaard]] waren vertegenwoordigers van deze stroming. Binnen het existentialisme spelen "het absurde" en het bestaan van god een belangrijke vraag. Zo schreef Nietzsche dat god dood was en door de mens vermoord werd. Hiermee bedoelde hij dat god een verouderd idee was. Het existentialisme had grote invloed op het [[absurd toneel]], waar dit toneelstuk een voorbeeld van is.<br />
<br />
Het toneelstuk bestaat voornamelijk uit [[dialoog|dialogen]] en weinig actie. Deze dialogen bestaan uit korte en simpele zinnen die nergens over lijken te gaan. Ook wordt er snel van onderwerp gewisseld. Serieuze onderwerpen worden snel afgewisseld door simpele gesprekken en mededelingen. Ook ontbreekt de [[logica]] in veel gesprekken. Een goed voorbeeld hiervan is Lucky's [[monoloog]], waarin hij verwijst naar allerlei wetenschappers, denkers, teksten en uiteindelijk zelfs [[tennis]]. <br />
<br />
==Bronnen==<br />
* {{Engels}} Beckett, Samuel. "Waiting for Godot" uit "The Northon Anthology of English Literature" (deel 2). <br />
* {{Engels}} Durán, Richard (april 2009). [https://www.jstor.org/stable/25613747 "''En attendant Godot'' or 'le suicide philosophique': Beckett's Play from the Perspective of Camus's ''Le Mythe de Sisyphe''".] ''The French Review''. Vol. 82, No. 5. Bladzijde 982-993. Gelezen op 16 maart 2024.<br />
* {{Engels}} Onbekend (onbekend). [https://www.kennedy-center.org/education/resources-for-educators/classroom-resources/media-and-interactives/media/theater/samuel-beckett--waiting-for-godot/ "Samuel Beckett + Waiting for Godot: The Curtain Rises on a World Out of “Harmony”".] ''The Kennedy Center''. Gelezen op 16 maart 2024. <br />
<br />
[[Categorie:Iers toneelstuk]]<br />
[[Categorie:Frans toneelstuk]]</div>Mike1023https://wikikids.nl/index.php?title=Wachten_op_Godot&diff=847746Wachten op Godot2024-03-16T13:29:45Z<p>Mike1023: /* Samenvatting */</p>
<hr />
<div>{{Infobox theaterstuk<br />
| titel = Wachten op Godot<br />
| afbeelding = En_attendant_Godot.png<br />
| ander formaat = <br />
| alternatieve titel = En attendant Godot (Frans) <br> Waiting for Godot (Engels)<br />
| schrijver = [[Samuel Beckett]]<br />
| taal = [[Frans]]<br />
| land = {{IE}}<br />
| genre = [[Absurd toneel]]<br />
| datum = 5 januari 1953<br />
| akte = 2<br />
| isbn =<br />
| uitgever =<br />
| bijzonderheden =<br />
| tekst =<br />
}}<br />
'''Wachten op Godot''' ([[Frans]]: ''En attendant Godot''; [[Engels]]: ''Waiting for Godot'') is een van de bekendste toneelstukken van [[Samuel Beckett]]. Net als zijn andere toneelstukken, schreef Beckett Wachten op Godot in het Frans. Hij schreef het stuk in 1952. Op 5 januari 1953 werd het voor het eerst opgevoerd in [[Parijs]]. Eén jaar later vertaalde Beckett het toneelstuk naar het Engels. <br />
<br />
In het toneelstuk is [[wachten]] een belangrijk thema. Twee zwervers, Vladimir en Estragon, wachten op een persoon genaamd Godot. Terwijl ze wachten ontmoeten Pozzo en zijn knecht Lucky. Het is onduidelijk wie deze Godot is. Sommige mensen denken dat Godot een [[woordspeling]] is op [[God]]. Ook is het onduidelijk waar en wanneer het stuk precies plaatsvindt. Wachten op Godot is een voorbeeld van het [[absurd toneel]]. Bij absurd toneel gebeuren allerlei dingen zonder dat logisch is. <br />
<br />
==Personages==<br />
In het toneelstuk komen vijf personages voor:<br />
* Vladimir<br />
* Estragon<br />
* Pozzo<br />
* Lucky<br />
* Een naamloos jongetje<br />
<br />
==Samenvatting==<br />
{{Verhaal}}<br />
===Akte 1===<br />
[[File:En_attendant_Godot,_Festival_d'Avignon,_1978.jpeg|left|300px|thumb|Pozzo en Lucky komen het toneel op.]]<br />
Estragon en Vladimir staan te wachten onder een kale boom. Estragon heeft problemen; hij slaapt namelijk in een goot en wordt geslagen. Ook heeft hij moeite met zijn schoenen uit te doen, aangezien deze te klein zijn. Vladimir besluit de tijd te dooien door het Bijbelse verhaal van de goede en slechte crimineel te vertellen. Estragon luistert hier niet echt naar. Uiteindelijk maakt Vladimir bekend dat ze staan te wachten op een man genaamd Godot. Ze weten echter niet of Godot komt en of ze op de goede plaats staan. <br />
<br />
Na een tijdje komt een man aan. Dit is de reiziger Pozzo en zijn slaaf Lucky. Pozzo zorgt erg slecht voor Lucky. Zo moet Lucky zijn bagage de gehele tijd vasthouden, terwijl Pozzo gaat eten. Vladimir en Estragon spreken hier schande van, maar kunnen dit niet uitdrukken. Ze proberen te praten met Lucky, maar Lucky kan dit niet. Pozzo vertelt dat Lucky vroeger heel goed kon "denken", maar nu niet meer. Vladimir en Estragon vragen Pozzo of Lucky kan denken. Hij geeft Lucky een bevel en Lucky begint een verwarrende speech te geven. Uiteindelijk stoot Estragon de hoed van Lucky's hoofd, waardoor hij stopt met denken. <br />
<br />
Pozzo en Lucky besluiten te vertrekken als de avond valt. Kort hierna komt er een jongetje aan. Hij is een boodschapper van Godot en vertelt dat Godot morgen komt. Vladimir en Estragon vertellen te zullen vertrekken, maar blijven wachten op het toneel.<br />
<br />
===Akte 2===<br />
[[File:WaitingForGodot.jpg|right|300px|thumb|Estragon en Vladimir proberen de tijd te dooien door oefeningen te doen.]]<br />
De volgende dag staan Vladimir en Estragon nog steeds te wachten onder de boom. Aan boom is een blad verschenen. Vladimir vat dit op als een teken dat Godot komt. Na een tijdje komen Lucky en Pozzo er opnieuw aan. Vladimir herkent hen als enige, aangezien Estragon zijn herinneringen vergeten is. Ook herkent Pozzo de twee niet meer. Pozzo is tijdens de nacht blind geworden, waardoor hij hij afhankelijk van Lucky is. Vladimir vraagt Pozzo om zich te herinneren, maar Pozzo voelt zich beledigd. Hierna vertrekken Pozzo en Lucky opnieuw. <br />
<br />
Vervolgens komt opnieuw een jongetje het toneel op. Hij vertelt dat Godot helaas niet kon komen, maar morgen hen zeker zal bezoeken. Vladimir is woedend, aangezien het jongetje hen ook niet kan herinneren. Nadat het jongetje vertrokken is, blijven Vladimir en Estragon wachten. Ze denken erover na om [[zelfmoord]] te plegen, maar hebben geen touw. Ze besluiten de volgende dag weer terug te keren naar boom om te wachten op Godot. <br />
<br />
==Bronnen==<br />
* {{Engels}} Beckett, Samuel. "Waiting for Godot" uit "The Northon Anthology of English Literature" (deel 2). <br />
<br />
[[Categorie:Iers toneelstuk]]<br />
[[Categorie:Frans toneelstuk]]</div>Mike1023https://wikikids.nl/index.php?title=Wachten_op_Godot&diff=847698Wachten op Godot2024-03-16T11:10:08Z<p>Mike1023: /* Akte 1 */</p>
<hr />
<div>{{Infobox theaterstuk<br />
| titel = Wachten op Godot<br />
| afbeelding = En_attendant_Godot.png<br />
| ander formaat = <br />
| alternatieve titel = En attendant Godot (Frans) <br> Waiting for Godot (Engels)<br />
| schrijver = [[Samuel Beckett]]<br />
| taal = [[Frans]]<br />
| land = {{IE}}<br />
| genre = [[Absurd toneel]]<br />
| datum = 5 januari 1953<br />
| akte = 2<br />
| isbn =<br />
| uitgever =<br />
| bijzonderheden =<br />
| tekst =<br />
}}<br />
'''Wachten op Godot''' ([[Frans]]: ''En attendant Godot''; [[Engels]]: ''Waiting for Godot'') is een van de bekendste toneelstukken van [[Samuel Beckett]]. Net als zijn andere toneelstukken, schreef Beckett Wachten op Godot in het Frans. Hij schreef het stuk in 1952. Op 5 januari 1953 werd het voor het eerst opgevoerd in [[Parijs]]. Eén jaar later vertaalde Beckett het toneelstuk naar het Engels. <br />
<br />
In het toneelstuk is [[wachten]] een belangrijk thema. Twee zwervers, Vladimir en Estragon, wachten op een persoon genaamd Godot. Terwijl ze wachten ontmoeten Pozzo en zijn knecht Lucky. Het is onduidelijk wie deze Godot is. Sommige mensen denken dat Godot een [[woordspeling]] is op [[God]]. Ook is het onduidelijk waar en wanneer het stuk precies plaatsvindt. Wachten op Godot is een voorbeeld van het [[absurd toneel]]. Bij absurd toneel gebeuren allerlei dingen zonder dat logisch is. <br />
<br />
==Personages==<br />
In het toneelstuk komen vijf personages voor:<br />
* Vladimir<br />
* Estragon<br />
* Pozzo<br />
* Lucky<br />
* Een naamloos jongetje<br />
<br />
==Samenvatting==<br />
{{Verhaal}}<br />
===Akte 1===<br />
[[File:En_attendant_Godot,_Festival_d'Avignon,_1978.jpeg|left|300px|thumb|Pozzo en Lucky komen het toneel op.]]<br />
Estragon en Vladimir staan te wachten onder een kale boom. Estragon heeft problemen; hij slaapt namelijk in een goot en wordt geslagen. Ook heeft hij moeite met zijn schoenen uit te doen, aangezien deze te klein zijn. Vladimir besluit de tijd te dooien door het Bijbelse verhaal van de goede en slechte crimineel te vertellen. Estragon luistert hier niet echt naar. Uiteindelijk maakt Vladimir bekend dat ze staan te wachten op een man genaamd Godot. Ze weten echter niet of Godot komt en of ze op de goede plaats staan. <br />
<br />
Na een tijdje komt een man aan. Dit is de reiziger Pozzo en zijn slaaf Lucky. Pozzo zorgt erg slecht voor Lucky. Zo moet Lucky zijn bagage de gehele tijd vasthouden, terwijl Pozzo gaat eten. Vladimir en Estragon spreken hier schande van, maar kunnen dit niet uitdrukken. Ze proberen te praten met Lucky, maar Lucky kan dit niet. Pozzo vertelt dat Lucky vroeger heel goed kon "denken", maar nu niet meer. Vladimir en Estragon vragen Pozzo of Lucky kan denken. Hij geeft Lucky een bevel en Lucky begint een verwarrende speech te geven. Uiteindelijk stoot Estragon de hoed van Lucky's hoofd, waardoor hij stopt met denken. <br />
<br />
Pozzo en Lucky besluiten te vertrekken als de avond valt. Kort hierna komt er een jongetje aan. Hij is een boodschapper van Godot en vertelt dat Godot morgen komt. Vladimir en Estragon vertellen te zullen vertrekken, maar blijven wachten op het toneel.<br />
<br />
===Akte 2===<br />
[[File:WaitingForGodot.jpg|right|300px|thumb|Estragon en Vladimir proberen de tijd te dooien door oefeningen te doen.]]<br />
De volgende dag staan Vladimir en Estragon nog steeds te wachten onder de boom. Aan boom is een blad verschenen. Vladimir vat dit op als een teken dat Godot komt. Na een tijdje komen Lucky en Pozzo er opnieuw aan. Vladimir herkent hen als enige, aangezien Estragon zijn herinneringen vergeten is. Ook herkent Pozzo de twee niet meer. Pozzo is tijdens de nacht blind geworden, waardoor hij hij afhankelijk van Lucky is. Vladimir vraagt Pozzo om zich te herinneren, maar Pozzo voelt zich beledigd. Hierna vertrekken Pozzo en Lucky opnieuw. <br />
<br />
Vervolgens komt opnieuw een jongetje het toneel op. Hij vertelt dat Godot helaas niet kon komen, maar morgen hen zeker zal bezoeken. Vladimir is woedend, aangezien het jongetje hen ook niet kan herinneren. Nadat het jongetje vertrokken is, blijven Vladimir en Estragon wachten. Ze denken erover na om [[zelfmoord]] te plegen, maar hebben geen touw. Ze besluiten de volgende dag weer terug te keren naar boom om te wachten op Godot. <br />
<br />
[[Categorie:Iers toneelstuk]]<br />
[[Categorie:Frans toneelstuk]]</div>Mike1023https://wikikids.nl/index.php?title=Wachten_op_Godot&diff=847697Wachten op Godot2024-03-16T11:09:33Z<p>Mike1023: /* Akte 2 */</p>
<hr />
<div>{{Infobox theaterstuk<br />
| titel = Wachten op Godot<br />
| afbeelding = En_attendant_Godot.png<br />
| ander formaat = <br />
| alternatieve titel = En attendant Godot (Frans) <br> Waiting for Godot (Engels)<br />
| schrijver = [[Samuel Beckett]]<br />
| taal = [[Frans]]<br />
| land = {{IE}}<br />
| genre = [[Absurd toneel]]<br />
| datum = 5 januari 1953<br />
| akte = 2<br />
| isbn =<br />
| uitgever =<br />
| bijzonderheden =<br />
| tekst =<br />
}}<br />
'''Wachten op Godot''' ([[Frans]]: ''En attendant Godot''; [[Engels]]: ''Waiting for Godot'') is een van de bekendste toneelstukken van [[Samuel Beckett]]. Net als zijn andere toneelstukken, schreef Beckett Wachten op Godot in het Frans. Hij schreef het stuk in 1952. Op 5 januari 1953 werd het voor het eerst opgevoerd in [[Parijs]]. Eén jaar later vertaalde Beckett het toneelstuk naar het Engels. <br />
<br />
In het toneelstuk is [[wachten]] een belangrijk thema. Twee zwervers, Vladimir en Estragon, wachten op een persoon genaamd Godot. Terwijl ze wachten ontmoeten Pozzo en zijn knecht Lucky. Het is onduidelijk wie deze Godot is. Sommige mensen denken dat Godot een [[woordspeling]] is op [[God]]. Ook is het onduidelijk waar en wanneer het stuk precies plaatsvindt. Wachten op Godot is een voorbeeld van het [[absurd toneel]]. Bij absurd toneel gebeuren allerlei dingen zonder dat logisch is. <br />
<br />
==Personages==<br />
In het toneelstuk komen vijf personages voor:<br />
* Vladimir<br />
* Estragon<br />
* Pozzo<br />
* Lucky<br />
* Een naamloos jongetje<br />
<br />
==Samenvatting==<br />
{{Verhaal}}<br />
===Akte 1===<br />
Estragon en Vladimir staan te wachten onder een kale boom. Estragon heeft problemen; hij slaapt namelijk in een goot en wordt geslagen. Ook heeft hij moeite met zijn schoenen uit te doen, aangezien deze te klein zijn. Vladimir besluit de tijd te dooien door het Bijbelse verhaal van de goede en slechte crimineel te vertellen. Estragon luistert hier niet echt naar. Uiteindelijk maakt Vladimir bekend dat ze staan te wachten op een man genaamd Godot. Ze weten echter niet of Godot komt en of ze op de goede plaats staan. <br />
<br />
Na een tijdje komt een man aan. Dit is de reiziger Pozzo en zijn slaaf Lucky. Pozzo zorgt erg slecht voor Lucky. Zo moet Lucky zijn bagage de gehele tijd vasthouden, terwijl Pozzo gaat eten. Vladimir en Estragon spreken hier schande van, maar kunnen dit niet uitdrukken. Ze proberen te praten met Lucky, maar Lucky kan dit niet. Pozzo vertelt dat Lucky vroeger heel goed kon "denken", maar nu niet meer. Vladimir en Estragon vragen Pozzo of Lucky kan denken. Hij geeft Lucky een bevel en Lucky begint een verwarrende speech te geven. Uiteindelijk stoot Estragon de hoed van Lucky's hoofd, waardoor hij stopt met denken. <br />
<br />
Pozzo en Lucky besluiten te vertrekken als de avond valt. Kort hierna komt er een jongetje aan. Hij is een boodschapper van Godot en vertelt dat Godot morgen komt. Vladimir en Estragon vertellen te zullen vertrekken, maar blijven wachten op het toneel. <br />
<br />
===Akte 2===<br />
[[File:WaitingForGodot.jpg|right|300px|thumb|Estragon en Vladimir proberen de tijd te dooien door oefeningen te doen.]]<br />
De volgende dag staan Vladimir en Estragon nog steeds te wachten onder de boom. Aan boom is een blad verschenen. Vladimir vat dit op als een teken dat Godot komt. Na een tijdje komen Lucky en Pozzo er opnieuw aan. Vladimir herkent hen als enige, aangezien Estragon zijn herinneringen vergeten is. Ook herkent Pozzo de twee niet meer. Pozzo is tijdens de nacht blind geworden, waardoor hij hij afhankelijk van Lucky is. Vladimir vraagt Pozzo om zich te herinneren, maar Pozzo voelt zich beledigd. Hierna vertrekken Pozzo en Lucky opnieuw. <br />
<br />
Vervolgens komt opnieuw een jongetje het toneel op. Hij vertelt dat Godot helaas niet kon komen, maar morgen hen zeker zal bezoeken. Vladimir is woedend, aangezien het jongetje hen ook niet kan herinneren. Nadat het jongetje vertrokken is, blijven Vladimir en Estragon wachten. Ze denken erover na om [[zelfmoord]] te plegen, maar hebben geen touw. Ze besluiten de volgende dag weer terug te keren naar boom om te wachten op Godot. <br />
<br />
[[Categorie:Iers toneelstuk]]<br />
[[Categorie:Frans toneelstuk]]</div>Mike1023https://wikikids.nl/index.php?title=Wachten_op_Godot&diff=847696Wachten op Godot2024-03-16T11:07:53Z<p>Mike1023: /* Personages */</p>
<hr />
<div>{{Infobox theaterstuk<br />
| titel = Wachten op Godot<br />
| afbeelding = En_attendant_Godot.png<br />
| ander formaat = <br />
| alternatieve titel = En attendant Godot (Frans) <br> Waiting for Godot (Engels)<br />
| schrijver = [[Samuel Beckett]]<br />
| taal = [[Frans]]<br />
| land = {{IE}}<br />
| genre = [[Absurd toneel]]<br />
| datum = 5 januari 1953<br />
| akte = 2<br />
| isbn =<br />
| uitgever =<br />
| bijzonderheden =<br />
| tekst =<br />
}}<br />
'''Wachten op Godot''' ([[Frans]]: ''En attendant Godot''; [[Engels]]: ''Waiting for Godot'') is een van de bekendste toneelstukken van [[Samuel Beckett]]. Net als zijn andere toneelstukken, schreef Beckett Wachten op Godot in het Frans. Hij schreef het stuk in 1952. Op 5 januari 1953 werd het voor het eerst opgevoerd in [[Parijs]]. Eén jaar later vertaalde Beckett het toneelstuk naar het Engels. <br />
<br />
In het toneelstuk is [[wachten]] een belangrijk thema. Twee zwervers, Vladimir en Estragon, wachten op een persoon genaamd Godot. Terwijl ze wachten ontmoeten Pozzo en zijn knecht Lucky. Het is onduidelijk wie deze Godot is. Sommige mensen denken dat Godot een [[woordspeling]] is op [[God]]. Ook is het onduidelijk waar en wanneer het stuk precies plaatsvindt. Wachten op Godot is een voorbeeld van het [[absurd toneel]]. Bij absurd toneel gebeuren allerlei dingen zonder dat logisch is. <br />
<br />
==Personages==<br />
In het toneelstuk komen vijf personages voor:<br />
* Vladimir<br />
* Estragon<br />
* Pozzo<br />
* Lucky<br />
* Een naamloos jongetje<br />
<br />
==Samenvatting==<br />
{{Verhaal}}<br />
===Akte 1===<br />
Estragon en Vladimir staan te wachten onder een kale boom. Estragon heeft problemen; hij slaapt namelijk in een goot en wordt geslagen. Ook heeft hij moeite met zijn schoenen uit te doen, aangezien deze te klein zijn. Vladimir besluit de tijd te dooien door het Bijbelse verhaal van de goede en slechte crimineel te vertellen. Estragon luistert hier niet echt naar. Uiteindelijk maakt Vladimir bekend dat ze staan te wachten op een man genaamd Godot. Ze weten echter niet of Godot komt en of ze op de goede plaats staan. <br />
<br />
Na een tijdje komt een man aan. Dit is de reiziger Pozzo en zijn slaaf Lucky. Pozzo zorgt erg slecht voor Lucky. Zo moet Lucky zijn bagage de gehele tijd vasthouden, terwijl Pozzo gaat eten. Vladimir en Estragon spreken hier schande van, maar kunnen dit niet uitdrukken. Ze proberen te praten met Lucky, maar Lucky kan dit niet. Pozzo vertelt dat Lucky vroeger heel goed kon "denken", maar nu niet meer. Vladimir en Estragon vragen Pozzo of Lucky kan denken. Hij geeft Lucky een bevel en Lucky begint een verwarrende speech te geven. Uiteindelijk stoot Estragon de hoed van Lucky's hoofd, waardoor hij stopt met denken. <br />
<br />
Pozzo en Lucky besluiten te vertrekken als de avond valt. Kort hierna komt er een jongetje aan. Hij is een boodschapper van Godot en vertelt dat Godot morgen komt. Vladimir en Estragon vertellen te zullen vertrekken, maar blijven wachten op het toneel. <br />
<br />
===Akte 2===<br />
De volgende dag staan Vladimir en Estragon nog steeds te wachten onder de boom. Aan boom is een blad verschenen. Vladimir vat dit op als een teken dat Godot komt. Na een tijdje komen Lucky en Pozzo er opnieuw aan. Vladimir herkent hen als enige, aangezien Estragon zijn herinneringen vergeten is. Ook herkent Pozzo de twee niet meer. Pozzo is tijdens de nacht blind geworden, waardoor hij hij afhankelijk van Lucky is. Vladimir vraagt Pozzo om zich te herinneren, maar Pozzo voelt zich beledigd. Hierna vertrekken Pozzo en Lucky opnieuw. <br />
<br />
Vervolgens komt opnieuw een jongetje het toneel op. Hij vertelt dat Godot helaas niet kon komen, maar morgen hen zeker zal bezoeken. Vladimir is woedend, aangezien het jongetje hen ook niet kan herinneren. Nadat het jongetje vertrokken is, blijven Vladimir en Estragon wachten. Ze denken erover na om [[zelfmoord]] te plegen, maar hebben geen touw. Ze besluiten de volgende dag weer terug te keren naar boom om te wachten op Godot. <br />
<br />
[[Categorie:Iers toneelstuk]]<br />
[[Categorie:Frans toneelstuk]]</div>Mike1023https://wikikids.nl/index.php?title=Oliver_Twist&diff=847674Oliver Twist2024-03-15T21:55:26Z<p>Mike1023: /* Bronnen */</p>
<hr />
<div>{{Infobox boek<br />
| titel = Oliver Twist<br />
| afbeelding = Twist_serialcover.jpg<br />
| ander formaat = <br />
| alternatieve titel = Oliver Twist; or, The Parish Boy's Progress<br />
| schrijver = [[Charles Dickens]]<br />
| taal = [[Engels]]<br />
| land = {{GB}}<br />
| genre = [[Sociale roman]], [[bildungsroman]]<br />
| datum = 1837-1839 ([[feuilleton]]) <br> 1838 (boek)<br />
| isbn =<br />
| uitgever =<br />
| bijzonderheden =<br />
| tekst =<br />
}}<br />
'''Oliver Twist''' is een boek van de Britse schrijver [[Charles Dickens]]. Het boek werd uitgegeven als [[feuilleton]] tussen 1837 en 1839. Dit betekent dat iedere maand enkele hoofdstukken verschenen in het tijdschrift ''Bentley's Miscellany''. In 1838 werd het verhaal voor het eerst in zijn geheel uitgegeven. Oliver Twist was de tweede roman van Charles Dickens na ''[[The Pickwick Papers]]'' (1836). <br />
<br />
Het boek volgt het weesjongetje Oliver Twist dat slecht behandeld wordt. Hij weet te ontsnappen en vlucht naar [[Londen]]. Hier ontmoet hij de crimineel Fagin en sluit zich aan bij zijn bende. Oliver leert ook meer over zijn ouders en leert de rest van zijn familie kennen. In het boek speelt [[armoede]] een grote rol. Dickens besteedt veel aandacht aan de levensomstandigheden van arbeiders en daklozen. <br />
<br />
Tegenwoordig is Oliver Twist een van Dickens bekendste werken. Het boek is verschillende keren verfilmd. De Disneyfilm ''[[Oliver & Co.]]'' (1988) en de musicalfilm ''[[Oliver!]]'' (1968) zijn beide op het boek gebaseerd. <br />
<br />
==Samenvatting==<br />
{{verhaal}}<br />
[[Bestand:Mr Bumble and Oliver Twist, by Charles Edmund Brock.jpg|left|200px|thumb|Oliver Twist en Meneer Bumble]]<br />
Oliver Twist groeit op in het plaatsje Mudfog. Hij werd als baby gevonden toen zijn moeder op sterven lag. Men heeft nooit haar [[identiteit]] kunnen achterhalen. Ook weet niemand wie Olivers vader is, waardoor hij geen familie heeft. Mevrouw Mann heeft de leiding over het weeshuis, waar de kinderen streng behandeld worden. Zo geeft Mevrouw Mann (de opzichtster) de kinderen minder [[voedsel]] dan dat zij eigenlijk heeft. Oliver is inmiddels negen jaar en wordt naar het [[werkhuis]] gestuurd. Hier zijn omstandigheden even slecht. Na zes maanden besluiten de kinderen lootjes te trekken. Oliver moet hierdoor aan meneer Bumble (de [[kerkbaljuw]]) vragen of hij meer eten mag hebben tijdens het diner. Meneer Bumble vat dit niet goed op en vindt dat Oliver maar ergens anders moet werken. <br />
<br />
Meneer Bumble zoekt baantjes voor Oliver, maar Oliver klaagt dat hij slecht behandeld wordt. Uiteindelijk wil meneer Sowerberry (een begrafenisondernemer) hem aannemen. Dit is Olivers laatste kans, aangezien meneer Bumble hem anders naar de zee dreigt te sturen. Ondanks het zware werk gedraagt Oliver zich goed. Noah Claypole (een werknemer van meneer Sowerberry) mag Oliver echter niet. Hij beledigt Olivers moeder en Oliver valt hem aan. Noah doet alsof Oliver gevaarlijk is en mevrouw Sowerberry gelooft dit. Zij stuurt Noah naar meneer Bumble om Oliver terug te nemen. Om zijn straf te ontlopen besluit Oliver naar [[Londen]] te vluchten.<br />
[[Bestand:Dodger_introduces_Oliver_to_Fagin_by_Cruikshank_(detail).jpg|right|300px|thumb|Dodger stelt Oliver aan Fagin voor.]]<br />
Onderweg komt hij Jack Dawkins tegen, die zichzelf "Artful Dodger" noemt. Dodger neemt Oliver mee naar Londen. Hier introduceert hij hem aan de crimineel Fagin. Oliver wordt onderdeel van zijn bende van [[zakkenroller]]s, waar Dodger en Charley Bates ook onderdeel van zijn. Oliver, Dodger en Charley besluiten de [[zakdoek]] van meneer Brownlow te stelen. Deze diefstal mislukt echter en Oliver wordt (als enige) opgepakt. Meneer Brownlow heeft medelijden met de jongen en wil geen klacht indienen. De politie en rechter willen echter dat de rechtszaak doorgaat. Oliver is ziek en valt tegen de rechtszaak flauw. Uiteindelijk komt een boekverkoper op het laatste moment als [[getuige]]. Hij weet ervoor te zorgen dat Oliver vrijkomt. Meneer Brownlow besluit Oliver mee naar huis te nemen en hem te verzorgen.<br />
<br />
Oliver wordt al snel weer beter en meneer Brownlow zorgt goed voor hem. Hij wil Oliver [[adopteren]] en onderwijs geven. Fagin is echter bang dat Oliver zijn bende van zakkenrollers verraadt. Hij stuurt de wrede crimineel Bill Sikes en zijn vriendin Nancy op pad om Oliver te ontvoeren en naar zijn huis te brengen. Ondertussen stuurt meneer Brownlow Oliver naar de boekverkoper om geld te brengen. Bill Sikes en Nancy komen hem onderweg tegen. Nancy doet zich voor als zijn zus en doet alsof hij was weggelopen van huis. Iedereen gelooft dit en denkt dat Oliver liegt op meneer Brownlow na. Hij maakt zich zorgen dat Oliver niet thuiskomt en leert pas later dat hij is meegenomen door Nancy en Bill Sikes. Zij brengen hem naar Fagin, waar Oliver verschillende (gefaalde) ontsnappingspogingen doet. <br />
<br />
Uiteindelijk wordt Oliver met de anderen op pad gestuurd naar het huis van de familie Maylie. Zij moeten hier inbreken en waardevolle zaken meenemen. De [[diefstal]] gaat alleen fout; Oliver raakt gewond aan zijn arm en sterft bijna. Mevrouw Maylie, Rose en meneer Losborn verzorgen Oliver, waardoor hij weer hersteld. Meneer Losborn neemt hem weer mee naar Londen om meneer Brownlow te zoeken. Hier leert hij echter dat meneer Brownlow vertrokken is naar [[West-Indië]]. Hierdoor gaat hij terug naar het huis van de familie Maylie, waar hij onderwijs krijgt.<br />
[[File:Bill-sikes.jpg|left|300px|thumb|Bill Sikes en zijn hond.]]<br />
Ondertussen probeert een geheimzinnige man genaamd Monks om Oliver te pakken te krijgen. Hij besluit zich aan te sluiten bij de bende van Fagin. Samen besluiten ze een [[overval]] te plegen op meneer Bumble om meer informatie over Oliver te krijgen. Zij ontdekken een ring en een [[medaillon]] dat eigendom van Olivers moeder was. Nancy is intussen gehecht geraakt aan Oliver en wil hem beschermen. Ze besluiten de informatie door te spelen aan mevrouw Maylie. Mevrouw Maylie vertelt dit weer verder aan meneer Brownlow. <br />
<br />
Nadat Dodger wordt opgepakt en naar [[Australië (land)|Australië]] wordt verbannen, besluit Noah Claypole zich aan te sluiten bij Fagin. Noah krijgt de opdracht om Nancy te bespioneren. Hij komt erachter dat Nancy in het geheim informatie doorspeelt aan de familie Maylie en meneer Brownlow. Bill Sikes ziet dat als verraad, waardoor hij Nancy in elkaar slaat. Zij overlijdt aan haar verwondingen, wat voor grote woede onder de inwoners zorgt. Sikes moet hierdoor vluchten en onderduiken. Hij leert dat Fagin is opgepakt op zijn onderduikadres. Uiteindelijk wordt Sikes herkent door een woedende menigte en moet over de daken vluchten. In zijn paniek ziet hij het dode lichaam van Nancy voor zich, waardoor hij in een touw verstrikt raakt en zichzelf ophangt. <br />
<br />
Meneer Brownlow zorgt ervoor dat Monks gearresteerd wordt. Monks blijkt de halfbroer van Oliver te zijn. Hij wilde Olivers helft van de [[erfenis]] stelen. Brownlow overtuigt Oliver om zijn helft aan Monks te geven, waardoor Monks belooft om Oliver met rust te laten. Monks verhuist naar de Verenigde Staten, maar gaat hier opnieuw de misdaad in. Fagin wordt ter dood veroordeeld. In de gevangenis vertelt hij Oliver waar de documenten over zijn echte identiteit liggen. Deze papieren blijken door meneer Bumble achtergehouden te zijn, waardoor hij zijn baan verliest en in het werkhuis moet werken. Oliver leert dat Rosie Maylie zijn [[tante]] is. Meneer Brownlow besluit om Oliver te adopteren. Hierdoor heeft Oliver uiteindelijk toch een familie.<br />
<br />
==Personages==<br />
[[File:Clarke-dodger.jpg|right|300px|thumb|De Artful Dodger]]<br />
[[File:Sowerberry.jpg|right|300px|thumb|Meneer Sowerberry (links) en meneer Bumble bespreken de voorwaarden van Olivers contract.]]<br />
In Oliver Twist komen de volgende personages voor, waaronder:<br />
* Oliver Twist, een weesjongetje.<br />
* Meneer Bumble, de leider van het werkhuis en [[kerkbaljuw]].<br />
* Mevrouw Corney, de vrouw van meneer Bumble.<br />
* Mevrouw Bedwin, de huishoudster van meneer Bumble.<br />
* Mevrouw Mann, de leidster van het weeshuis.<br />
* Meneer Brownlow, een rijke man uit Londen.<br />
* Meneer Grinwig, een vriend van meneer Brownlow.<br />
* Meneer Sowerberry, een begrafenisondernemer.<br />
* Mevrouw Sowerberry, zijn vrouw.<br />
* Charlotte, de dienstmeid van meneer Sowerberry.<br />
* Noah Claypole, een werknemer van meneer Sowerberry.<br />
* Fagin, een crimineel en bendeleider.<br />
* Jack Dawkins (Artful Dodger), een crimineel uit Fagins bende.<br />
* Charley Bates, een lid van Fagins bende.<br />
* Toby Crackit, een lid van Fagins bende.<br />
* Bill Sikes, een beruchte crimineel.<br />
* Nancy, de vriendin van Bill Sikes.<br />
* Bull's-eye, de hond van Bill Sikes.<br />
* Mevrouw Maylie, een oude rijke dame.<br />
* Rose Maylie, de dochter van mevrouw Maylie.<br />
* Meneer Giles, de [[butler]] van mevrouw Maylie.<br />
* Meneer Brittles, de klusjesman van mevrouw Maylie.<br />
* Monks, een geheimzinnige crimineel.<br />
* Meneer Fang, een [[magistraat]].<br />
* Meneer Losberne, de arts van de familie Maylie.<br />
* Agnes Fleming, de overleden moeder van Oliver.<br />
* Meneer Leeford, de overleden vader van Oliver.<br />
De namen van veel personages zijn een woordspeling op een eigenschap van dat personage. Meneer Sowerberry is hier een goed voorbeeld van. Zijn naam is een woordspeling op ''sour berry'' (zure bes), wat betekent dat het personage een zure man is. Dickens was geïnspireerd door de Engelse schrijver [[Henry Fielding]] die dit ook deed.<br />
<br />
==Achtergrondinformatie==<br />
===Titelverklaring===<br />
De titel "Oliver Twist" verwijst naar het hoofdpersonage van het verhaal. Verschillende boeken van Dickens zijn vernoemd naar hun hoofdpersonages, zoals ''[[Little Dorrit]]'', ''[[Martin Chuzzlewit]]'' en ''[[David Copperfield]]''. Oliver krijgt zijn naam van meneer Bumble, aangezien zijn moeder hem nooit een naam gaf. In het begin van het boek legt hij uit dat hij een lijst met achternamen heeft. Iedere wees zonder achternaam krijgt een achternaam die begint met de volgende letter uit het alfabet. Het woord "twist" betekent ook "draaien" in het Engels, wat het gebruik van de lijst uitlegt. <br />
<br />
De ondertitel "The Parish Boy's Progress" (vrij vertaald als "De ontwikkeling van de jongen van de kerkgemeenschap") verwijst naar de inhoud van het boek. Tijdens het boek maakt Oliver een groei als persoon door. Hij leert meer over zichzelf, zijn familie en leert ook levenslessen. Deze ondertitel verwijst ook naar het boek ''[[The Pilgrim's Progress]]'' van [[John Bunyan]]. Dit is een van de belangrijkste christelijke [[theologie|theologische]] werken van de Engelse literatuur.<br />
<br />
===Ontstaan===<br />
[[File:Página_37_-_Los_ladrones_de_Londres_djvu.jpg|left|250px|thumb|Oliver Twist]]<br />
Net als veel boeken in de 19e eeuw werd Oliver Twist gepubliceerd als [[feuilleton]]. Een feuilleton is een (lang) verhaal dat in delen in tijdschriften wordt uitgegeven. In het geval van Oliver Twist verschenen iedere maand een aantal hoofdstukken in ''Bentley's Miscellany''. Deze hoofstukken werden tussen februari 1837 en april 1839 gepubliceerd. In 1838 werd het verhaal voor het eerst als gebonden boek uitgegeven. <br />
<br />
Dickens schreef Oliver Twist als [[satire]] over de effecten van de [[Industriële Revolutie]] in Engeland. Dit is overigens ook in veel andere boeken van Dickens een belangrijk onderwerp. Ook wilde hij met het boek de ''Armenwetten'' (Poor Laws) bekritiseren. Deze wetten werd ingevoerd door het Brits parlement in 1834. Het doel van de wetten waren om de kosten voor [[armenzorg]] te verminderen, [[bedelaar]]s van de straat af te halen en armen aanmoedigen om voor zichzelf te werken. Kerkgemeenten werden in groepen verdeeld en iedere groep kreeg een [[werkhuis]]. In zo'n werkhuis waren de omstandigheden bewust slecht. Hierdoor zouden mensen enkel in het uiterste geval het werkhuis binnentreden. Ook moesten mensen in het werkhuis wonen om in aanmerking voor armenzorg te komen. Er waren alleen speciale uitzonderingen op deze regel. De wetten zorgden meteen voor scandalen in Engeland. Zo werd er aan de inwoners van Andover Workhouse rotte vis te eten gegeven. De Britse overheid reageerde met strenge controles, maar dit hielp niet. Ook werd het werkhuis over de jaren heen steeds meer opvangcentrum voor zieken, criminelen, wezen en mensen met een beperking.<br />
<br />
Daarnaast werd het verhaal van Oliver Twist beïnvloed door Dickens eigen leven. Dickens schreef het boek toen hij in Londen woonde. Zijn huis was dichtbij een [[weeshuis]], waar ouders hun kinderen brachten als zij geen geld hadden. Ook woonde hij in de buurt van een werkhuis. Sommige personages uit het boek zijn gebaseerd op personen die Dickens kende. Oliver Twist is waarschijnlijk gebaseerd op een vriend van Dickens uit zijn jeugd. Het personage Rosie Maylie is weer gebaseerd op de zus van Dickens vrouw (Mary Hogarth). Mary overleed kort voor de eerste publicatie van Oliver Twist. Dickens miste zelfs de deadline vanwege haar dood.<br />
<br />
===Plaats en tijd===<br />
[[Bestand:Oliver Twist - Nancy Sikes LCCN99471624.jpg|right|300px|thumb|Dickens ziet overigens alle criminelen als slecht. Nancy is oorspronkelijk een slecht personage, maar hecht zich aan Oliver en besluit hem te beschermen. Na haar dood wordt ze daarom als heldin gezien.]]<br />
In Oliver Twist komen twee plaatsen voor. Het boek begint in het plaatsje Mudfog. Dit plaatsje bestaat niet in het echt en is door Dickens verzonnen. Dickens gebruikte de naam ook voor zijn [[verhalenbundel]] ''The Mudfog Papers''. Oliver Twist was oorspronkelijk bedoeld als kort verhaal voor deze verhalenbundel, maar werd uiteindelijk apart gepubliceerd. Mudfog is ook een [[woordspeling]] van ''mud'' (modder) en ''fog'' (mist). Dit geeft een viezige en klamme indruk van het plaatsje, wat aansluit bij de Industriële Revolutie. Het grootste gedeelte van het boek speelt zich af in [[Londen]], net als vrijwel alle andere werken van Dickens. <br />
<br />
Het verhaal vindt plaats rond de tijd van de publicatie; in de jaren 1830.<br />
<br />
===Thema's===<br />
In Oliver Twist komen verschillende thema's voor, zoals:<br />
* [[Armoede]]: Armoede is een thema wat in veel werken van Charles Dickens voorkomt. Oliver Twist gaat diep in op de tekortkomingen van de armenzorg. Armenzorg was iets wat toentertijd door de kerk en liefdadigheid gedaan werd. Er was geen [[sociale zekerheid]] zoals tegenwoordig. Hierdoor leefden veel mensen in bittere armoede. Wanneer Oliver Twist met meneer Sowerberry een overleden vrouw komt ophalen, vertelt haar zoon in detail waarom ze overleed. De oude vrouw was ziek, maar had geen geld voor een dokter. Haar zoon probeerde te bedelen voor geld, maar werd opgepakt en moest de gevangenis in. Hierdoor overleed zijn moeder helemaal alleen. <br />
* Sociale klasse: Tijdens 19e eeuw waren er verschillende sociale klassen in Engeland, zoals de ''upper class'' (bovenklasse) en de ''lower class'' (onderklasse). Er waren grote verschillen in rijkdom tussen de verschillende klassen. In het boek worden sociale klassen als erg oppervlakkig gezien, aangezien iedereen uiteindelijk gelijk is. [[Sociale ongelijkheid]] wordt dus voorgesteld als iets dat door het klassensysteem veroorzaakt wordt. <br />
* [[Misdaad]]: Misdaad was een groot probleem in Londen tijdens de jaren 1830. In Oliver Twist probeerde Dickens te laten zien hoe criminelen echt leven. Hiermee wilde hij lezers afraden om de criminaliteit in te gaan. Ook probeerde hij de oorzaken van criminaliteit te achterhalen. Volgens Dickens werd dit voor een groot deel door armoede veroorzaakt; de criminelen konden niet anders. <br />
* [[Religie]]: Dickens was zelf lid van de [[Anglicaanse Kerk]] (de Kerk van Engeland) die verantwoordelijk was voor de armenzorg. Volgens Dickens zorgde de kerk niet goed voor de armen. Hij zag de kerk als instituut dat onmenselijk en te veel met religie bezig was. De kritiek wordt vooral getoond met het personage meneer Bumble. In plaats van het zorgen voor armen is hij vooral met zichzelf bezig. <br />
* [[Identiteit]]: Oliver Twist is opgegroeid zonder ouders, waardoor hij niet weet waar hij vandaan komt. De identiteit van zijn overleden moeder is nooit achterhaald en zijn vader is onbekend. Oliver is vooral bezig met overleven, waardoor hij niet weet wie hij is. Ook het verwarren van personen speelt een rol. Zo doet Nancy zich voor als Olivers zus om Oliver terug te nemen naar Fagin.<br />
<br />
==Ontvangst==<br />
[[File:1969_-_Eric_Theater_-_9_Jun_MC_-_Allentown_PA.jpg|right|300px|thumb|De poster van Oliver! uit 1968.]]<br />
Oliver Twist werd goed ontvangen ten tijde van zijn publicatie. Nog altijd is Oliver Twist een van de bekendste werken van Dickens. Er bestaan ook verkochte versies van het verhaal bedoeld voor kinderen. Ook bestaan er [[graphic novel]]s gebaseerd op het verhaal. <br />
<br />
Het boek zorgde voor een shock in de Victoriaanse tijd. Oliver Twist legde namelijk veel van de misstanden en armoede bloot voor veel lezers. Hoewel dit een thema is in veel boeken van Dickens, was Oliver Twist het eerste boek waarin hij dit echt deed. Dickens vorige boek (''[[The Pickwick Papers]]'') bevat juist veel [[humor]] en komische personages. Lezers verwachtten dat Oliver Twist in dezelfde stijl geschreven was. In plaats daarvan is Oliver Twist juist een erg serieus en realistisch boek. Het boek werd populair vanwege zijn beschrijvingen van omstreden onderwerpen, zoals criminaliteit en armoede.<br />
<br />
==Film en televisie==<br />
Van Oliver Twist is verschillende keren een [[televisieserie]] of [[film]] gemaakt. In 1960 werd het verhaal verwerkt tot de musical ''[[Oliver! (musical)|Oliver!]]''. Deze musical werd opgevoerd op [[West End]] (Londen) en [[Broadway (New York)|Broadway]] (New York). Ook in Nederland draaide deze musical in 1963 en tussen 1999 en 2000. In Vlaanderen was de musical te zien tussen 2010 en 2011. In 1968 werd het musical verfilmd onder de naam ''[[Oliver (film)|Oliver!]]'', wat de bekendste verfilming van het boek is. Deze film ontving zelfs een [[Oscar voor beste film]]. <br />
<br />
De Disneyfilm ''[[Oliver & Co.]]'' (1988) is losjes op Oliver Twist gebaseerd. In deze film is Oliver een kat die lid wordt van een bende van straathonden geleid door de zwerver Fagin. Dodger is een van de honden van deze bende. In plaats van Londen speelt de film zich in New York af. Disney ging vrijer om het originele materiaal. Zo zorgen de honden er juist voor dat Oliver beschermd wordt.<br />
<br />
==Bronnen==<br />
* {{Engels}} Dickens, Charles (1838). [https://www.gutenberg.org/files/730/730-h/730-h.htm ''Oliver Twist, or, the Parish Boy's Progress''.] Project Gutenberg. Gepubliceerd in november 1996.<br />
* {{Engels}} [https://en.wikipedia.org/wiki/Oliver_Twist Het artikel op de Engelstalige Wikipedia]<br />
* {{Engels}} [https://www.britannica.com/topic/Oliver-Twist-novel-by-Dickens Het artikel op Encyclopedia Britannica]<br />
* {{Engels}} Ballan, Danny (25 mei 2023). [https://englishpluspodcast.com/charles-dickens-and-his-impact-on-victorian-society-understanding-the-power-of-literature/ "Charles Dickens and His Impact on Victorian Society: Understanding the Power of Literature".] ''English Plus Podcast.'' Gelezen op 15 maart 2024.<br />
* {{Engels}} Onbekend (onbekend). [https://www.nationalarchives.gov.uk/education/resources/1834-poor-law/ "1834 Poor Law: What did people think of the new Poor Law?"] ''National Archives''. Gelezen op 6 maart 2024.<br />
* {{Engels}} Onbekend (onbekend). [https://dickensmuseum.com/blogs/charles-dickens-museum/the-house-which-inspired-oliver-twist "The House Which Inspired Oliver Twist".] ''Charles Dickens Museum''. Gelezen op 14 maart 2024.<br />
* {{Engels}} Onbekend (onbekend). [https://thebookslist.com/charles-dickens-novels/ "A Look At All 14 Charles Dickens Novels".] ''The Books List.'' Gelezen op 15 maart 2024.<br />
<br />
[[Categorie:Boek uit de Engelse literatuur]]<br />
<br />
[[fr:Oliver Twist]]</div>Mike1023https://wikikids.nl/index.php?title=Studeerkamer&diff=847667Studeerkamer2024-03-15T21:33:12Z<p>Mike1023: Verwijst door naar Werkkamer</p>
<hr />
<div>#redirect[[werkkamer]]</div>Mike1023https://wikikids.nl/index.php?title=Werkkamer&diff=847666Werkkamer2024-03-15T21:32:58Z<p>Mike1023: Nieuwe pagina aangemaakt met 'De Engelse schrijver [[Charles Dickens in zijn studeerkamer. S...'</p>
<hr />
<div>[[Bestand:Charles Dickens in his study at Gadshill - S. Hollyer. LCCN97506807.jpg|right|300px|thumb|De Engelse schrijver [[Charles Dickens]] in zijn studeerkamer. Schrijvers hebben vaak een studeerkamer om in alle rust aan hun boeken te werken.]]<br />
Een '''werkkamer''' of '''studeerkamer''' is een [[kamer]] in een [[huis]] voor het maken van [[huiswerk]], [[administratie]] of kantoorwerk. Sommige mensen noemen dit ook wel een ''kantoor'' of een ''bureau''. Niet ieder huis heeft een werkkamer. Vaak wordt een werkkamer gemaakt in een lege [[slaapkamer]], [[garage (berging)|garage]], [[kelder]] of op [[zolder]]. <br />
<br />
In de werkkamer vindt je meestal de volgende zaken:<br />
* Een [[bureau]] en een [[bureaustoel]]<br />
* [[Boekenkast]]en<br />
* Kasten voor [[administratie]] en andere zaken<br />
* Een [[memobord]]<br />
Soms kan een werkkamer ook gebruikt worden voor opslag. Zo kan de [[stofzuiger]], een [[wasrek]] of voorraad in de kamer bewaard worden. <br />
<br />
De grootte van een werkkamer hangt af van het huis en het beroep. Zelfstandige ondernemers kunnen een werkkamer gebruiken als hun hoofdkantoor. Hierdoor kunnen zij ook gasten hier ontvangen, waardoor er extra stoelen staan. Andere mensen hebben juist een kleinere werkkamer nodig, zoals journalisten of studenten. <br />
<br />
In kantoorgebouwen, instituten en scholen kunnen sommige werknemers hun eigen werkkamer (kantoor) hebben. Dit zijn vaak mensen met een hogere functie, zoals de [[directeur]] of een [[manager]]. Ook administratief personeel en [[conciërge]]s kunnen hun eigen werkkamer hebben. <br />
<br />
[[Categorie:Huisvesting]]</div>Mike1023https://wikikids.nl/index.php?title=Bureauartikel&diff=847659Bureauartikel2024-03-15T21:21:17Z<p>Mike1023: Verwijst door naar Kantoorartikel</p>
<hr />
<div>#redirect[[kantoorartikel]]</div>Mike1023https://wikikids.nl/index.php?title=Kantoorartikel&diff=847658Kantoorartikel2024-03-15T21:21:01Z<p>Mike1023: Nieuwe pagina aangemaakt met 'De afdeling "kantoorartikelen" in een warenhuis. '''Kantoorartikelen''' of '''bureauartikelen''' is de verzameln...'</p>
<hr />
<div>[[Bestand:Office_Products.JPG|right|300px|thumb|De afdeling "kantoorartikelen" in een warenhuis.]]<br />
'''Kantoorartikelen''' of '''bureauartikelen''' is de [[verzamelnaam]] voor alle producten die op [[kantoor]] of in de [[werkkamer]] gebruikt worden. Dit zijn producten die nodig zijn voor het maken van [[huiswerk]], [[administratie]] of ander papierwerk. Kantoorartikelen worden meestal in de kantoren van bedrijven gebruikt. Ook komen ze veel voor bij mensen thuis, waar ze bij het [[bureau]] te vinden zijn. <br />
<br />
Deze artikelen worden meestal verkocht bij [[warenhuis|warenhuizen]], [[supermarkt]]en, [[postkantoor|postkantoren]], [[boekenwinkel]]s en speciale kantoorwinkels. <br />
<br />
Soms worden hobbyartikelen (zoals tekenpapier en verf) ook tot kantoorartikelen gerekend. <br />
<br />
[[Categorie:Kantoorartikelen| ]]</div>Mike1023https://wikikids.nl/index.php?title=Categorie:Kantoorartikelen&diff=847648Categorie:Kantoorartikelen2024-03-15T21:08:33Z<p>Mike1023: </p>
<hr />
<div>{{Categorie<br />
| onderwerp = kantoorartikelen<br />
}}<br />
[[Categorie:Kantoor]]</div>Mike1023https://wikikids.nl/index.php?title=Spindel_(opslagsysteem)&diff=847647Spindel (opslagsysteem)2024-03-15T21:06:25Z<p>Mike1023: Nieuwe pagina aangemaakt met 'Een voorbeeld van een spindel. Een '''spindel''' is een voorwerp om cd's en dvd's in op te slaa...'</p>
<hr />
<div>[[Bestand:Cakebox_100_collage.jpg|right|300px|thumb|Een voorbeeld van een spindel.]]<br />
Een '''spindel''' is een voorwerp om [[cd|cd's]] en [[dvd|dvd's]] in op te slaan. De spindel bestaat uit een bodem met een as. Ook heeft de spindel een doorzichtige cover. De as kan door het gat in een cd of dvd worden gestoken. Hierdoor kan men deze cd's en dvd's opslaan. De cover verbergt zorgt ervoor dat er geen stof bij de dvd's en cd's kan. <br />
<br />
De spindel neemt minder plek in beslag dan een [[dvd-box]] of [[jewelcase]]. Hierdoor kun je meer dvd's en cd's opslaan. Ook wordt de spindel gebruikt om lege cd's en dvd's op te slaan. Het nadeel van een spindel is dat je de inhoud niet meteen kunt lezen. Je kunt met een speciale stift de titel op de bovenkant van de cd/dvd zetten. Toch moet je de cd's en dvd's een voor een optillen om te vinden wat je zoekt. Een ander nadeel is dat cd's en dvd's sneller krassen oplopen in een spindel. <br />
<br />
[[Categorie:Kantoorartikelen]]</div>Mike1023https://wikikids.nl/index.php?title=Charles_Dickens&diff=847640Charles Dickens2024-03-15T20:49:19Z<p>Mike1023: /* Novelles */</p>
<hr />
<div>{{Infobox auteur<br />
| naam = Charles Dickens<br />
| afbeelding = Dickens_by_Watkins_1858.png<br />
| ander formaat =<br />
| onderschrift = Dickens in 1858<br />
| citaat = <br />
| volledige naam = Charles John Huffam Dickens<br />
| pseudoniem = <br />
| bijnaam = <br />
| geboren = 7 februari 1812<br />
| geboorteplaats = [[Portsmouth]]<br />
| overleden = 9 juni 1870<br />
| land = [[Higham]]<br />
| beroep = Schrijver<br />
| jaren-actief = <br />
| genre = <br />
| stroming = [[Realisme (literatuur)|Realisme]]<br />
| invloeden = <br />
| bekende-werken = ''[[A Christmas Carol]]'' <br> ''[[Oliver Twist]]'' <br> ''[[David Copperfield]]'' <br> ''[[A Tale of Two Cities]]''<br />
| uitgeverij = <br />
| dbnl = <br />
| handtekening = [[bestand:Charles_Dickens_Signature.svg|100px]]<br />
| website = <br />
}}<br />
'''Charles Dickens''' (1812-1870) was een belangrijke [[Engeland|Engelse]] schrijver. Hij is een van de bekendste en succesvolste schrijvers uit de 19e eeuw. Dickens leefde tijdens het [[Victoriaans tijdperk]]; een periode in de Engelse geschiedenis toen koningin [[Victoria van het Verenigd Koninkrijk|Victoria]] regeerde. In deze periode was het [[realisme (literatuur)|realisme]] erg populair. Het realisme probeerde de werkelijkheid zo goed mogelijk weer te geven. <br />
<br />
In Dickens boeken spelen de [[Industriële Revolutie]] en de gevolgen daarvan een grote rol. Hierdoor spelen veel van zijn boeken ook al in een stad. Belangrijke thema's in Dickens's boeken zijn [[armoede]], [[onrecht]] en [[ongelijkheid]]. Veel van zijn boeken zijn vandaag de dag nog steeds enorm bekend, zoals ''[[A Christmas Carol]]'', ''[[Oliver Twist]]'', ''[[David Copperfield]]'', ''[[A Tale of Two Cities]]'' en ''[[Great Expectations]]''. Dickens had ook een eigen tijdschrift, waarin zijn verhalen terechtkwamen. Iedere week of maand konden lezers enkele hoofdstukken van het verhaal lezen. Op deze manier konden ook armere mensen lezen, aangezien boeken toentertijd enorm duur waren. Nadat het verhaal volledig in het tijdschrift verscheen, werd het ook als boek uitgegeven. <br />
<br />
Nog altijd is Dickens een bekende naam in de Engelse literatuur. Zijn boeken zijn verschillende malen verfilmd geworden. <br />
<br />
==Levensloop==<br />
=== Charles' kindertijd ===<br />
Charles John Huffham Dickens is in 7 februari 1812 geboren in [[Portsmouth]] in het zuiden van Engeland. Toen hij 10 jaar was verhuisde hij met zijn ouders John Dickens en Elisabeth Barrow naar London. Zijn vader had namelijk een baan gekregen in Londen. Dickens moest overigens in zijn eentje de reis naar Londen maken via [[koets]]. De familie woonde in de wijk [[Camden Town]], wat toentertijd een vrij arme wijk was. Het gezin was dan ook niet rijk en had grote schulden. Zijn was in 1824 opgesloten in de gevangenis. Hierdoor moest Dickens gaan werken in plaats van naar school gaan. Op dat moment was hij slechts 12 jaar oud. <br />
[[File:Dickens-at-the-Blacking-Warehouse.jpg|left|300px|thumb|Een tekening van Dickens in de schoensmeerfabriek]]<br />
Dickens moest vervolgens werken in een [[schoensmeer]]fabriek. Het werk was erg zwaar en hij werkte 10 uur per dag. De arbeidsomstandigheden en gebeurtenissen tijdens zijn jeugd kwamen later in veel van zijn boeken terug. Desondanks had Dickens ook veel tijd om te lezen in de buitenlucht. Zo las hij ''[[Robinson Crusoe]]'' van [[Daniel Defoe]], de boeken van [[Henry Fielding]] en de verhalen van [[duizend-en-één-nacht]].<br />
<br />
=== Bekende boeken ===<br />
Hij heeft veel baantjes gehad en kwam toen hij 15 was op een advocatenbureau. Hij leerde zichzelf [[stenografie]] en werd later kamerverslaggever voor de ''Morning Chronicle''. Daardoor begon hij met literatuur. Hij omschreef het leven in London. Dickens leefde in een tijd waarin de verschillen tussen arm en rijk erg groot waren. Veel (arme) mensen verhuisden van het platteland naar de stad. Hierdoor werd armoede een stuk zichtbaarder. Er ontstonden arme wijken, waar de leefomstandigheden erg slecht waren. Vaak konden de mensen nauwelijks rondkomen, waren de straten vuil en gingen kinderen amper naar school. <br />
<br />
De beschrijvingen van Londen kwamen later allemaal bij elkaar in de ''Sketches by Boz''. Boz is de bijnaam van de broer van Charles; in het echt heette hij Moses. Hij was altijd verkouden. Dickens was ondertussen met allerlei mensen in contact gekomen, waaronder schrijver [[William Harrison Ainsworth]]. Door het succes van de ''Sketches by Boz'' kon Dickens in 1836 beginnen aan zijn eerste boek ''[[The Pickwick Papers]]''. Dit gaat over de leden van de zogeheten "Pickwick Club". Boeken werden toentertijd in delen in [[tijdschrift]]en gepubliceerd. Iedere week verschenen één of een paar hoofdstukken. Dit wordt een [[feuilleton]] genoemd. Boeken waren namelijk erg duur, terwijl tijdschriften goedkoper waren. Op deze manier kon men kijken of het verhaal een succes was én meer mensen bereiken. Nadat de laatste hoofdstukken verschenen, werd het gehele boek uitgegeven. <br />
<br />
Op 2 april 1836 trouwde Dickens met Catherine Thomson Hogarth. Het gezin kreeg samen 10 kinderen. Na de Pickwick Papers schreef Dickens verder aan zijn bekende boek ''[[Oliver Twist]]''. Dit gaat over een arm weesjongetje met dezelfde naam en was een groot succes. Zelfs koningin [[Victoria van het Verenigd Koninkrijk|Victoria]] was een groot fan van Dickens. Zij bleef 's avonds tot laat op om Oliver Twist en The Pickwick Papers te lezen. Na Oliver Twist volgeden ''[[Nicholas Nickleby]]'', ''[[The Old Curiosity Shop]]'' en de historische roman ''[[Barnaby Rudge]]''.<br />
<br />
=== Succes ===<br />
[[File:Charles_Dickens_sketch_1842.jpg|right|300px|thumb|Dickens in 1842]]<br />
In 1842 maakte hij een reis naar de [[Verenigde Staten]] en [[Canada]]. Hij beschreef zijn reis door de Verenigde Staten in ''American Notes'', waarin hij de [[slavernij]] in de Verenigde Staten afwees. Dickens was een tegenstander van de slavernij. Na zijn reis schreef hij ook het boek ''[[Martin Chuzzlewit]]'', wat gedeeltelijk in Verenigde Staten afspeelt. In dit boek levert Dickens kritiek op de Verenigde Staten. Bij de Amerikaanse lezer was het boek daarom geen succes. <br />
<br />
Ondertussen besloot Dickens ook om een kerstverhaal te schrijven; ''[[A Christmas Carol]]''. Dit boek gaat over een oude, verbitterde man genaamd Scrooge die niets met kerst heeft. Hij wordt op kerstavond bezocht door drie geesten die hem leren zijn leven te verbeteren. Het boek was een groot succes en wordt nog steeds veel gelezen. In de jaren hierna schreef hij andere kerstverhalen, zoals ''[[The Chimes]]'' in 1844 en ''[[The Cricket on the Hearth]]'' in 1845. In 1844 woonde Dickens kort in Italië en in 1846 reisde hij door Zwitserland. Hier begon hij met zijn boek ''[[Dombey and Son]]''. Later schreef hij ''[[David Copperfield]]'', wat erg vel invloeden uit Dickens eigen leven heeft. Vanaf toen plande Dickens zijn boeken ook meer. <br />
<br />
Dickens gaf ook geld aan maatschappelijke doelen. In mei 1846 benaderde hij Angela Burdett Coutts om een huis op te stellen voor "gevallen vrouwen". In 1846 reisde hij naar Frankrijk, waar hij veel Franse schrijvers ontmoette (zoals [[Victor Hugo]] en [[Alexandre Dumas père]]). Na David Copperfield schreef hij verder aan ''[[Bleak House]]'', ''[[Hard Times]]'' en ''[[Little Dorrit]]''. Ondertussen schreef Dickens ook voor tijdschriften. Van 1835 tot 1870 las Charles Dickens ook vaak zijn eigen verhalen voor. Dit vonden veel mensen een groot succes. Hij heeft ook het boek ''[[A Tale of Two Cities]]'' geschreven, dat staat nu op nummer 7 van best verkochte boeken ooit! Er zijn al ongeveer 200 miljoen boeken van verkocht!<br />
<br />
=== Latere leven ===<br />
Op 9 juni 1865 was Dickens betrokken bij een treinongeluk in Staplehurst. Bij het ongeluk vielen enkele wagons van een brug af. Dickens was ongedeerd en hielp de gewonden. In de trein was hij bijna het manuscript van ''[[Our Mutual Friend]]'' vergeten. Dickens wilde in 1861 opnieuw naar de Verenigde Staten reizen. Hij stelde zijn plannen echter uit vanwege de [[Amerikaanse Burgeroorlog]]. In 1867 maakte een tour door het land. <br />
<br />
Uiteindelijk stierf Dickens op 8 juni 1870. Hij werd begraven in de Poets' Corner in de [[Westminster Abbey]] in Londen. Dit is een plaats in de kerk waar veel belangrijke schrijvers en dichters begraven liggen. Dickens overleed voordat hij zijn laatste boek (''[[The Mystery of Edwin Drood]]'') kon afmaken. Hij had ook geen plannen opgeschreven over hoe het boek zou eindigen.<br />
<br />
==Stijl==<br />
[[File:Dickens_dream.jpg|left|300px|thumb|In dit schilderij zie je een slapende Dickens. Hij droomt over de verschillende personages uit zijn boeken.]]<br />
Dickens werd beïnvloedt door de verschillende boeken die hij tijdens zijn jeugd las, waaronder Henry Fielding, [[Laurence Stern]] en [[Horace Walpole]]. De schrijver met de meeste invloed op Dickens was [[William Shakespeare]]. Dickens hield Shakespeares toneelstukken en bracht in 1838 zelfs een bezoek aan Shakespeares geboorteplaats. Volgens Dickens was Shakespeare een van de beste schrijvers op het gebied van bedenken van personages. <br />
<br />
Vaak wordt Dickens gerekend tot het [[realisme (literatuur)|realisme]]. Dit was een periode in de literatuur in de 19e eeuw, waarin schrijvers de werkelijkheid zo precies en compleet mogelijk wilden weergeven. In de meeste boeken van Dickens leest men de sociale omgangsnormen van de 19e eeuw. Vaak speelt het verschil tussen arm en rijk een rol. Dickens schreef enorm veel over de situatie waarin arme mensen zich bevonden. Zo gaat ''Great Expectations'' over een arm jongetje genaamd Pip, wat onder vleugel van een rijk mysterieus persoon wordt genomen. Een groot deel hiervan is ook [[sociale kritiek]]. Dickens bekritiseert de sociale en economische ongelijkheid in zijn werken. Soms benaderde hij deze onderwerpen door middel van humor, terwijl hij op andere punten juist erg serieus is. <br />
<br />
Desondanks maakt Dickens ook gebruik van zijn fantasie, zoals de geestverschijningen in ''A Christmas Carol''. Veel personages worden ook uitvergroot en zijn meer typetjes. Een voorbeeld is de rijke, oude vrouw, Miss Havisham, uit ''Great Expectations''. Zij heeft een bloedhekel aan mannen en draagt al jarenlang haar trouwjurk, aangezien haar verloofde nooit kwam opdagen voor de bruiloft. Deze personages zijn ook bekend op zichzelf. Dickens maakt vaak gebruik van [[satire]] en [[humor]] in zijn werken. Ook schrijft hij sommige dialogen in [[dialect]], zodat de lezer een idee krijgt met welk accent een personage spreekt. <br />
<br />
Ook maakte Dickens vaak gebruik van [[cliffhanger]]s aan het einde van hoofdstukken. Zijn boeken werden immers uitgegeven via tijdschriften. Iedere week kwamen er slechts een aantal hoofstukken. Door cliffhangers hield hij het verhaal spannend, zodat de lezer de nieuwe editie de week erna weer moesten kopen.<br />
<br />
==Werken==<br />
===Boeken===<br />
[[File:Dodger_introduces_Oliver_to_Fagin_by_Cruikshank_(detail).jpg|right|300px|thumb|Een scène uit ''[[Oliver Twist]]''. Het hoofdpersonage doet mee aan de club van Fagin.]]<br />
[[File:"Well,_Pip,_you_know,_._._._._you_yourself_see_me_put_'em_in_my_'at"_(ch._13).jpeg|right|300px|thumb|In ''[[Great Expectations]]'' moet Pip bij mevrouw Havisham (die al jarenlang in haar bruidsjurk rondloopt) en haar dochter Estella op visite.]]<br />
{| class="wikitable"<br />
! Engelse naam !! Nederlandse naam !! Jaar <br />
|-<br />
| ''[[The Pickwick Papers]]'' <br> (The Posthumous Papers of the Pickwick Club) || De nagelaten papieren van de Pickwick Club || 1837<br />
|-<br />
| ''[[Oliver Twist]]'' || Oliver Twist || 1838<br />
|-<br />
| ''[[Nicholas Nickleby]]'' || Nicholas Nickleby || 1839<br />
|-<br />
| ''[[The Old Curiosity Shop]]'' || De oude rariteitenwinkel || 1841<br />
|-<br />
| ''[[Barnaby Rudge]]'' || Barnaby Rudge || 1841<br />
|-<br />
| ''[[Martin Chuzzlewit]]'' || Martin Chuzzlewit || 1844<br />
|-<br />
| ''[[Dombey and Son]]'' || Dombey en Zoon || 1848<br />
|-<br />
| ''[[David Copperfield]]'' || David Copperfield || 1850<br />
|-<br />
| ''[[Bleak House]]'' || Het Grauwe Huis || 1853<br />
|-<br />
| ''[[Hard Times]]'' || Slechte tijden <br> Zware tijden <br> Moeilijke tijden || 1854<br />
|-<br />
| ''[[Little Dorrit]]'' || Kleine Dorrit || 1857<br />
|-<br />
| ''[[A Tale of Two Cities]]'' || In Londen en Parijs <br> De Geschiedenis van Twee Steden || 1859<br />
|-<br />
| ''[[Great Expectations]]'' || Grote verwachtingen || 1861<br />
|-<br />
| ''[[Our Mutual Friend]]'' || Onze wederzijdse vriend || 1865<br />
|-<br />
| ''[[The Mystery of Edwin Drood]]'' || Het geheim van Edwin Drood || 1870<br />
|}<br />
<br />
===Novelles===<br />
{| class="wikitable"<br />
! Engelse naam !! Nederlandse naam !! Jaar <br />
|-<br />
| ''[[A Christmas Carol]]'' || Een kerstvertelling || 1843<br />
|-<br />
| ''[[The Chimes]]'' || Het Carillon || 1844<br />
|-<br />
| ''[[The Cricket on the Hearth]]'' || De krekel bij de haard || 1845<br />
|-<br />
| ''[[The Battle of Life]]'' || De strijd van het leven || 1846<br />
|-<br />
| ''[[The Haunted Man and the Ghost's Bargain]]'' || || 1848<br />
|-<br />
|}<br />
<br />
===Toneelstukken===<br />
* ''The Strange Gentleman'' (1836)<br />
* ''The Village Coquettes'' (1836)<br />
* ''Is She His Wife?'' (1837)<br />
* ''The Lamplighter'' (1838)<br />
* ''Mr. Nightingale's Diary'' (1851), in samenwerking met [[Mark Lemon]].<br />
* ''The Frozen Deep'' (1857), in samenwerking met [[Wilkie Collins]].<br />
* ''No Thoroughfare'' (1867), in samenwerking met Wilkie Collins.<br />
Dickens publiceerde ''No Thoroughfare'' in 1867 ook als boek in samenwerking met Wilkie Collins.<br />
<br />
===Verhalenbundels===<br />
Dickens schreef ook een heleboel korte verhalen. Deze werden vaak eerst in tijdschriften geplaatst. Ook schreef hij verhalen voor verhalenbundels die door meerdere schrijvers samengesteld werden. Zijn bekendste verhalenbundels zijn:<br />
* ''Sketches by Boz'' (1836)<br />
* ''The Mudfog Papers'' (1837–38)<br />
* ''Sketches of Young Gentlemen'' (1838)<br />
* ''Sketches of Young Couples'' (1840)<br />
* ''Master Humphrey's Clock'' (1840–41)<br />
* ''The Poor Traveller, Boots at the Holly-Tree Inn and Mrs. Gamp'' (1858)<br />
* ''Reprinted Pieces'' (1861)<br />
* ''Three Ghost Stories'' (1866)<br />
* ''Christmas Stories'' (1868)<br />
* ''The Lamplighter, To Be Read at Dusk and Sunday Under Three Heads'' (1868)<br />
<br />
===Non-fictie===<br />
* ''Sunday Under Three Heads'' (1836) <br />
* ''Memoirs of Joseph Grimaldi'' (1838) <br />
* ''American Notes for General Circulation'' (1842)<br />
* ''Pictures from Italy'' (1846)<br />
* ''The Life of Our Lord'' (1846–1849)<br />
* ''A Child's History of England'' (1853)<br />
* ''The Uncommercial Traveller'' (1860–1869)<br />
* ''Speeches, Letters and Sayings'' (1870)<br />
* ''Miscellaneous Papers'' (1912)<br />
* ''Contributions to All The Year Round'' (1912)<br />
* ''Letters of Charles Dickens to Wilkie Collins'' (1851–1870)<br />
<br />
== Trivia ==<br />
<br />
* Zijn boek Oliver Twist staat model voor de Disneyfilm [[Oliver & Co.]]<br />
<br />
[[Categorie:Brits schrijver]]<br />
<br />
[[en:Charles Dickens]]<br />
[[fr:Charles Dickens]]<br />
[[it:Charles Dickens]]</div>Mike1023https://wikikids.nl/index.php?title=Sjabloon:Hoofdpagina/Nieuw&diff=847593Sjabloon:Hoofdpagina/Nieuw2024-03-15T17:51:13Z<p>Mike1023: </p>
<hr />
<div><!-- Verwijder het laatste artikel en voeg je artikel bovenin in --><br />
{{Sjabloon:Kolommen2|Kolom1=<br />
*[[Oliver Twist]]<br />
*[[Milankovitch-variabelen]]<br />
*[[Portaal:Film & Video]]<br />
*[[Video-on-demand]]<br />
*[[Lijst van animatiefilms van Walt Disney Studios]] (62 x gevuld)<br />
| Kolom2=<br />
*[[Lewis Carroll]]<br />
*[[Alice in Spiegelland]] & [[Alice in Wonderland]]<br />
*[[Frances Hodgson Burnett]]<br />
*[[Blauwbaard]]<br />
*[[Extraparlementair kabinet]]<br />
}}<br />
'''Neem ook een kijkje in het [[WikiKids:Award Museum|Award Museum]]!'''<br />
<noinclude><br />
[[Categorie:Sjablonen hoofdpagina]]<br />
</noinclude></div>Mike1023https://wikikids.nl/index.php?title=Oliver_Twist&diff=847592Oliver Twist2024-03-15T17:50:16Z<p>Mike1023: </p>
<hr />
<div>{{Infobox boek<br />
| titel = Oliver Twist<br />
| afbeelding = Twist_serialcover.jpg<br />
| ander formaat = <br />
| alternatieve titel = Oliver Twist; or, The Parish Boy's Progress<br />
| schrijver = [[Charles Dickens]]<br />
| taal = [[Engels]]<br />
| land = {{GB}}<br />
| genre = [[Sociale roman]], [[bildungsroman]]<br />
| datum = 1837-1839 ([[feuilleton]]) <br> 1838 (boek)<br />
| isbn =<br />
| uitgever =<br />
| bijzonderheden =<br />
| tekst =<br />
}}<br />
'''Oliver Twist''' is een boek van de Britse schrijver [[Charles Dickens]]. Het boek werd uitgegeven als [[feuilleton]] tussen 1837 en 1839. Dit betekent dat iedere maand enkele hoofdstukken verschenen in het tijdschrift ''Bentley's Miscellany''. In 1838 werd het verhaal voor het eerst in zijn geheel uitgegeven. Oliver Twist was de tweede roman van Charles Dickens na ''[[The Pickwick Papers]]'' (1836). <br />
<br />
Het boek volgt het weesjongetje Oliver Twist dat slecht behandeld wordt. Hij weet te ontsnappen en vlucht naar [[Londen]]. Hier ontmoet hij de crimineel Fagin en sluit zich aan bij zijn bende. Oliver leert ook meer over zijn ouders en leert de rest van zijn familie kennen. In het boek speelt [[armoede]] een grote rol. Dickens besteedt veel aandacht aan de levensomstandigheden van arbeiders en daklozen. <br />
<br />
Tegenwoordig is Oliver Twist een van Dickens bekendste werken. Het boek is verschillende keren verfilmd. De Disneyfilm ''[[Oliver & Co.]]'' (1988) en de musicalfilm ''[[Oliver!]]'' (1968) zijn beide op het boek gebaseerd. <br />
<br />
==Samenvatting==<br />
{{verhaal}}<br />
[[Bestand:Mr Bumble and Oliver Twist, by Charles Edmund Brock.jpg|left|200px|thumb|Oliver Twist en Meneer Bumble]]<br />
Oliver Twist groeit op in het plaatsje Mudfog. Hij werd als baby gevonden toen zijn moeder op sterven lag. Men heeft nooit haar [[identiteit]] kunnen achterhalen. Ook weet niemand wie Olivers vader is, waardoor hij geen familie heeft. Mevrouw Mann heeft de leiding over het weeshuis, waar de kinderen streng behandeld worden. Zo geeft Mevrouw Mann (de opzichtster) de kinderen minder [[voedsel]] dan dat zij eigenlijk heeft. Oliver is inmiddels negen jaar en wordt naar het [[werkhuis]] gestuurd. Hier zijn omstandigheden even slecht. Na zes maanden besluiten de kinderen lootjes te trekken. Oliver moet hierdoor aan meneer Bumble (de [[kerkbaljuw]]) vragen of hij meer eten mag hebben tijdens het diner. Meneer Bumble vat dit niet goed op en vindt dat Oliver maar ergens anders moet werken. <br />
<br />
Meneer Bumble zoekt baantjes voor Oliver, maar Oliver klaagt dat hij slecht behandeld wordt. Uiteindelijk wil meneer Sowerberry (een begrafenisondernemer) hem aannemen. Dit is Olivers laatste kans, aangezien meneer Bumble hem anders naar de zee dreigt te sturen. Ondanks het zware werk gedraagt Oliver zich goed. Noah Claypole (een werknemer van meneer Sowerberry) mag Oliver echter niet. Hij beledigt Olivers moeder en Oliver valt hem aan. Noah doet alsof Oliver gevaarlijk is en mevrouw Sowerberry gelooft dit. Zij stuurt Noah naar meneer Bumble om Oliver terug te nemen. Om zijn straf te ontlopen besluit Oliver naar [[Londen]] te vluchten.<br />
[[Bestand:Dodger_introduces_Oliver_to_Fagin_by_Cruikshank_(detail).jpg|right|300px|thumb|Dodger stelt Oliver aan Fagin voor.]]<br />
Onderweg komt hij Jack Dawkins tegen, die zichzelf "Artful Dodger" noemt. Dodger neemt Oliver mee naar Londen. Hier introduceert hij hem aan de crimineel Fagin. Oliver wordt onderdeel van zijn bende van [[zakkenroller]]s, waar Dodger en Charley Bates ook onderdeel van zijn. Oliver, Dodger en Charley besluiten de [[zakdoek]] van meneer Brownlow te stelen. Deze diefstal mislukt echter en Oliver wordt (als enige) opgepakt. Meneer Brownlow heeft medelijden met de jongen en wil geen klacht indienen. De politie en rechter willen echter dat de rechtszaak doorgaat. Oliver is ziek en valt tegen de rechtszaak flauw. Uiteindelijk komt een boekverkoper op het laatste moment als [[getuige]]. Hij weet ervoor te zorgen dat Oliver vrijkomt. Meneer Brownlow besluit Oliver mee naar huis te nemen en hem te verzorgen.<br />
<br />
Oliver wordt al snel weer beter en meneer Brownlow zorgt goed voor hem. Hij wil Oliver [[adopteren]] en onderwijs geven. Fagin is echter bang dat Oliver zijn bende van zakkenrollers verraadt. Hij stuurt de wrede crimineel Bill Sikes en zijn vriendin Nancy op pad om Oliver te ontvoeren en naar zijn huis te brengen. Ondertussen stuurt meneer Brownlow Oliver naar de boekverkoper om geld te brengen. Bill Sikes en Nancy komen hem onderweg tegen. Nancy doet zich voor als zijn zus en doet alsof hij was weggelopen van huis. Iedereen gelooft dit en denkt dat Oliver liegt op meneer Brownlow na. Hij maakt zich zorgen dat Oliver niet thuiskomt en leert pas later dat hij is meegenomen door Nancy en Bill Sikes. Zij brengen hem naar Fagin, waar Oliver verschillende (gefaalde) ontsnappingspogingen doet. <br />
<br />
Uiteindelijk wordt Oliver met de anderen op pad gestuurd naar het huis van de familie Maylie. Zij moeten hier inbreken en waardevolle zaken meenemen. De [[diefstal]] gaat alleen fout; Oliver raakt gewond aan zijn arm en sterft bijna. Mevrouw Maylie, Rose en meneer Losborn verzorgen Oliver, waardoor hij weer hersteld. Meneer Losborn neemt hem weer mee naar Londen om meneer Brownlow te zoeken. Hier leert hij echter dat meneer Brownlow vertrokken is naar [[West-Indië]]. Hierdoor gaat hij terug naar het huis van de familie Maylie, waar hij onderwijs krijgt.<br />
[[File:Bill-sikes.jpg|left|300px|thumb|Bill Sikes en zijn hond.]]<br />
Ondertussen probeert een geheimzinnige man genaamd Monks om Oliver te pakken te krijgen. Hij besluit zich aan te sluiten bij de bende van Fagin. Samen besluiten ze een [[overval]] te plegen op meneer Bumble om meer informatie over Oliver te krijgen. Zij ontdekken een ring en een [[medaillon]] dat eigendom van Olivers moeder was. Nancy is intussen gehecht geraakt aan Oliver en wil hem beschermen. Ze besluiten de informatie door te spelen aan mevrouw Maylie. Mevrouw Maylie vertelt dit weer verder aan meneer Brownlow. <br />
<br />
Nadat Dodger wordt opgepakt en naar [[Australië (land)|Australië]] wordt verbannen, besluit Noah Claypole zich aan te sluiten bij Fagin. Noah krijgt de opdracht om Nancy te bespioneren. Hij komt erachter dat Nancy in het geheim informatie doorspeelt aan de familie Maylie en meneer Brownlow. Bill Sikes ziet dat als verraad, waardoor hij Nancy in elkaar slaat. Zij overlijdt aan haar verwondingen, wat voor grote woede onder de inwoners zorgt. Sikes moet hierdoor vluchten en onderduiken. Hij leert dat Fagin is opgepakt op zijn onderduikadres. Uiteindelijk wordt Sikes herkent door een woedende menigte en moet over de daken vluchten. In zijn paniek ziet hij het dode lichaam van Nancy voor zich, waardoor hij in een touw verstrikt raakt en zichzelf ophangt. <br />
<br />
Meneer Brownlow zorgt ervoor dat Monks gearresteerd wordt. Monks blijkt de halfbroer van Oliver te zijn. Hij wilde Olivers helft van de [[erfenis]] stelen. Brownlow overtuigt Oliver om zijn helft aan Monks te geven, waardoor Monks belooft om Oliver met rust te laten. Monks verhuist naar de Verenigde Staten, maar gaat hier opnieuw de misdaad in. Fagin wordt ter dood veroordeeld. In de gevangenis vertelt hij Oliver waar de documenten over zijn echte identiteit liggen. Deze papieren blijken door meneer Bumble achtergehouden te zijn, waardoor hij zijn baan verliest en in het werkhuis moet werken. Oliver leert dat Rosie Maylie zijn [[tante]] is. Meneer Brownlow besluit om Oliver te adopteren. Hierdoor heeft Oliver uiteindelijk toch een familie.<br />
<br />
==Personages==<br />
[[File:Clarke-dodger.jpg|right|300px|thumb|De Artful Dodger]]<br />
[[File:Sowerberry.jpg|right|300px|thumb|Meneer Sowerberry (links) en meneer Bumble bespreken de voorwaarden van Olivers contract.]]<br />
In Oliver Twist komen de volgende personages voor, waaronder:<br />
* Oliver Twist, een weesjongetje.<br />
* Meneer Bumble, de leider van het werkhuis en [[kerkbaljuw]].<br />
* Mevrouw Corney, de vrouw van meneer Bumble.<br />
* Mevrouw Bedwin, de huishoudster van meneer Bumble.<br />
* Mevrouw Mann, de leidster van het weeshuis.<br />
* Meneer Brownlow, een rijke man uit Londen.<br />
* Meneer Grinwig, een vriend van meneer Brownlow.<br />
* Meneer Sowerberry, een begrafenisondernemer.<br />
* Mevrouw Sowerberry, zijn vrouw.<br />
* Charlotte, de dienstmeid van meneer Sowerberry.<br />
* Noah Claypole, een werknemer van meneer Sowerberry.<br />
* Fagin, een crimineel en bendeleider.<br />
* Jack Dawkins (Artful Dodger), een crimineel uit Fagins bende.<br />
* Charley Bates, een lid van Fagins bende.<br />
* Toby Crackit, een lid van Fagins bende.<br />
* Bill Sikes, een beruchte crimineel.<br />
* Nancy, de vriendin van Bill Sikes.<br />
* Bull's-eye, de hond van Bill Sikes.<br />
* Mevrouw Maylie, een oude rijke dame.<br />
* Rose Maylie, de dochter van mevrouw Maylie.<br />
* Meneer Giles, de [[butler]] van mevrouw Maylie.<br />
* Meneer Brittles, de klusjesman van mevrouw Maylie.<br />
* Monks, een geheimzinnige crimineel.<br />
* Meneer Fang, een [[magistraat]].<br />
* Meneer Losberne, de arts van de familie Maylie.<br />
* Agnes Fleming, de overleden moeder van Oliver.<br />
* Meneer Leeford, de overleden vader van Oliver.<br />
De namen van veel personages zijn een woordspeling op een eigenschap van dat personage. Meneer Sowerberry is hier een goed voorbeeld van. Zijn naam is een woordspeling op ''sour berry'' (zure bes), wat betekent dat het personage een zure man is. Dickens was geïnspireerd door de Engelse schrijver [[Henry Fielding]] die dit ook deed.<br />
<br />
==Achtergrondinformatie==<br />
===Titelverklaring===<br />
De titel "Oliver Twist" verwijst naar het hoofdpersonage van het verhaal. Verschillende boeken van Dickens zijn vernoemd naar hun hoofdpersonages, zoals ''[[Little Dorrit]]'', ''[[Martin Chuzzlewit]]'' en ''[[David Copperfield]]''. Oliver krijgt zijn naam van meneer Bumble, aangezien zijn moeder hem nooit een naam gaf. In het begin van het boek legt hij uit dat hij een lijst met achternamen heeft. Iedere wees zonder achternaam krijgt een achternaam die begint met de volgende letter uit het alfabet. Het woord "twist" betekent ook "draaien" in het Engels, wat het gebruik van de lijst uitlegt. <br />
<br />
De ondertitel "The Parish Boy's Progress" (vrij vertaald als "De ontwikkeling van de jongen van de kerkgemeenschap") verwijst naar de inhoud van het boek. Tijdens het boek maakt Oliver een groei als persoon door. Hij leert meer over zichzelf, zijn familie en leert ook levenslessen. Deze ondertitel verwijst ook naar het boek ''[[The Pilgrim's Progress]]'' van [[John Bunyan]]. Dit is een van de belangrijkste christelijke [[theologie|theologische]] werken van de Engelse literatuur.<br />
<br />
===Ontstaan===<br />
[[File:Página_37_-_Los_ladrones_de_Londres_djvu.jpg|left|250px|thumb|Oliver Twist]]<br />
Net als veel boeken in de 19e eeuw werd Oliver Twist gepubliceerd als [[feuilleton]]. Een feuilleton is een (lang) verhaal dat in delen in tijdschriften wordt uitgegeven. In het geval van Oliver Twist verschenen iedere maand een aantal hoofdstukken in ''Bentley's Miscellany''. Deze hoofstukken werden tussen februari 1837 en april 1839 gepubliceerd. In 1838 werd het verhaal voor het eerst als gebonden boek uitgegeven. <br />
<br />
Dickens schreef Oliver Twist als [[satire]] over de effecten van de [[Industriële Revolutie]] in Engeland. Dit is overigens ook in veel andere boeken van Dickens een belangrijk onderwerp. Ook wilde hij met het boek de ''Armenwetten'' (Poor Laws) bekritiseren. Deze wetten werd ingevoerd door het Brits parlement in 1834. Het doel van de wetten waren om de kosten voor [[armenzorg]] te verminderen, [[bedelaar]]s van de straat af te halen en armen aanmoedigen om voor zichzelf te werken. Kerkgemeenten werden in groepen verdeeld en iedere groep kreeg een [[werkhuis]]. In zo'n werkhuis waren de omstandigheden bewust slecht. Hierdoor zouden mensen enkel in het uiterste geval het werkhuis binnentreden. Ook moesten mensen in het werkhuis wonen om in aanmerking voor armenzorg te komen. Er waren alleen speciale uitzonderingen op deze regel. De wetten zorgden meteen voor scandalen in Engeland. Zo werd er aan de inwoners van Andover Workhouse rotte vis te eten gegeven. De Britse overheid reageerde met strenge controles, maar dit hielp niet. Ook werd het werkhuis over de jaren heen steeds meer opvangcentrum voor zieken, criminelen, wezen en mensen met een beperking.<br />
<br />
Daarnaast werd het verhaal van Oliver Twist beïnvloed door Dickens eigen leven. Dickens schreef het boek toen hij in Londen woonde. Zijn huis was dichtbij een [[weeshuis]], waar ouders hun kinderen brachten als zij geen geld hadden. Ook woonde hij in de buurt van een werkhuis. Sommige personages uit het boek zijn gebaseerd op personen die Dickens kende. Oliver Twist is waarschijnlijk gebaseerd op een vriend van Dickens uit zijn jeugd. Het personage Rosie Maylie is weer gebaseerd op de zus van Dickens vrouw (Mary Hogarth). Mary overleed kort voor de eerste publicatie van Oliver Twist. Dickens miste zelfs de deadline vanwege haar dood.<br />
<br />
===Plaats en tijd===<br />
[[Bestand:Oliver Twist - Nancy Sikes LCCN99471624.jpg|right|300px|thumb|Dickens ziet overigens alle criminelen als slecht. Nancy is oorspronkelijk een slecht personage, maar hecht zich aan Oliver en besluit hem te beschermen. Na haar dood wordt ze daarom als heldin gezien.]]<br />
In Oliver Twist komen twee plaatsen voor. Het boek begint in het plaatsje Mudfog. Dit plaatsje bestaat niet in het echt en is door Dickens verzonnen. Dickens gebruikte de naam ook voor zijn [[verhalenbundel]] ''The Mudfog Papers''. Oliver Twist was oorspronkelijk bedoeld als kort verhaal voor deze verhalenbundel, maar werd uiteindelijk apart gepubliceerd. Mudfog is ook een [[woordspeling]] van ''mud'' (modder) en ''fog'' (mist). Dit geeft een viezige en klamme indruk van het plaatsje, wat aansluit bij de Industriële Revolutie. Het grootste gedeelte van het boek speelt zich af in [[Londen]], net als vrijwel alle andere werken van Dickens. <br />
<br />
Het verhaal vindt plaats rond de tijd van de publicatie; in de jaren 1830.<br />
<br />
===Thema's===<br />
In Oliver Twist komen verschillende thema's voor, zoals:<br />
* [[Armoede]]: Armoede is een thema wat in veel werken van Charles Dickens voorkomt. Oliver Twist gaat diep in op de tekortkomingen van de armenzorg. Armenzorg was iets wat toentertijd door de kerk en liefdadigheid gedaan werd. Er was geen [[sociale zekerheid]] zoals tegenwoordig. Hierdoor leefden veel mensen in bittere armoede. Wanneer Oliver Twist met meneer Sowerberry een overleden vrouw komt ophalen, vertelt haar zoon in detail waarom ze overleed. De oude vrouw was ziek, maar had geen geld voor een dokter. Haar zoon probeerde te bedelen voor geld, maar werd opgepakt en moest de gevangenis in. Hierdoor overleed zijn moeder helemaal alleen. <br />
* Sociale klasse: Tijdens 19e eeuw waren er verschillende sociale klassen in Engeland, zoals de ''upper class'' (bovenklasse) en de ''lower class'' (onderklasse). Er waren grote verschillen in rijkdom tussen de verschillende klassen. In het boek worden sociale klassen als erg oppervlakkig gezien, aangezien iedereen uiteindelijk gelijk is. [[Sociale ongelijkheid]] wordt dus voorgesteld als iets dat door het klassensysteem veroorzaakt wordt. <br />
* [[Misdaad]]: Misdaad was een groot probleem in Londen tijdens de jaren 1830. In Oliver Twist probeerde Dickens te laten zien hoe criminelen echt leven. Hiermee wilde hij lezers afraden om de criminaliteit in te gaan. Ook probeerde hij de oorzaken van criminaliteit te achterhalen. Volgens Dickens werd dit voor een groot deel door armoede veroorzaakt; de criminelen konden niet anders. <br />
* [[Religie]]: Dickens was zelf lid van de [[Anglicaanse Kerk]] (de Kerk van Engeland) die verantwoordelijk was voor de armenzorg. Volgens Dickens zorgde de kerk niet goed voor de armen. Hij zag de kerk als instituut dat onmenselijk en te veel met religie bezig was. De kritiek wordt vooral getoond met het personage meneer Bumble. In plaats van het zorgen voor armen is hij vooral met zichzelf bezig. <br />
* [[Identiteit]]: Oliver Twist is opgegroeid zonder ouders, waardoor hij niet weet waar hij vandaan komt. De identiteit van zijn overleden moeder is nooit achterhaald en zijn vader is onbekend. Oliver is vooral bezig met overleven, waardoor hij niet weet wie hij is. Ook het verwarren van personen speelt een rol. Zo doet Nancy zich voor als Olivers zus om Oliver terug te nemen naar Fagin.<br />
<br />
==Ontvangst==<br />
[[File:1969_-_Eric_Theater_-_9_Jun_MC_-_Allentown_PA.jpg|right|300px|thumb|De poster van Oliver! uit 1968.]]<br />
Oliver Twist werd goed ontvangen ten tijde van zijn publicatie. Nog altijd is Oliver Twist een van de bekendste werken van Dickens. Er bestaan ook verkochte versies van het verhaal bedoeld voor kinderen. Ook bestaan er [[graphic novel]]s gebaseerd op het verhaal. <br />
<br />
Het boek zorgde voor een shock in de Victoriaanse tijd. Oliver Twist legde namelijk veel van de misstanden en armoede bloot voor veel lezers. Hoewel dit een thema is in veel boeken van Dickens, was Oliver Twist het eerste boek waarin hij dit echt deed. Dickens vorige boek (''[[The Pickwick Papers]]'') bevat juist veel [[humor]] en komische personages. Lezers verwachtten dat Oliver Twist in dezelfde stijl geschreven was. In plaats daarvan is Oliver Twist juist een erg serieus en realistisch boek. Het boek werd populair vanwege zijn beschrijvingen van omstreden onderwerpen, zoals criminaliteit en armoede.<br />
<br />
==Film en televisie==<br />
Van Oliver Twist is verschillende keren een [[televisieserie]] of [[film]] gemaakt. In 1960 werd het verhaal verwerkt tot de musical ''[[Oliver! (musical)|Oliver!]]''. Deze musical werd opgevoerd op [[West End]] (Londen) en [[Broadway (New York)|Broadway]] (New York). Ook in Nederland draaide deze musical in 1963 en tussen 1999 en 2000. In Vlaanderen was de musical te zien tussen 2010 en 2011. In 1968 werd het musical verfilmd onder de naam ''[[Oliver (film)|Oliver!]]'', wat de bekendste verfilming van het boek is. Deze film ontving zelfs een [[Oscar voor beste film]]. <br />
<br />
De Disneyfilm ''[[Oliver & Co.]]'' (1988) is losjes op Oliver Twist gebaseerd. In deze film is Oliver een kat die lid wordt van een bende van straathonden geleid door de zwerver Fagin. Dodger is een van de honden van deze bende. In plaats van Londen speelt de film zich in New York af. Disney ging vrijer om het originele materiaal. Zo zorgen de honden er juist voor dat Oliver beschermd wordt.<br />
<br />
==Bronnen==<br />
* {{Engels}} Dickens, Charles (1838). [https://www.gutenberg.org/files/730/730-h/730-h.htm ''Oliver Twist, or, the Parish Boy's Progress''.] Project Gutenberg. Gepubliceerd in november 1996.<br />
* {{Engels}} [https://en.wikipedia.org/wiki/Oliver_Twist Het artikel op de Engelstalige Wikipedia]<br />
* {{Engels}} [https://www.britannica.com/topic/Oliver-Twist-novel-by-Dickens Het artikel op Encyclopedia Britannica]<br />
* {{Engels}} Ballan, Danny (25 mei 2023). [https://englishpluspodcast.com/charles-dickens-and-his-impact-on-victorian-society-understanding-the-power-of-literature/ "Charles Dickens and His Impact on Victorian Society: Understanding the Power of Literature".] ''English Plus Podcast.'' Gelezen op 15 maart 2024.<br />
* {{Engels}} Onbekend (onbekend). [https://www.nationalarchives.gov.uk/education/resources/1834-poor-law/ "1834 Poor Law: What did people think of the new Poor Law?"] ''National Archives''. Gelezen op 6 maart 2024.<br />
* {{Engels}} Onbekend (onbekend). [https://dickensmuseum.com/blogs/charles-dickens-museum/the-house-which-inspired-oliver-twist "The House Which Inspired Oliver Twist".] ''Charles Dickens Museum''. Gelezen op 14 maart 2024.<br />
* {{Engels}} Onbekend (onbekend). [https://thebookslist.com/charles-dickens-novels/ "A Look At All 14 Charles Dickens Novels".] ''The Books List.'' Gelezen op 15 maart 2024.<br />
<br />
[[Categorie:Boek uit de Engelse literatuur]]</div>Mike1023https://wikikids.nl/index.php?title=Woordspeling&diff=847591Woordspeling2024-03-15T17:39:50Z<p>Mike1023: "woordspeling" is iets anders dan "woordspelling"</p>
<hr />
<div>{{Zie ook|De artikel gaat over "woordspeling" (met één "l"). Zoek je naar woordspelling (met dubbel "l")? [[Spellen|Klik dan hier!]]}}<br />
Een '''woordspeling''' is het gebruikt van één of meerdere woorden op dubbele manier gebruikt. Hierdoor krijgt een woord of zin een tweede betekenis. De eerste betekenis is de serieuze betekenis, terwijl de tweede betekenis grappig is. Een woordspeling is dus een vorm van [[humor]]. <br />
<br />
{{beg}}<br />
[[Categorie:Literatuur]]</div>Mike1023