Apen: verschil tussen versies
(het kllopt gwwniujrse) |
k (Categorie:Zoogdieren verwijderd met HotCat) |
||
| (21 tussenliggende versies door 10 gebruikers niet weergegeven) | |||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
| + | [[Afbeelding:Chimpansee.jpg|thumb|200px|Een jonge chimpansee]] |
||
| − | [[Afbeelding:Tijgerhaai.jpg|thumb|250px|Een [[tijgerhaai]]|koppeling=https://wikikids.nl/Bestand:Tijgerhaai.jpg]]Een '''haai''' is een roofzuchtige [[vis]] met een gespierd en gestroomlijnd lichaam. Elke haai behoort tot de klasse van de [[kraakbeenvis]]sen. Dit wil zeggen dat het [[skelet]] volledig uit [[kraakbeen]] bestaat. Haaien leven voornamelijk in de open zee, enkele soorten kunnen ook voorkomen in de binnenwateren. De haai is familie van de [[rog]]. De meeste haaien worden één tot twee meter lang. Er zijn haaien die eieren leggen, maar veel haaien baren levende jongen. De kop van haai is meestal scherp en [[kegel]]vormig. De kleine ogen bevinden zich aan de zijkant. |
||
| − | ==Levensverwachting== |
||
| − | De meeste haaien bereiken een leeftijd van 20 tot 30 jaar, al zijn er enkele soorten zoals de [[walvishaai]] die een leeftijd kunnen halen van meer dan 100 jaar. |
||
| − | ==Aanvallen op mensen== |
||
| − | [[Afbeelding:White shark.jpg|250px|De [[Witte haai]]|thumb|koppeling=https://wikikids.nl/Bestand:White_shark.jpg]]De meeste haaien zijn volkomen ongevaarlijk voor de mens. De vier gevaarlijkste soorten zijn de [[Oceanische witpunthaai]], de [[stierhaai]], de [[tijgerhaai]] en de [[witte haai]]. Deze soorten worden elk zo'n 3 tot 6 [[meter]] lang. |
||
| + | '''Apen''' zijn [[zoogdier]]en die samen net mensen en halfapen tot de [[primaten]] horen. De meeste apen leven in bomen, in het [[tropisch regenwoud]] of in andere gebieden waar het warm is. De meeste apen leven in groepen. Een uitzondering is de [[Orang Oetan]], die alleen leeft. Alle apen zijn vooral planteneters, maar eten ook insecten en eieren. Sommige soorten eten ook kleine vogeltjes en hagedissen. De chimpansee jaagt op grotere dieren en eet zelfs andere aapsoorten. Alleen de gorilla is een vegetariër en eet niets anders dan plantaardig voedsel. Veel aapsoorten hebben een [[staart]], die vaak langer is dan hun lichaam. Bij sommige soorten apen is de staart erg goed ontwikkeld: ze kunnen er dingen mee vastpakken. Door die soorten kan de staart ook gebruikt worden bij het klimmen. Zo'n grijpstaart vind je alleen maar bij apen uit Zuid-Amerika. |
||
| − | In de hele wereld komen jaarlijks zo'n 50 tot 75 aanvallen voor op mensen, en maar vijf tot tien aanvallen hebben een dodelijke afloop. De kans op een verkeersongeluk of verdrinking in zee is dus vele malen groter dan sterven door toedoen van een haai. Het water ingaan op een plek waar haaien zwemmen is natuurlijk altijd gevaarlijk, zeker als het water troebel is, of als je een wondje hebt. Haaien ruiken één druppel bloed vanaf grote afstand. Zwem dus nooit alleen of 's nachts op plekken waar gevaarlijke haaien voorkomen. |
||
| + | Mensapen, bijvoorbeeld [[gorilla]]'s en [[Chimpansee]]s, hebben geen staart. |
||
| + | |||
| + | Sommige soorten apen leven niet in bomen, maar op de grond, open vlaktes of in bergachtige gebieden. Sommige soorten bavianen leven bijvoorbeeld op rotsen. Ook zijn er een paar apen die niet in warme streken leven. De Japanse [[makaak]] leeft bijvoorbeeld hoog in de bergen. Zelfs in de [[Himalaya]] komen wel apen voor: de stompneusapen. |
||
| + | Ze zijn ook te vinden in Indonesië. |
||
| + | Sommige apen hebben veel weg van mensen. [[Mensapen]] noemen we die. |
||
| − | Veel aanvallen van een haai zijn het gevolg van een vergissing van de haai, die een zwemmende mens voor een zeehond of andere prooi aanziet. Ook kan het zijn dat een mens zijn [[territorium]] of leefruimte binnendringt. Dit gevaar bestaat wanneer het donker wordt, als de haai op zoek is naar voedsel. Over het algemeen zijn haaien dus niet gevaarlijk, tenzij ze geprikkeld worden door de geur van [[bloed]]. Veel ongelukken zijn in het verleden veroorzaakt door sportduikers zonder duikbenodigdheden die op [[vis]]sen jagen met een [[harpoen]]. De spartelende of meegedragen bloedende vis trekt dan haaien aan. |
||
| + | Mensenapen lijken veel op mensen bv. gorrila's hebben 98 procent hetzelfde dna maar chimpansees en bonobo's hebben 99 procent hetzelfde dna als mensen en ze eten vooral vruchten en de zaadjes poepen ze natuurlijk weer uit en zo helpen de apen ook met nieuwe bomen planten |
||
| − | Het is goed mogelijk om te duiken samen met haaien zonder kooien als ze niet worden gevoederd en met [[respect]] worden behandeld. Het voederen met dode vissen wordt soms door sportduikers en onderwaterfotografen toegepast om de haaien te lokken. Door films is er veel angst voor de haai ontstaan, terwijl die angst vaak volledig onterecht is (zie ook onder [[Haai#In boeken en films|#In boeken en films]]). |
||
| − | Opmerkelijk is dat de allergrootste haaiensoorten voor de mens ongevaarlijk zijn; de [[walvishaai]] (''Rhincodon typus'', max. dertien meter lang), de [[reuzenhaai]] (''Cetorhinus maximus'', max. tien meter lang) en de [[reuzenbekhaai]] (''Megachasma pelagios'', max. vijf meter lang). Deze soorten leven van kleine zeediertjes die ze met hun grote bek uit het water filteren. |
||
| − | |||
| − | [[Categorie:Zoogdieren]] |
||
[[Categorie:Woordenschat]] |
[[Categorie:Woordenschat]] |
||
[[Categorie:Basiswoordenlijstgroep1]] |
[[Categorie:Basiswoordenlijstgroep1]] |
||
| − | [[Categorie:Aap]] |
+ | [[Categorie:Aap| ]] |
| + | |||
| + | [[es:Mono]] |
||
| + | [[fr:Singe]] |
||
Versie van 28 aug 2020 10:36
Apen zijn zoogdieren die samen net mensen en halfapen tot de primaten horen. De meeste apen leven in bomen, in het tropisch regenwoud of in andere gebieden waar het warm is. De meeste apen leven in groepen. Een uitzondering is de Orang Oetan, die alleen leeft. Alle apen zijn vooral planteneters, maar eten ook insecten en eieren. Sommige soorten eten ook kleine vogeltjes en hagedissen. De chimpansee jaagt op grotere dieren en eet zelfs andere aapsoorten. Alleen de gorilla is een vegetariër en eet niets anders dan plantaardig voedsel. Veel aapsoorten hebben een staart, die vaak langer is dan hun lichaam. Bij sommige soorten apen is de staart erg goed ontwikkeld: ze kunnen er dingen mee vastpakken. Door die soorten kan de staart ook gebruikt worden bij het klimmen. Zo'n grijpstaart vind je alleen maar bij apen uit Zuid-Amerika. Mensapen, bijvoorbeeld gorilla's en Chimpansees, hebben geen staart.
Sommige soorten apen leven niet in bomen, maar op de grond, open vlaktes of in bergachtige gebieden. Sommige soorten bavianen leven bijvoorbeeld op rotsen. Ook zijn er een paar apen die niet in warme streken leven. De Japanse makaak leeft bijvoorbeeld hoog in de bergen. Zelfs in de Himalaya komen wel apen voor: de stompneusapen. Ze zijn ook te vinden in Indonesië.
Sommige apen hebben veel weg van mensen. Mensapen noemen we die.
Mensenapen lijken veel op mensen bv. gorrila's hebben 98 procent hetzelfde dna maar chimpansees en bonobo's hebben 99 procent hetzelfde dna als mensen en ze eten vooral vruchten en de zaadjes poepen ze natuurlijk weer uit en zo helpen de apen ook met nieuwe bomen planten