Creooltaal
Een creooltaal of creoolse taal is de naam voor een bepaalde groep talen. Tussen de 15e en 20e eeuw hadden veel Europese landen koloniën. In deze koloniën woonden vaak al een inheemse bevolking. Deze inheemse bevolking sprak hun eigen taal. Toen de Europese kolonisten aankwamen, konden zij de inheemse bevolking niet verstaan. De inheemse bevolking kon de Europese kolonisten ook niet verstaan. Hierdoor ontstond een soort van mix tussen de taal van de inheemse bevolking en die van de kolonisten. Dit wordt een pidgintaal genoemd.
Deze pidgintalen ontwikkelden zich later tot creooltalen. De pidgintaal werd eerst alleen voor communicatie gebruikt. Later werd het de moedertaal van de inheemse bevolking. Vanaf dat moment noem je de pidgintaal een creooltaal. Een creooltaal is dus een pidgintaal die de moedertaal is van een groep personen.
Hoe ontstonden creooltalen?
Creooltalen zijn dus uit pidgintalen ontstaan. De meeste creooltalen zijn beïnvloed door een Europese taal. In de meeste gevallen was dit de taal van het land wat hun koloniseerde. Veel creooltalen zijn daarom gebaseerd op het Engels, Frans, Spaans en Portugees. Ook zijn er creooltalen gebaseerd op het Duits en zelfs het Nederlands.
Creooltalen zijn uit deze Europese talen ontstaan. Deze Europese talen worden ook wel een superstraat genoemd. De andere inheemse talen hadden een kleinere invloed op de creooltaal. Zij worden de substraat genoemd. Deze inheemse talen werden vaak door de oorspronkelijke inwoners gesproken (zoals de Indianen) of door slaven tijdens de slavernij. Beide invloeden zorgden voor een mix; een pidgintaal. Een pidgintaal heeft vaak een eenvoudige grammatica.
Later leerden ouders deze pidgintaal aan hun kinderen. De kinderen kregen hierdoor de pidgintaal als moedertaal. Hierdoor ontwikkelde de pidgintaal zich verder tot creooltaal. Hierdoor kreeg de taal een moeilijkere grammatica en ontwikkelde zich tot "echte taal".
Voorbeelden
Wereldwijd zijn er zo'n 100 creooltalen. Een paar voorbeelden zijn:
- Papiaments, gesproken op Curaçao, Aruba en Bonaire.
- Sranantongo, gesproken in Suriname.
- Afrikaans, gesproken in Zuid-Afrika en Namibië.
- Bislama, gesproken op Vanuatu.
- Haïtiaans Creools, gesproken op Haïti.
- Seychellencreools, gesproken op de Seychellen.