Culemborg

Culemborg
Provincie	Gelderland
Talen
Inwoners	28.544 (970 inw/km²)
Oppervlakte	31,14 km²
Hoofdplaats(en)	Culemborg
Hoofdstad
Burgemeester	G.J. van Grootheest
Gezaghebber
Bestuur
Religie
Munteenheid
Postcode(s)	4100-4107
Netnummer(s)	0345
Volkslied
Nationale feestdag
Website	www.culemborg.nl
Portaal Nederland

Culemborg is een kleine stad met een centrum, waar zich verschillende winkels bevinden.

In een jaar worden verschillende feesten georganiseerd, zowel binnen als buiten. De buitenfeesten zijn vaak in de stad. Ook is er in Culemborg een haven, waar Sinterklaas elk jaar ingehaald wordt en daarvandaan naar de stad trekt. Culemborg heeft 28.544 inwoners. Deze inwoners zijn verdeeld over 3.123 hectare grond. Er zijn nu veel ontwikkelingen op gan in de nieuwbouwwijken Parijsch en Lanxmeer. Daar staan al ongeveer 850 woningen en daar komen nog ongeveer 1400 woningen bij. Culemborg ligt aan de rivier de Lek, waar je door de uiterwaarden mooie wandelingen kan maken.

Culemborg telt 13 verschillende basisscholen en 2 scholen voor het voortgezet onderwijs. Ze hebben onder andere Jenaplan onderwijs, Montessori onderwijs en daltononderwijs. Ook kan je terecht voor speciaal basisonderwijs. De twee brede scholengemeenschappen bieden een aanbod van vmbo, havo, vwo en gymnasium. Ook heeft 1 van de middelbare scholen een sportopleiding.

Geschiedenis in/van Culemborg

Handelsdorp

In de middeleeuwen was Culemborg een echte handelsstad. Het lag aan de rivier de Lek en daardoor was het goed bereikbaar voor schepen. Ten westen van de lek bouwde de heer van Bosinchem in 1270 een kasteel. Dus die man heeft Culemborg als het ware opgericht.

Vrijstad

Culemborg kreeg op 6 december 1318 (Sint-Nicolaasdag) stadsrechten van Heer Johan van Culemborg. Hierdoor werd Culemborg een vrije stad. Hierdoor werden afspraken tussen de heer en de stad (die eigenlijk al in gebruik waren in de praktijk) vastgelegd op papier. De Culemborgers mochten het stadsbestuur nu zelf regelen, zo waren ze ook minder afhankelijk van Johan van Culemborg (de heer van Culemborg). In ruil hiervoor moesten de Culemborgers hem helpen als er een oorlog was met zijn vijanden. Een voorbeeld hiervan was de strijd om de mijter in 1428. Johan van Culemborg maakte een stadsbrief waarin regels stonden over onderwerpen als bestuur, rechtspraken, strafrechten, belastingsrechten, personen/familierechten maar de meeste regels gingen over het handhaven van de orde ( de rust behouden in de stad). Een paar van deze regels over het handhaven van de orde zijn: Degene die een ander drank in zijn gezicht gooit krijgt 5 pond boete, degene die vecht totdat de andere bloedt krijgt 5 pond boete behalve als je alleen met je vuisten slaat dan krijg je maar 1 pond boete.

Stadsuitbreiding

In de 14e eeuw kwam er een gracht om Culemborg heen om mensen met kwade bedoelingen buiten de stad te houden. Ook werden er buiten stadspoorten nog huizen gebouwt.

Nog een kasteel

In de 13e eeuw bouwde de heer van Culemborg, Jan 2, er nog een kasteel er bij in het noorden van Culemborg. Nu zijn alleen nog maar wat fundamenten van het kasteel over, omdat in 1672 het kasteel was verwoest door Franse troepen. Later in 1735 werd de rest gesloopt.

Vrouwe Elisabeth

Aan het laatste familielid van de regenten van Culemborg had Culemborg erg veel, omdat zij het Elisabeth-gasthuis op heeft gericht, een straat met huizen voor oude mensen en Elisabeth heeft ook geld gegeven om het stadhuis te bouwen. Uit de erfenis van Elisabeth werd het Elisabeth Weeshuis gebouwd, dat is nu een museum.

Industriële ontwikkeling

Culemborg was in 1868 wereldberoemd, omdat de Kuilenburgse spoorbrug werd gebruikt, toen de langste spoorbrug van Europa. Om over de lek te komen moest een spoordijk worden gemaakt dus kwam het station onder aan de helling kwam dan het station. Dat was erg goed voor de handel in Culemborg.

Papklok

Elke avond om 21.55 uur luidt de Papklok, die vroeger aangaf dat de stadspoort bijna dicht ging. De klok was het teken voor de boeren die op het land werkte om naar huis te gaan. Thuis gingen ze dan pap eten. Maar je moest wel opschieten, want de poorten sloten om 22.00uur en gingen tot de volgende ochtend niet open.

Kasteel van Culemborg

In de 14de eeuw bouwde Jan II zijn kasteel aan de rand van Culemborg. Het gebouw bestond uit een grote zaal, een paar bijgebouwen en een donjon ( een middeleeuwse verdedigbare woontoren.) In 1360 werd er nog een toren ( een vierkante woontoren) bijgebouwd. Dit was een toren waar mensen in konden wonen. In 1371 werd de bouw van de ronde donjon voltooid, de donjon had muren die ongeveer 4,40 meter dik waren. Direct nadat de bouw van deze donjon voltooid was begon men met de bouw van een nieuwe donjon. In 1672 ( dit werd ook wel een rampjaar genoemd) namen de Franse soldaten Culemborg in. De Fransen namen ook het kasteel van Culemborg in. Nadat de Fransen vertrokken was het kasteel niet meer bewoond en werd er brand gesticht. Het kasteel was toen nog niet helemaal verwoest. De jaren daarna raakte het kasteel nog meer in verval. In 1735 werd het kasteel (voor het grootste gedeelte ) gesloopt. Uiteindelijk waren alleen de witte toren en een paar andere gebouwen over van het kasteel van Culemborg maar deze werden uiteindelijk ook gesloopt in 1812.

Sport in Culemborg

Culemborg beschikt over meerdere sportverenigingen. Zo kun je voetballen, korfballen, hockeyen, zwemmen, atletiek beoefenen, turnen, dansen en zelfs tafeltennissen.

Je kunt hockeyen bij de Culemborgse Mixed Hockeyclub. voetballen bij Vriendenschaar en Focus'07 (het voormalig Fortitudo en Culemborg'67) Zwemmen kun je bij Zwembad de Waterlinie. De atletiekbaan bevindt zich naast de hockeyvelden. Deze atletiekbaan is begin vorig jaar geopend. Bij de turnverenigingen zijn er wel een aantal. Zo zijn er Kunst & Kracht, K&V en Olympia. Sinds enkele jaren is er een grote sporthal 'Parijsch' in de wijk Parijsch. Daar worden sporten als turnen, badminton, volleybal, dans en nog meer binnensporten gegeven. In 2016 is ook een nieuw zwembad gekomen in de plaats van zwembad de Meer

Externe links

• Foto haven van Culemborg

	Plaatsen in de gemeente Culemborg
Stad: Culemborg       Buurtschap: Goilberdingen Gelderland: Steden en dorpen in Gelderland      Nederland: Provincies · Gemeenten