Departement Utrecht

Het Bataafs Gemenebest

Het departement Utrecht was een departement in de Nederlanden dat onderdeel was het Bataafs Gemenebest en het later Koninkrijk Holland. Het departement bestond tussen 1802 en 1810. De hoofdstad was Utrecht.

Bij de oprichting van het Bataafs Gemenebest in 1801 werd besloten om de oude gewesten te herstellen, maar dan wel in de vorm van departementen. De Bataafse Republiek, de voorganger van het Gemenebest, had namelijk besloten om de gewesten op te heffen en te vervangen door departementen met hele andere grenzen. Utrecht was hierdoor verdeeld tussen het departement van de Rijn, het departement van Texel en het departement van de Delf. Het Bataafs Gemenebest besloot de oude grenzen van het Sticht Utrecht te herstellen, in de tijd van de Republiek. Echter was er een uitzondering, aangezien ook de heerlijkheid Vianen bij het departement hoorde, maar niet bij het gewest. Vianen was in de tijd van de Republiek namelijk eerst een zelfstandig land geweest en vanaf 1725 onderdeel van het gewest Holland.

Toen het koninkrijk Holland in 1806 werd opgericht werden de grenzen aan de westkant van het departement iets gewijzigd om ze strakker te maken, maar voor de rest veranderde er weinig. Toen koninkrijk Holland in 1810 onderdeel werd van het Eerste Franse Keizerrijk werd departement Utrecht opgeheven en een onderdeel gemaakt van het nieuwe Zuiderzeedepartement.