Evolutietheorie

Charles Darwin

De evolutietheorie is de theorie voor de evolutie van het leven op Aarde. Het beschrijft hoe een soort kan evolueren: Erfelijke genen van een dier worden overgedragen op de jongen van dat dier, als een dier een bepaalde eigenschap heeft waardoor die beter kan overleven dan een andere soort, heeft dat dier meer kans om jongen te baren en dus ook die goeie eigenschap door te geven aan die jongen.

Charles Darwin (1809-1882) wordt beschouwd als de belangrijkste bedenker van de evolutietheorie, omdat hij het boek On the origin of species by means of natural selection (De oorsprong der soorten) schreef. Al vrij kort nadat dit boek in 1859 verscheen, werd de evolutietheorie door wetenschappers algemeen aanvaard als verklaring voor het onstaan van diersoorten, inclusief de mens.

Evolutie

De evolutie zorgt ervoor dat diersoorten (over een periode van duizenden jaren) veranderen naar een andere diersoort. Die evolutie vindt nog steeds plaats. Je zou het kunnen vergelijken met de spelers van FC Barcelona: De selectie van Barcelona bestaat uit twintig getalenteerde topvoetballers, jammer genoeg kunnen er maar elf een wedstrijd spelen. Natuurlijk staan die twintig spelers dan onder fantastische druk om bij de beste elf te horen en lopen ze zich het apezuur op de trainingen. Een speler die de selectie niet haalt, zal moeten verhuizen naar een andere club, en als het hem daar niet goed lukt, zal hij moeten stoppen met voetballen voor de kost: Pech voor hem, de wet van de sterkste (Survival of the fittest) geldt hier.

Zo gaat het ook in de natuur. Van een soort worden er vaak veel meer dieren geboren dan er eigenlijk plaats is, slechts een klein deel van dat aantal zal volwassen worden. Ter illustratie: Twee konijnen krijgen ongeveer 4 keer per jaar zo'n tien jongen, na een jaar of vijf zou datkoppel een paar biljard nakomelingen hebben! Als al die konijnen zouden overleven, zou er op iedere vierkante meter land meer dan honderd konijnen leven. Maar dat is niet zo, doordat er heel veel jongen sterven.

Tussen al die konijntjes zijn er dus een paar die overleven, maar wat maakt van die konijntjes een overlever? Wel, die konijntjes kunnen langer zonder eten, verdragen beter extreme temperaturen, zijn sneller,... En die overlevers geven de goeie eigenschappen (en de slechte) door op hun jongen. Zo wordt een steeds groter gedeelte van de konijnen op aarde bijvoorbeeld sneller.

Veelgemaakte fouten over de evolutietheorie

• De evolutietheorie is toch maar een theorie.
  • Fout, de evolutietheorie is niet zomaar een gokje. Er zijn bewijzen. Hoewel er nog veel onderzoek wordt gedaan en er kleine dingen niet zeker zijn, staat de evolutietheorie zelf als een huis.
• Evolutie leidt tot een verbetering van wezens.
  • Fout, de evolutie heeft geen doel, het is een 'blind' proces en enkel een vorm van verandering.
• De mens stamt af van de apen.
  • Fout, mens en aap hebben eenzelfde voorouder. Denk aan de stam van een boom met verschillende uitlopers.
• Evolutie is survival the fittest.
  • Fout, dit is een citaat van Herbert Spencer, en pas later door Darwin overgenomen. Darwin bedoelt dat de wezens die het best passen in hun omgeving blijven voortbestaan, dus niet de meest fitte.
• Uit een simpel blind proces zoals evolutie kan niet zoiets ingewikkeld als het oog voortkomen.
  • Niet per se. Er bestaan ook dieren met eenvoudige ogen, zoals een netvlies zonder lens. Het oog kan dus ook stapje voor stapje uit primitieve versies zijn ontstaan.
• De zwakken helpen druist in tegen de evolutie.
  • Fout. Evolutie is niet goed of slecht, het gebeurt gewoon.