Filibuster (Verenigde Staten)
Een filibuster is politieke procedure waarbij een of meerdere leden van een parlement zolang kunnen spreken als ze willen over een bepaalde voorgestelde wet. In de Verenigde Staten wordt de filibuster vooral gebruikt in de Senaat. Het wordt gebruikt door de kleinere partij om een wet dood te praten. Zij blijven net zolang aan het woord tot dat de andere partij het wetsvoorstel intrekt. De filibuster wordt daarom gebruikt als een middel om de regerende partij dwars te zitten.
Aanvankelijk had de Senaat geen filibuster. Dit veranderde in 1806 toen vicepresident Aaron Burr de regels veranderde. De eerste filibuster werd in 1837 gebruikt. Vooral zijn de debatten over de slavernij in de jaren 1850 en de debatten over de rassensegregatie in de jaren 1950 en 1960 werd de filibuster veel gebruikt. Sinds het presidentschap van Barack Obama beleeft de filibuster een nieuwe opleving. In het Huis van Afgevaardigden is er geen filibuster, maar deze bestond ooit wel. Wel kunnen afgevaardigden urenlang praten in sommige gevallen. 13 Amerikaanse staten hebben ook een filibuster op statelijk niveau.
Het houden van filibuster wordt filibusteren genoemd.
In de Senaat
Geschiedenis
Aanvankelijk was er geen filibuster in de Senaat. Er waren regels voor de duur van debatten. Dit veranderde toen vicepresident Aaron Burr de regels van de Senaat inzag. De vicepresident is namelijk ook voorzitter van de Senaat. Burr vond het niet nodig om limieten te zetten op spreektijd en schafte daarom de regel in 1806 af. Hierdoor werd de filibuster in theorie mogelijk, maar het duurde tot 1837 voordat deze gebruikt werd. De reden waarom de filibuster eerst niet gebruikt was, was dat men problemen tussen staten wilden oplossen door middel van compromissen. Dit veranderde met het presidentschap van Andrew Jackson, toen zijn voor- en tegenstanders recht tegenover elkaar stonden. De Democratische Partij voerde de eerste filibuster om de andere partij dwars te zitten. In de jaren hierna werd de filibuster enorm vaak gebruikt, vooral in de debatten rondom de slavernij.
Na de Amerikaanse Burgeroorlog daalde het gebruik van de filibuster. In 1917 werd het verboden om de filibuster te gebruiken voor debatten die over oorlog gingen of in het geval van een ander nationaal gevaar. De Senaat nam deze aan omdat president Woodrow Wilson dit gevraagd had. De Verenigde Staten deden immers mee aan de Eerste Wereldoorlog en in het geval van oorlog moet men snel beslissingen kunnen nemen. Na de Eerste Wereldoorlog werd de filibuster gebruikt voor debatten over de Jim Crow-wetten, maar ook voor de deelname aan internationale organisaties en tijdens de Grote Depressie voor wetten over de economie en sociale zekerheid. Doordat Franklin D. Roosevelt veel invloed had, verdween werd de filibuster veel minder gebruikt tijdens en na de Tweede Wereldoorlog.
De filibuster werd weer veel gebruikt in de debatten rondom de rassensegregatie. Zuidelijke senatoren gebruikten de filibuster om wetten die gelijke rechten gaven tegen te houden. De Democratische senator Strom Thurmond gaf in 1957 de laatste filibuster tot op heden. Hij sprak 24 uur en 18 minuten. In 1964 spraken de Zuidelijke senatoren gezamenlijk 75 uur om de Civil Rights Act tegen te houden. Na de afschaffing van de rassensegregatie daalde het aantal filibusters. In de jaren erna werd de filibuster vrij weinig gebruikt. In 2005 werden het gebruik van de filibuster ingeperkt. Filibusters konden daardoor niet meer worden gebruikt voor het benoemen van federale rechters, met uitzondering van de rechters van het Hooggerechtshof. In 2017 werd het ook verboden dit te doen voor de rechters van de Hooggerechtshof. Tijdens het presidentschap van Barack Obama werd de filibuster door de Republikeinen gebruikt om wetgeving tegen te houden. De Democraten gebruikten de filibuster weer om wetgeving tegen te houden tijdens het presidentschap van Donald Trump. Hierdoor werd de filibuster een middel om de regerende partij dwars te zitten, waardoor beleid niet uitgevoerd kon worden.
President Joe Biden wilde de filibuster afschaffen en kreeg hierbij steun van bijna alle Democratische senatoren, met uitzondering van twee. Hierdoor kon de filibuster niet worden afgeschaft.
Werking en gebruik
Een filibuster betekent een debat alleen kan worden gestopt als minstens 60 senatoren dit willen. Pas nadat het debat is stopgezet kan worden gestemd over de wet. Wanneer dit aantal senatoren niet bereikt wordt, kan het debat niet worden gestopt en kan er niet gestemd worden. Dit is vrij handig voor de oppositie, aangezien deze wetten van de regerende partij kan tegenhouden. Beide partijen willen daarom 60 senatoren of meer hebben, maar dit komt nauwelijks voor. Sinds 1900 is dit slechts drie keer voorgekomen, de laatste keer was tussen 2010 en 2012 onder Barack Obama. Anders moeten er compromissen worden gesloten met leden van de andere partij. Dit wordt vaak gedaan met de gematigde leden. Echter lukt dit vaak niet over meer controversiële onderwerpen, aangezien de beide partijen lijnrecht tegenover elkaar staan. Voorbeelden zijn wetten over wapenbezit, gemeenschappelijke gezondheidszorg en onderwijs, bescherming van minderheden, klimaatverandering en immigratie.
Over bepaalde zaken kan geen filibuster worden gehouden. Dit zijn:
- Het toetreden van nieuwe staten.
- Het goedkeuren van een begroting.
- Het benoemen over federale rechters, ministers en andere functionarissen.
- Alles dat met oorlog of nationale veiligheid te maken heeft.
Afschaffen?
De laatste jaren gaan er stemmen op om de filibuster af te schaffen. Volgens tegenstanders van de filibuster is het niet democratisch. Er is namelijk een meerderheid van 60 senatoren nodig om de filibuster te stoppen. Aangezien één enkele partij bijna nooit 60 senatoren haalt en de Republikeinen en Democraten vaak niet samenwerken, is het lastig om deze te stoppen. Als de regerende partij een meerderheid in beide kamers heeft zorgt de filibuster er toch voor dat veel plannen niet uitgevoerd kunnen worden. Zelfs als de regerende 60 senatoren heeft is het nog de vraag of deze senatoren trouw blijven aan de partij. Een voorbeeld is de wet die Obamacare mogelijk maakte. In die tijd had de Democratische Partij 60 senatoren in de Senaat. Eén senator, Joe Lieberman, weigerde echter de filibuster te stoppen als de wet niet zou worden aangepast. Dit leidde ertoe dat de wet moest worden afgezwakt. Voorstanders van de filibuster zeggen dat het leidt tot samenwerking tussen de twee partijen. Vooral gematigde senatoren van beide partijen vinden dit. Zij geloven dat de filibuster ervoor zorgt dat er wetten komen waar beide partijen het mee eens zijn. In theorie werkt dit ook, maar vaak worden bepaalde wetten helemaal niet aangenomen of worden wetten zodanig veranderd dat zij niet meer effectief zijn. Vooral gematigde senatoren, zoals Joe Manchin, Kirsten Sinema en Susan Collins, zijn voorstander van de filibuster.
Om de filibuster af te schaffen is trouwens een normale meerderheid nodig. Het afschaffen van de filibuster kan niet gefilibustert worden!
In het Huis van Afgevaardigden
In het Huis van Afgevaardigden bestond er ook een filibuster, maar deze werd in 1842 afgeschaft. Dat jaar werden officiële regels opgesteld over hoe lang iemand mocht spreken en over hoe lang een debat mocht duren. In 1890 werden de regels weer veranderd. Het Huis van Afgevaardigden was namelijk groter dan de Senaat geworden en meer leden betekende dat debatten nu eenmaal langer duren. Dit betekende dat de regels minder strikt werden, maar van een filibuster is ook geen sprake.
In sommige gevallen kan men spreken van een filibuster, maar in het Huis van Afgevaardigden komt dit veel minder voor dan in de Senaat. De langste filibuster in het Huis van Afgevaardigden gebeurde op 19 november 2021, toen de Republikeinse fractieleider Kevin McCarthy maar liefst 8 uur en 33 minuten sprak om een wet voor werkgelegenheid, infrastructuur en klimaatverandering tegen te houden. McCarthy verbrak hiermee het record van Nancy Pelosi van een paar jaar eerder die ruim acht uur praatte om de bouw van de muur aan de Mexicaanse grens tegen te houden.
Staten met een filibuster
In de Verenigde Staten hebben de volgende 13 staten een filibuster in het parlement van die staat:
