Horrorfilm

Let op!

Sommige kinderen kunnen onderstaande tekst als schokkend (of eng) ervaren.
Zij kunnen dit artikel lezen of bespreken met een volwassene.

Bela Lugosi als de vampier Dracula in de film Dracula uit 1931.

Een horrorfilm of griezelfilm is een filmgenre, waarin horror, ofwel angst, een grote rol speelt. Een horrorfilm wil het publiek laten schrikken. Hierdoor zijn er vaak enge dingen te zien in een horrorfilm, zoals enge scenes en monsters. Er bestaan veel soorten horrorfilms. Sommige horrorfilms hebben veel bovennatuurlijke wezens, zoals vampiers, zombies en weerwolven. Deze wezens komen in de echte wereld niet voor. Andere horrorfilms hebben geen bovennatuurlijke wezens. Zij doen net alsof het in de echte wereld ook kan gebeuren. Zo gaan ze bijvoorbeeld over een seriemoordenaar.

Horrorfilms zijn vaak niet geschikt voor kinderen, aangezien ze hier nachtmerries van kunnen krijgen. Hierdoor zijn de meeste horrorfilms voor 16 jaar en ouder. Horrorfilms hebben een slecht imago. Ze zijn vaak goedkoop gemaakt en hebben geen origineel verhaal. Dit geldt natuurlijk niet voor alle horrorfilms.

Geschiedenis

Ontstaan

Het genre horror bestond al vóór de film. Sinds de prehistorie bestaan er al spookverhalen en verhalen over enge wezens. Later werden hier verhalen over geschreven. Toen de film ontstond kon men de horrorverhalen voor eerst ook uitbeelden. De eerste horrorfilm werd gemaakt in 1896. Dit was de zwart-witfilm Le Manoir du diable (Het Huis van de Duivel) van Georges Meliès. Meliès gebruikte verschillende effecten om een vervloekt huis te laten zien. Zo zijn er geestverschijningen en objecten die uit zichzelf bewegen. Deze effecten werden latere horrorfilms ook gebruikt.

De filmposter van Frankenstein uit 1931

In de beginjaren probeerde men vooral klassieke horrorboeken te verfilmen. Denk hierbij aan boeken als Frankenstein, Het spook van de opera, Dracula en de verhalen van Edgar Allen Poe. Toch werden er ook originele verhalen geschreven, zoals de bekende vampierfilm Nosferatu uit 1922. Veel van deze films hadden geen geluid en waren in zwart-wit. Hierdoor waren ze eng, aangezien het publiek niet precies wist wat er gebeurde.

Jaren 30 en 40

In de jaren 1930 kregen horrorfilms voor het eerst geluid. Dit leidde tot nieuwe successen, zoals de film Dracula en Frankenstein (beide uit 1931). In 1932 kwam ook de eerste succesvolle mummiefilm uit met de simpele naam The Mummy. Doordat er geluid kwam, kon men ook het publiek laten schrikken door geluidseffecten. Deze geluidseffecten hielpen ook om de scenes te ondersteunen. Hoewel kleurenfilms mogelijk werden, werden horrorfilms nog vaak in zwart-wit gemaakt tot aan de jaren 1960. Zwart-wit geeft horrorfilms namelijk ook grauw en eng beeld.

Door het succes van de horrorfilms werden ook veel vervolgfilms gemaakt. Een voorbeeld in de film The Son of Frankenstein, wat natuurlijk een vervolg is op Frankenstein. In 1941 werd de eerste weerwolvenfilm gemaakt met de naam The Wolf Man.

Jaren 50 en 60

In de jaren 1950 werd er veel horrorfilms gemaakt met sciencefiction. Vaak speelde de wetenschap en technologie een grote rol in horrorfilms. Ook maakten aliens voor het eerst hun optreden met de film The Thing From Another World uit 1951. Christopher Lee was een bekende horroracteur uit deze tijd.

Anthony Perkins als Norman Bates in de film Psycho uit 1960.

De horrorfilm veranderde in de jaren 1960. In 1960 bracht Alfred Hitchcock zijn beroemde film Psycho uit. Psycho was een van de eerste psychologische horrorfilms. In plaats van enge scenes speelde de filmde juist met de hersenen. Geestelijke ziekten en de toon van de film speelden een belangrijke rol. Een ander voorbeeld is Rosemary's Baby, waarin een vrouw zwanger is van een kind van de duivel. De film gaat vooral over de angst die zij voelt.

Jaren 70 en 80

Vanaf de jaren 1970 werden horrorfilms steeds meer gemaakt. In 1973 kwam de film The Exorcist uit, waarin een meisje bezeten wordt door een demon. Deze effecten uit deze film zagen er zo echt uit, dat veel mensen uit het angst de bioscoop uitliepen. Horrorfilms werden steeds populairder onder tieners en jongvolwassenen. Dit leidde tot horrorfilmseries, zoals Halloween, Friday the 13th en A Nightmare on Elm Street. Deze filmseries bevatten ook veel clichés; verhaalelementen die vaak gebruikt worden en voorspelbaar zijn. Zo overleeft het hoofdpersonage de film altijd. De vijand overlijd aan het einde van de film, maar in bij de vervolgfilm weer in leven. Deze films kregen ook een grote aanhang en vijanden als Michael Myers, Jason Voorhees en Freddy Kruger werden echte culticonen.

In deze periode werden ook veel boeken van horrorschrijver Stephen King verfilmd, zoals The Shining en It. In 1982 werd ook de eerste succesvolle paranormale horrorfilm gemaakt. Dit was Poltergeist en gaat over een meisje dat kan praten met geesten.

Sinds 1990

In de jaren 1990 werden ook succesvolle films gemaakt, zoals The Sixth Sense en The Blair Witch Project. De laatste film zorgde voor de populariteit van Found Footage-films. Dit zijn films die met een goedkope camera gefilmd zijn. Deze films doen net alsof de film ergens gevonden is. Hierdoor lijkt de film alsof het echt gebeurd is. Daarnaast werden er veel oude films opnieuw gemaakt met moderne effecten (zoals It) of kwamen er nieuwe vervolgen van oude films.

Er kwam ook veel kritiek op de clichés van horrorfilms. Horrorfilms werden hierdoor als goedkoop en voorspelbaar gezien. De film Scream maakt hier (bewust) gebruik van. In de horror-comedyfilm Scary Movie worden vaak grappen gemaakt over deze horrorfilms. Scary Movie is gebruikt verhaalelementen uit horrorfilms op een grappige manier. Op deze manier laat de film zien hoe belachelijk voorspelbaar horrorfilms eigenlijk zijn.

Soorten

Er zijn verschillende soorten horrorfilms. Dit worden ook wel subgenres genoemd.

Found Footage-film; het woord "found footage" betekent letterlijk "gevonden (film)materiaal". Het publiek krijgt een film te zien die (zogezegd) gevonden is. Degene die het gevonden heeft weet niet waar het vandaag komt. De film is zogezegd echt gebeurd. Vaak heeft het de stijl van een documentaire en het is slecht gefilmd met goedkope camera's. Hierdoor weet het publiek niet helemaal wat er gebeurd, wat voor angst zorgt. Een bekend voorbeeld is The Blair Witch Project.

Mensen verkleed als personages uit de film A Nightmare Before Christmas van Tim Burton. A Nightmare Before Christmas is een voorbeeld van een horrorfilm voor kinderen. Tim Burtons films bevatten vaak horrorelementen, zoals Frankeweenie en Corpse Bride.

De acteurs van de Twilight-films. Twilight is niet echt een horrorfilm, maar eerder een dramafilm of romantische film. Toch zijn er veel horrorelementen te vinden in Twilight, zoals vampiers en weerwolven.

Horrorcomedy; een horrorcomedy is een comedyfilm met een horrorthema. Deze films zijn vaak niet eng, maar kunnen wel een paar enge scenes bevatten. Horrorcomedy's maken ook vaak grappen over het horrorgenre door clichés te gebruiken. Voorbeelden zijn Scary Movie en The Addams Family.
Kannibalenfilm; dit is een film waarin een kannibaal de hoofdrol speelt. Een kannibaal is iemand die andere mensen eet, oftewel een menseneter. Voorbeelden zijn The Silence of the Lambs en The Texas Chain Saw Massacre.
Monsterfilm; dit is een film waarin er een monster losgebroken is. Dit monster belaagt en vermoord veel mensen. Dit monster is vaak bovennatuurlijk (zoals een vampier), maar kan ook door de wetenschap gemaakt zijn (zoals Frankenstein). In deze film neemt iemand het op tegen het monster en verslaat deze uiteindelijk. Het monster is vaak het bekendste personage uit de film. Voorbeelden zijn Dracula, Frankenstein en It.
Paranormale horrorfilm; dit is een film waarin een paranormaal iets een rol speelt, zoals geesten of demonen. Deze geesten proberen iemand of een groep mensen te belagen en spelen met de werkelijkheid en het bewustzijn van mensen. Deze films hebben veel overeenkomsten met psychologische horrorfilms. De horror vindt namelijk vooral in de hoofden van personages plaats. Voorbeelden zijn Poltergeist en Paranormal Activity.
Psychologische horrorfilm; dit is een horrorfilm waarin geestelijke ziektes een hoofdrol spelen. In psychologische horrorfilms heeft het hoofdpersonage of de moordenaar een bepaalde ziekte. Hierdoor neemt hij/zij de werkelijkheid anders waar. Psychologische horrorfilms gaan over wat er in het hoofd van iemand gebeurd. Hierdoor gaat de angst een stuk dieper. Een voorbeeld is Psycho
Slasher-film; dit is een film waarin er een seriemoordenaar is. Deze seriemoordenaar brengt veel mensen om het leven, vaak op brute wijze. In de film staat vaak een groep vrienden centraal. Zij worden de seriemoordenaar belaagd en een voor een vermoord. Vaak overleeft enkel de slimste van de groep, die de seriemoordenaar ook confronteert en verslaat. Voorbeelden van deze films zijn Scream en I Know What You Did Last Summer.
Vampierfilm; in een vampierfilm speelt een vampier de hoofdrol. Zo'n vampier drinkt vaak het bloed van andere mensen en probeert ook mensen vampier te maken. De bekendste vampier is natuurlijk Dracula, maar er zijn ook andere vampierfilms, zoals Interview with the Vampire en de Twilight-filmserie.
Weerwolvenfilm; in deze film speelt een weerwolf de hoofdrol. Vaak gaat het over een persoon die per ongeluk in een weerwolf veranderd. De film volgt hoe de persoon transformeert in een weerwolf, wat voor veel problemen zorgt. Een voorbeeld is An American Werewolf in London.
Zombiefilm; in een zombiefilm spelen zombies de hoofdrol. Een zombie is een overleden persoon die uit de dood is opgestaan. Vaak staan er een hoop zombies op. Zij willen vaak de hersenen van levende mensen eten. Hierdoor veranderen deze mensen ook in zombies. Een voorbeeld is The Night of the Living Death.

Imago en clichés

Horrorfilms hebben vaak een slecht imago. Veel horrorfilms zijn namelijk goedkoop gemaakt en voorspelbaar. Dit betekent dat ze een verhaal hebben dat al vaak gebruikt is. Dit wordt ook wel een cliché genoemd. Films als Friday the 13th, Nightmare on Elm Street, Scream en Halloween hebben dit soort clichés. Hierdoor hebben horrorfilms ook een vaste formule.

Voorbeelden van zijn deze clichés zijn:

Een film volgt een vriendgroep, waarvan één personage de film overleeft. Vaak is dit een meisje, wat het slimste en wijste van de groep is. Zij weet de dader te ontmaskeren en te verslaan. Het personage keert ook terug in de vervolgfilms. In de laatste film uit een serie kan zij overlijden, aangezien ze niet meer nodig is voor een vervolgfilm.
De film begint altijd met een moord. Degene die vermoord wordt is vaak een zwart personage of meisje dat veel vriendjes heeft gehad.
Personages horen soms vreemde geluiden en gaan op onderzoek uit. Soms vragen ze of er iets is of wie er is. Dit is nooit een goed idee, aangezien de moordenaar dan altijd te voorschijn komt en diegene vermoord.
Wanneer een personage een auto weet te bereiken, start deze nooit in ene keer. Vaak ontsnapt het personage maar net.
Een personage vlucht meestal naar gesloten ruimte (zolder of kelder), waar het personage vermoord wordt. Vaak kan het personage wel vluchten wie een deur of raam, maar dit doet niet. Buiten vlucht een personage vaak een donker bos of donkere tuin in (waar niemand is), terwijl er ook een verlichte straat in de buurt is met mensen. Deze personages overleven de horrorfilm niet.
Personages die drugs of drank gebruiken overleven de horrorfilm niet. Ook het vriendje of vriendinnetje van het hoofdpersonage worden vaak vermoord.
Wanneer de moordenaar verslagen is, verdwijnt zijn lichaam. Hierdoor is het onduidelijk of hij echt dood is. In een vervolgfilm kan het personage daarom terugkomen. De moordenaar in een horrorfilm lijkt wel onsterfelijk, aangezien hij altijd de meest gewelddadige scenes overleeft.
In de vervolgfilms vallen meer slachtoffers. Ook wordt er nieuwe informatie over de moordenaar onthuld. Daardoor blijkt wat men wist niet waar te zijn.