IJzeren Gordijn
Het IJzeren Gordijn is een term voor de afscheiding die verwijst naar splitsing van Europa in een oostelijk communistisch deel en een westelijk, kapitalistisch deel. Nadat Duitsland de Tweede wereldoorlog had verloren, werd de macht van de communistische Sovjet-Unie snel vergroot. De legers van Stalin hadden immers het oostelijk deel van Europa op de legers van Hitler en zijn bondgenoten veroverd. Vanaf 1946 werd in deze landen de communistische atheïstische visie opgelegd. De Sovjet-Unie was een reeks landen in Oost-Europa die samen een geheel vormden, het Oostblok genoemd. Aan de andere zijde van "het gordijn" lagen de landen die niet communistisch waren.
Algemeen
Door Europa lag het IJzeren Gordijn. Dit werd het IJzeren Gordijn genoemd door de kilometerslange grenzen gemaakt van prikkeldraad, mijnenvelden en wachttorens. Zoals hierboven beschreven is dit de grens tussen het oostelijk communistisch deel en het westelijk kapitalistisch deel. Het IJzeren Gordijn was ongeveer 1600 kilometer lang. Niet alleen Europa werd in twee gesplitst, maar ook Berlijn.
In Berlijn ontstond Oost-Berlijn en West-Berlijn. Ook hier is het oostelijk deel communistisch en het westelijk deel kapitalistisch. In Berlijn werd een soort gelijk IJzeren Gordijn gebouwd, alleen deze was van steen. Ook wel de Berlijnse muur genoemd. Deze muur werd om het westelijk deel heen gebouwd. Waarom er omheen? Omdat Berlijn in het communistisch gebied lag, was West-Berlijn een soort eiland in het communistisch gebied en werd hierdoor afgesloten van het communisme.
Wie er als eerste met de naam IJzeren Gordijn kwam is niet helemaal duidelijk. Wel is bekend dat Winston Churchill het begrip aan de wereld liet horen. In een toespraak op 5 maart 1946 gebruikte hij de woorden ‘iron curtain’ (IJzeren Gordijn). Waarom hield Winston Churchill een toespraak? Winston Churchill was de premier van Engeland. In Amerika gaf Winston Churchill deze toespraak. Hierin waarschuwde Winston Churchill voor de groei van het communisme in het oosten van Europa en de eventuele gevolgen hiervan. De toespraak kan gezien worden als beginpunt van de Koude Oorlog.
Het verschil
Communistisch Oost-Europa
In Oost-Europa voert de Sovjet-Unie het communisme in. De regering heeft hier alle macht. De regering bezit de fabrieken en grond, daarnaast bepaalt de regering waar mensen moeten werken. Heb je hier kritiek op, word je streng bestraft.
Kapitalistisch West-Europa
In West-Europa wordt het systeem kapitalisme gebruikt. Dit systeem houdt in dat de bedrijven in handen zijn van de ondernemers. Hierbij proberen de bedrijven zoveel mogelijk winst te maken. Mensen bepalen zelf waar ze gaan werken en hoe ze hun geld uitgeven.
Verschillende blokken
Als het ware is Europa in twee machtsblokken verdeeld. Het Oostblok (communisme) en het Westblok (kapitalisme). Deze twee machtsblokken zijn bang om door het andere machtsblok aan gevallen te worden. De communistische landen zijn bang om door de kapitalistische landen aangevallen te worden en andersom.
Door de angst om aangevallen te worden, worden er afspraken gemaakt tussen de verschillende landen in de machtsblokken. Dit houdt als het ware in: ‘als je mij slaat haal ik mijn vrienden erbij’. De kapitalistische landen richten de Noord Atlantische Verdragsorganisatie NAVO op en de communistische landen doen hetzelfde, dit wordt het Warschaupact genoemd.
BRD en DDR
In de kaart van het IJzeren Gordijn is goed te zien dat Duitsland in twee delen is gesplitst. In het begin was West-Duitsland in handen van Amerika, Frankrijk en Engeland en Oost-Duitsland in handen van de Sovjet-Unie. Na een tijdje vinden Amerika, Frankrijk en Engeland het tijd om de macht over te dragen van dit gebied. De West-Duitsers richten in 1949 een eigen staat op. De Bondsrepubliek Duitsland (BRD), met als hoofdstad Bonn. De BRD gebruikt het systeem van het kapitalisme.
In hetzelfde jaar wordt in Oost-Duitsland de Duitse Democratische Republiek (DDR) opgericht. Ook wel de DDR. De communistische partij krijgt het in dit gebied voor het zeggen. De communistische partij luister goed naar de Sovjet-Unie. Hierdoor werd als het ware het communistisch systeem ingevoerd. De DDR heeft als hoofdstad Oost-Berlijn.
Verschil BRD en DDR
Naast de verschillende systemen (kapitalisme en communisme) zijn er meerdere verschillen tussen West-Duitsland (BRD) en Oost-Duitsland (DDR). West-Duitsland en West-Berlijn krijgen hulp van de Amerikanen om het land opnieuw op te bouwen. Door deze hulp wordt West-Duitsland en West-Berlijn razendsnel weer opgebouwd. In Oost-Duitsland en Oost-Berlijn gebeurde dit heel anders. Stalin was de leider van de Sovjet-Unie en hij verbood het om Oost-Duitsland en Oost-Berlijn te helpen. Hierdoor bleven Oost-Duitsland en Oost-Berlijn in hun ontwikkeling achter op het westen. Dit leidde tot protesten onder de bevolking, maar die werden keihard neergeslagen en hadden dus geen zin.
Het einde van het IJzeren Gordijn
Sinds 1946 hebben de mensen in Oost-Europa geen vrijheid gekend. De wil van de leiders van de Sovjet-Unie moest worden uitgevoerd. Men geloofde dat het communistische systeem beter was dan het kapitalisme. Daar ging men na een enthousiast begin steeds minder in geloven. Bovendien gingen juist arbeiders in Polen op straat om te demonstreren voor meer vrijheid. Dat was vanwege paus Johannes Paulus II, die het Poolse volk moed gaf. Hij protesteerde tegen het voortdurende atheïstische onderwijs en het gebrek aan solidariteit tussen de communistische leiding en de Poolse arbeiders. Na ruim 10 jaar van stakingen en demonstraties ging de communistische leiding in Hongarije delen van het hek met Oostenrijk weghalen. Het gevolg was dat Oost-Duitsers via die gaten naar het westen gingen vluchten. De achtergebleven Oost-Duitsers gingen ook demonstreren, waarna de verwarde communistische leiding in Oost-Duitsland hun landgenoten op 9 november 1989 de kans gaf om zonder visum naar West-Duitsland te gaan. De Oost-Duitsers, verleidt door het kapitalistische westen, wilden hierdoor een einde aan het communistische systeem.