Israël

Staat Israël מדינת ישראל دولة اسرائيل
Hoofdstad	Jeruzalem (door de meeste landen en de VN wordt Jeruzalem niet erkend als hoofdstad, maar Tel Aviv)
Aantal inwoners	9.484.220 (2022)
Oppervlakte	22.072 km²
Regeringsvorm	Parlementaire republiek
President	Yitzhak Herzog (sinds 2021)
Premier	Yair Lapid (sinds 2022)
Godsdienst	Jodendom (74,2%) Islam (17,8%) Christendom (2,0%) Druzen (1,6%) Overig/geen (4,4%)
Taal	Hebreeuws (עברית) Arabisch (العَرَبِية)
Munteenheid	Israëlische sjekel
Volkslied	Hatikwa
Nationale feestdag	Onafhankelijkheidsdag (14 mei)
Landcode	ISR
Portaal Israël

Israël is een land in het Midden-Oosten. Israël grenst aan Libanon, Syrië, Jordanië en Egypte en ligt aan de Middellandse Zee. Het land heeft ruim 7,5 miljoen inwoners, en de hoofdstad is Jeruzalem. Het is de enige staat in het Midden-Oosten waarvan de meerderheid van van inwoners geen moslim is, er wonen namelijk vooral Joden.

Geografie

In Israël heerst een Middellands Zeeklimaat. Dit betekend dat de zomers over het algemeen heet en droog zijn, en de winters nat en zacht. De meeste regen valt aan zee in de winter en het voorjaar.

Heel af en toe valt er wel eens sneeuw in Israël, maar dat komt bijna nooit voor. Het zuidelijke deel van Israël (ongeveer 60%) is voor het grootste deel woestijn, deze woestijn heet de Negev.

Ook zijn er in het uiterste noordoosten, op de Golan-hoogvlakte, bergen waar je kunt skiën.

Behalve Jeruzalem zijn er in Israël maar 70 ander steden. De grootste hiervan zijn Haifa, Tel Aviv, Ashdod en Rishon leZion

Geschiedenis

Vroege geschiedenis

De geschiedenis van Israël is een van de meest rumoerige landgeschiedenissen die er is.

Ruim 4000 jaar geleden was het land vooral bevolkt door nomaden en volken. Op een Egyptische steen van 1209 v.C. wordt er voor het eerst vermelding gemaakt van een volk dat de naam Israël draagt, hoewel het waarschijnlijk is dat ze er al wat eerder woonden. De Israëlieten werden in de loop van de eeuwen door letterlijk tientallen volken aangevallen en bedreigd en is tot een paar maal toe bijna uitgeroeid, maar heeft wonderlijk genoeg toch stand gehouden.

Een van de volken die er eerst woonden, de Filistijnen, kreeg het aan de stok met Israël, maar ze verloren en de Filistijnen gingen op in de volken rondom Israël. De huidige Palestijnen echter beweren dat ze van de Filistijnen afstammen, en daardoor aanspraak maken op het huidige grondgebied van Israël.

Romeinse tijd en Middeleeuwen

Israël, dat toen nog Judea heette, werd een Romeinse provincie in het jaar 6. Ook werd rond die tijd Jezus geboren. In het jaar 66 begonnen de Joden te rebelleren tegen de Romeinse overheerser, waarna Jeruzalem werd belegerd en er een grote slachting onder de Joden plaatsvond. De keizer van toen had een hekel aan de Joden, en verbande de Joden uit Jeruzalem en heel Israël, en noemde Israël Palestina, vernoemd naar de oude vijand van de joden, de Filistijnen. Dat Israël Palestina genoemd werd is belangrijke aanleiding voor het misverstand dat de Israëlieten Palestina hebben ingenomen en de bevolking daar hebben weggejaagd.

Ongeveer 1500 jaar geleden veroverden de Arabieren veel landen in het Midden-Oosten. Dit Ottomaanse Rijk werd bestuurd vanuit Turkije. Er zijn veel pogingen gedaan om Jeruzalem te veroveren en heroveren tijdens de bloedige kruistochten. Nadat Turkije door de Britten verslagen werd, besloot de wereldgemeenschap dit Ottomaanse Rijk op te splitsen. Wat nu Israël en Jordanië heet, werd toen weer Palestina genoemd en kwam onder Brits bestuur te staan.

tot 1947

Door de bezetting van de Britten en de steeds groter wordende stroom Joodse immigranten uit Europa en Amerika, kwamen de bewoners van Palestina in opstand, geholpen door de buurlanden. Joodse milities vochten aan de zijde van de Britten tijdens de Eerste Wereldoorlog. Omdat de Joden nog steeds geen officiële eigen staat hadden en de Engelsen niet wisten wat ze met het nieuw veroverde land aanmoesten, werd Palestina (dus Israël en Jordanië) door de Volkenbond aan de Joden gegeven in de Balfour-verklaring die vanaf toen ook openlijk een thuisland gingen opbouwen.

De Arabieren in omringende landen vonden dit overigens prima, die hebben hun eigen landen uit de resten van het Ottomaanse Rijk gecreëerd. Een paar jaar later heeft Groot-Brittannië Oost-Palestina (het huidige Jordanië) toch cadeau gedaan aan de Arabieren. Echter, doordat de Engelse regering oogluikend toestond dat ook veel illegale Arabieren in West-Palestina immigreerden, werd het steeds krapper en moeilijker om te immigreren. Op een gegeven moment werd zelfs onder druk van de Arabieren daar een limiet opgelegd aan het aantal Joden dat immigreerde, terwijl er geen controle werd gehouden op het aantal immigrerende Arabieren. De economische ontwikkeling in het gebied door de Joodse immigratie trok namelijk ook veel Arabieren aan. In 1922 bestond de bevolking van (West) Palestina uit ca. 100.000 Joden en 650.000 Arabieren. Dus daarmee is ook het idee onderuitgehaald dat de Palestijnen aanspraak mogen maken op het land wat nu Israël heet, want het is aan de Joden toegewezen (inclusief de Gazastrook de Westelijke Jordaanoever en de Palestijnen stammen af van Arabieren die daar toen illegaal zijn geïmmigreerd.

Ook in 1947 is Israël internationaal gelegitimeerd, ditmaal door de VN. Twee keer dus, wat zeer uitzonderlijk is. Zij stemden voor de twee-staten verdeling, een Joodse en Arabische. Dit werd echter onmiddellijk afgewezen door de Arabieren, die een Joodse staat niet konden tolereren, omdat het anti-semitisme sterk in opkomst was. Op de dagen die volgden op afwachting van een herziene versie van het VN-plan vielen Arabieren Israël binnen en veel Joden stierven door aanslagen.

Onafhankelijkheid en na 1948

Op 14 mei 1948 riep Ben-Gurion de onafhankelijkheid uit, omdat de Britten na de Eerste Wereldoorlog hadden afgesproken het land maar voor een een bepaalde tijd te besturen, en dat was die dag er na afgelopen. De volgende dag, 15 mei dus, vielen 6 Arabische legers Israël binnen, die stuk voor stuk groter en natuurlijk georganiseerder waren dan die van Israël, dat pas 1 dag bestond. Israël sloeg terug, waarmee ze niet alleen hun spliksplinternieuwe grenzen verdedigden, maar die zelfs nog uitbreidden, hoewel ze sommige stukken land weer teruggaven aan de landen waarop ze het hadden veroverd. Deze oorlog heette de Onafhankelijkheidsoorlog.

De Arabische regeringen riepen van te voren op tot de Arabieren in Israël op om voor hun eigen veiligheid 'even' de grenzen over te steken, zodat zij Israël wel even weg zouden kunnen vegen, dachten ze. Israël was namelijk armzalig bewapend. Jordanië annexeerde echter uiteindelijk wel het gebied wat nu de Westelijke Jordaanoever heet. Daar werden de Arabische vluchtelingen in gestopt omdat geen een Arabisch land ze wilde opnemen, en Israël wilde de vijand liever niet binnen hun grenzen hebben, alhoewel ze wel aanboden om een gedeelte van de vluchtelingen weer op te nemen. Later werd deze weer terugveroverd in 1967, tijdens een soortgelijke oorlog. Echter moest Israël onder druk van de VN in ruil voor erkenning van Arabische landen en vrede, de veroverde stukken land weer teruggeven, maar de Arabieren kwamen hun belofte niet na.

In de jaren die volgden had Israël met de regelmaat van de klok te maken met internationale druk om stukken land af te staan in ruil voor onbereikbare vrede. De levensstandaard voor de Palestijnen werd echter steeds slechter. Opmerkelijk probeerde Israël het leven voor de Palestijnen lichter te maken en gaf en geeft humanitaire en financiële hulp. Dit zonder dat de internationale gemeenschap ze ertoe dwong.

In 1963 kwam de Palestijnse Bevrijdingsorganistie op onder leiding van Yasser Arafat. Toen begon pas ook de propaganda dat Israël aan de Palestijnen zou toebehoren. Zij had ten doel gesteld de Joodse staat Israël te vernietigen en in plaats daarvan een Palestijnse staat te stichten.

In 1993, met het achtste vredesaanbod van Israël (er zijn er tot 2000 10 geweest), bekend als de Oslo-akkoorden, werd er onderhandeld over vrede. Yasser Arafat en de minister van buitenlandse zaken van Israël ondertekende onder internationale druk op Israël een vredesverdrag. De Palestijnen kwamen geen een van hun 7 beloftes na, en de Israëli's 5 van de 6.

Zo blijft het doorgaan, terwijl Israël voortdurend concessies moet doen onder internationale druk, en de Palestijnen vrijwel wekelijks terreuraanslagen blijven plegen. Als Israël dan terugslaat staat de hele wereld weer op zijn kop. Dit maakt de vredesonderhandelingen ook zo moeilijk, omdat de PA en Hamas nooit tevreden zullen zijn tot Israël niet meer bestaat. Het is natuurlijk raar om vrede te moeten sluiten met een organisatie die niets liever wil dan je land verwoesten.