Krimpen aan den IJssel

Krimpen aan den IJssel is een gemeente in Zuid-Holland. De gemeente telt 29.079 inwoners (CBS, 30 april 2017) en de burgemeester is Martijn Vroom.

plattegrond van Krimpen aan den IJssel uit 2014

Ontstaan Krimpen aan den IJssel

Krimpen aan den IJssel wordt voor het eerst in de geschriften genoemd in het jaar 1277. In de geschriften werd verteld dat er een dorp op de Hollandse IJssel was.

Betekenis van de naam Krimpen aan den IJssel

De naam Krimpen heeft Krimpen aan den IJssel gekregen door de plaats waar het dorp gebouwd is. Krimpen was vroeger een ander woord voor rivierbocht. Krimpen aan den IJssel ligt aan een bocht van de rivier de Hollandse IJssel. Deze bocht loop door tot in de westelijke punt van de Krimpenerwaard waar de rivieren de Lek en de Hollandse IJssel samenstromen tot de rivier de Nieuwe Maas.

Naamsveranderingen

In de loop van de jaren is Krimpen aan den IJssel met verschillende namen in de geschiedenisboeken vermeld. Dit zijn de plaatsnamen die tegengekomen zijn: Crimpene op den Yssel, Crempene op ’t IJssel, Crimpene opte Issel en Crimpene. Door de inwoners van Krimpen aan den IJssel werd rond 1800 ook de afwijkende naam Tingenijssel gebruikt. De toevoeging “aan den IJssel” is gemaakt om duidelijk te maken om welk dorp het gaat. Er ligt namelijk nog een dorp naast Krimpen dat ook Krimpen heet. Daarom zijn er nu twee dorpen: Krimpen aan den IJssel en Krimpen aan de Lek te maken tussen Krimpen aan den IJssel en Krimpen aan de Lek.

Van agrarisch dorp naar forensengemeente

Krimpen aan den IJssel heeft zich eeuwenlang van de landbouw geleefd en de enige huizen van dit dorp lagen dan ook tegen de IJsseldijk en Lekdijk aan. Ook in de huidige wijk Stormpolder, tot 1855 een apart dorp, stonden enkele huizen. In 1630 telde het dorp 50 huizen met 200 inwoners en in 1946 telde het dorp 6550 inwoners.  De meeste inwoners waren of actief in de landbouw of ze waren werknemer in de scheepswerven en steenfabrieken die aan de rivieren gevestigd waren.

Met de bouw van de Algerabrug in 1958 werd Krimpen aan den IJssel een forensengemeente. Je bent een forensengemeente als:

1. Minder dan 20 procent van de inwoners boer is.
2. Meer dan 50 procent van de inwoners er niet geboren is.
3. Meer dan 30 procent van de inwoners in een andere plaats werken dan waar ze wonen.

Vanaf die tijd zou Krimpen aan den IJssel heel hard groeien. Met de bouw van de wijken Kortland en Langeland groeide de gemeente gigantisch in omvang. In 1995 werd begonnen met het volbouwen van de laatste wijk Lansing-Zuid. Als dat allemaal klaar is heeft de gemeente Krimpen aan den IJssel 11.610 woningen. Daarin kunnen zo’n 30.000 inwoners wonen.

De namen van de wijken Kortland en Langeland wijzen terug naar hoe het gebied er vroeger uit zag. Kortland, waar de kortere grasvelden van de boeren lagen. Langeland, waar de langere grasvelden van de boeren lagen.

Op 30 april 2017 telde de gemeente 29.079 inwoners. In de afgelopen 71 jaar is het dorp dus met bijna 23.000 inwoners gegroeid.

De Grendel van Holland

Stormvloedkering Hollandse IJssel

Kaart van Zuid-Holland

De mensen gebruikte al eeuwen de (veer)boot om de Hollandse IJssel over te steken naar de dichtbij liggende plaatsen Capelle aan den IJssel en Rotterdam. Alleen in een strenger winter konden mensen soms te voet de Hollandse IJssel oversteken. Daar kwam door de industriële revolutie verandering in. Er kwamen namelijk auto's rond te rijden in Nederland en in Krimpen aan den IJssel dus ook. Omdat er niet genoeg ruimte was op de veerboten voor auto's kwam de gemeenteraad in de jaren 20 van de vorige eeuw met het idee om een brug te bouwen.

In de jaren 30 werden de plannen voor de brug helemaal duidelijk maar toen men in 1939 met de bouw van de brug wilde beginnen brak de Tweede Wereldoorlog uit en kon het plan niet doorgaan.

Na de oorlog was het bouwen van de brug niet het belangrijkste omdat er nog niet enorm veel verkeer was en er weinig bebouwing was in de Krimpenerwaard.

In de nacht van 31 januari op 1 februari 1953 was er een hevige storm in Nederland, ook wel de Watersnoodramp genoemd. Het water in de Hollandse IJssel kwam hoger en hoger te staan door het extreem hoge vloed (springtij) en de noordoostelijke wind. De dijken waren niet zo sterk als nu en konden het water bijna niet meer aan. Bij Ouderkerk aan den IJssel brak de dijk zelfs door. De Ketensedijk bij Capelle aan den IJssel stond op doorbreken maar gelukkig konden honderden vrijwilligers dat voorkomen. Anders hadden grote delen van Zuid-Holland onder water gestaan, waaronder Rotterdam, Den Haag en zelfs Leiden.

Om de kans op overstroming te verkleinen bedacht het ministerie van Verkeer en Waterstaat onder leiding van minister Algera de Deltawet (1955) en werd de Deltacommissie (1953) benoemd.

De Algerabrug vanuit de lucht gezien

De Deltacommissie besloot om verschillende deltawerken te bouwen langs de kust van Nederland om het water bij hoogwater beter in zee te houden. Het eerste deltawerk werd de Stormvloedkering Hollandse IJssel tussen Krimpen aan den IJssel en Capelle aan den IJssel. Naast de kering zou ook een brug komen zodat de mensen niet meer met de pont het water over hoefde.

Tussen 1954 en 1958 zijn ze met de bouw van de stormvloedkering bezig geweest. De kering bestaat uit 4 torens 45 meter hoog. Twee aan de Capelse zijde en twee aan de Krimpense zijde. Tussen telkens twee torens hangen twee stalen schuiven die bij extreem hoogwater naar beneden gelaten worden en zo het opkomende zeewater tegenhouden. Door de komst van stormvloedkering moet er voorkomen worden dat de Watersnoodramp zich herhaalt en dan heel Zuid-Holland onder water zou staan. De brug was in 1958 klaar en kreeg de naam van de Minister van Verkeer en Waterstaat tijdens de Watersnoodramp, minister Algera.

Het Stromvloedkering van de Algerabrug wordt ook wel de Grendel van Holland genoemd. Omdat het heel Holland op slot doet bij hoogwater. Door de komst van de Maeslantkering in de Nieuwe Maas is Zuid-Holland nog beter beschermt tegen hoog water. De Maeslantkering gaat alleen bij extreem hoogwater dicht terwijl de Algerakering in meer gevallen dicht gaat.

De Algerabrug heeft de blauwe lichten aan, want de schuiven staan omhoog

Als de schuiven ’s nachts dicht zijn schijnen er rode lichten op de 4 torens en als ze open zijn blauwe lichten. Dan kunnen de schippers ver van te voren zien of ze onder de schuiven door kunnen of door de er naast liggende sluis moeten. Bij elkaar kostte de brug, de sluis en stormvloedkering 40 miljoen gulden (18,15 miljoen euro).

In 2018 zal de Algerabrug het 60 jarige jubileum vieren.

N210

De Algerabrug is nog steeds de enige weg over het water in de wijde omtrek. Over de Algerabrug loopt de drukke provinciale weg N210, die heel de Krimpenerwaard met Rotterdam verbind. Doordat er steeds meer auto's kwamen is er in 1988 een extra baan bij gemaakt. Dat is vandaag de dag nog steeds een probleem, de Algerabrug en de Algeraweg staan in Nederland bovenaan als het gaat om filevorming.

Er zijn ideeën om dit op te lossen zoals een extra brug ernaast, een tunnel of een aquaduct. Echter zijn ze hier nog niet mee bezig. De mensen in de Krimpenerwaard hopen op een spoedige oplossing.

Werkgelegenheid door de jaren heen

In Krimpen aan den IJssel waren veel mensen werkzaam als boer. De ligging aan de rivier maakte het dorp ook geschikt voor andere beroepen. Vooral de scheepswerven en de steenfabrieken zorgde voor werkgelegenheid in Krimpen aan den IJssel tot eind jaren 60. De bekendste naam is scheepswerf van der Giessen - de Noord.

Met de komst van de Algerabrug gingen mensen buiten Krimpen aan den IJssel werk zoeken.

Scheepswerf Van der Giessen - de Noord

Dit bedrijf begon op het moment dat in 1820 de 30-jarige Arie van der Giessen het scheepstimmerbedrijf van zijn oom erft. Hij bouwt daar in een een scheepwerf boten voor de binnenvaart over de rivieren. Als hij in 1840 overlijdt neemt zijn weduwe het samen met hun zoons Arie en Cornelis over.

Deze zoons hebben echter verschillende karakters en splitsen de werf in 1859 op in twee delen. Cornelis met de oostelijk gelegen werf “De Hoop” en Arie met het westelijk gelegen deel. De Hoop wordt ingericht voor zeegaande schepen terwijl Aries werf zich richt op de binnenvaart. Er breken dan spannende tijden aan omdat Nederland wordt getroffen door een economische crisis. De Hoop overleeft de crisis omdat de focus nooit helemaal op zeevaartschepen lag. Ze produceerde namelijk ook nog binnenvaartschepen. In 1883 koopt Cornelis de werf (de Nijverheid). Daar voeren ze de reparaties uit aan de binnenvaartschepen. Dat doet Cornelis met behulp van zijn zoons Jan en Arie. Door de uitbreiding is het bedrijf van Cornelis klaar voor de ijzeren binnenvaartschepen.

In 1895 nemen de zoons het over van Cornelis en in 1908 wordt het bedrijf van oom Arie gekocht, waardoor het weer één groot bedrijf is. Tot 1914 worden er veel binnenvaartschepen in Duitse opdracht gebouwd. De zeegaande schepen worden dan nauwelijks geproduceerd.

Tijdens de Eerste Wereldoorlog wordt er weer begonnen met het bouwen van zeevaartschepen. In 1922 wordt Cornelis, zoon van Arie, eigenaar.

In de crisisjaren 1931-1936 ligt de productie bijna stil. Maar daarna krabbelt het bedrijf weer op. Door de bezetting van de Duitsers in de oorlogsjaren 1940-1945 en een directeur die voor de Duitsers werkt, krijgt de scheepswerf regelmatig opdrachten. De productie komt dus weer op gang.

Na de Tweede Wereldoorlog wordt de werf "de Nijverheid" uitgebouwd en is er ruimte voor nog grotere zeevaart- en binnenvaartschepen.

In 1963 gaat scheepswerf Van der Giessen samen met de scheepswerf "De Noord" in Alblasserdam en de naam veranderd in van der Giessen - de Noord. Dit bedrijf kent dan de directeuren Pieter Jan van der Giessen en J.U. Smit. Er zijn op dat moment wel 1700 werknemers. Het bedrijf krijgt opdrachten van over heel de wereld.

De scheepswerf van van der Giessen-de Noord en een voorbijvarende zeilboot

In 1982 werd een gigantische overdekte scheepswerf gebouwd. Het gaat goed in de scheepsbouw

In 1983 leggen Smit en van der Giessen hun taak als directeuren neer. En verdwijnt de naam van der Giessen in de directie, het bedrijf blijft wel van der Giessen - de Noord heten

1985 is een jaar van reorganisatie, het aantal arbeidsplaatsen wordt verlaagd van 2200 tot 500 werknemers.

In 1997 wordt het bedrijf overgenomen door IHC maar de naam van de werf wordt behouden.

In 2003 gaat Van der Giessen- de Noord dicht door het te weinig krijgen van opdrachten. Veel werknemers komen zonder werk te zitten, vaak zijn dit hele families die er al generaties werken.

Het terrein van Van der Giessen - de Noord werd in 2004 gekocht door Hollandia.

In 2007 gaan de deuren van de werf echter weer open. Met IHC als moederbedrijf wordt de loods volop gebruikt voor het bouwen van marine- en baggerschepen. 

Natuur

In de omgeving van Krimpen aan den IJssel is heel veel natuur te vinden. In het zuiden vind je het Krimpenerhout, iets meer richting het zuidoosten vind je het riviertje de Loet met het Loetbos. Aan de rand van de Stormpolder, het westelijk gelegen bedrijventerrein, vind je het Stormpoldervloedbos.

Het Loetbos

Het Loetbos is eind jaren 50 van de 20^e eeuw aangelegd door Staatsbosbeheer bij het veenriviertje de Loet.

Een slootje in het Loetbos

Het Loetbos is een laagveengebied waar het veen gewonnen werd. Vandaar de vele slootjes waarmee het vele water van de veenwinning afgevoerd werd. Toen veenwinning niet meer nodig was werden er polders aangelegd en kochten boeren het land.

Nadat het gebied eind jaren 50 in het bezit van Staatsbosbeheer kwam is dit terug gedraaid. Op veel plekken krijgt de natuur vrij spel om zich tot een rijk flora en fauna-gebied te ontwikkelen. Ook is er een stiltegebied waar niemand behalve de boswachters mogen komen. Hier kunnen de dieren rustig leven.

Wil je deze planten en dieren zien? Je kunt over de Loet kanoën en door een groot deel van het Loetbos wandelen en fietsen. 

Het Krimpenerhout

Ook het Krimpenerhout is er niet vanzelf gekomen.  Het is in de 20^e eeuw aangelegd tussen de gemeenten Krimpen aan den IJssel en Krimpen aan de Lek. Het bestaat uit heel veel bos, maar heeft ook een eigen recreatieplas met strandje. Daarnaast is er plek voor kinderen om lekker te kunnen spelen met en in de natuur. Op het water kan onder andere gewindsurft en gezeild worden. Het recreatiegebied is geschikt voor wandelaars en fietsers van jong tot oud.

Het Stormpoldervloedbos

Het Stormpoldervloedbos is een uniek natuurgebied in Nederland. Het is namelijk één van de weinige natuurgebieden dat onder water staat bij vloed en droog staat bij eb. Het verschil tussen eb en vloed is wel anderhalve meter. Meer dan in het grootste vloedbos van Nederland, de Biesbosch. Dit komt voornamelijk door de Deltawerken die de rivieren grotendeels eb en vloed ontnomen hebben.

Het Stormpoldervloedbos ligt aan de Nieuwe Maas net nadat Lek en Hollandse IJssel samen gekomen zijn. Met deze 3 rivieren is de Oude Maas de enige andere rivier waar er ook nog een groot verschil is tussen eb en vloed. Dit komt allemaal door het sluiten van het Haringvliet en het Volkerak bij de bouw van Deltawerken om Nederland tegen het hoogwater te beschermen.

In de loop van de 20^e eeuw werd dit gebied meer en meer verwaarloosd omdat er geen riet en wilgentakken meer nodig waren. Daarvoor werd de wilgen nog regelmatig geknipt om manden van te vlechten, dat hoefde halverwege de 20^e niet meer.

In 1972 besloot de gemeente Krimpen aan den IJssel dat het weer een natuurgebied moest zijn.

In 1993 werd het ook uitgevoerd en werd het Stormpoldervloedbos in ere hersteld. Het natuurgebied werd opnieuw aangelegd en met behulp van geulen en overlaten moest er voor gezorgd worden dat het hele gebied bij vloed onder water kwam te staan en bij eb bijna helemaal droog staat. Ook is er een oude griendheuvel nagemaakt waar men vroeger op vluchtte bij vloed als men aan het grienden was. Grienden is het afhakken van de wilgentakken.

Het natuurgebied is nu nog steeds toegankelijk vrij voor natuurliefhebbers, en kenmerkt zich door de unieke planten en dierenwereld.

Literatuurlijst

Algerabrug. (2017). Geraadpleegd op 4 november 2017, van https://www.wegenwiki.nl/Algerabrug

Forensisme. (2016). Geraadpleegd op 2 november 2017, van https://nl.wikipedia.org/wiki/Forensisme

Gemeente Krimpen aan den IJssel. (z.j.). Geschiedenis. Geraadpleegd op 2 november 2017, van https://www.krimpenaandenijssel.nl/Geschiedenis

Gemeente Krimpenerwaard. (2009). Het Loetbos. Geraadpleegd van http://www.hollandgroen.nl/natuurgebieden/nl/zuid-holland/natuurgebied-loetbos

Historische Kring Krimpen. (2008). Interview met mevr. vd Giessen. Geraadpleegd van https://historischekringkrimpen.nl/archief/bedrijvig/scheepsbouw/interview-met-mevr-vd-giessen/

Historische Kring Krimpen. (z.j.). Scheepsbouw. Geraadpleegd van https://historischekringkrimpen.nl/archief/bedrijvig/scheepsbouw/

Krimpen aan den IJssel. (2017). Geraadpleegd op 2 november 2017, van https://nl.wikipedia.org/wiki/Krimpen_aan_den_IJssel

Loetbos. (2017). Geraadpleegd op 4 november 2017, van https://nl.wikipedia.org/wiki/Loetbos

Stadsarchief Rotterdam. (z.j.). Algerabrug. Geraadpleegd van http://www.stadsarchief.rotterdam.nl/algerabrug#algera-complex

Stormpoldervloedbos. (2017). Geraadpleegd op 4 november 2017, van https://nl.wikipedia.org/wiki/Stormpoldervloedbos

Vergane Glorie. (z.j.). C van der Giessen & Zonen te Krimpen aan den IJssel. Geraadpleegd van http://www.scheepsbouw-alblasserdam.nl/c-van-der-giessen-zonen-te-krimpen-aan-de-ijssel.html

Vliet, M. A. van. (z.j.). Loetbos 002. Geraadpleegd van http://mavanvliet.nl/krimpenerwaard/pagina80.html

Vliet, M. A. van. (z.j.). Vloedbos 003. Geraadpleegd van http://mavanvliet.nl/krimpenerwaard/pagina32.html

Vliet, M. A. van. (z.j.). Vloedbos 004. Geraadpleegd van http://mavanvliet.nl/krimpenerwaard/pagina84.html

Dit artikel is een beginnetje. Je wordt uitgenodigd op bewerk te klikken om dit artikel aan te vullen. Meer informatie over dit onderwerp vind je hier: Tekst: Wikipedia • NPO Kennis • Google Afbeeldingen: Wikimedia Commons (oud) • WikiKids Beeldbank Clipjes: Schooltv • Beeld & Geluid • YouTube

Dit artikel is een beginnetje. Maak een account aan en help mee!