Lichamelijke opvoeding
Lichamelijke opvoeding of gym is een schoolvak op Nederlandse en Belgische scholen. De naam "Lichamelijke opvoeding" (lo) wordt vaak op de middelbare school gebruikt. Op de basisschool wordt dit vaak meestal "gym" of "gymnastiek" genoemd. Op sommige opleidingen in het hoger onderwijs bestaat dit vak ook.
Doel
Het doel van lichamelijke opvoeding is om de leerlingen meer te laten bewegen. Tijdens lichamelijke opvoeding hebben leerlingen de kans om sporten beoefenen, zoals voetbal, basketbal en hockey. Ook worden er vaak spellen gespeeld, waarbij beweging en motoriek een belangrijke rol spelen.
Lichamelijke opvoeding is goed voor de gezondheid. Het zorgt voor betere conditie, het verbranden van calorieën en betere vaardigheden. Ook lichamelijke opvoeding ingezet worden als een vorm van teambuilding. Het kan de band tussen leerlingen verbeteren en ze leren om samen te werken. Daarnaast kan het belangrijke lessen leren, zoals eerlijk spel en sportiviteit.
Inhoud
Voor lichamelijke opvoeding heeft de leraar meestal een uitgebreid programma klaarliggen. Tijdens lichamelijke opvoeding komen verschillende sporten en spellen aan bod. De inhoud van het vak verschilt hierdoor per week. De leraar kan ervoor kiezen om één les aan één sport of spel te besteden. Ook kunnen er meerdere sporten en spellen aan bod komen. De klas kan daarnaast in groepjes verdeeld worden, die elk een eigen spel uitoefenen (waarbij er steeds geroteerd wordt).
De leraar kan ook gastlessen inplannen. Dan komen sportleraren van buitenaf om les te geven, bijvoorbeeld voor zelfverdediging of bootcamp.
Vaak wordt de lesinhoud ook op het seizoen afgestemd. Op middelbare scholen wordt in de zomer vaak buiten gesport, terwijl men 's winters (of bij slecht weer) binnen sport. Veel basisscholen en middelbare scholen hebben een eigen gymzaal. Toch moet men soms ook uitwijken naar andere locaties. In de gymzaal zijn meestal een hoop sportspullen aanwezen. Ook zijn installaties (zoals ringen, touwen, basketbalkorven) en lijnen op de vloer. De ruimte is hierdoor erg "multifunctioneel". Er zijn veel mogelijkheden voor verschillende sporten.
Kledingvoorschriften
Voor lichamelijke opvoeding bestaan vaak kledingvoorschriften of schooluniformen. Dit zorgt ervoor dat alle leerlingen veilig en goed kunnen sporten. Sommige scholen kiezen voor een schooluniform, waar meestal het logo van de school op staat afgebeeld. Andere scholen kiezen juist voor specifieke voorschriften. Hierdoor hebben leerlingen meer keuzevrijheid, maar hebben zij alsnog goed en veilig kleding.
Gymkleding moeten door de ouders van de leerling worden aangeschaft. Ook moeten zij deze thuis wassen. Dit bestaat meestal uit:
- Gymschoenen; vaak ook aparte voor binnen en buiten.
- Een sportbroek
- Een sportshirt met eventueel een overjas voor koud weer
Het sporten in de normale kleding is meestal niet toegestaan. Voor en na de gymles is er tijd of om te kleden.
In Nederland
In Nederland is lichamelijk opvoeding verplicht voor een basisschool en middelbare school met uitzondering van het volwassenenonderwijs.
Op de basisschool wordt ongeveer 2 uur gym per week aangeboden. Vaak wordt gym door andere juf of meester gegeven. Dit heeft te maken met de opleiding. Gymleraren moeten namelijk tegenwoordig een speciale opleiding of cursus volgen. Vroeger kon gym juist door je normale juf of meester gegeven worden.
Op de middelbare school verschilt het aantal uur lichamelijke opvoeding per niveau. Volgens de Onderwijsinspectie moet een leerling in het vmbo 2,5 uur per week lichamelijke opvoeding krijgen. Op de havo is dit 2,2 uur en op het vwo is dit 2 uur. Om dit mooi in het lesrooster te krijgen wordt er iets met deze aantallen gespeeld. Zo kan een leerling in het vmbo in het ene jaar meer uren lichamelijke opvoeding hebben dan in het andere. Op deze manier blijft het gemiddelde behouden.
Lichamelijke opvoeding telt mee als examenvak. Toch leg je in dit vak geen centraal examen af; enkel het schoolexamen telt mee. Op het schooldiploma wordt dit aangegeven met een onvoldoende, voldoende of goed. Hoewel leraren cijfers kunnen geven voor een onderdeel, komt dit niet te staan op het diploma. Het kan wel op een schoolrapport staan.
In Vlaanderen
In Vlaanderen is lichamelijke opvoeding voor alle leerlingen op de basisschool en middelbare school verplicht. In het volwassenonderwijs is lichamelijke opvoeding niet verplicht.
Per week wordt twee uur lichamelijke opvoeding ingepland. Er zijn dus geen verschillen per schoolniveau zoals in Nederland. Sommige richtingen kunnen wel meer uren lichamelijke opvoeding krijgen. Voorbeelden hiervan zijn de richtingen wetenschappen-sport (aso), lichamelijke opvoeding en sport (bso) en aan topsportscholen.
Bronnen
- Bewegingsonderwijs op de (Nederlandse) basisschool. PO-Raad. Gelezen op 22 maart 2024.
- Aantal uren lichamelijke opvoeding. Onderwijsinspectie. Gelezen op 22 maart 2024.