Naatje van de Dam

Een tekening van het Naatje op de Dam

Het Naatje van de Dam, ook wel het Naatje op de Dam, was een monument dat op de Dam in Amsterdam stond. Officieel heette het monument De Eendracht. Het stond er tussen 1856 en 1914 en was een herdenking aan de Tiendaagse Veldtocht. Dit was veldtocht om de Belgische opstandelingen in 1831 tegen te houden. Hoewel de veldtocht niet succesvol was voor Nederland en België onafhankelijk werd, vond het men het belangrijk om de Nederlandse militairen te eren. Het monument moest tevens de eenheid (eendracht) van het Nederlandse volk tijdens de opstand symboliseren.

Het monument is vrij gelijk aan het Nationaal Monument op de Dam, dat er tegenwoordig staat. Het Naatje op de Dam bestond ook uit een obelisk, maar deze was meer gedetailleerd dan het Nationaal Monument. Onderaan was een fonteinbassin en bovenop stond een beeld van de Nederlandse Maagd. Het Nationaal Monument kwam niet in de plaats van het Naatje. Het Naatje verdween in 1914, terwijl het Nationaal Monument pas in 1956 werd opgericht.

Voor het monument werd steen uit België gebruikt. Deze stenen waren erg zacht. Dit was handig bij het beeldbouwen, maar maakte het monument ook kwetsbaar voor weersinvloeden. Al vrij snel raakte het beeld in verval. Na een aantal jaar was het beeld al haar neus kwijt. Men zaagde vervolgens het hoofd af om het te restaureren en plaatste het vervolgens weer terug. In 1907 brak een arm af en landde in de fontein. Dit maal besloot men om het beeld niet te restaureren. Vooral het voorhoofd, de wangen en de kuiten waren enorm aangevreten. Wanneer een hoog bezoek kwam, besloot men het gehele beeld met bloemen te bedekken. Op deze manier zag men niet in hoe een verschrikkelijke staat het verkeerde.

In 1913 besprak de gemeente om het monument te verwijderen. Uiteindelijk werd het monument op 8 april 1914 verwijderd, toen de Dam verbouwd werd. Het vrouwenbeeld bovenop ging vervolgens naar het Stedelijk Museum Amsterdam, waar het in de beeldentuin werd gezet. In de jaren 30 werd het beeld voor het laatst gezien. Later werd besloten het Nationaal Monument als vervanging van het Naatje op de Dam te zetten. Het Nationaal Monument staat echter niet op dezelfde plek als het Naatje. Het Naatje stond voor het Paleis op de Dam, terwijl het Nationaal Monument verder weg staat. Dit had te maken met de tramlijnen. Na de verbouwing in 1914 werden op de oorspronkelijke plek tramlijnen getrokken.

Galerij

• 

  Omstreeks 1860

• 
• 

  Weghalen van het beeld

• 

  De versieringen van het Naatje (1898)

• 

  Versieringen in 1879