Noord-Macedonië: verschil tussen versies
(→Dieren: Dierennamen met kleine letter) |
|||
| Regel 19: | Regel 19: | ||
In de 19e eeuw raakt het Ottomaanse Rijk in verval en valt langzamerhand uit elkaar. Begin 20e eeuw wordt [[koninkrijk Servië]] onafhankelijk en veroverd in 1912 Noord-Macedonië op het Ottomaanse Rijk. Het eens zo machtige Ottomaanse Rijk is letterlijk aan het instorten. Enkel het zuidoostelijke deel veroverd Servië niet, maar wordt door [[Bulgarije]] veroverd. In 1919, na de Eerste Wereldoorlog, wordt besloten dat Bulgarije dit alsnog moet afstaan aan Servië. |
In de 19e eeuw raakt het Ottomaanse Rijk in verval en valt langzamerhand uit elkaar. Begin 20e eeuw wordt [[koninkrijk Servië]] onafhankelijk en veroverd in 1912 Noord-Macedonië op het Ottomaanse Rijk. Het eens zo machtige Ottomaanse Rijk is letterlijk aan het instorten. Enkel het zuidoostelijke deel veroverd Servië niet, maar wordt door [[Bulgarije]] veroverd. In 1919, na de Eerste Wereldoorlog, wordt besloten dat Bulgarije dit alsnog moet afstaan aan Servië. |
||
| − | Tussen 1918 en 1929 was Noord-Macedonië onderdeel van het [[Koninkrijk der Serven, Kroaten en Slovenen]]. Dit land ontstaat na zowel de val van het Ottomaanse Rijk als de val van [[Oostenrijk-Hongarije]]. In 1929 wordt het land omgevormd tot [[Joegoslavië]]. Toentertijd was het land nog een koninkrijk. Noord-Macedonië heette toen het [[Vardarbanaat]] en kreeg [[Skopje]] als hoofdstad. |
+ | Tussen 1918 en 1929 was Noord-Macedonië onderdeel van het [[Koninkrijk der Serven, Kroaten en Slovenen]]. Dit land ontstaat na zowel de val van het Ottomaanse Rijk als de val van [[Oostenrijk-Hongarije]]. In 1929 wordt het land omgevormd tot [[Joegoslavië]]. Toentertijd was het land nog een koninkrijk. Noord-Macedonië heette toen het [[Vardarbanaat]] en kreeg [[Skopje]] als hoofdstad. Na de [[Tweede Wereldoorlog]] werd Joegoslavië een socialistische staat onder [[Tito]]. In 1946 kreeg het gebied de naam Macedonië. Joegoslavië was geen communistisch land, zoals de [[Sovjet-Unie]] of [[Oost-Duitsland]], maar een socialistische staat. Joegoslavië had bijvoorbeeld contact met westerse landen en was tegen het beleid van de Sovjet-Unie. Aan de andere kant was Joegoslavië ook een dictatuur zonder recht op privébezit of vrijheid van meningsuiting. |
| + | |||
| + | Na de dood van Tito begon Joegoslavië ineen te storten. Er waren spanningen tussen de verschillende republieken en ook onderging het land een economische crisis. Uiteindelijk leidde dit tot onafhankelijkheidsoorlogen, zoals in Slovenië en Kroatië. In deze chaos kon Macedonië zich afsplitsen van de rest van Joegoslavië. Macedonië zelf ondervond weinig van de oorlogen in Joegoslavië en kon zich haast ongeschonden afsplitsen. |
||
===Na de onafhankelijkheid=== |
===Na de onafhankelijkheid=== |
||
| + | Op 8 september 1991 werd Noord-Macedonië onafhankelijk van Joegoslavië. Het land ging de ''Republiek Macedonië'' heten, maar hier was [[Griekenland]] het niet mee eens. Macedonië is namelijk een streek in Griekenland, waar veel Griekse cultuur (waaronder [[Alexander de Grote]]) vandaan kwam. Van de historische streek Macedonië lag slechts een heel klein deel in het land Macedonië zelf. Toen Macedonië is 1993 lid werd van de [[Verenigde Naties]], blokkeerde Griekenland dit ook, maar gaf op toen het land werd aangeduid als de ''Voormalige Joegoslavische Republiek Macedonië'' of ''FYROM (Former Yugoslavian Republic of Macedonia)'' in het [[Engels]]. Griekenland blokkeerde echter nog wel het lidmaatschap van Macedonië van de [[Europese Unie]]. |
||
| − | Vroeger hoorde Noord-Macedonië bij de groep landen die [[Joegoslavië]] heette. Daar hoorde onder andere [[Kroatië]] en [[Montenegro]] ook bij. Op 8 [[september]] 1991 werd Noord-Macedonië onafhankelijk van [[Joegoslavië]]. |
||
| + | |||
| + | In 1998 kwam de extreem-nationalistische regering van premier [[Gregoriefski]] aan de macht, terwijl er ook in [[Kosovo]] oorlog uitbrak. Dit leidde tot een conflict met Albanië. Veel Albanezen leefden namelijk ook in Macedonië en deze wilde onafhankelijkheid, net als Kosovo. In 2001 werd de strijd beëindigd tijdens het [[akkoord van Ohrid]]. De Albanezen in Macedonië kregen meer rechten, terwijl deze Albanezen de wapens neerlegden. |
||
| + | |||
| + | In juni 2018 werd een akkoord tussen Griekenland en Macedonië bereikt over een naamswijziging. Het land ging vanaf nu de ''Republiek Noord-Macedonië'' heten. Beide parlementen keurden dit goed en de inwoners van Macedonië keurden dit ook via een [[referendum]] goed. De belofte van Griekenland was dat het niet meer dwars zou liggen in de aanvraag van het EU-lidmaatschap van Noord-Macedonië. Sinds 12 februari 2019 heet het land Noord-Macedonië. Later dat jaar volgde een besprekingen over het starten van de onderhandelingsgesprekken van de EU met Noord-Macedonië en Albanië. Deze werden echter neergeslagen doordat [[Frankrijk]] en [[Nederland]] dit niet wilden. |
||
== Geografie == |
== Geografie == |
||
Versie van 16 mrt 2020 14:23
 |
Werk in uitvoering! Aan dit artikel wordt de komende uren of dagen nog gewerkt. Belangrijk: Laat dit sjabloon niet langer staan dan nodig is, anders ontmoedig je anderen om het artikel te verbeteren. De maximale houdbaarheid van dit sjabloon is twee weken na de laatste bewerking aan het artikel. Kijk in de geschiedenis of je het artikel kunt bewerken zonder een bewerkingsconflict te veroorzaken. Toelichting: Uitbreiding van het artikel |
|
Dit artikel is nog niet af. |
Zoek je iets anders? Klik dan hier| Republiek Noord-Macedonië Република Северна Македонија (Republika Severna Makedonija )
| |
|---|---|
| Hoofdstad | Skopje |
| Aantal inwoners | 1.832.696 (2021) |
| Oppervlakte | 25.713 km² |
| Regeringsvorm | Parlementaire republiek |
| President | Stevo Pendarovski (sinds 2019) |
| Premier | Dimitar Kovačevski (sinds 2022) |
| Godsdienst | Christendom (70,7%) Islam (28,6%) Geen religie (0,5%) Overig (0,2%) |
| Taal | Macedonisch (Македонски) Albanees (Shqip) |
| Munteenheid | Noord-Macedonische denar |
| Volkslied | Denes nad Makedonija |
| Nationale feestdag | 2 augustus |
| Landcode | MKD |
Noord-Macedonië is een land in het zuidoosten van Europa. Het ligt op de Balkan en grenst aan Albanië, Bulgarije, Servië en Griekenland. De hoofdstad van Noord-Macedonië is Skopje. Een andere belangrijke stad is Ohrid. Ohrid wordt gezien als "de tweede hoofdstad". Griekenland erkende Noord-Macedonië lange tijd niet. De wereldberoemde Alexander de Grote kwam uit Macedonië, maar Macedonië is ook een regio in Griekenland! Griekenland was daarom bang dat Macedonië ging zeggen dat Alexander de Grote in hun land was geboren. In werkelijkheid is Alexander geboren in het Griekse deel.
Op 12 februari 2019 is de naam na lang onderhandelen veranderd van "Macedonië" in "Noord-Macedonië". Op deze manier probeert men een einde te maken aan de jarenlange ruzie.
Geschiedenis
Oudheid
Het gebied waar Noord-Macedonië vandaag de dag ligt, heette gedurende oudheid Paeonië. In deze regio worden twee volkeren, dit waren de Thraciërs en de Illyriërs. Het land Noord-Macedonië ligt vandaag te dag ten noorden van de historische streek Macedonië. Deze streek werd bewoond door Grieken. De streek werd later tot land omgevormd. Onder de Macedonische koning Alexander de Grote, groeide dit land binnen een paar jaar uit tot een wereldrijk. Macedonië rijkte uit van de zuidelijke Balkan tot Egypte tot India.
Alexander wist binnen zijn korte leven dit grote rijk te stichten. Na zijn dood ging het over op diens troonopvolgers en raakte het rijk beetje bij beetje in verval. In 168 v.Chr. werd het gebied een provincie van het Romeinse Rijk en later een deel van het Byzantijnse Rijk.
Middeleeuwen en het Ottomaanse Rijk
Rond 600 n.Chr. drongen verschillende Servische en Bulgaarse volkeren door de zuidelijke Balkan, waaronder door Macedonië. Er volgde een strijd tussen de volkeren en de Byzantijnse keizers. Hierdoor waren de volkeren of de keizers de baas. Ondertussen werd de regio ook onderworpen aan het orthodox christendom. In de bloeitijd had keizer Basileios I gezag tot aan de Donau. In Macedonië was hierdoor een culturele bloei aan de gang, waarbij veel aandacht was voor de klassieke geleerdheid. Deze periode wordt de Macedonische renaissance genoemd. Na de Slag van Manzikert verslapte het gezag en na de vierde Kruistocht van 1204 en de oprichting van het Latijns Keizerrijk verslapte het gezag al helemaal. Hierdoor kregen de Slavische volkeren meer macht en konden zo staten creëren. In 1345 annexeert Servië een deel van Noord-Macedonië. Ondertussen waren ook de Turken met een opruk bezig en annexeerde de zuidelijke helft van Noord-Macedonië.
Tijdens deze periode werd de oorspronkelijke Griekse bevolking verdrongen door de Slavische bevolking. Het oorspronkelijke Macedonisch van de oudheid, een Grieks dialect, verdween daarmee ook. Het huidige Macedonisch is een Slavische taal, afgeleid van onder meer het Servisch. Tussen de 14e eeuw en 1912 was Noord-Macedonië, net als Servië, onderdeel van het Ottomaanse Rijk. Dit rijk was het rijk van de Turken en de voorloper van het huidige Turkije. Het Ottomaanse Rijk zou eeuwenlang een grote invloed hebben in de regio.
Onderdeel van Joegoslavië
In de 19e eeuw raakt het Ottomaanse Rijk in verval en valt langzamerhand uit elkaar. Begin 20e eeuw wordt koninkrijk Servië onafhankelijk en veroverd in 1912 Noord-Macedonië op het Ottomaanse Rijk. Het eens zo machtige Ottomaanse Rijk is letterlijk aan het instorten. Enkel het zuidoostelijke deel veroverd Servië niet, maar wordt door Bulgarije veroverd. In 1919, na de Eerste Wereldoorlog, wordt besloten dat Bulgarije dit alsnog moet afstaan aan Servië.
Tussen 1918 en 1929 was Noord-Macedonië onderdeel van het Koninkrijk der Serven, Kroaten en Slovenen. Dit land ontstaat na zowel de val van het Ottomaanse Rijk als de val van Oostenrijk-Hongarije. In 1929 wordt het land omgevormd tot Joegoslavië. Toentertijd was het land nog een koninkrijk. Noord-Macedonië heette toen het Vardarbanaat en kreeg Skopje als hoofdstad. Na de Tweede Wereldoorlog werd Joegoslavië een socialistische staat onder Tito. In 1946 kreeg het gebied de naam Macedonië. Joegoslavië was geen communistisch land, zoals de Sovjet-Unie of Oost-Duitsland, maar een socialistische staat. Joegoslavië had bijvoorbeeld contact met westerse landen en was tegen het beleid van de Sovjet-Unie. Aan de andere kant was Joegoslavië ook een dictatuur zonder recht op privébezit of vrijheid van meningsuiting.
Na de dood van Tito begon Joegoslavië ineen te storten. Er waren spanningen tussen de verschillende republieken en ook onderging het land een economische crisis. Uiteindelijk leidde dit tot onafhankelijkheidsoorlogen, zoals in Slovenië en Kroatië. In deze chaos kon Macedonië zich afsplitsen van de rest van Joegoslavië. Macedonië zelf ondervond weinig van de oorlogen in Joegoslavië en kon zich haast ongeschonden afsplitsen.
Na de onafhankelijkheid
Op 8 september 1991 werd Noord-Macedonië onafhankelijk van Joegoslavië. Het land ging de Republiek Macedonië heten, maar hier was Griekenland het niet mee eens. Macedonië is namelijk een streek in Griekenland, waar veel Griekse cultuur (waaronder Alexander de Grote) vandaan kwam. Van de historische streek Macedonië lag slechts een heel klein deel in het land Macedonië zelf. Toen Macedonië is 1993 lid werd van de Verenigde Naties, blokkeerde Griekenland dit ook, maar gaf op toen het land werd aangeduid als de Voormalige Joegoslavische Republiek Macedonië of FYROM (Former Yugoslavian Republic of Macedonia) in het Engels. Griekenland blokkeerde echter nog wel het lidmaatschap van Macedonië van de Europese Unie.
In 1998 kwam de extreem-nationalistische regering van premier Gregoriefski aan de macht, terwijl er ook in Kosovo oorlog uitbrak. Dit leidde tot een conflict met Albanië. Veel Albanezen leefden namelijk ook in Macedonië en deze wilde onafhankelijkheid, net als Kosovo. In 2001 werd de strijd beëindigd tijdens het akkoord van Ohrid. De Albanezen in Macedonië kregen meer rechten, terwijl deze Albanezen de wapens neerlegden.
In juni 2018 werd een akkoord tussen Griekenland en Macedonië bereikt over een naamswijziging. Het land ging vanaf nu de Republiek Noord-Macedonië heten. Beide parlementen keurden dit goed en de inwoners van Macedonië keurden dit ook via een referendum goed. De belofte van Griekenland was dat het niet meer dwars zou liggen in de aanvraag van het EU-lidmaatschap van Noord-Macedonië. Sinds 12 februari 2019 heet het land Noord-Macedonië. Later dat jaar volgde een besprekingen over het starten van de onderhandelingsgesprekken van de EU met Noord-Macedonië en Albanië. Deze werden echter neergeslagen doordat Frankrijk en Nederland dit niet wilden.
Geografie
Noord-Macedonië ligt op de Balkan, in Zuid-Oost-Europa. Het grenst aan Albanië, Griekenland, Bulgarije en Servië. Noord-Macedonië grenst aan geen enkele zee. In Noord-Macedonië wonen 2.087.171 mensen (2013) en het land heeft een oppervlakte van 25.713 km² (1,8% water). De bevolkingsdichtheid is 81 mensen per vierkante kilometer. Het landschap van Noord-Macedonië is bergachtig, het grootste deel is tussen de 600 en 900 meter hoog. De Korab is met 2764 meter de hoogste berg van het land. Deze berg ligt op de grens met Albanië. De hoogste berg die helemaal in Noord-Macedonië ligt, is de Titov Vrv (2748 m). In het westen en noorden liggen bergketens. Noord-Macedonië heeft tientallen meren, het Doiranmeer, het Prespameer, en het Meer van Ohrid zijn de grootste meren. De rivier de Vardar is met haar 388 km lengte de langste rivier van het land en stroomt door de hoofdstad Skopje.
Omdat Noord-Macedonië bijna op de grens van 3 aardplaten ligt, komen er soms aardbevingen voor.
Klimaat
Noord-Macedonië heeft een gematigd landklimaat. Het weer wordt ook beïnvloed door de Middellandse Zee. Het land heeft warme en droge zomers en koele winters met neerslag. Met uitzondering van de zomer, wordt de temperatuur bepaald door de vele bergen die er zijn. In de zomer is het er wel 30 tot 40 graden. De warme zomermaand wordt afgesloten door flinke onweersbuien. In de bergen valt veel sneeuw. Op sommige plekken blijft de sneeuw soms tot mei of juni liggen. Skopje heeft in de winter ook vaak last van grote sneeuwbuien. Doordat Noord-Macedonië in de Balkan ligt, zijn er vaak grote verschillen tussen de dag- en nachttemperatuur.
De gemiddelde temperatuur voor augustus is 26 °C, dit is ook de hoogste gemiddelde temperatuur van het jaar. De laagste gemiddelde temperatuur is -6 °C in januari. In juli en augustus heeft Noord-Macedonië de meeste zonne-uren. De hoofdstad Skopje heeft 2094 zonne-uren per jaar. In de wintermaanden valt veel neerslag, het meeste in november en december.
Dieren
Noord-Macedonië heeft een zeer gevarieerde flora en fauna. De bruine beer, lynx en de jakhals zijn beschermde dierensoorten in het land. Er leven ook wolven, maar deze zijn niet beschermd, omdat ze een bedreiging vormen voor schapen en koeien. In de nationale parken leven bijna dezelfde dieren als bij ons. Verder komen er veel schildpadden voor. In de meren komen karpers, brasems, meervallen en baarzen voor. De Strumica-alver, Dojran-alver, Ohrid-forel, Dojran-voorn en de Macedonische serpeling zijn uniek voor Noord-Macedonië. Er zijn ook veel vogelsoorten, waaronder trekvogels, gieren, ooievaars en arenden.
Grote steden
Grote steden in het land zijn:
Bevolking
Algemeen
Talen
Religie
Politiek
Landelijke politiek
Bestuurlijke indeling
Europese Unie
Economie
Fotogalerij
Locatie in Europa
Satellietfoto
Vlag van Noord-Macedonië
- Macedonië comwapen.gif
Wapen van Noord-Macedonië in de communistische periode
Externe link
|
Europese Unie | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
|||||||||
| Landen, afhankelijke gebieden en niet-erkende staten in Europa | 
| ||
|---|---|---|---|
| Albanië · Andorra · Armenië · Azerbeidzjan · België · Bosnië en Herzegovina · Bulgarije · Cyprus · Denemarken · Duitsland · Estland · Finland · Frankrijk · Georgië · Griekenland · Hongarije · IJsland · Ierland · Italië · Kazachstan · Kroatië · Letland · Liechtenstein · Litouwen · Luxemburg · Malta · Moldavië · Monaco · Montenegro · Nederland · Noord-Macedonië · Noorwegen · Oekraïne · Oostenrijk · Polen · Portugal · Roemenië · Rusland · San Marino · Servië · Slovenië · Slowakije · Spanje · Tsjechië · Turkije · Vaticaanstad · Verenigd Koninkrijk · Wit-Rusland · Zweden · Zwitserland Alle schuine landen liggen ook in een ander werelddeel. Afhankelijke gebieden: Ålandseilanden · Faeröer · Gibraltar · Guernsey · Jan Mayen · Jersey · Man · Spitsbergen |
|||