Parijs

Zie Parijs (Kenny B) voor het artikel over de gelijknamige single uit 2015.

Parijs vanaf de Montmartre.

De Eiffeltoren staat in de stad Parijs

Parijs, of in het Frans Paris, is de hoofdstad van Frankrijk. Parijs is de belangrijkste stad van Frankrijk. Ook is het een van de grootste plaatsen van Europa. De stad ligt in de Franse regio Île-de-France. De stad is 105,4 km² groot en telde 2.249.975 inwoners op 1 januari 2011. De huidige burgemeester van Parijs is Anne Hidalgo.

De stad ligt aan de rivier de Seine op ongeveer 6 uur rijden met de auto vanuit Utrecht. Er wonen ongeveer 11 miljoen mensen in deze wereldstad met heel veel voorsteden. Parijs is in 20 arrondissementen opgedeeld. Parijs wordt ook wel de stad van de liefde, licht en mode genoemd.

Parijs is beroemd om zijn kunst in de musea, zoals de Mona Lisa in het Louvre. Ook is Parijs ook een modestad en wordt de "stad van de liefde" genoemd. De wereldtentoonstelling zo’n 125 jaar geleden gaf Parijs zijn beroemde toren, de Eiffeltoren.

Naam

De naam Parijs komt uit de Gallische tijd. Op de plek waar Parijs lag leefde er toen een stam, de Parissi. De Romeinen noemden de stad Civitas Parisiorum (stad van de Parissi). Parijs heeft ook een aantal bijnamen. De Parijzenaren zelf noemen Parijs ook wel Paname. Parijs wordt ook wel de stad van de liefde, mode en het licht genoemd. Mensen in het zuiden van Frankrijk noemen Parijs ook wel Parigots of Parigotes. Officieel heet Parijs in het Frans Paris, ook in veel andere talen wordt de naam zo gebruikt.

De rivier de Seine bij zonsondergang

Geschiedenis

Prehistorie en Oudheid

Parijs werd al vroeg bewoond. Er zijn bijvoorbeeld sporen van een bewoner die al rond 3900 V. Chr. langs de rivier de Seine woonde. Ook is er een heel dorp gevonden. Dit dorp heette Bercy en was er rond 400 V. Chr. De resten van het dorp zijn te zien in Musée Carnavalet. Parijs dankt zijn naam aan de Galliërs. De stam de Parisii woonde er op een eiland in de Seine. Dit eiland heet nu Île de la Cité, waar nu de Notre-Dame van Parijs staat.

In 52 V. Chr. veroverde Julius Caesar het dorp van de Parissi. Hij gaf het de naam Lutetia Parisiorum. Voor Julius Caesar was het een belangrijke plaats. Er ging namelijk veel handelsroutes door Parijs heen. In de 1ste eeuw is aan de linkeroever van de Seine begonnen met de bouw van een uitbreiding. Dit was de eerste uitbreiding. Parijs telde toen vijf tot zesduizend inwoners. Toen waren andere steden, zoals Lyon veel groter. In de 2de eeuw telde Parijs 50.000 tot 80.000 inwoners. In de 3de eeuw werd Parijs door Dionysius van Parijs omgedoopt tot een Christelijke stad. In 476 viel het westelijke deel van het Romeinse Rijk. In die tijd werd Parijs overspoeld door de Grote Volksverhuizing. Veel bewoners gingen daarom ook wonen op het eiland Ile de la Cité, dat midden in Parijs lag. In 451 werd Parijs aangevallen door Atilla de Hun. Het beleg mislukte en de Hunnen trokken verder naar Orléans.

Middeleeuwen

In 506 maakte de koning Clovis I Parijs de hoofdstad van het Frankische Rijk. In de 8ste eeuw werd er voor het eerst een kerk gebouwd aan de andere kant van de stad, de Église Saint-Gervais-Saint-Protais. In de 9de eeuw vonden er veel plunderingen van de Vinkingen plaats. Door het verdrag van Saint-Clair-sur-Epte stopte deze plunderingen. Vanaf 987 werd Frankrijk de regeert door het Huis Capet. Daarom werd Orléans nu de hoofdstad van Frankrijk. In de 11de eeuw werd Parijs steeds belangrijker. De Franse koning Lodewijk VI ging in Parijs wonen. Koning Filips II bouwde een stadsmuur om de stad heen. In deze periode werd Parijs steeds bekender.

In 1163 werd begonnen met de bouw van de Notre-Dame van Parijs. In de 13de eeuw werd de rechteroever van de Seine drooggelegd. Parijs werd een steeds grotere handelsstad. In de 14de eeuw had Parijs zo'n 200.000 inwoners. Parijs was nu groter dan Londen. In 1328 kreeg Parijs te maken met de uitbraak van de Pest. Hierdoor nam de bevolking tijdelijk af. Koning Karel V bouwde een nieuwe stadsmuur om Parijs heen. In 1420 werd Parijs bezet door de Engelsen. In 1429 deed Jeanne d'Arc een poging om Parijs te bevrijden, maar dit mislukte. Een paar jaar later was Parijs bevrijd.

Universiteit van Parijs

De universiteit van Parijs is na de universiteit van Bologna, de oudste universiteit van de wereld. Ze is gesticht in de 12 eeuw. Ze wordt de Sorbonne Universiteit genoemd, naar Robert de Sorbon.

Renaissance en Verlichting

In 1528 ging de Franse koning Frans I in Frankrijk wonen. Hij richtte een college in Parijs op, de Collège de France. In datzelfde jaar had Parijs 280.000 inwoners. Hiermee was het een van de grootste steden te wereld. Op 24 augustus 1572 vond de Bartholomeusnacht plaats. De Katholieken kwamen toen in opstand tegen de Franse koning Hendrik III. In deze nacht vluchtte hij, maar werd uiteindelijk vermoord. In 1594 kwam er een nieuwe koning Hendrik IV. Bijna alle koningen van Frankrijk woonden in Parijs tot en met de koning Lodewijk XIV. Hij ging in Versailles wonen. De latere koning Lodewijk XV ging in een tijdje in Parijs wonen, maar ging later toch weer terug naar Versailles. Op 14 juli 1789 vond de Bestorming van de Bastille plaats. Dit was het begin van de Franse Revolutie. Dit liep uit op staatsterreur, waarbij veel mensen zonder proces onder de Guillotine stierven. Vooral de executie van de zusters van het klooster van Compiègne maakte veel indruk, omdat ze het verboden kloosterleven wilden voortzetten. Ze gingen zingend naar de Guillotine. Veel kerken en kloosters werden geplunderd en vernield.

19de eeuw

Na de Franse Revolutie werd kwam Napoleon Bonaparte aan de macht. Toen begon de Parijse economie te hard te groeien. Helemaal groeide de economie hard na 1815, toen begon de Industriële revolutie in Frankrijk. In het jaar 1840 was het centrum van Parijs volgebouwd. Buiten Parijs werd begonnen met de bouw van kleinere steden, dit zijn nu de voorsteden. Toen Napoleon III keizer werd, werd Parijs verbouwd. In Parijs waren in die tijd vooral smalle straatjes. Deze straatjes werden verbreed en er kwamen meer boulevards. Ook werd de stadsmuur afgebroken. Heel veel huizen zijn in die tijd weggesloopd om plaats te maken voor de boulevards. Een groot deel van de binnenstad van Parijs komt ook uit die tijd. In deze tijd werden ook de Eiffeltoren en de Sacré-Cœur gebouwd.

Notre-Dame in brand op 15 april 2019

Eerste en Tweede Wereldoorlog

In 1900 werd begonnen met de bouw van de Parijse Metro. Tien jaar later was er een heel net van lijnen. In 1914 brak de Eerste Wereldoorlog uit. Parijs raakte niet echt betrokken bij de oorlog. Tussen de tijd van de twee wereldoorlogen was het rustig in Parijs. In 1940 werd Parijs bezet door de Duitsers. Hitler was zo trots op zijn overwinning, dat hij foto's van zich liet maken bij de Eiffeltoren. In augustus 1944 werd Parijs bevrijd door de geallieerden. Dit betekende het einde van de Tweede Wereldoorlog in Parijs. Ze hadden een goed leger maar de Duitsers beter dus hadden ze verloren. Koning Gerto was de baas in Frankrijk en at alleen maar plitzo

Moderne Tijd

In 1950 woonden er 2.800.000 inwoners in de Binnenstad van Parijs. In Parijs kwam er een nieuw economisch centrum, La Défense. Na de oorlog verhuisde er veel mensen van buiten Europa naar Europa. Dus ook veel mensen naar Parijs. Door de immigratie groeide Parijs van bijna 3 miljoen inwoners naar 8 miljoen inwoners. Op 7 januari 2015 was er een gruwelijke aanslag op Charlie Hebdo en op 13 november 2015 waren er alweer een aantal aanslagen waarbij meer dan 100 mensen omkwamen. Op 15 april ging het dak van de Notre-Dame in vlammen op. Binnen enkele dagen werd een slordige 1 miljard Euro om de kathedraal te herstellen en mooier te maken dan ooit.

Als je zin hebt kun je een wandeling maken langs de tijdlijn van de geschiedenis en leren hoe de stad is gegroeid.

Cultuur

Muziek

In Parijs zijn er twee grote muziekfestivals:

• Rock en Seine, rockfestival.
• Villette Sonique, een popfestival.

Theaters

In Parijs zijn er vele theaters. Je hebt bijvoorbeeld operatheaters, muziektheaters, concertzalen en cabaret. Hieronder vindt je een klein overzicht:

• Opéra Bastille, een operatheater aan het plein waar ooit de Bastille stond.
• Opéra Garnier, een operatheater dat vooral bekend is door het boek Het Spook van de Opera.
• Opera-Comique, een operatheater.
• Théâtre du Châtelet, een gewoon theater.
• Théâtre de l'Odéon, een andere theatergebouw.
• Cité de la Musique, een muziektheater dat tevens een muziekschool is.
• Salle Pleyel, een concertzaal.
• Moulin Rouge, een cabaret dat bekend om de grote molen op het dak.

De bezienswaardigheden

Zie Lijst van bezienswaardigheden in Parijs voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

De Notre-Dame van Parijs.

Parijs heeft vele bezienswaardigheden. De bekendste is de Eiffeltoren. Deze toren is door Gustave Eiffel gebouwd voor de Wereldtentoonstelling van 1889. Het oorspronkelijke plan was dat de toren maar 10 jaar zou blijven staan. Toch bleef de toren staan en hij trekt per jaar 6 miljoen bezoekers.

Er zijn ook nog andere bezienswaardigheden, zoals de Arc de Triomphe. Deze triomfboog is gebouwd door Napoleon Bonaparte. Hij staat op de Avenue des Champs-Élysées, dit is één van de bekendste straten van Parijs. De weg loopt helemaal van de Arc de Triompe naar het Louvre. Het Louvre is een heel bekend museum in Parijs. Hier hangt onder meer het schilderij de Mona Lisa. Op het binnenplein van het Louvre staat een glazen piramide. Ook staat daar een kleinere triomfboog, de Arc de Triomphe du Carrousel.

Ook is de Place de la Concorde heel bekend. Dit is een plein met een Obelisk erop.

In Parijs staan ook een heleboel paleizen. Zoals het Palais du Luxembourg, Palais de Chaillot, het Grand Palais en het Palais-Royal. Behalve de Eiffeltoren is er nog een andere Parijse toren die erg bekend is, de Tour Montparnasse. Dit is een wolkenkrabber die een heel weids uitzicht over Parijs biedt.

De bekendste kathedraal in Parijs is de Notre-Dame van Parijs. Maar ook de Sacré-Cœur is heel bekend.

Door Parijs heen loopt de rivier de Seine. Over de Seine lopen vele bruggen, zoals de Pont Alexandre-III en Pont Marie.

In Parijs zijn ook veel parken te vinden. De Jardin du Luxembourg wordt het meest bezocht.

Net buiten Parijs zijn er ook veel bezienswaardigheden te vinden. Het Kasteel van Versailles is daar een goed voorbeeld van. Maar ook Disneyland Paris, Parc Astérix en het Kasteel van Fontainebleau worden veel bezocht.

Politiek

Parijs is een Frans departement en een gemeente. De gemeente en het departement worden door één raad bestuurd.

Parijs is verdeeld in 20 arrondissementen. Elk arrondissement heeft een eigen raad. De 20 arrondissementen bij elkaar hebben 517 raadsleden. De gemeente- en departementsraad van Parijs bestaat uit 163 leden. Zij vormen de Raad van Parijs. De Raad van Parijs heeft aan het hoofd een burgemeester. Sinds 1 maart 2001 is dat Bertrand Delanoë. De arrondissementen zijn weer onderverdeeld in kwartieren (wijken), Quartiers in het Frans. Parijs heeft in totaal 80 kwartieren.

Bekende Parijzenaren

Een paar bekende Parijzenaren:

• Gustave Eiffel
• Pierre Curie
• Emma Watson

Videoclip

• De Franse Revolutie, ingeleid met de brand in de Notre-Dame
• Sorbonne en groei van wetenschap in de universiteiten

Link

• webstie gemeente Parijs (Frans)

	Hoofdsteden in Europa
Onafhankelijke staten: Amsterdam · Andorra la Vella · Athene · Belgrado · Berlijn · Bern · Boedapest · Boekarest · Bratislava · Brussel · Chisinau · Dublin · Helsinki · Kiev · Kopenhagen · Lissabon · Ljubljana · Londen · Luxemburg · Madrid · Minsk · Monaco · Moskou · Nicosia · Oslo · Parijs · Podgorica · Praag · Pristina · Reykjavik · Riga · Rome · San Marino · Sarajevo · Skopje · Sofia · Stockholm · Tallinn · Tirana · Vaduz · Valletta · Vaticaanstad · Vilnius · Warschau · Wenen · Zagreb Afhankelijke gebieden: Douglas · Gibraltar · Longyearbyen · Mariehamn · Saint Helier · Saint Peter Port · Tórshavn