Roomsch-Katholieke Staatspartij
| Roomsch-Katholieke Staatspartij (RKSP) | |
|
| |
|---|---|
| Oprichting | 3 juni 1926 |
| Opheffing | 22 december 1945 |
| Actief in |  Nederland
|
| Richting | Centrumrechts |
| Stroming | Christendemocratie Sociaal-conservatisme |
| Overig | |
| Voorgaande partij(en) | Algemeene Bond van RK-kiesverenigingen |
| Opvolgende partij(en) | Katholieke Volkspartij |
Portaal  Politiek
| |
De Roomsch-Katholieke Staatspartij (RKSP) was een Nederlandse politieke partij tussen 1926 en 1945. De RKSP was een centrumrechtse, christendemocratische politieke partij. De partij vertegenwoordigde de katholieken tijdens de verzuiling.
De RKSP kwam voort uit de Algemeene Bond van RK-kiesverenigingen. Deze partij was meer een vereniging van kiesverenigingen, maar ging steeds meer op één partij lijken. In 1926 werd de RKSP opgericht en beïnvloed door de ideeën van Herman Schaepman. Het was tijdens de jaren 1920 en 1930 de grootste politieke partij van Nederland. De RKSP had altijd rond de 30% van de stemmen, die voornamelijk uit Limburg en Noord-Brabant kwamen. Charles Ruijs de Beerenbrouck was zelfs premier namens de RKSP. Daarnaast zat de RKSP bijna altijd in de regering. Na de Tweede Wereldoorlog werd de RKSP opgevolgd door de Katholieke Volkspartij (KVP), wat in 1980 weer opging in het CDA.
Geschiedenis
Ontstaan
De Algemeene Bond bestond al sinds 1904. Toch was het niet echt één partij, maar een samenwerkingsverband tussen verschillende rooms-katholieke kiesverenigingen tussen heel Nederland. De Algemeene Bond kreeg echter steeds meer stemmen. Bij de verkiezingen van 1918 werd het zelfs de grootste partij. Dit kwam doordat de katholieken in één grote partij verenigd waren. De andere groepen waren over meerdere partijen verspreid. Over de jaren heen werd de Algemeene Bond steeds meer één partij.
In 1926 werd daarom besloten om de Algemeene Bond om te dopen tot de Roomsch-Katholieke Staatspartij. Het wilde een centrumpartij worden voor alle katholieken, dus armen, boeren, arbeiders maar ook werkgevers en handelaren. De katholieken waren namelijk nog steeds bezig met een hun emancipatie.
Verloop
De RKSP speelde een belangrijke rol in de Nederlandse politiek. Tijdens haar bestaan heeft de RKSP bijna altijd in de regering gezeten. De enige premier die de partij ooit leverde was Charles Ruijs de Beerenbrouck. Hij was al vóór de oprichting van de partij premier geweest. Tussen 1929 en 1933 werd hij opnieuw premier. De partij werkte vaak samen met de twee andere grote christelijke partijen; de gereformeerde Anti-Revolutionaire Partij (ARP) en de hervormde Christelijk-Historische Unie (CHU). Deze samenwerking ging niet altijd vlekkeloos, aangezien niet alle protestanten achter de samenwerking stonden. De katholieken werden door hen als aanhangers van een verkeerd geloof gezien.
Ook was de RKSP op economisch gebied een stuk linkser dan de twee andere partijen. De RKSP geloofde dat de overheid een grotere rol in de economie moest spelen. Tijdens de jaren 1930 pleitte de partij ook werkverschaffingsprojecten en sociale wetten, zoals de kinderbijslag.
De partij heeft enkel tussen juli en augustus 1939 niet in de regering gezeten. Tijdens de Londense kabinetten zat de RKSP ook in de regering.
Einde
Na de Tweede Wereldoorlog werd besloten om de RKSP om te bouwen in de Katholieke Volkspartij (KVP).