Srebrenica

Srebrenica

De genocide in Srebrenica behoort tot de zwartste bladzijden van de Nederlandse en Europese geschiedenis. Srebrenica is een stad en (gemeente) in Bosnië en Herzegovina. Srebrenica is een stad waar voor de burgeroorlog 7.000 mensen woonden. Het was een welvarende stad dat bekend stond om zijn zilverindustrie. 3/4 van de bevolking die in Srebrenica woonden waren Bosnische moslims.

Op de kaart kun je zien waar Srebrenica ligt op de landkaart van Bosnië-Herzegovina.

De stad is bekend geworden door een vredesmissie van 1993 tot 1995 van de Verenigde Naties, waaraan ook Nederland deelnam. Er was toen een burgeroorlog bezig tussen de Bosnische moslims en de Servische Bosniërs. De Servische Bosniërs onder leiding van de politieke leider Radovan Karadzic en opperbevelhebber Ratko Mladić vallen de Nederlandse blauw helmen aan op 13 juli 1995. De Servische Bosniërs worden tijdens deze aanval ondersteunt op de achtergrond door de president van de Socialistische Republiek Servië Slobodan Milošević.

Ontstaan burgeroorlog

Doordat Joegoslavië na de dood van maarschalk Tito langzamerhand uit elkaar valt ontstaat er een verschrikkelijke situatie in Joegoslavië. Joegoslavië bestaat in die tijd uit de landen Bosnië-Herzegovina, Kroatië, Macedonië, Servië, Slovenië en Montenegro. Na de dood van Tito willen verschillende landen uit Joegoslavië stappen en onafhankelijk worden. Het eerste land dat eruit stapt is Slovenië in het jaar 1990, het volgende land wat uit Joegoslavië stapt is Kroatië. Kroatië stapt uit Joegoslavië in het jaar 1991 en wordt snel opgevolgd door Macedonië, ook zij stappen uit Joegoslavië. Na deze drie landen wilt ook Bosnië-Herzegovina uit Joegoslavië stappen.

In het jaar 1992 vindt er een referendum plaats in Bosnië-Herzegovina. Er wordt gestemd om uit de staat Joegoslavië te stappen. 2/3 van het volk wilt uit Joegoslavië stappen en 1/3 van het volk wilt het referendum boycotten en bij Joegoslavië blijven. Doordat 2/3 van het volk stemt om uit Joegoslavië te stappen, wordt Bosnië-Herzegovina een onafhankelijk land. De twee van de drie volken die uit Joegoslavië willen stappen zijn de Bosnische Kroaten en de Bosnische moslims. Het derde volk de Bosnische Serven zijn het hier niet mee eens. Zij zullen onder leiding van Radovan Karadzic oorlog gaan voeren tegen de Bosnische moslims. De Bosnische-Serven krijgen steun van Slobodan Milošević die op dat moment de leider is van Joegoslavië. Nadat Slobodan Milošević krijgt te horen dat Bosnië uit Joegoslavië stapt roept hij zijn eigen republiek uit. Zijn republiek wordt de Socialistische republiek Servië.

Verenigde Naties

Doordat Bosnië-Herzegovina onafhankelijk wordt ontstaat er een burgeroorlog. Aan de ene kant van de burgeroorlog staan de Bosnische Serven en aan de andere kant staan de Bosnische moslims en de Bosnische Kroaten. De oorlog vindt plaats in de hoofdstad Sarajevo. Op 5 april 1992 valt de eerste burgerslachtoffer. De burger werd doodgeschoten door Servische sluipschutters. De oorlog wordt steeds erger en verplaatst zich ook naar andere steden in Bosnië. Overal in Bosnië slaan mensen op de vlucht, vooral de Bosnische Moslims. De Bosnische moslims vluchten uit dorpen en steden waar zij jarenlang in veiligheid gewoond hebben. In Bosnië vindt door het vluchten van de Bosnische moslims etnische zuivering plaats, dus bijvoorbeeld heelveel Bosnische moslims vermoorden in een stad zodat het Servisch wordt.

De Verenigde Naties zagen dat de situatie in Bosnië-Herzegovina erger werd dus daarom besloot de Verenigde Naties in het voorjaar van 1992 om zich toch te gaan mengen in het conflict. De beelden die de Verenigde Naties zagen waren te erg. Elke avond worden er in de verschillende landen beelden laten zien hoe de burgers in Bosnië vluchten en hoe zij in gevecht zijn met de Bosnische Serven. De Verenigde Naties willen ingrijpen en vragen verschillende landen om hulp. Veel landen zullen de vraag met nee beantwoorden.  

De druk op Nederland neemt toe en Nederland zal uiteindelijk gaan helpen in de burgeroorlog. De reden dat Nederland meehelpt in de oorlog is dat Nederland heeft afgesproken met de andere VN-landen dat er geen genocides meer mogen plaatsvinden. Ook de morele druk draagt bij aan de ja van Nederland.

De Vredesmissie

De Nederlanders zullen met 430 soldaten vertrekken naar het oorlogsgebied. De Verenigde Naties hadden met elkaar afgesproken dat er zeven veilige gebieden kwamen. De Nederlandse soldaten zullen het gebied Srebrenica overnemen van de Canadezen. De Canadezen zorgden voor de veiligheid van de Bosnische moslims tot dat de Nederlandse soldaten aankwamen.

De Canadezen soldaten zijn maar al te blij dat zij mogen vertrekken uit Srebrenica. De soldaten gaven aan dat de opdracht onmogelijk was. De Nederlandse soldaten zullen hier zelf ook achter komen.

In februari 1994 vertrekt de eerste groep Dutchbatters naar Srebrenica. De minister van Defensie spreekt van een lastige maar een uitvoerbare en eervolle opdracht. De opdracht bleek al snel moeilijker dan verwacht. De 430 Nederlandse soldaten moesten bescherming bieden aan de 40.000 Bosnische moslims. Het leven in Dutchbat valt zwaar voor de vluchtelingen en voor de Nederlandse soldaten.  De Bosnische Serven houden vrachtwagens tegen die voedsel, medicatie, water, benzine en andere spullen naar Srebrenica zullen brengen. De mensen in Srebrenica hebben weinig te eten en er heerst onrust in het veilige gebied. De vluchtelingen krijgen te horen dat de Serviërs steeds dichterbij komen.

Aanval Servië

De Bosnische Serven kwamen steeds dichterbij en ze vallen steeds meer Nederlandse posities aan. De Nederlandse soldaten zijn niet opgewassen tegen het geschut van de Bosnische Serven. Het was een onmogelijke opdracht om met 430 Nederlandse soldaten te vechten tegen een veel groter Bosnisch-Servisch leger. De grenzen van het veilige gebied werden doorbroken en er werd hulp gevraagd aan de NAVO. De Verenigde Naties en de NAVO hadden afgesproken dat de NAVO luchtaanvallen zouden uitvoeren als de grens van het veilige gebied werd doorbroken. Die luchtsteun bleef uit. Commandant Thom Karremans had al twee keer eerder om luchtsteun gevraagd, maar dit werd toen ook niet uitgevoerd. Ook de derde keer kwam er geen luchtsteun.  Dit kwam doordat het mistig was boven Srebrenica en doordat er een aantal F16-vliegtuigen getankt moesten worden. Uiteindelijk vlogen twee F16 vliegtuigen over Srebrenica heen en bombardeerden voertuigen van het Bosnisch-Servische leger.  

Toen de Servische generaal Mladić kreeg te horen dat zijn leger werd aangevallen door de NAVO valt hij Srebrenica verder aan. Hij valt de stad aan en daar zijn nog 30.000 vluchtelingen. De vluchtelingen zitten allemaal rond de basis van de Nederlandse soldaten die zichzelf hadden teruggetrokken in hun kamp. In de basis is plek voor 5.000 vluchtelingen. In de basis mogen alleen vrouwen, kinderen en gewonden. De andere 25.000 vluchtelingen zitten om de basis van de Nederlandse soldaten heen. De andere 10.000 vluchtelingen hadden besloten om te vluchten door de bergen naar een ander veilig gebied genaamd Tuzla.

Genocide

Nadat Mladić aankwam bij de basis van de Nederlandse soldaten ging hij in gesprek met commandant Thom Karremans. Op 13 juli 1995 wordt er een overeenkomst bereikt tussen Thom Karremans en Mladić. Mladić zal alle Bosnische moslims in veiligheid brengen.

De Bosnische moslims in de basis zullen met vrachtwagens en bussen naar een veilige plek gebracht worden. Helaas is dit niet helemaal het geval. Voordat de mannen en vrouwen naar veilig gebied gebracht werden vond er genocide plaats. Alle mannen werden gescheiden van de vrouwen en kinderen. Bij de mannen werd er onderscheid gemaakt tussen jongens tot en met 16 jaar en ouder.  Bij het vervoeren van de Bosnische moslims werden ook bussen tegengehouden buiten het veilige gebied. Hier werden vrouwen verkracht en soms ook vermoord. Bleven de vrouwen leven en werden zij zwanger van een dochter dan werd de vrouw doodgeschoten.

Misverstand

In de gebeurtenis van Srebrenica is er een groot misverstand ontstaan. Er wordt vertelt dat er veel mensen zijn omgebracht bij de Genocide die heeft plaatsgevonden. De meerderheid van de doden bleken achteraf gevallen te zijn in en rondom de bergen. Van de 10.000 Bosnische moslims zijn 2.000 Bosnische moslims aangekomen in Tuzla. Het is belangrijk om te weten dat de genocide niet plaats vond onder de ogen van Dutchbat.

Tijdlijn Srebrenica

1991: na geweld tussen Serviërs en Kroaten valt Joegoslavië uiteen.

1992: Nederland gaat meedoen aan een VN-operatie voor vrede. Bosnië-Herzegovina verklaart zich onafhankelijk.

1993: april: er worden zeven veilige leefgebieden gecreëerd voor Bosnische moslims.

1994: Dutchbat 1 arriveert in het veilige leefgebied Srebrenica. Daar zijn bijna 40.000 vluchtelingen. Het Bosnisch-Servische leger werkt aan een omsingeling.

1995, januari: Dutchbat 3 lost Dutchbat 2 af. Bosnisch-Servische troepen van generaal Mladic rukken op. Zij nemen VN-militairen in gijzeling, ook Nederlanders.

1995, mei: De bevoorrading raakt op. Bosnische-Serviërs starten aanvallen. Commandant Karremans vraagt de VN om luchtsteun.

1995, 9 juli: Bosnisch-Servische soldaten veroveren de eerste grenzen van Srebrenica en Dutchbad. Een Nederlandse soldaat overlijdt.

1995, 13 juli: De eerste ongewapende moslims worden vermoord. Dutchbad beschermt 5000 vluchtelingen. Thom Karremans draagt 350 mannen over aan Mladić.

1995, 16 juli: De eerste ontsnapte overlevenden melden massaexecuties. Mladić’s troepen vermoorden ongeveer 8400 moslims.

1995, 21 juli: Dutchbaters verlaten Srebrenica. Een feestje na hun aankomst in Zagreb zorgt op veel kritiek.

2008: Servië levert Karadzic, politiek leider van de Bosnische Serviërs uit aan het Joegoslavië-tribunaal.

2010: Nabestaanden uit Srebrenica doen in Nederland aangifte van Genocide.

2013: Het openbaar ministerie kiest ervoor commandant Karremans niet te vervolgen.

2015: Volgens de minister van defensie werden de verzoeken tot luchtsteun genegeerd vanwege een geheime afspraak tussen Frankrijk, Groot-Brittannië en de VS.

2017: In het oude hoofkwartier van Dutchbat wordt een Memorial Center opgericht.

2017, november: Het Joegoslavië-tribunaal veroordeelt Ratko Mladić tot levenslange gevangenisstraf.

Literatuurlijst

• Bek, P. (2014, 17 juli). Nederland verantwoordelijk voor Srebrenica - Geschiedenis Beleven. Geraadpleegd op 2 november 2020, van http://www.geschiedenisbeleven.nl/nederland-verantwoordelijk-voor-srebrenica/

• Boersema, W. (2020, 10 juli). De erfenis van Srebrenica, het schrijnende trauma. Trouw. https://www.trouw.nl/buitenland/de-erfenis-van-srebrenica-het-schrijnende-trauma%7Eb65adeee/?referrer=https%3A%2F%2Fwww.google.nl%2F
• Koelé, T. (2020, 9 juli). Juridische strijd om Srebrenica gaat nog jaren duren. De Volkskrant. https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/juridische-strijd-om-srebrenica-gaat-nog-jaren-duren~bc9203ca/?referrer=https%3A%2F%2Fwww.google.com%2F
• Kranenberg, A. B. E. A. (2002, 20 april). Wetenschappers: NIOD is te mild voor Dutchbat. de Volkskrant. https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/wetenschappers-niod-is-te-mild-voor-dutchbat~bb49ba13/?referrer=https%3A%2F%2Fwww.google.nl%2F
• NIOD. (z.d.). Perssamenvatting rapport | www.niod.nl. NIOD.nl. Geraadpleegd 4 november 2020, van https://www.niod.nl/nl/srebrenica-rapport/perssamenvatting-rapport
• NOS. (2020a, juli 6). Srebrenica Journaal #1: Het einde van Joegoslavië. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=GNEd57-H3xg
• NOS. (2020b, juli 7). Srebrenica Journaal #2: Bosnië onafhankelijk. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=hk5cNNYTdVA
• NOS. (2020c, juli 8). Srebrenica Journaal #3: De VN grijpt in. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=Z1f3fxjEO2g
• NOS. (2020d, juli 9). Srebrenica Journaal #4: Nederland doet mee. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=grmOIrKyq0E
• NOS. (2020d, juli 9). Srebrenica Journaal #4: Nederland doet mee. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=grmOIrKyq0E
• NOS. (2020f, juli 11). Srebrenica Journaals #6: Een ramp van grote omvang. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=DOuINkmW4_M
• NOS. (2020g, juli 12). Srebrenica Journaal #7: Genocide. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=Q9P_KRCjhFQ
• NOS op 3. (2016, 30 juni). Dutchbat in Srebrenica: wat gebeurde er? | NOS op 3. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=hNHy_SbEiMQ
• Op1. (2020, 4 juli). Coen Verbraak, Remko de Bruijne en Liesbeth Beukeboom kijken terug op de val van Srebrenica | Op1. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=XSvas2n7IbY
• Srebrenica. (z.d.). Canon van Nederland. Geraadpleegd 1 november 2020, van https://www.canonvannederland.nl/nl/srebrenica
• Srebrenica - Dutchbat - massamoord. (2019, 23 juli). Amnesty International. https://www.amnesty.nl/encyclopedie/srebrenica?gclid=Cj0KCQjwufn8BRCwARIsAKzP695gVLKmrnwEUD-mvKUgXFoPcr55CnR0xxiTg13DLOg0D7bCqfUEeloaAu5yEALw_wcB
• Van Berkel, M. (2020, 5 juli). Een genocide, maar de leraar weet van niks: ‘Misschien is het nog te kort geleden’. AD.NL. https://www.ad.nl/binnenland/een-genocide-maar-de-leraar-weet-van-niks-misschien-is-het-nog-te-kort-geleden~a62e004c/?referrer=https%3A%2F%2Fwww.google.nl%2F
• Van de Ven, C. (z.d.). Wat gebeurde er in Srebrenica? NPO Focus. Geraadpleegd 2 oktober 2020, van https://npofocus.nl/artikel/7526/wat-gebeurde-er-in-srebrenica
• Walsum, S. (2020, 9 juli). Nederland wilde de zomerpret niet door Srebrenica laten vergallen. de Volkskrant. https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/nederland-wilde-de-zomerpret-niet-door-srebrenica-laten-vergallen~b9e1e2f2c/
• Wikipedia-bijdragers. (2020a, augustus 25). Srebrenica. Wikipedia.
• Wikipedia-bijdragers. (2020b, september 24). Val van Srebrenica. Wikipedia. https://nl.wikipedia.org/wiki/Val_van_Srebrenica