Trompet: verschil tussen versies
k |
(Versie 739175 van Sharpnespower5 (overleg) ongedaan gemaakt) Label: Ongedaan maken |
| (Een tussenliggende versie door een andere gebruiker niet weergegeven) | |
(geen verschil)
| |
Versie van 18 okt 2022 15:25
Een trompet is een instrument. Je gebruikt het om muziek mee te maken om bijvoorbeeld liedjes mee te begeleiden. Het is een blaasinstrument die je met je lippen geluid laat maken. Dat wil zeggen dat je op een trompet kunt blazen, waarna het instrument geluid maakt.
Informatie
Paar weetjes:
- familie: Koperblazer
- Gemaakt van: Koper
- Lengte: 46 centimeter (totale buislengte is 1,4 meter)
- Toonomvang (hoeveel noten): 2 tot 4 octaven (toonladders)
- Iemand die trompet speelt noem je een trompettist(e)
Hoe het begon
De vroegste trompetten dateren uit 1500 v.Chr. en eerder. De bronzen en zilveren trompetten van Toetanchamon uit zijn graf in Egypte, bronzen lokaas uit Scandinavië en metalen trompetten uit China dateren uit dezelfde periode. In de bijbel wordt al een soort trompet genoemd; de sjofar (een soort nagemaakte ramshoorn van metaal). Op deze natuurlijke trompetten, zonder ventielen, konden alleen de natuurlijke tonen gespeeld worden.
Trompetachtige instrumenten zijn van oudsher gebruikt als instrumenten om signalen op te spelen, bijvoorbeeld in de strijd of bij de jacht. Hiermee kunnen we teruggaan tot minstens 1500 v.Chr. Ze werden pas aan het einde van de 14e of begin 15e eeuw als muziekinstrumenten gebruikt. De bugel behield het gebruik van signaal trompet nog lange tijd. Het Engelse woord "trumpet" werd voor het eerst gebruikt aan het einde van de 14e eeuw. Het woord kwam van het oude Franse " trompette ", wat een verkleinwoord is van trompe. Trompetten kom je tegen in vele muziek stijlen, bijvoorbeeld in orkest, harmonieorkesten en jazz ensembles en bigbands, maar ook in de popmuziek.
Sinds het einde van de 15e eeuw zijn trompetten voornamelijk gemaakt van koperen buizen, meestal tweemaal gebogen in een ronde rechthoekige vorm. Omdat de buis overal even breed is (behalve bij de beker of bel), noem je dat een instrument met cilindrisch boring. Is er sprake van een steeds breder wordende boring (conisch), dan heb je met een cornet te maken. De bugel loopt nóg breder uit. De soort boring heeft invloed op de klank. Een trompet klinkt scheller dan de cornet en de bugel.
Er ontstonden verschillende trompetten van klein naar groot; van de piccolotrompet tot de bastrompet wat tegenwoordig vaak de trombone is.
Bekende trompetspelers zijn onder andere Louis Armstrong en Dizzy Gillespie. In het nummer van Avicii - "Hey Brother", speelt de trompet een belangrijke rol, maar deze zijn deels elektronisch gesampled (alle tonen opgenomen en afgespeeld door een keyboard), naast echte trompetten.
Gebruik
Ze worden gespeeld door lucht door bijna gesloten lippen te blazen (de embouchure van de speler genoemd), waardoor een "zoemend" geluid wordt geproduceerd dat een zogeheten staande golftrilling in de luchtkolom in het instrument veroorzaakt. Als je gewoon door de trompet blaast dan gebeurt er eigenlijk niets. Door de lucht door de samengeperste lippen te persen krijg je een trilling die wordt doorgegeven aan de lucht in de trompet; de luchtkolom. Als je een ventiel indrukt wordt de buis langer (de lucht maakt een omweg) en dan wordt de toon lager. Gebruik je geen ventiel, dan kun je met de lippen zo'n zes verschillende natuurlijke tonen blazen. Dat hangt samen met de spanning die je zet op de lippen en de kracht waarmee je blaast. Als je harder blaast dan klink de klank hoger. Een trompet heeft 3 ventielen. Hiermee kun je dus de natuurlijke (basis)tonen van toon veranderen. Op deze manier kun je alle tonen maken van een toonladder, meestal is dat bij een trompet in de toonsoort B ♭ (Bes). Moderne trompetten hebben drie (of, niet vaak, vier) zuigerventielen, die elk de lengte van de buis vergroten wanneer ze worden ingedrukt, waardoor de toonhoogte wordt verlaagd. De eerste klep (het dichts bij de mond) verlaagt de toonhoogte van het instrument met een hele stap (twee halve tonen), de tweede klep met een halve stap (een halve toon) en de derde klep met anderhalve stap (drie halve tonen).
Toonladder:
- Do is de laagste toon.
- Re is hoger dan do.
- Mi is hoger dan re.
- Fa is hoger dan mi.
- Sol is hoger dan fa.
- La is hoger dan sol.
- Si is hoger dan la.
- Do is de hoogste toon.
Dempen
Trompetten kunnen worden gedempt door in de beker of bel een demper te plaatsen of ervoor te houden. Dempers zijn er in allerlei soorten en maten en gemaakt van verschillende materialen. Veel dempers zijn bedacht in de tijd van de jazz.