Verlicht absolutisme
Het verlicht absolutisme of verlicht despotisme was een politieke bestuursstijl uit de tweede helft van de 18e eeuw. Het was een vorm van het absolutisme, waarin ideeën van de verlichting overgenomen werden. De vorst (of despoot) hield vrijwel alle macht in handen. Toch gebruikten ze deze absolute macht om het algemeen belang van het volk te dienen. Ze wilden de levensomstandigheden van het volk verbeteren door geld uit te geven aan wetenschap en kunst, het bestuur te verbeteren en de bevolking een beperkte vorm van vrijheid te geven. Deze vrijheid kwam bijvoorbeeld in de vorm van godsdienstvrijheid (of tolerantie voor andere religies) of een beperkte vorm van persvrijheid.
In Europa zijn verschillende vorsten een voorbeeld van het verlicht absolutisme, zoals de Pruisische koning Frederik de Grote, de Oostenrijkse keizerin Maria Theresia en de Russische tsarina Catharina de Grote. Zo was Frederik de Grote een bewonderaar van de Franse filosoof Voltaire en nodigde hem zelfs op zijn paleis uit. Onder zijn koningschap kwam er een beperkte vrijheid van godsdienst en pers naar Pruisen, werd de pijnbank als straf afgeschaft en kwam er een einde aan het feodalisme.
Er kwamen maar twee Europese landen zonder verlicht absolutisme; Frankrijk en Groot-Brittannië. In Frankrijk bleef het gewone absolutisme gehandhaafd. De koning had alle macht, maar gebruikte deze niet om de levensomstandigheden van zijn volk te verbeteren. Sterker nog, de levensomstandigheden verslechterden zo erg dat in 1789 de Franse Revolutie uitbrak. Ook in Groot-Brittannië was er geen verlicht absolutisme, aangezien de macht van de koning daar al sinds de middeleeuwen beperkt was. In tegenstelling tot andere landen had het Britse parlement vrij veel macht.