Wasbord

Twee muzikanten spelen accordeon en wasbord voor de winkel, in de buurt van New Iberia, Louisiana.

Wasbord gebruikt voor het boenen van de was

Hoewel een wasbord een hulpmiddel was dat is ontworpen om kleding met de hand te wassen, wordt het ook gebruikt als muziekinstrument. Het geribbelde metalen oppervlak van het wasbord wordt als slaginstrument gebruikt.

Het wordt traditioneel gebruikt in de vroege jazz of dixieland, skiffle, jugband (een jug is een stenen kruik waarover geblazen wordt) en andere oude muziek. Het wasbord in zijn houten frame wordt voornamelijk bespeeld door er op te tikken, maar ook door over het wasbord te schrapen met vingerhoedjes. Vaak worden er op het het wasbord extra slaginstrumenten gemonteerd, zoals een woodblock, een koebel en zelfs kleine bekkens. Het wordt ook gespeeld met lepelstelen of flesopeners in een combinatie van tokkelen, krabben, tikken en rollen.

Er zijn drie algemene manieren om het wasbord in te zetten voor gebruik als instrument. De eerste, voornamelijk gebruikt door Amerikaanse spelers zoals Washboard Chaz, is om het verticaal voor de borst te dragen. De tweede, gebruikt door Europese spelers zoals David Langlois, is om het horizontaal op de schoot te houden. De derde (en minst voorkomende) methode, gebruikt door Washboard Sam, is om het rechtop tussen de benen geklemd te houden terwijl je zit, zodat beide zijden van het bord tegelijkertijd kunnen worden gespeeld.

Er is een Pools traditioneel jazzfestival en een muziekprijs genaamd "Złota Tarka" (gouden wasbord). Wasborden , "zatulas" genaamd, worden ook af en toe gebruikt in Oekraïense volksmuziek.

Hoe het begon

Eigenlijk is het gebruik van het wasbord als instrument ontstaan uit armoede. De voormalige Afro-Amerikaanse slaven gebruikten in de jaren '20 van de twintigste eeuw huis-, tuin- en keukenmiddelen om muziek te maken. Simpelweg omdat vaak ze geen geld hadden om instrumenten te kopen. Toch is dit belangrijk geweest voor de ontwikkeling van de blues en de jazz. De Zydeco is een muziekgenre dat ontstond in het zuidwesten van Louisiana door Franse Creolen zangers die blues, Rhythm-and-blues combineert met muziek van het inheemse Amerikaans volk ​​van Louisiana. Dit had ook weer invloed op de Country en Western. Tegenwoordig zie je het wasbord nog wel eens bij lopende dixieland orkestjes die op braderieën of oldtimershows voor muziek zorgen. Nederland kende in de jaren '70 The Bill Brooker' Jugband uit Rotterdam, die het wasbord en ook de kazoo gebruikten.

Bouw

Een wasbord heeft een houten frame met daarin een ribbelende rechthoek. Vroeger was dat van zink, later ook van hard plastic. Op deze ribbels werd normaal gesproken de was gewreven om zo het vuil eruit te krijgen. De vingerhoedjes (eigenlijk als bescherming voor de vingers tijdens het naaien) die op de vingers worden gezet zijn veelal van metaal.

Links

• Muziekweb - Jugband
• YouTube - Wasbord