Westelijke Jordaanoever
De Westelijke Jordaanoever of de Westoever is een gebied in het Midden-Oosten. Het gebied tussen de stad Jeruzalem en de Jordaan. Samen met de Gazastrook maakt de Westelijke Jordaanoever onderdeel uit van de Palestijnse gebieden. De Westelijke Jordaanoever veel groter dan de Gazastrook, maar is niet volledig in handen van de Palestijnse autoriteiten. Een gedeelte van de oever wordt door Israël bestuurd, wat tot conflicten tussen de Palestijnse en Israëlische overheid leidt. Het gebied speelt dan ook een rol in het Israëlisch-Palestijns conflict.
Op de Westelijke Jordaanoever ligt ook de officiële Palestijnse hoofdstad Oost-Jeruzalem. Toch regeert de Palestijnse overheid vanuit de stad Ramallah.
Naam
De Westelijke Jordaanoever is vernoemd naar de Jordaan, een rivier op de grens tussen Jordanië en de Westelijke Jordaanoever/Israël. Zoals de naam al zegt beslaat de Westelijke Jordaanoever (een gedeelte van) het westen van de Jordaanrivier. Er bestaat ook een "Oostelijke Jordaanoever" die onderdeel van Jordanië is.
In oudere teksten kun je soms de term Cisjordanië vinden. Het woord "cis" betekent zoiets als "aan deze zijde". Vaak wordt hiermee de westelijke zijde genoemd. De Oostelijke Jordaanoever werd hierdoor ook wel "Transjordanië" genoemd. Het woord "trans" betekent "aan de andere zijde" en werd vaak voor het oosten gebruikt. Het land Jordanië heette vroeger ook wel "Transjordanië", maar sinds 1950 wordt de naam "Jordanië" gebruikt. De naam "Cisjordanië" is hierdoor ook verouderd en wordt vandaag de dag niet meer gebruikt. In geschiedenisboeken kun je de naam nog wel tegenkomen.
Geschiedenis
Voorgeschiedenis
De Westelijke Jordaanoever wordt al eeuwenlang bewoond. Tussen 1517 en 1917 stond het gebied onder de controle van het Ottomaanse Rijk. Het werd toen bestuurd als onderdeel van de Ottomaanse provincie Syrië. Tijdens de Eerste Wereldoorlog viel het Ottomaanse Rijk uiteen. Op de conferentie van San Remo in 1920 werd toen besloten wat er met de voormalige Ottomaanse gebieden in het Midden-Oosten moest gebeuren. De zogeheten Balfour-verklaring was onderdeel van de conferentie.
Hierdoor werd de Westelijke Jordaanoever onderdeel van het Mandaatgebied Palestina. Dit mandaatgebied werd door de Britten bestuurd. Het mandaatgebied Palestina zou slechts tijdelijk door de Britten bestuurd worden. De Volkerenbond (voorloper van de Verenigde Naties) vond namelijk dat het mandaatgebied Palestina op den duur in aanmerking voor onafhankelijkheid kwam. Het mandaatgebied werd in 1947 door de Verenigde Naties in tweeën gesplitst; in een Joodse staat en een Arabische staat. De heilige stad Jeruzalem zou hierbij een neutraal, internationaal gebied zijn. De Westelijke Jordaanoever maakte deel uit van de Arabische staat.
Jordaans en Israëlisch bestuur
Na de Arabisch-Israëlische Oorlog van 1948 werd verschillende Arabische gebieden onderdeel van Israël. Na afloop van de oorlog annexeerde buurland Jordanië de Westelijke Jordaanoever. Jordanië noemde de Westelijke Jordaanoever Cisjordanië, terwijl de rest van het land bekend stond als Transjordanië. Het Jordanese bestuur van de Westelijke Jordaanoever werd internationaal niet erkend. Enkel het Verenigd Koninkrijk en Irak erkenden de Westelijke Jordaanoever als onderdeel van Jordanië. Ondertussen kregen de Palestijnse inwoners van de Westelijke Jordaanoever de Jordaanse nationaliteit en inspraak in het parlement. Ook werd de Jordaanse dinar de officiële munteenheid op de Westelijke Jordaanoever.
De Zesdaagse Oorlog van 1967 maakte een einde aan het Jordaanse bestuur van de Westelijke Jordaanoever. Oost-Jeruzalem werd tijdens de oorlog door Israël geannexeerd, terwijl de Westelijke Jordaanoever onder Israëlisch bestuur kwam. Het Israëlische leger bleef het gebied besturen tot 1982. Ondertussen bleef Jordanië het gebied claimen, maar in 1988 zette het land deze claim stop. Hierdoor verloren de Palestijnse inwoners ook hun nationaliteit. Na 1982 werd het Israëlisch militaire bestuur overgedragen aan een semi-burgerlijke Israëlische overheid. Vanaf 1982 kwamen er ook steeds meer Israëlische inwoners op de Westelijke Jordaanoever wonen.
Sinds de Oslo-akkoorden
Sinds de Oslo-akkoorden van 1993 is een gedeelte van de Westelijke Jordaanoever overgedragen aan de Palestijnse Autoriteit. De Westelijke Jordaanoever is hierdoor in drie zones verdeeld:
- Zone A beslaat zo'n 11% van de Westelijke Jordaanoever en wordt volledig bestuurd door de Palestijnse Autoriteit. De Palestijnse Autoriteit is hier ook verantwoordelijk voor de veiligheid.
- Zone B beslaat zo'n 28% van de Westelijke Jordaanoever en wordt gezamenlijk door Israëlische en Palestijnse autoriteiten bestuurd. De Palestijnse Autoriteit is verantwoordelijk voor de burgerlijke zaken, terwijl de Israëlische autoriteit verantwoordelijk is voor veiligheid.
- Zone C beslaat zo'n 61% van de Westelijke Jordaanoever en is volledig onder Israëlische controle. Het idee van de Oslo-akkoorden was om dit stap voor stap over te dragen aan de Palestijnse Autoriteit, maar dit tot dusver niet gebeurd.
De meeste landen duiden de Westelijke Jordaanoever hierdoor als "Bezet Palestijns Gebied" aan. Israël is echter tegenstander van deze benaming, aangezien de staat Palestina geen lidstaat is van de Verenigde Naties (en ook niet door ieder land erkend wordt). Sinds de splitsing tussen Fatah en Hamas in 2007 wordt de Palestijnse gebieden in de Westelijke Jordaanoever bestuurd door de Palestijnse Autoriteit, terwijl Hamas de Gazastrook bestuurt.
Steden
| 5 grootste steden op de Westelijke Jordaanoever | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Nummer | Stad | Inwoners | ||||||||
| 1 | Oost-Jeruzalem | 542.410 | ||||||||
| 2 | Hebron | 308.750 | ||||||||
| 3 | Nablus | 239.772 | ||||||||
| 4 | Jenin | 115.305 | ||||||||
| 5 | Ramallah | 104.173 | ||||||||
