Wind: verschil tussen versies
k (Wijzigingen door Zaljundi1 (Overleg) hersteld tot de laatste versie door Gerarddummer) |
|||
| Regel 2: | Regel 2: | ||
==Ontstaan== |
==Ontstaan== |
||
| + | [[Bestand:Figuur 1 Ontstaan luchtdruk.jpg|miniatuur|306x306px]] |
||
| − | [[Bestand:Ontstaan_van_wind.jpg|thumb|right|De zon warmt de lucht rondom de aarde op. Warme lucht stijgt omhoog en laat een lagedrukgebied achter op aarde. Boven koelt de lucht af. Koude lucht is zwaarder en daalt weer. Er ontstaat een hogedrukgebied op de aarde. De dalende lucht duwt de lucht daaronder van hogedrukgebieden(H) naar lagedrukgebieden(L). Die stroming van lucht is de wind.]] |
||
| ⚫ | Er hangt altijd lucht rondom de aarde, maar dat voelen wij niet. Pas als de lucht gaat bewegen, dan voelen wij dat als wind. Het ontstaan van wind heeft te maken met [[luchtdruk]]. Op de aarde heb je gebieden waar minder lucht boven de aarde hangt, dat noemen we een [[lagedrukgebied]]. Ook zijn er gebieden waar meer lucht boven de aarde hangt, dat noemen we een [[hogedrukgebied]]. Die verschillen zijn er, doordat de lucht niet overal dezelfde [[temperatuur]] heeft. |
||
| + | Wanneer lucht warmer wordt zetten de deeltjes uit waardoor de lucht lichter wordt en opstijgt. Dit noemen we een luchtstroming. Wanneer er een warmtebron is, zoals het vuurtje bij figuur 1. Worden de luchtdeeltjes opgewarmd en deze zetten uit en stijgen op. Tijdens deze stijgende luchtstroming ontstaat er een tekort aan luchtdeeltjes. De druk is hier dan lager dan normaal. Er vormt zich een lagedrukgebied (L). Eromheen blijft de luchtdruk gelijk. Dit noemen we een hogedrukgebied (H). '''Omdat de lucht in evenwicht wilt zijn''' gaan er luchtdeeltjes van het hogedruk gebied verplaatsen naar het lagedrukgebied. Dit verschijnsel noemen we wind. |
||
| ⚫ | Er hangt altijd lucht rondom de aarde, maar dat voelen wij niet. Pas als de lucht gaat bewegen, dan voelen wij dat als wind. Het ontstaan van wind heeft te maken met [[luchtdruk]]. Op de aarde heb je gebieden waar minder lucht boven de aarde hangt, dat noemen we een [[lagedrukgebied]]. Ook zijn er gebieden waar meer lucht boven de aarde hangt, dat noemen we een [[hogedrukgebied]]. Die verschillen zijn er, doordat de lucht niet overal dezelfde [[temperatuur]] heeft. |
||
| + | Op aarde hebben we natuurlijk ook een grote warmtebron: de zon. |
||
| − | In een hogedrukgebied drukt het gewicht van de koude lucht op de aarde. Vandaar dat we het luchtdruk noemen. In lagedrukgebieden is de druk van het gewicht op de aarde lager, omdat warme lucht opstijgt. Lucht wilt zich altijd gelijk verdelen over de aarde. Daarom stroomt lucht van hogedrukgebieden naar lagedrukgebieden. De zware, koude lucht duwt de lucht daar onder weg. De lucht stroomt dan naar gebieden waar minder lucht is, zodat het zich eerlijk verdeelt. De stroming van lucht van hoge naar lage drukgebieden voelen wij als de wind. |
||
| + | == Algemene luchtcirculatie == |
||
| − | ==Windkracht== |
||
| + | [[Bestand:Figuur 2 Passaat winden.jpg|miniatuur]] |
||
| + | Over de wereld is een algemene luchtcirculatie te zien die de aarde beïnvloed. De opwarming op de aarde is niet overal gelijk. Rond de evenaar warmt het aardoppervlak het snelste op. Rond de evenaar is altijd een lagedrukgebied. De lucht wordt hier opgewarmd door de zon en de lucht stijgt op. Deze lucht wordt naar boven naar de zijkanten gedrukt zoals je kan zien bij figuur 2. Na een tijdje zakt de afgekoelde lucht weer naar beneden. Hier ontstaat er een hogedrukgebied. Vanaf hier wordt de druk afgevoerd naar plekken waar weer een lagedrukgebied is. Dit is weer bij de tropen. Zo ontstaat er een constante wind tussen het hoge drukgebied en de evenaar. Deze wind noemen we passaatwinden. |
||
| + | [[Bestand:Figuur 3 westerwinden.jpg|miniatuur]] |
||
| + | Rond de poolen is het koud en daar is de lucht zwaar. Hier is altijd een hogedrukgebied Het overschot aan lucht wordt weggedrukt naar lagedrukgebieden. Vanaf hier wordt er warme lucht die vanaf de evenaar komt aangevoerd. Deze twee verschillende warmte luchtstromen botsen met elkaar. zie figuur 3. Omdat koude lucht zwaarder is dan warme lucht gaat de warme luchtstoom over de koude luchtstoom heen. Deze winden noemen we de westenwinden. Deze winden voelen we soms ook in Nederland. |
||
| + | |||
| + | ==Wind meten== |
||
[[Bestand:Anemometer.jpg|right|thumb|300px|Anemometer]] |
[[Bestand:Anemometer.jpg|right|thumb|300px|Anemometer]] |
||
| + | Wind kun je op verschillende manieren meten. De snelheid van wind wordt vaak met een '''anemometer'''. De windsnelheid wordt per uur of per seconde weergegeven. een anemometer ziet er uit als een klein windmolentje. Zie het plaatje onderaan. |
||
| ⚫ | De |
||
| + | |||
| ⚫ | |||
| + | |||
{{Zie hoofdartikel|Schaal van Beaufort}} |
{{Zie hoofdartikel|Schaal van Beaufort}} |
||
Versie van 26 okt 2018 11:23
Met wind bedoelen we de beweging van de lucht rond de aarde.
Ontstaan
Er hangt altijd lucht rondom de aarde, maar dat voelen wij niet. Pas als de lucht gaat bewegen, dan voelen wij dat als wind. Het ontstaan van wind heeft te maken met luchtdruk. Op de aarde heb je gebieden waar minder lucht boven de aarde hangt, dat noemen we een lagedrukgebied. Ook zijn er gebieden waar meer lucht boven de aarde hangt, dat noemen we een hogedrukgebied. Die verschillen zijn er, doordat de lucht niet overal dezelfde temperatuur heeft.
Wanneer lucht warmer wordt zetten de deeltjes uit waardoor de lucht lichter wordt en opstijgt. Dit noemen we een luchtstroming. Wanneer er een warmtebron is, zoals het vuurtje bij figuur 1. Worden de luchtdeeltjes opgewarmd en deze zetten uit en stijgen op. Tijdens deze stijgende luchtstroming ontstaat er een tekort aan luchtdeeltjes. De druk is hier dan lager dan normaal. Er vormt zich een lagedrukgebied (L). Eromheen blijft de luchtdruk gelijk. Dit noemen we een hogedrukgebied (H). Omdat de lucht in evenwicht wilt zijn gaan er luchtdeeltjes van het hogedruk gebied verplaatsen naar het lagedrukgebied. Dit verschijnsel noemen we wind.
Op aarde hebben we natuurlijk ook een grote warmtebron: de zon.
Algemene luchtcirculatie
Over de wereld is een algemene luchtcirculatie te zien die de aarde beïnvloed. De opwarming op de aarde is niet overal gelijk. Rond de evenaar warmt het aardoppervlak het snelste op. Rond de evenaar is altijd een lagedrukgebied. De lucht wordt hier opgewarmd door de zon en de lucht stijgt op. Deze lucht wordt naar boven naar de zijkanten gedrukt zoals je kan zien bij figuur 2. Na een tijdje zakt de afgekoelde lucht weer naar beneden. Hier ontstaat er een hogedrukgebied. Vanaf hier wordt de druk afgevoerd naar plekken waar weer een lagedrukgebied is. Dit is weer bij de tropen. Zo ontstaat er een constante wind tussen het hoge drukgebied en de evenaar. Deze wind noemen we passaatwinden.
Rond de poolen is het koud en daar is de lucht zwaar. Hier is altijd een hogedrukgebied Het overschot aan lucht wordt weggedrukt naar lagedrukgebieden. Vanaf hier wordt er warme lucht die vanaf de evenaar komt aangevoerd. Deze twee verschillende warmte luchtstromen botsen met elkaar. zie figuur 3. Omdat koude lucht zwaarder is dan warme lucht gaat de warme luchtstoom over de koude luchtstoom heen. Deze winden noemen we de westenwinden. Deze winden voelen we soms ook in Nederland.
Wind meten
Wind kun je op verschillende manieren meten. De snelheid van wind wordt vaak met een anemometer. De windsnelheid wordt per uur of per seconde weergegeven. een anemometer ziet er uit als een klein windmolentje. Zie het plaatje onderaan.
De windkracht wordt gemeten aan de hand van de schaal van Beaufort. Bij een windkracht van 0 of 1 op de schaal van Beaufort waait het niet of bijna niet. Windkracht 12 is het hoogste getal op de schaal van Beaufort. Als het zo hard waait, is er een orkaan.
Zie Schaal van Beaufort voor het hoofdartikel over dit onderwerp.