Individuele wijzigingen onderzoeken

'[[Bestand: Yellow_jersey_TDF.jpg|thumb|right|250px|De gele trui met logo van de Tour de France]] [[Bestand: Tour_de_France_1906_(01).jpg|thumb|right|250px| De Tour de France in 1906]] [[Bestand: Tour_de_France_2016,_froome_(28595459205).jpg |thumb|right|200px| Chris Froome - Groot-Brittannië - winnaar in 2013, 2015 en 2016]] De '''Tour de France''' (Ronde van [[Frankrijk]]) is een wereldberoemde wielerwedstrijd door Frankrijk, die elk jaar in de maand [[juli]] verreden wordt. Hij wordt ook wel '''De Tour''' genoemd. == Het ontstaan van de Tour de France == Rond 1900 bestaan er in Frankrijk twee grote sportkranten: Le Vélo (de [[fiets]]) en L’Auto (de [[auto]]). Le Vélo is de [[krant]] die de mensen het meeste lezen. Hij is gedrukt op lichtgroen papier. L’Auto wordt gedrukt op lichtgeel papier. L’Auto wil graag meer lezers krijgen. Daarom bedenkt de hoofdredacteur van de krant, Henri Desgrange een plan. Zijn krant gaat een sportwedstrijd organiseren! Sport is in die dagen erg populair. Oók de wielersport. Daarom wordt de wedstrijd een wielerwedstrijd door Frankrijk: De Tour de France. In 1903 wordt de eerste Tour verreden. George Lefèvre, een jonge [[journalist]] van de krant, helpt mee met organiseren. Hij is ook de Tourdirecteur van dat jaar. Het blijkt een schot in de roos. In 1903 werden er zo’n 33.000 kranten per dag verkocht. Maar op de 1e dag van de allereerste Tour al 65.000. In 1913 worden er in juli (als de Tour verreden wordt) dagelijks wel zo’n 320.000 kranten verkocht. In 1923 verkoopt L’Auto na de laatste dag van de Tour 1 miljoen kranten! Le Vélo verkocht na de eerste Tour al bijna geen krant meer en in 1904 werd die krant al opgeheven. == De Tour van 1903 == De allereerste Tour de France werd verreden van 1 juli t/m 19 juli 1903. De totale afstand die gereden werd was iets meer dan 2400&nbsp;km. Er waren toen maar 6 etappes. Maar elke etappe was wel ongeveer 400&nbsp;km lang. Omdat je dat natuurlijk nooit alleen overdag kunt halen (zeker in 1903 niet), begonnen de deelnemers al ’s nachts te rijden. Er zat maar één [[berg]] in het parcours. Voor de rest waren de ritten allemaal vrij vlak. Aan de eerste Tour deden 60 renners mee, maar niet alle renners reden alle etappes. Ze mochten kiezen om maar aan één of twee etappes mee te doen. Ze wilden dan alleen graag een bepaalde etappe winnen en deden niet mee aan het algemeen klassement. De [[leider]] van het algemeen klassement droeg toen nog niet een gele trui zoals nu, maar een groene armband. Tegenwoordig rijden de renners in een [[ploeg]], maar bij de eerste Tour reden ze allemaal individueel. Er waren ook geen helpers, zoals een [[monteur]] en een auto met reservefietsen. Als een renner dus pech kreeg, zoals een lekke band, moest hij zijn eigen fiets repareren. Hij mocht ook niet door anderen geholpen worden. Dat kostte een renner vaak veel tijd. Ging je fiets echt stuk, dan hield de Tour op voor je. Van de 60 renners uit de eerste Tour haalden slecht 21 renners de eindstreep. De winnaar van de allereerste Tour de France was de Fransman Maurice Garin. Nummer twee had een achterstand van 3 uur. Omdat de renners vaak alleen reden, was er weinig overzicht wie precies waar reed. Van Maurice Garin werd later gezegd dat hij niet de hele Tour had gereden en misschien wel een stukje met een auto of [[(auto)bus]] had meegereden. Maar dat is nooit echt bewezen. <div style="text-align: center;"><gallery perrow="4"> Afbeelding: Henri_Desgrange_1914.jpg | Henri Desgrange, oprichter van de Tour de France Afbeelding: 1903cafeaurm.jpg | De 1e etappe van de Tour in 1903 Afbeelding: Une_de_L%27Auto_1903.png | L’Auto, krant van 1 juli 1903 Afbeelding: Maurice_Garin_(en_1901).jpg | Maurice Garin, de 1e winnaar in 1903 </gallery></div> == De volgende jaren == Omdat de eerste Tour een groot succes was werd ook het jaar erna weer een Tour gereden. Ook met 6 etappes, maar met meer deelnemers. Maar niet iedereen is blij. Mensen die langs het [[parcours]] wonen menen dat hun nachtrust wordt verstoord en gaan [[protest|protesteren]], barricaderen het parcours, gooien allemaal troep op de weg en [[fan|supporter]]sgroepen gaan zelfs vechten. In de jaren daarna wordt de Tour steeds uitgebreider; meer etappes, meer bergen (o.a. ritten in de Pyreneeën en de Alpen), er komen landenploegen, er komen allerlei verschillende klassementen (ploegenklassement en bergklassement), er komen tijdritten, de Tour wordt op de radio uitgezonden, enz. , enz. Na de Tweede Wereldoorlog, in 1948 wordt de slotrit naar Parijs rechtstreeks op de televisie uitgezonden. In 1953 wordt het puntenklassement ingevoerd (groene trui). In 1954 vertrekt de Tour voor het eerst buiten Frankrijk, namelijk in Amsterdam. Tegenwoordig start de Tour vaak in het buitenland. 21x in totaal. In [[Nederland]] (6x), [[België]] (4x), [[Luxemburg (land)|Luxemburg]] (2x), [[Duitsland]] (4x), [[Engeland]] (2x), [[Ierland]] (1x), [[Spanje]] (1x) en [[Zwitserland]] (1x). In Nederland startte de Tour in Amsterdam (1954), Scheveningen (1973), Leiden (1978), ’s-Hertogenbosch (1996), Rotterdam (2010) en Utrecht (2015). De tour van 2017 startte in [[Düsseldorf]] in Duitsland. Na de start gaat de rit naar Frankrijk, waar de ene keer de Tour met de wijzers van de klok mee gereden wordt, de andere keer gaat de rit ‘tegen de wijzers van de klok in.’ De finish is altijd in dezelfde stad: Parijs. In een wereldberoemde straat: de ‘Avenue des Champs-Elysées’, de laan die bekend staat als ‘de mooiste laan ter wereld.’ == Truien == In de Tour rijden sommige renners in een speciale kleur trui. Het bekendste is natuurlijk de gele trui, die gaat om de leider in het eindklassement. Maar renners en wielerploegen strijden ook om punten die er iedere etappe te verdienen zijn. De renner met het hoogste totaal aantal punten mag de volgende etappe in de gekleurde trui rijden die bij dat klassement hoort. Er zijn ook behoorlijke geldprijzen te winnen met de verschillende klassementen. * [[Bestand:Jersey yellow.svg|25px]] – De gele trui, de leiderstrui, is voor de renner die eerste staat in het algemeen klassement. Omdat de toeschouwers klaagden dat ze wel het hele peloton voorbij hadden zien ‘zoeven’, maar niet eens konden zien wie de leider nou eigenlijk was, is de gele trui in 1919 ingevoerd. Er is gekozen voor de kleur geel, omdat het dagblad ''L’Auto'', dat de Tour als eerste organiseerde, op geel papier werd gedrukt in die tijd. De renner die na de laatste etappe de gele trui mag aantrekken is de winnaar van de Tour de France van dat jaar. De Nederlander Wim van Est was de eerste Nederlander die een keer een gele trui mocht dragen tijdens een [[etappe]]. Dat was in 1951. In 1968 won [[Jan Janssen]] als eerste Nederlander de Tour. In 1980 won Joop Zoetemelk de Tour. * [[Bestand:Jersey green.svg|25px]] – De groene trui. De groene trui werd in 1953 ingevoerd naar aanleiding van het vijftigjarig bestaan van de Tour de France. Hij is voor de beste sprinter, de leider van het puntenklassement. De punten kunnen worden gescoord tijdens tussensprints in een etappe en natuurlijk aan het eind van een etappe. In het bijzonder de vlakke etappes, omdat je dan goed kan sprinten. De sprinters in het peloton willen graag in de groene trui rijden. De kleur groen is te danken aan de eerste sponsor, een fabrikant van grasmaaimachines. * [[Bestand:Jersey polkadot.svg|25px]] – De bolletjestrui is voor de beste klimmer. De punten kunnen worden gescoord aan de top van de diverse (berg)beklimmingen. Hoe hoger de berg (er zijn 4 categorieën), hoe meer punten er verdiend kunnen worden. De bolletjestrui is ingevoerd in 1975. * [[Bestand:Jersey white.svg|25px]] – De witte trui is voor de beste jongere renner (niet ouder dan 25 jaar) in het algemeen klassement. Het jongerenklassement bestaat (net als de bolletjestrui) sinds 1975. In 1989 werd de trui afgeschaft, maar kwam in 2000 weer terug. * [[Bestand:Jersey red number.svg|25px]] – Elke dag kijkt de jury welke renners aanvallend hebben gereden. De renners krijgen hiervoor punten. De renner met de meeste punten mag de dag erna in een trui starten met een rood rugnummer i.p.v. een zwart rugnummer. * [[Bestand:Jersey yellow number.svg|25px]] – Elke dag worden de tijden van de drie eerste rijders van elke ploeg opgeteld. De ploeg die leider is in het ploegenklassement draagt gele rugnummers en gele helmen. == Beroemde Tourwinnaars == 4 renners hebben 5 Touroverwinningen op hun naam staan. {| class="wikitable" ! Renner ! Land ! Jaren |- | Jacques Anquetil || {{FR}} || 1957 + 1961 + 1962 + 1963 + 1964 |- | Eddy Merckx || {{BE}} || 1969 + 1970 + 1971 + 1972 + 1974 |- | Bernard Hinault || {{FR}} || 1978 + 1979 + 1981 + 1982 + 1985 |- | Miguel Indurain || {{ES}} || 1991 + 1992 + 1993 + 1994 + 1995 |- |} Ook zijn er nog 5 renners met 3 Touroverwinningen en 11 renners met 2 Touroverwinningen. <div style="text-align: center;"><gallery perrow="4"> Afbeelding: Jacques_Anquetil_1963.jpg | Jacques Anquetil Afbeelding: Eddy_Merckx_Molteni_2.jpg | Eddy Merckx Afbeelding: Bernard_Hinault_1978_(cropped).jpg | Bernard Hinault Afbeelding: Miguel_Indurain_(Tour_de_France_1993)_(cropped).jpg | Miguel Indurain </gallery></div> == Doping == In 1989 werd er voor het eerst [[doping]] (stimulerende middelen waardoor je beter kan presteren) ontdekt bij renners en verzorgers van ploegen in de Tour de France. Dit is al die jaren een probleem gebleven en er wordt nog steeds erg streng gecontroleerd. Het grootste dopingschandaal is wel rond Lance Armstrong. Hij won van 1999 tot 2005 7x de Tour. Maar na heel veel jaar wist men te bewijzen dat hij doping had gebruikt en hij dus de Tour niet eerlijk had gewonnen. Armstrong gaf dit later ook toe. Al zijn Touroverwinningen werden uit de boeken ‘geschrapt’ en er werden geen nieuwe winnaars aangewezen. == Andere beroemde wedstrijden == De Tour de France is de meest bekende meerdaagse wielerwedstrijd ter wereld. Maar er zijn nog twee beroemde rondes. * De Giro (Italië) * De Vuelta (Spanje) Samen worden ze de '''Drie Grote Rondes''' genoemd. <div style="text-align: center;"><gallery perrow="5"> Afbeelding: Route_of_the_1980_Tour_de_France.png | De route is elk jaar anders. Deze is uit 1980 Afbeelding: Tour_de_France_2013_stage_09.png | Een etappe door de bergen Afbeelding: Tour_de_France_2014_-_étape_15_-_Rustrel_-_Peloton_6.jpg | De meeste renners rijden in één grote groep: het peloton Afbeelding: Daryl_Impey_TDF_2013.jpg | De Gele Trui Afbeelding: Cambrai_-_Tour_de_France,_étape_4,_7_juillet_2015,_arrivée_(B17).JPG | De Groene Trui Afbeelding: Antwerpen_-_Tour_de_France,_étape_3,_6_juillet_2015,_départ_(107).JPG | Reserve-fietsen Afbeelding: Christian_Prudhomme_2006.jpg | Christian Prudhomme, de huidige Tour-directeur Afbeelding: Jan_Janssen,_Tour_de_France_1964.jpg | Jan Janssen was de 1e Nederlander die de Tour de France won (1968) Afbeelding: Joop_Zoetemelk_Gitane_1973.jpg | Joop Zoetemelk won in 1980 de Tour de France Afbeelding: Lance_Armstrong_2005.jpg | De Amerikaan Lance Armstrong won 7x de Tour, maar raakte al zijn titels kwijt omdat hij doping had gebruikt </gallery></div> == Clips van Schooltv == * [https://schooltv.nl/video/het-klokhuis-wielerwedstrijd/#autoplay Wielerwedstrijd (Klokhuis)] * [https://schooltv.nl/video/hoe-kun-je-sneller-fietsen-met-behulp-van-wetenschap-aerodynamische-fietsen-en-pakken/#autoplay Hoe kun je sneller fietsen met behulp van wetenschap?] * [https://schooltv.nl/video/de-ideale-wielrenfiets-licht-en-aerodynamisch/#autoplay De ideale wielrenfiets] * [https://schooltv.nl/video/het-ideale-wielrenpak-aerodynamisch-en-elastisch/#autoplay Het ideale wielrenpak] * [https://schooltv.nl/video/weerstand-wat-is-weerstand/#autoplay Wat is weerstand?] * [https://schooltv.nl/video/wat-is-doping-alles-wat-de-sportprestaties-kan-verhogen/#autoplay Wat is doping?] * [https://schooltv.nl/video/clipphanger-waarom-is-de-gele-trui-geel/#autoplay Waarom is de gele trui geel?] == Test je kennis == * [https://quizzen.yurls.net/nl/page/1039497 Doe de quiz over de Tour de France] == Alle Tourwinnaars == (1915-1918 en 1940-1946 in verband met de Wereldoorlogen geen Tour gehouden) {| class="wikitable sortable" ! Jaar !! Winnaar !! Land |- | 1903 || Maurice Garin || Frankrijk |- | 1904 ||Henri Cornet || Frankrijk |- | 1905 || Louis Trousselier || Frankrijk |- | 1906 || René Pottier || Frankrijk |- | 1907 || Lucien Petit-Breton || Frankrijk |- | 1908 || Lucien Petit-Breton || Frankrijk |- | 1909 || François Faber || Luxemburg |- | 1910 || Octave Lapize || Frankrijk |- | 1911 || Gustave Garrigou || Frankrijk |- | 1912 || Odile Defraye || België |- | 1913 || Philippe Thys || België |- | 1914 || Philippe Thys || België |- | 1919 || Firmin Lambot || België |- | 1920 || Philippe Thys || België |- | 1921 || Léon Scieur || België |- | 1922 || Firmin Lambot || België |- | 1923 || Henri Pélissier || Frankrijk |- | 1924 || Ottavio Bottecchia || Italië |- | 1925 || Ottavio Bottecchia || Italië |- | 1926 || Lucien Buysse || België |- | 1927 || Nicolas Frantz || Luxemburg |- | 1928 || Nicolas Frantz || Luxemburg |- | 1929 || Maurice de Waele || België |- | 1930 || André Leducq || Frankrijk |- | 1931 || Antonin Magne || Frankrijk |- | 1932 || André Leducq || Frankrijk |- | 1933 || Georges Speicher || Frankrijk |- | 1934 || Antonin Magne || Frankrijk |- | 1935 || Romain Maes || België |- | 1936 || Sylvère Maes || België |- | 1937 || Roger Lapébie || Frankrijk |- | 1938 || Gino Bartali || Italië |- | 1939 || Sylvère Maes || België |- | 1947 || Jean Robic || Frankrijk |- | 1948 || Gino Bartali || Italië |- | 1949 || Fausto Coppi || Italië |- | 1950 || Ferdinand Kübler || Zwitserland |- | 1951 || Hugo Koblet || Zwitserland |- | 1952 || Fausto Coppi || Italië |- | 1953 || Louison Bobet || Frankrijk |- | 1954 || Louison Bobet || Frankrijk |- | 1955 || Louison Bobet || Frankrijk |- | 1956 || Roger Walkowiak || Frankrijk |- | 1957 || Jacques Anquetil || Frankrijk |- | 1958 || Charly Gaul || Luxemburg |- | 1959 || Federico Bahamontes || Spanje |- | 1960 || Gastone Nencini || Italië |- | 1961 || Jacques Anquetil || Frankrijk |- | 1962 || Jacques Anquetil || Frankrijk |- | 1963 || Jacques Anquetil || Frankrijk |- | 1964 || Jacques Anquetil || Frankrijk |- | 1965 || Felice Gimondi || Italië |- | 1966 || Lucien Aimar || Frankrijk |- | 1967 || Roger Pingeon || Frankrijk |- | 1968 || [[Jan Janssen]] || Nederland |- | 1969 || [[Eddy Merckx]] || België |- | 1970 || Eddy Merckx || België |- | 1971 || Eddy Merckx || België |- | 1972 || Eddy Merckx || België |- | 1973 || Luis Ocaña || Spanje |- | 1974 || Eddy Merckx || België |- | 1975 || Bernard Thévenet || Frankrijk |- | 1976 || Lucien Van Impe || België |- | 1977 || Bernard Thévenet || Frankrijk |- | 1978 || Bernard Hinault || Frankrijk |- | 1979 || Bernard Hinault || Frankrijk |- | 1980 || [[Joop Zoetemelk]] || Nederland |- | 1981 || Bernard Hinault || Frankrijk |- | 1982 || Bernard Hinault || Frankrijk |- | 1983 || Laurent Fignon || Frankrijk |- | 1984 || Laurent Fignon || Frankrijk |- | 1985 || Bernard Hinault || Frankrijk |- | 1986 || Greg LeMond || Ver. Staten |- | 1987 || Stephen Roche || Ierland |- | 1988 || Pedro Delgado || Spanje |- | 1989 || Greg LeMond || Ver. Staten |- | 1990 || Greg LeMond || Ver. Staten |- | 1991 || Miguel Induráin || Spanje |- | 1992 || Miguel Induráin || Spanje |- | 1993 || Miguel Induráin || Spanje |- | 1994 || Miguel Induráin || Spanje |- | 1995 || Miguel Induráin || Spanje |- | 1996 || Bjarne Riis || Denemarken |- | 1997 || Jan Ullrich || Duitsland |- | 1998 || Marco Pantani || Italië |- | 1999 || [[Lance Armstrong]] * || Ver. Staten |- | 2000 || Lance Armstrong * || Ver. Staten |- | 2001 || Lance Armstrong * || Ver. Staten |- | 2002 || Lance Armstrong * || Ver. Staten |- | 2003 || Lance Armstrong * || Ver. Staten |- | 2004 || Lance Armstrong * || Ver. Staten |- | 2005 || Lance Armstrong * || Ver. Staten |- | 2006 || Óscar Pereiro ** || Spanje |- | 2007 || Alberto Contador || Spanje |- | 2008 || Carlos Sastre || Spanje |- | 2009 || Alberto Contador || Spanje |- | 2010 || Andy Schleck *** || Luxemburg |- | 2011 || Cadel Evans || Australië |- | 2012 || Bradley Wiggins || Groot-Brittannië |- | 2013 || [[Chris Froome]] || Groot-Brittannië |- | 2014 || [[Vincenzo Nibali]] || Italië |- | 2015 || Chris Froome || Groot-Brittannië |- | 2016 || Chris Froome || Groot-Brittannië |- | 2017 || Chris Froome || Groot-Brittannië |- | 2018 || Geraint Thomas || Groot-Brittannië |- | 2019 || Egan Bernal|| Colombia |- | 2020 || Tadej Pogacar|| Slovenië |- | 2021 || Tadej Pogacar|| Slovenië |- | 2022 || Jonas Vingegaard|| Denemarken |} <nowiki>*</nowiki> Wegens [[doping]]gebruik overwinning vervallen verklaard; geen vervanger aangewezen<br /> <nowiki>**</nowiki> Nr. 2 in eindklassering; Tourzege oorspronkelijke winnaar Floyd Landis (Ver. Staten) wegens dopinggebruik vervallen verklaard<br /> <nowiki>***</nowiki> Nr. 2 in eindklassering; Tourzege oorspronkelijke winnaar Alberto Contador (Spanje) wegens dopinggebruik vervallen verklaard <!-- HET VOLGENDE LATEN STAAN, AUB --> {{Navigatie Ronde van Frankrijk}} [[Categorie:Wielrennen]]'