Gebruiker:MLNBLD/kladblok: verschil tussen versies

Versie van 29 mrt 2016 21:22

Voor het artikel: Feniciers

@@ Regel 1: / Regel 1: @@
-Voor het artikel: [[Julius Caesar]] (inclompeet artikel, toe aan grondige herschrijving)
+Voor het artikel: Feniciers
-[[Bestand:Caesar.jpg|thumb|right|300px|Gaius Julius Caesar]]'''Gaius Julius Caesar''', beter bekend als '''Julius Caesar''' of '''Caesar''', was een Romeinse politicus en generaal die officieel een einde maakte aan de Romeinse Republiek (de tijd waarin consuls de baas waren). Hij werd geboren in Rome op 12 juli 100 v.Chr, en overleed daar ook op 15 maart 44 v.Chr, op 63 jarige leeftijd. Hij werd vooral bekend doordat hij in een reeks oorlogen zijn tegenstander Pompeius versloeg en zo dictator van het Romeinse Rijk werd. Na zijn dood ontstond een burgeroorlog tussen zijn vriend Marcus Antonius en zijn neef Octavianus, die de eerste keizer werd onder de naam [[Augustus (keizer)|Augustus]].
-==Familie==
-Caesar kwam uit een bekende en machtige familie. In de afgelopen jaren waren zes leden uit zijn familie [[consul]] geweest, de belangrijkste man van het [[Romeinse Rijk]]. Zijn oom was de bekende Gaius Marius, die geliefd was bij het volk en een oorlog had gevoerd tegen [[Lucius Cornelius Sulla]], die hij jammer genoeg had verloren. Caesar's familie beweerde af te stammen van [[Aeneas]], die de zoon was van een godin. Ze zeiden dus dat ze afstamden van de goden!
-==Leven==
-===Vroege Leven===
-[[Bestand:Sulla_Glyptothek_Munich_309.jpg|thumb|right|Dictator Sulla, een optimates]]Caesar werd geboren in 100 voor Christus, in Rome. Hij genoot een goede opleiding en zijn moeder is zelfs de geschiedenis ingegaan als hardwerkende vrouw.Caesar had een liefde voor de redenaarskunst (het spreken in het openbaar over de politiek), en poëzie. Hij had dus een goede jeugd. Op zijn 15e kreeg Caesar van zijn vader de toga van volwassenheid, een typisch Romeins gebruik.
-Caesar's vader overleed korte tijd later, plotseling, toen Caesar nog maar 15 jaar oud was, en Caesar werd de belangrijkste man van het gezin. Hij moest de taken van zijn vader in het huishouden overnemen en kreeg de zogenaamde ''patria potestas'' oftewel vaderlijke macht, waarmee hij volgens de wet de baas was over het gezin.
-De jonge Caesar werd genoemd als iemand die de volgende ''Flamen Dialis'' zou kunnen worden, de priester van Jupiter. Dit liep echter anders. Julius Caesar trouwde met de dochter van een politiek leider, Cinna. Cinna was de leider van de populares, die meer macht voor het volk wilden. Daartegenover stonden de optimates, die meer macht voor de Senaat wilden (de groep van enkele honderden mannen die de [[consul]]s hielpen met het besturden van Rome). Dit waren de twee politieke partijen van Rome, om het zo te zeggen, alleen was er veel geweld tussen de twee partijen.
-De dictator, Sulla, was een optimates en vond dit huwelijk maar niks, omdat de manier van denken van Cinna hem niet aanstond. Caesar weigerde te scheiden en moest uiteindelijk de stad vluchten voor boze aanhangers van Sulla.
-===Legertijd===
-[[Bestand:Bust of augustus.jpg|thumb|right|Augustus met zijn 'Corona Civica']]Caesar ging op zijn negentiende, in 82 voor Christus, het leger in. Hij werd naar de provincie Asia gestuurd, wat nu Turkije is. Daar hoorde hij bij het personeel van de baas van de provincie. Bij de belegering van de stad Mytilini was hij erg dapper en redde hij het leven van een mede-soldaat. Hiervoor kreeg hij de ''corona civica'', oftewel burgerkroon. Het was de op één na belangrijkste onderscheiding voor soldaten in het Romeinse Rijk. Dit betekende ook dat Caesar, als hij ouder dan 30 was, een plekje in de Senaat mocht. In 78 v.Chr. stierf Sulla, maar zijn aanhangers bleven de macht hebben in Rome.
-Een beroemd verhaal over Caesar is dat hij een keer op expeditie was in de [[Egeïsche Zee]] en daar gevangen werd genomen door piraten. De piraten eisten twintig talenten aan geld voor Caesar's vrijheid. Caesar vond dit echter te weinig voor een belangrijk iemand als hij, en eiste dat ze de losprijs zouden verhogen naar vijtig talenten. En dat deden ze. Nadat Caesar vrij was gekocht zette hij een expeditie op gang. Hij ving de piraten en vermoordde ze allemaal.
-===Politieke Carrière===
-In 69 voor Christus, na twaalf jaar in het leger te hebben gediend, was Caesar oud genoeg voor de politiek. Hij had zich bewezen in de strijd en was mateloos populair onder de populares (zie kopje Vroege Leven). Daarom kreeg hij een hoop belangrijke functies. In de komende 9 jaar had hij de volgende posities:
-*Quaestor (belangrijk persoon in een provincie)
-*Curator (toezichthouder van de wegen en tol)
-*Aedilis Curilis (organisateur van spelen en markten)
-*Iudex Quaestorius (rechter)
-*Pontifex Maximus (hogepriester)
-*Praetor (baas van een provincie)
-*Propraetor (naam van iemand die voor de tweede keer Praetor is)
-Caesar was nu immens populair. Zowel onder het volk, hij was immer een populares, als onder de rijkeren, omdat Caesar uit een belangrijke familie kwam. Maar Caesar wilde meer: hij wilde de belangrijkste positie in het Romeinse Rijk hebben: consul.
-===Eerste Triumviraat===
-[[Bestand:First_Triumvirate_of_Caesar,_Crassius_and_Pompey.jpg|thumb|right|Het Eerste Triumviraat van Caesar, Crassus, en Pompeius|]]De machtigste mannen in Rome in die tijd waren Crassus en Pompeius. Crassus was een schatrijke man die de gladiatorenopstand onder [[Spartacus]] had neergeslagen, en Pompeius was een generaal die het koninkrijk Pontus had verslagen en de Middellandse Zee binnen drie maanden vrij van piraten had gemaakt. Ze waren allebei aanhanger van Sulla, wat later nog tot problemen zou leiden.
-Onder aandringen van Caesar sloten Caesar, Crassus, en Pompeius in 60 v.Chr. een officieel vijfjarig bondgenootschap, bekend als het Eerste Triumviraat (Van het Latijnse Tri: Drie en Vir: Man). Om het bondgenootschap officieel te maken liet Caesar zijn dochter Julia trouwen met Pompeius.
-===De Gallische Oorlog===
-[[Bestand:RomanRepublic40BC.jpg|thumb|right|Het Romeinse Rijk na Caesar's oorlogen]]In 59 v.Chr. werd Caesar tot consul verkozen. Consul was je echter maar voor één jaar. Daarna werd hij de baas van de provincies Gallië en Illyrië, vandaag Zuid-Frankrijk en de [[Balkan]]. Hij kreeg de macht over vier legioenen, dus ongeveer 20,000 soldaten. Deze waren erg trouw aan Caesar, want veel soldaten kende hij al uit de tijd dat hij in leger zat, of dat hij de baas was van een provincie. Tussen 58 v.Chr. en 51 v.Chr. voerde Caesar de Gallische Oorlog. Rome was alleen nog maar de baas over Zuid-Frankrijk. De rest van Frankrijk (of Gallië, zoals het toen werd genoemd) werd bevolkt door tientallen stammen, waarvan de grootsten ongeveer 200,000 mensen telden. Binnen vier jaar wist hij bijna heel Gallië in te nemen, en verplaatste hij de grens van het Romeinse Rijk naar de Rijn. Hij veroverde dus zelfs een stuk van Nederland!
-Eerst waren de Galliërs verdeeld, maar ze realiseerden zich dat ze alleen konden winnen als ze samenwerkten. Ze kozen Vercingetorix als de leider van al hun soldaten. In 52 v.Chr. vond de Slag bij Alesia plaats. De laatste opstandige Gallische stammen, onder leiding van Vercingetorix hadden zich opgesloten in de stad Alesia in het midden van Gallië. Caesar bouwde gigantische muren om de stad heen waardoor er geen hulp van buitenaf kon komen. Het voedsel in de stad raakte op, en ze konden geen nieuw voedsel halen. Na enkele maanden viel de neef van Vercingetorix, Vercasivellaunos, de Romeinen aan met 60,000 man. Caesar maakte toen een gewaagde actie: Hij liet 6,000 mannen vechten tegen 60,000. De Romeinen maakten goed gebruik van hun stellingen die ze hadden gebouwd om de stad heen en de Galliërs vonden het verdacht en intimiderend dat Caesar zo weinig mannen liet vechten. Vercasivellaunos trok zich terug. De stad Alesia gaf zich over, omdat ze niet dachten dat er nog hulp zou komen. Caesar was nu de baas over heel Gallië. De Senaat kondigde twintig dagen van feest af in de stad, maar liet Caesar geen mooie intocht houden in de stad om zijn overwinning te vieren. Dit vond Caesar een grote belediging.
-Caesar schreef later een beroemd boek over zijn ervaringen tijdens deze oorlog: ''Commentarii de Bello Gallico'', oftewel 'Commentaar op de Gallische Oorlog'.
-Ondertussen was het Eerste Triumviraat uit elkaar gevallen. Crassus was in 53 v.Chr. omgekomen tijdens een oorlog in het Midden-Oosten, tegen de Parthen. De spanningen tussen Pompeius en Caesar liepen hoog op. Ten eerste was Caesar populares en Pompeius een optimates. Ten tweede was Caesar een stuk populairder bij de bevolking dan Pompeius. Ten derde had Caesar een veel groter leger dan Pompeius dat ontzettend trouw was aan Caesar. Dit was de oorzaak van de Romeinse burgeroorlog, tussen Pompeius en Caesar. Hij zou vier jaar duren en de politiek van Rome voorgoed veranderen.
-===De Burgeroorlog met Pompeius===
-In 50 voor Christus liep Caesar's termijn als baas van Gallië en Illyrië af. De Senaat beveelde hem de heerschappij over zijn legioenen over te dragen aan de volgende baas, en zonder legers naar Italië terug te keren. Caesar vertrouwde dit echter niet. Hij dacht dat, omdat de Senaat bang was voor zijn populariteit en macht, hij opgepakt zou worden. Caesar trok dus met het 13e legioen (ongeveer 5000 soldaten) richting Rome. De rivier de Rubicon was de grens tussen Caesar's land en dat van Pompeius. Toen hij de Rubicon met zijn leger overstak begon de burgeroorlog officieel. Caesar werd uitgeroepen tot vijand van de staat en Pompeius werd dictator van Rome, om Rome te beschermen.
-Terwijl Caesar naar Rome marcheerde stapten veel Italiaanse steden over naar zijn kant. Pompeius werd bang en vluchtte samen met de Senaat naar Griekenland. Binnen twee maanden (januari-maart) had Caesar Italië veroverd. Hij stelde zijn vrienden Lepidus en Marcus Antonius aan als leiders van Rome en ging met zijn leger naar Spanje, waar Pompeius regeerde en veel van zijn soldaten waren.
-In Spanje wist Caesar in één veldslag vijf legioenen te verslaan, en nog twee legioenen gaven zich vrijwillig over. Alleen het beleg van de stad Massilia duurde lang. Zij gaven zich pas in oktober over. Ondertussen had Caeser's vriend Cato [[Sicilië]] veroverd, waarna hij door was gegaan in Noord-Afrika, waar hij na twee veldslagen om het leven kwam.
-Daarna ging Caesar terug naar Italië en stak hij de [[Adriatische Zee]] over richting Pompeius in Griekenland, met zeven legioenen. Zijn vloot werd op de terugweg echter veroverd en in de brand gestoken, waardoor Caesar geen voorraden of nieuwe manschappen kon laten komen. In Griekenland vonden twee belangrijke slagen plaats: de Slag bij Dyrrachium, die Pompeius verrassend won, en de Slag bij Pharsalus waarbij Caesar een gigantische overwinning behaalde. Pompeius vluchtte naar [[Egypte]], achtervolgd door Caesar.
-[[Bestand:Joel Rinne ja Liisa Tuomi, Caesar ja Kleopatra (Suomen Kansallisteatteri, 1963).JPG|thumb|right|Caeser en Cleopatra in een toneelstuk uit 1963]]In Egypte regeerde de jonge koning Ptolemaus XIII. Hij hoopte bevriend te raken met Caesar, en toen Pompeius aankwam in [[Alexandrië]] liet hij Pompeius onthoofden. Caesar kwam in Egypte aan, en ontmoette daar [[Cleopatra]]. Cleopatra was de zus van Ptolemaus XIII, en ook nog eens de vrouw. Ze hadden alleen ruzie omdat Cleopatra te veel macht had. Ptolemaus was boos dat Cleopatra en Caesar bevriend waren, en Caesar was ook niet blij dat Ptolemaus zich bemoeide met zijn oorlog. Er begon een oorlog tussen Ptolemaus en Caesar, waarbij Caesar uiteindelijk won door versterkingen uit Syrië. Daarna ging Caesar naar Pontus (nu in [[Turkije]]) waar hij de opstandige koning Pharnaces in één slag versloeg. Over deze slag sprak hij later de beroemde woorden: Veni, Vidi, Vici, oftewel Ik kwam, Ik zag, Ik overwon.
-De zoons en legeraanvoerders van Pompeius waren ondertussen in Noord-Afrika. Zij hadden een leger van wel 45,000 mensen, waarvan ongeveer de helft versterkingen van koning Juba van Mauretanië. Caesar had veel minder mannen, maar wist de Slag bij Thapsus toch beslissend te winnen. De troepen uit Mauretanië vertrokken halverwege de strijd, en de rest van het leger gaf zich over. De legerleiders en zoons van Pompeius wisten echter te vluchten naar Spanje.
-De laatste plek waar aanhangers van Pompeius nog de macht hadden was dus in Spanje. Caesar trok daarheen en wist de beslissende Slag bij Munda, tussen de complete troepensterkte van de twee kanten, op een erg onhandige manier te winnen. Caesar wilde met zijn ruiters een aanval plaatsen. De ruiters van Pompeius waren echter aan de andere kant en reden weg om tegen Caesar's ruiters te vechten. Pompeius' soldaten dachten echter dat de ruiters op de vlucht sloegen en er brak paniek uit. Caesar's leger wist ze toen gemakkelijk te verslaan. Veel legerleiders kwamen om, inclusief een zoon van Pompeius.
-===Dictatorschap en Moord===
-[[Bestand:Karl Theodor von Piloty Murder of Caesar 1865.jpg|thumb|right|300px|Caesar wordt vermoord]]Caesar werd uitgeroepen tot 'Dictator voor het Leven'. Dit was nog nooit eerder gebeurd. Hij had geen tegenstanders meer en keerde terug naar Rome. Daar werden er gigantische feesten gehouden ter ere van hem, en voornamelijk zijn overwinningen over Gallië, Egypte, Pontus, en Mauretanië. Zijn overwinningen over andere Romeinen werden niet gevierd.
-Caesar kreeg veel macht en ging zich steeds meer als een koning gedragen. Dit is een van de redenen dat een grote groep senatoren en oud-senatoren (optimates die waren afgezet door Caesar) plannen maakten om Caesar te vermoorden, onder leiding van Brutus en Cassius. Op de Ides van Maart, 44 voor Christus, ging Caesar 's ochtends naar een vergadering van de Senaat. Op de trappen van de ingang werd hij aangesproken door een van de samenzweerders, Casca. Casca riep de rest erbij, en Caesar werd omsingeld door een groep van 60 mannen. Ze begonnen op hem in te steken, en Caesar overleed. De gewone mensen van Rome waren woedend dat een groepje rijke mensen Caesar had vermoord.
-Volgens Caesar's testament was zijn achterneef Octavianus (die later keizer Augustus werd) zijn erfgenaam en opvolger. Marcus Antonius was hier niet tevreden mee, en ondertussen waren de samenzweerders tegen Caesar legers aan het stichten in Griekenland. Dit alles leidde tot een Tweede Triumviraat en een series van vijf burgeroorlogen, waarin Marcus Antonius uiteindelijk verslagen werd en Octavianus keizer werd.
-==Caesar's Politiek==
-In het jaar dat Caesar dictator was in Rome liet hij veel veranderingen doorvoeren. Ten eerste liet hij de Senaat grotendeels vervangen door zijn voorstanders, en gaf hij het land dat van aanhangers van Pompeius was geweest aan de soldaten die voor hem hadden gevochten. Zo verstevigde hij zijn macht. Ter ere van hem werd ook de maand Quintilius hernoemd naar Juli.
-[[Bestand:RSC 0022 - transparent background.png|thumb|right|Munten met Caesar's afbeelding]]Hij maakte nog een aantal wijzigingen: hij veranderde regels over graan en rechters, liet de steden [[Carthago]], Korinthe, en een deel van Alexandrië herbouwen, en zorgde ervoor dat ook mensen buiten Italië volledige burgerrechten van het Romeinse Rijk konden krijgen. Hij liet het Forum van Caesar bouwen, een gigantisch plein met veel mooie gebouwen. Hij deed ook dingen waardoor hij niet zo populair werd. Hij liet zijn afbeelding op munten zetten, liet een standbeeld van hem bouwen, en kreeg een gouden stoel in de senaat. Dit alles leek op het gedrag van de koningen die de Romeinen honderden jaren geleden had afgezet.
-Het beroemdst werd Caesar om het invoeren van de Juliaanse Kalender, die bijna identiek is aan de kalender die wij vandaag hebben. Een jaar had nu twaalf maanden en 365 dagen, en elk vierde jaar had de maand februari een extra dag: een schrikkeldag.
-Caesar had nog andere plannen die door zijn dood niet doorgingen: hij wilde het Romeinse Rijk uitbreiden met Parthië, Dacië, en Scythië, landen in het Midden-Oosten en Oost-Europa. Ook had hij plannen voor de bouw van een gigantische tempel voor de god Mars, een groot theater, en een gigantische bibliotheek, zo groot als de Bibliotheek van Alexandrië.
-[[Categorie:Oudheid]]
-[[Categorie:Geschiedenis]]
-[[Categorie:Romeinen]]
-[[Categorie:Rome]]

Gebruiker:MLNBLD/kladblok: verschil tussen versies

Versie van 29 mrt 2016 21:22

Navigatiemenu

Zoeken