Elektromagneet

In 1820 ontdekte de Deen Hans Ørsted dat elektriciteit en magnetisme met elkaar te maken hebben. Als je elektriciteit door een stroomdraad laat lopen, wordt de draad magnetisch. En: als je een magneet beweegt langs een stroomdraad, gaat er in de draad stroom lopen. Deze ontdekkingen zijn ontzettend belangrijk geweest voor de volgende twee uitvindingen, de elektromotor en de dynamo. Twee elektromagneten.

In veel apparaten zit zo’n elektromotor, bijvoorbeeld in een wasmachine, een roltrap of in de harde schijf van je computer. En de dynamo zorgt er bijvoorbeeld voor dat er stroom uit het stopcontact komt en dat je fietslamp brandt.

Fietsdynamo

Dat werkt als volgt;

De fietslamp heeft stroom nodig. Die stroom wordt opgewekt in de dynamo. De dynamo moet eerst tegen het voorwiel staan. Als je fietst dan draait de dynamo. In de dynamo zit een magneet. De magneet draait dan ook. Daardoor wordt stroom gemaakt. Die stroom loopt door een draadje naar de fietslamp. Die geeft nu licht. Je moet wel blijven fietsen anders gaat de lamp uit.

Elektriciteit wordt in elektriciteitscentrale opgewekt een soort stroomfabriek. In de stroomfabriek staat een dynamo. Veel en veel groter dan die op een fiets. In de dynamo zit een hele grote magneet. Net als bij de dynamo op een fiets draait de magneet rond. Zo wordt stroom gemaakt. Het is heel sterke stroom. Genoeg voor veel huizen.

Filmpjes

Leuke filmpjes over dit onderwerp:

Klokhuis: Superspoel

www.hetklokhuis.nl/tv-uitzending/1290/Superspoel

Schooltv: elektriciteit –een hele grote dynamo

Schooltv: elektriciteit –een en al stroom

School tv: elektrische spoel

Bronnen

Baeten, M.(2007) Stroom. Groningen: Wolters- Noordhoff

www.docukit.nl/spreekbeurt/elektriciteit-informatiereeks

https://en.wikipedia.org/wiki/Hans_Christian_%C3%98rsted