Alexander Jan Cuza: verschil tussen versies
| Regel 9: | Regel 9: | ||
==Levensloop== | ==Levensloop== | ||
===Jeugd=== | ===Jeugd=== | ||
| + | Alexander Jan werd geboren in het Roemeense stadje [[Bârlad]], wat toentertijd in het [[vorstendom Moldavië]] lag. Hij kwam uit een belangrijke familie van [[bojaren]]. De bojaren waren een groep hogere edelen in verschillende Oost-Europese landen, waaronder Roemenië. Hij was de zoon van Ioan Cuza en zijn vrouw Sultana. Deze familie had een Griekse oorsprong. Zijn familie was vrij rijk, waardoor hij kon studeren in verschillende Europese steden, zoals [[Athene]] en [[Bologna]]. Uiteindelijk verhuisde hij haar [[Parijs]] voor zijn studie. | ||
| + | |||
| + | Na zijn studie werd Alexander Jan kolonel in het leger van Moldavië. In 1848 kreeg Europa te maken met grootschalige revoluties tijdens het zogeheten [[revolutiejaar]]. In Moldavië wist het leger deze revoluties snel neer te slaan. In buurland Walcharije kwamen de revolutionairen echter aan de macht. Dit was overigens voor korte duur, aangezien binnen enkele maanden deze regering afgelopen was. De jonge Alexander had sympathie voor de revolutionairen en werd daardoor gevangen genomen door de Oostenrijkers. Hij zat vast in Wenen, maar wist met hulp van de Britten te ontsnappen. | ||
| + | |||
| + | Alexander Jan werd vervolgens minister van Oorlog in Moldavië. Daarnaast was hij ook lid van het parlement. Toen de [[Krimoorlog]] uitbrak pleitte hij ervoor dat de Europese landen Moldavië zouden erkennen als eigen land. Alexander Jan geloofde dat Walcharije en Moldavië één land moesten vormen. | ||
===Vorst van Moldavië en Walcharije=== | ===Vorst van Moldavië en Walcharije=== | ||
| + | Door zijn bekendheid werd hij verkozen tot prins van Moldavië op 17 januari 1859. Op 5 februari 1859 werd hij ook verkozen tot prins van Walcharije. Hierdoor hadden beide landen hetzelfde staatshoofd, maar bleven onafhankelijk van elkaar. Dit wordt een [[personele unie]] genoemd; de landen deelden een staatshoofd, maar hielden hun eigen regering, parlement en wetten. Toch wilde Alexander Jan beide landen verenigen tot één land. Hij kreeg hiervoor de Franse keizer [[Napoleon III van Frankrijk|Napoleon III]]. Voor Alexander Jan was Napoleon III ook een groot voorbeeld. | ||
| + | |||
| + | Niet iedereen was blij met Alexander Jans plannen. Vooral de Oostenrijkers moesten niets van zijn plannen weten. De sultan van het [[Ottomaanse Rijk]] was er ook niet blij mee, maar uiteindelijk gaf deze in 1861 toestemming. Een jaar later, in 1862, werden Walcharije en Moldavië officieel verenigd tot het vorstendom Roemenië. | ||
| + | |||
| + | ===Vorst van Roemenië=== | ||
| + | Alexander Jan I wilde Roemenië moderniseren. Als eerste werd al het land van de [[Grieks-Orthodoxe Kerk]] genationaliseerd. De kerk bezat ongeveer een kwart van alle akkers in Roemenië. Alexander Jan I maakte de akkers het eigendom van de staat. Ook maakte hij wetten die zorgden voor een [[scheiding tussen kerk en staat]]. Alexander Jan I wilde eerst de kerk compenseren, maar de Grieks-Orthodoxe Kerk weigerde met de koning te praten. Na zeven jaar trok de Roemeense overheid zijn bod in, waardoor de kerk nooit geld heeft gekregen. De koning wilde ook alle mannen kiesrecht geven, wat gebeurde in 1864. | ||
| + | |||
| + | De koning maakte ook een einde aan de [[lijfeigene]]n. Dit waren voornamelijk boeren die verplicht moesten voor grootgrondbezitters. Door het besluit waren de lijfeigenen vrij om te reizen en eigen grond te kopen. De koning hoopte hiermee de harten van de lijfeigenen te winnen, maar maakte de grootgrondbezitters juist kwaad. Voornamelijk de conservatieven waren niet blij met deze beslissing. Dit plan leverde ook enige problemen op, maar de koning hield zich weinig met de landbouw bezig. De koning was meer bezig met de [[industrialisatie]] van het land. | ||
| − | + | Daarnaast keek de koning ook veel af van keizer Napoleon III. Hij maakte wetten op basis van de [[code Napoleon]]. Hierdoor kwam er gratis basisschool, wat voor alle scholieren verplicht was. Hoewel dit erg ambitieus was, was er te weinig geld om het te laten werken. [[Analfabetisme]] werd pas 100 jaar in Roemenië uitgeroeid. Desondanks stichtte de koning twee universiteiten en moderniseerde het leger. Ook had hij goede banden met Frankrijk en stichtte de Roemeense marine. | |
===Aftreden en latere leven=== | ===Aftreden en latere leven=== | ||
Versie van 1 nov 2022 00:31
|
|
Alexander Jan Cuza, beter bekend als Alexander Jan I (Huși, 20 maart 1820 – Heidelberg, 15 mei 1873) was de eerste vorst van Roemenië. Hij regeerde tussen 1862 en 1866. Hiervoor was hij tussen 1859 en 1862 vorst van het Moldavië en Walcharije.
Walcharije en Moldavië waren toentertijd twee aparte landen met dezelfde vorst (een personele unie). Toch waren het twee aparte landen met eigen regeringen en wetten. Alexander Jan I wist de twee vorsten te verenigen, waardoor Roemenië ontstond. De regeerperiode van Alexander Jan I was niet succesvol. Hij kreeg ruzie met de conservatieven en liberalen. Hierdoor moest hij in 1866 aftreden en werd opgevolgd door de Duitse prins Carol I.
Tegenwoordig wordt Alexander Jan I gezien als nationale held in Roemenië.
Levensloop
Jeugd
Alexander Jan werd geboren in het Roemeense stadje Bârlad, wat toentertijd in het vorstendom Moldavië lag. Hij kwam uit een belangrijke familie van bojaren. De bojaren waren een groep hogere edelen in verschillende Oost-Europese landen, waaronder Roemenië. Hij was de zoon van Ioan Cuza en zijn vrouw Sultana. Deze familie had een Griekse oorsprong. Zijn familie was vrij rijk, waardoor hij kon studeren in verschillende Europese steden, zoals Athene en Bologna. Uiteindelijk verhuisde hij haar Parijs voor zijn studie.
Na zijn studie werd Alexander Jan kolonel in het leger van Moldavië. In 1848 kreeg Europa te maken met grootschalige revoluties tijdens het zogeheten revolutiejaar. In Moldavië wist het leger deze revoluties snel neer te slaan. In buurland Walcharije kwamen de revolutionairen echter aan de macht. Dit was overigens voor korte duur, aangezien binnen enkele maanden deze regering afgelopen was. De jonge Alexander had sympathie voor de revolutionairen en werd daardoor gevangen genomen door de Oostenrijkers. Hij zat vast in Wenen, maar wist met hulp van de Britten te ontsnappen.
Alexander Jan werd vervolgens minister van Oorlog in Moldavië. Daarnaast was hij ook lid van het parlement. Toen de Krimoorlog uitbrak pleitte hij ervoor dat de Europese landen Moldavië zouden erkennen als eigen land. Alexander Jan geloofde dat Walcharije en Moldavië één land moesten vormen.
Vorst van Moldavië en Walcharije
Door zijn bekendheid werd hij verkozen tot prins van Moldavië op 17 januari 1859. Op 5 februari 1859 werd hij ook verkozen tot prins van Walcharije. Hierdoor hadden beide landen hetzelfde staatshoofd, maar bleven onafhankelijk van elkaar. Dit wordt een personele unie genoemd; de landen deelden een staatshoofd, maar hielden hun eigen regering, parlement en wetten. Toch wilde Alexander Jan beide landen verenigen tot één land. Hij kreeg hiervoor de Franse keizer Napoleon III. Voor Alexander Jan was Napoleon III ook een groot voorbeeld.
Niet iedereen was blij met Alexander Jans plannen. Vooral de Oostenrijkers moesten niets van zijn plannen weten. De sultan van het Ottomaanse Rijk was er ook niet blij mee, maar uiteindelijk gaf deze in 1861 toestemming. Een jaar later, in 1862, werden Walcharije en Moldavië officieel verenigd tot het vorstendom Roemenië.
Vorst van Roemenië
Alexander Jan I wilde Roemenië moderniseren. Als eerste werd al het land van de Grieks-Orthodoxe Kerk genationaliseerd. De kerk bezat ongeveer een kwart van alle akkers in Roemenië. Alexander Jan I maakte de akkers het eigendom van de staat. Ook maakte hij wetten die zorgden voor een scheiding tussen kerk en staat. Alexander Jan I wilde eerst de kerk compenseren, maar de Grieks-Orthodoxe Kerk weigerde met de koning te praten. Na zeven jaar trok de Roemeense overheid zijn bod in, waardoor de kerk nooit geld heeft gekregen. De koning wilde ook alle mannen kiesrecht geven, wat gebeurde in 1864.
De koning maakte ook een einde aan de lijfeigenen. Dit waren voornamelijk boeren die verplicht moesten voor grootgrondbezitters. Door het besluit waren de lijfeigenen vrij om te reizen en eigen grond te kopen. De koning hoopte hiermee de harten van de lijfeigenen te winnen, maar maakte de grootgrondbezitters juist kwaad. Voornamelijk de conservatieven waren niet blij met deze beslissing. Dit plan leverde ook enige problemen op, maar de koning hield zich weinig met de landbouw bezig. De koning was meer bezig met de industrialisatie van het land.
Daarnaast keek de koning ook veel af van keizer Napoleon III. Hij maakte wetten op basis van de code Napoleon. Hierdoor kwam er gratis basisschool, wat voor alle scholieren verplicht was. Hoewel dit erg ambitieus was, was er te weinig geld om het te laten werken. Analfabetisme werd pas 100 jaar in Roemenië uitgeroeid. Desondanks stichtte de koning twee universiteiten en moderniseerde het leger. Ook had hij goede banden met Frankrijk en stichtte de Roemeense marine.
Aftreden en latere leven
Familie en kinderen
Alexander Jan I was getrouwd met Elena Cuza in 1844. Toch kon Elena geen kinderen krijgen, waardoor de relatie vrij ongelukkig was.
In plaats daarvan had Alexander Jan I een buitenechtelijke relatie met de Servische vrouw Marija Obrenović. Samen kregen ze ook twee kinderen:
- Alexandru Al. Ioan Cuza (1864–1889)
- Dimitrie Cuza (1865–1888)
|
Alexander I (1862-1866) · Carol I (1866-1914) · Ferdinand I (1914-1927) · Michaël I (1927-1930) · Carol II (1930-1940) · Michaël I (1940-1947) · Afschaffing van de monarchie | |