Publiek domein

Publiek domein of Public domain is een gangbare benaming voor programmatuur, teksten, beelden en geluiden (werken) die geheel vrij zijn van auteursrechten. Iedereen kan dus met een werk dat onder publiek domein valt doen wat hij wil, zonder begrenzingen. Een werk komt in het publiek domein terecht nadat de auteursrechten verlopen. Anno 2007 verlopen de auteursrechten in Europa 70 jaar na de dood van de maker, of – als de maker niet is aangeduid of slechts een instelling, bedrijf of organisatie als maker is aangeduid – 70 jaar na rechtmatige publicatie van het werk. Voorheen was deze periode veel korter. In andere landen kunnen andere termijnen gehanteerd worden, meestal tussen 50 en 70 jaar na de dood van maker. De conventie van Bern uit 1886, waar 160 landen aan deelnemen, waaronder het Verenigd koninkrijk en Gemenebestlanden, regelt een termijn van minstens 50 jaar.

Ieder werk valt automatisch onder het auteursrecht, ook al vermeldt de auteur dit niet.

Een auteur kan een werk onder een licentie publiceren. Zo is de GFDL de licentie waaronder Wikikids en Wikipedia worden uitgegeven. Ook kan een auteur een werk onder een licentie uitgeven die bepaalt dat het werk behandeld mag worden als ware het in het publiek domein. Een andere bekende alternatieve licentie is de Creative Commons-licentie (= eigen werk).

Veel auteurs gaan verder en claimen dat hun werk publiek domein is. Auteurswetten in het Europese rechtssysteem voorzien niet in de mogelijkheid om een werk aan het publiek domein toe te wijzen; het is dus de vraag of een dergelijke kunstmatige publiekdomeinstatus in een rechtszaak overeind zou blijven.

Bij de uitgifte van een werk kan een auteur zogenaamde "vaderschapsrechten" claimen; dit zijn beperkingen aan het gebruik van het werk.

Werken van de Amerikaanse federale overheid, zoals het CIA World Factbook, bevinden zich zonder nadere aanduiding in het publiek domein.

Andere betekenis

In een andere betekenis wordt de term publiek domein gebruikt als aanduiding van de openbare ruimte, dat wil zeggen de ruimte die niet privé/privaat is.