|
Labels: Vervangen Terugdraaiing |
| Regel 1: |
Regel 1: |
| − | '''[[Tasmanië]]''' is een eiland ten zuiden van [[Australië]]. | + | '''Tasmanië''' is een eiland ten zuiden van [[Australië]]. |
| | | | |
| | {{beginnetje}} | | {{beginnetje}} |
| − | tamanie is een eiland van australieTasmanië was het grootste deel van de afgelopen 100.000 jaar verbonden met het Australische vasteland. Daardoor werd het waarschijnlijk vrij snel bevolkt na de aankomst van de eerste mensen in Australië. De eerste Australiërs zouden reeds 60.000 jaar geleden op het continent kunnen zijn aangekomen. Tasmaniërs zagen eruit als donkere Afrikanen. Ze waren vrij groot: de mannen waren gemiddeld 1,63 tot 1,70 meter, maar sommigen waren tot 2 meter lang. De oudste archeologische vindplaatsen van het eiland zijn de Warreengrot, naar schatting 34.790 jaar oud, en de Parmerpar Meethaneergrot die tussen 44.200 en 34.000 jaar oud is.
| |
| | | | |
| − | De stenen werktuigen van de Tasmaniërs waren vrij primitief in vergelijking met die van andere moderne mensen. Het eiland raakte ongeveer 8.000 jaar geleden opnieuw gescheiden van het vasteland. Dat maakte nadien nog een aanzienlijke ontwikkeling door, terwijl op Tasmanië sommige technieken, zoals die van werktuigen met heft, zelfs verloren gingen.
| |
| − |
| |
| − | De Tasmaniërs leefden als jagers en verzamelaars. Ze waren, naargelang de schatting, met tussen de 3.000 en 10.000 mensen. Er leefden verschillende stammen die regelmatig onderling oorlog voerden. De Tasmaniërs maakten zoals mensen elders kunst, onder andere rotskunst.
| |
| − |
| |
| − | De gouverneur van Nederlands-Indië, Antonie van Diemen, gaf Abel Tasman opdracht voor een ontdekkingsreis naar het vasteland van Australië. Op zijn reis ontdekte Tasman het later naar hem vernoemde eiland op 24 november 1642. Hij noemde het naar zijn opdrachtgever: Van Diemensland. Aan het einde van de 18e eeuw koloniseerden de Engelsen het eiland en brachten er Engelse en Ierse gedeporteerden onder. Nadat deze deportaties vanuit Engeland werden stopgezet, veranderden de Vandiemenslanders de naam van het eiland op 1 januari 1856 in 'Tasmanië', naar zijn Nederlandse ontdekker.<sup>[2]</sup> De hoofdstad Hobart is, na Sydney, de oudste stad van Australië.
| |
| − |
| |
| − | In 1803 kondigde de Engelse gouverneur, John Bowen, de krijgswet af. De oorspronkelijke Tasmaniërs (Aboriginals) werden tot 1830 bijna volledig uitgeroeid. Er leven geen rechtstreekse afstammelingen van Tasmaniërs meer, enkel nog mensen die afstammen van vrouwelijke Tasmaniërs en Europeanen.<sup>[3]</sup> De laatste volbloed Tasmaanse, Trucanini, stierf in mei 1876.<sup>[4]</sup>
| |
| − |
| |
| − | == Natuur[bewerken | brontekst bewerken] ==
| |
| − |
| |
| − | === Natuurbescherming[bewerken | brontekst bewerken] ===
| |
| − | Hoewel het eiland de kleinste deelstaat is, zijn er ongeveer 500 zelfstandige beschermde gebieden, met een totale oppervlakte van 40% van de landoppervlakte van Tasmanië. Het eiland werd lange tijd gezien als vooruitstrevend op het gebied van de natuurbescherming, maar inmiddels is dat niet meer het geval.<sup>[bron?]</sup>
| |
| − |
| |
| − | Zo wordt de Styxvallei bedreigd door houtkapbedrijven en worden ook veel andere natuurgebieden die niet beschermd zijn, bedreigd met totale vernietiging. De status van de beschermde gebieden wordt zelfs als argument gebruikt om de ecologische diversiteit van de aangrenzende gebieden teniet te doen.<sup>[bron?]</sup> Desalniettemin staat de Tasmaanse wildernis qua natuur en cultuur op de Werelderfgoedlijst.
| |
| − |
| |
| − | === Roofbuideldieren[bewerken | brontekst bewerken] ===
| |
| − | Tasmaanse duivel
| |
| − | Op Tasmanië komen twee soorten roofbuideldieren voor. Zo is het eiland de enige plek waar de Tasmaanse duivel nog rondloopt, een 60 cm lang, vleesetend en zwart-wit gekleurd buideldier, bekend om zijn grote vraatzucht en wreedheid. Sinds eind 20e eeuw neemt het aantal Tasmaanse duivels zienderogen af. Een ander roofbuideldier dat hoofdzakelijk op Tasmanië wordt aangetroffen, is de gevlekte buidelmarter, een buidelmarter van gemiddeld 35 cm lengte met een wit gevlekte, lichtbruine kleur.
| |
| − |
| |
| − | Tot begin jaren 30 van de 20e eeuw was Tasmanië ook het enige gebied waar de buidelwolf (of Tasmaanse tijger) zich nog ophield, maar het laatste exemplaar van dit eveneens tot de roofbuideldieren behorende dier stierf in 1936 in de dierentuin van Hobart.
| |
| − |
| |
| − | === Andere dieren[bewerken | brontekst bewerken] ===
| |
| − | Tasmanië herbergt nog een aantal andere dieren die nergens anders (meer) voorkomen. De Pseudomys higginsi is een ongeveer 13 cm groot knaagdier, dat vooral in de hoger gelegen bossen leeft. De roodbuikpademelon is een bruinachtige kangoeroe van zo'n 60 cm hoogte die alleen nog op Tasmanië rondspringt. De Tasmaanse borstelstaartkangoeroerat is een ruim 30 cm lange, bruingrijze kangoeroerat die slechts Tasmanië nog als leefgebied heeft en zich 's nachts en op de grond voortbeweegt.
| |
| − |
| |
| − | == Zie ook[bewerken | brontekst bewerken] ==
| |
| − | * Beschermde gebieden van Tasmanië
| |
| − | * Tasmaniërs
| |
| − |
| |
| − | == Externe link[bewerken | brontekst bewerken] ==
| |
| − | * Beautiful Tasmania, fotoimpressie vanuit de Tasmaanse studeerkamer van Benno Zuiddam
| |
| − | * Geschiedenis van Tasmanië
| |
| − | {| class="wikitable"
| |
| − | |Bronnen, noten en/of referenties
| |
| − | # ↑ Australian Bureau of Statistics
| |
| − | # ↑ Robert Hughes, De Fatale Kust, p. 980, 981
| |
| − | # ↑ Marc Vermeersch, ''De geschiedenis van de mens'', Boek 2, ''De maatschappij van jagers en verzamelaars'', p.127-136
| |
| − | # ↑ Robert Hughes, De Fatale Kust, p. 734
| |
| − | |}
| |
| − | {| class="wikitable"
| |
| − | !Bestuurlijke indeling van Australië
| |
| − | |
| |
| − | |-
| |
| − | | colspan="2" |
| |
| − | {| class="wikitable"
| |
| − | |'''Deelstaten en interne territoria:'''
| |
| − | |Australian Capital Territory · Jervis Bay Territorium · Nieuw-Zuid-Wales · Noordelijk Territorium · Queensland · Tasmanië · Victoria · West-Australië · Zuid-Australië
| |
| − | |-
| |
| − | |'''Externe territoria:'''
| |
| − | |Ashmore- en Cartiereilanden · Australisch Antarctisch Territorium · Christmaseiland · Cocoseilanden · Koraalzee-eilanden · Heard en McDonaldeilanden · Norfolk
| |
| − | |-
| |
| − | |
| |
| − | |<small>''Oceanië · Australië · Staten en territoria''</small>
| |
| − | |}
| |
| − | |}
| |
| − | {| class="wikitable"
| |
| − | |
| |
| − | !Werelderfgoed in Australië
| |
| − | |
| |
| − | |-
| |
| − | | colspan="3" |Groot Barrièrerif · Nationaal park Kakadu · Willandramerengebied · Tasmaanse wildernis · Lord Howe-archipel · Gondwanaregenwouden van Australië · Nationaal park Uluṟu–Kata Tjuṯa · Tropisch regenwoud van Queensland · Shark Bay · Frasereiland · Riversleigh/Naracoorte · Heard en McDonaldeilanden · Macquarie-eiland · Greater Blue Mountainsgebied · Nationaal park Purnululu · Royal Exhibition Building en Carlton Gardens · Sydney Opera House · Australische dwangarbeiderskolonies · Ningaloo-kust · Budj Bim-cultuurlandschap
| |
| − | |}
| |
| − | Categorieën:
| |
| − | * Eiland in de Tasmanzee
| |
| − | * Tasmanië
| |
| − | * Voormalige kolonie van het Verenigd Koninkrijk
| |
| − | * Werelderfgoed in Australië
| |
| − |
| |
| − | == Navigatiemenu ==
| |
| − | * Niet aangemeld
| |
| − | * Overleg
| |
| − | * Bijdragen
| |
| − | * Registreren
| |
| − | * Aanmelden
| |
| − |
| |
| − | * Artikel
| |
| − | * Overleg
| |
| − |
| |
| − | * Lezen
| |
| − | * Bewerken
| |
| − | * Brontekst bewerken
| |
| − | * Geschiedenis
| |
| − |
| |
| − | * Hoofdpagina
| |
| − | * Vind een artikel
| |
| − | * Vandaag
| |
| − | * Etalage
| |
| − | * Categorieën
| |
| − | * Recente wijzigingen
| |
| − | * Nieuwe artikelen
| |
| − | * Willekeurige pagina
| |
| − |
| |
| − | === Informatie ===
| |
| − | * Gebruikersportaal
| |
| − | * Snelcursus
| |
| − | * Hulp en contact
| |
| − | * Donaties
| |
| − |
| |
| − | === Hulpmiddelen ===
| |
| − | * Links naar deze pagina
| |
| − | * Verwante wijzigingen
| |
| − | * Bestand uploaden
| |
| − | * Speciale pagina's
| |
| − | * Permanente koppeling
| |
| − | * Paginagegevens
| |
| − | * Wikidata-item
| |
| − | * Deze pagina citeren
| |
| − |
| |
| − | === In andere projecten ===
| |
| − | * Wikimedia Commons
| |
| − | * Wikivoyage
| |
| − |
| |
| − | === Afdrukken/exporteren ===
| |
| − | * Boek maken
| |
| − | * Downloaden als PDF
| |
| − | * Printvriendelijke versie
| |
| − |
| |
| − | === In andere talen ===
| |
| − | * Deutsch
| |
| − | * English
| |
| − | * Français
| |
| − | * Frysk
| |
| − | * हिन्दी
| |
| − | * Bahasa Indonesia
| |
| − | * Türkçe
| |
| − | * اردو
| |
| − | * 中文
| |
| − | Koppelingen bewerken
| |
| − | * Deze pagina is voor het laatst bewerkt op 6 feb 2020 om 09:33.
| |
| − | * De tekst is beschikbaar onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen, er kunnen aanvullende voorwaarden van toepassing zijn. Zie de gebruiksvoorwaarden voor meer informatie. Wikipedia® is een geregistreerd handelsmerk van de Wikimedia Foundation, Inc., een organisatie zonder winstoogmerk.
| |
| | [[Categorie:Australië]] | | [[Categorie:Australië]] |
