Caesarcijfer

Uitleg

De Caesar cijfer of Caesar rotatie is een versleutel methode die in de tijd van de Romeinen door Julius Caesar en Augustus gebruikt werd om gevoelige berichten uit te wisselen met anderen. Door de letters in een bericht met een vooraf vastgestelde rotatie of verschuiving te vervangen, wordt het bericht moeilijker leesbaar. Dit wordt ook wel met een moeilijk woord een substitutie cijfer genoemd.

Het originele bericht is dan wel moeilijk leesbaar, maar het is niet onmogelijk. Aan hoe effectief deze vorm van versleuteling was, kan dan ook worden getwijfeld, zie de voorbeelden hieronder. Echter in de tijd van de Romeinen konden niet veel mensen lezen of schrijven en dus was deze methode toentertijd best veilig.

Voorbeelden

Met de code-letter K krijg je deze versleuteling:

Woorden los van elkaar

IN	NAAM	VAN	CAESAR
SX	XKKW	FKX	MKOCKB

Als woorden los van elkaar staan is het makkelijker te raden wat het originele bericht was

Woorden aan elkaar

INNAAMVANCAESAR

SXXKKWFKXMKOCKB

Als woorden aan elkaar staan is het lastiger te raden wat het originele bericht was.

Caesar Code ring

Een Caesar Code Ring bestaat uit drie onderdelen:

• een klare tekst ring
• een cijfer tekst ring
• een code-letter

Klare tekst ring

De Klare tekst ring is de kleine, binnenste ring, die gebruikt wordt om letters te versleutelen met letters op de Cijfer tekst ring

Cijfer tekst ring

De Cijfer tekst ring is de grote, buitenste ring, die gebruikt wordt om letters te ontsleutelen met letters op de Klare tekst ring

Code-letter

Dit is de letter die de zender en ontvanger afspreken zodat de ontvanger het bericht van de zender kan ontsleutelen en lezen. Het is de letter waar, in het geval van het bijgevoegde sjabloon, de A naar wijst.

Caesar cijfer aanvallen

Als je het versleutelde bericht weet te onderscheppen kan je proberen de versleuteling aan te vallen. Met aanvallen wordt bedoeld, dat je probeert te achterhalen wat het originele bericht is, zonder dat je de code-letter weet.

Letter frequentie

In elke taal zijn er letters of woorden die vaker voorkomen dan anderen. In het Nederlands komt bijvoorbeeld de E het meeste voor (zie Onze Taal)

In een Nederlands bericht versleuteld met de Caesar cijfer is de kans dan ook heel groot dat de meest voorkomende letter een E is en dus kan je aan de hand daarvan het bericht ontcijferen. Het bericht moet dan wel lang genoeg zijn: een kort bericht heeft niet veel letters en dus ook niet veel E's.

Workshop - Maak je eigen Caesar Cijfer ring

Voorbereiding

• Print het sjabloon uit, liefst op wat dikker papier
• Knip de 2 cirkels uit langs de zwarte dikke rand
• Maak een gaatje in het midden in elk van de cirkels
• Gebruik een split pen of een elastiekje met 2 knoopjes om de cirkels aan elkaar vast te maken.

Het leukste is als zowel zender als ontvanger hun eigen Caesar ring hebben.

Versleutelen

• Schrijf een (kort) bericht
• Draai de schijven en spreek met de ontvanger de code-letter af. De code-letter is de letter waar de binnenste A naar wijst.
• Vervang de letters van het bericht door de letters van de binnenste ring te vervangen met letters van de buitenste ring en schrijf deze op een ander blaadje
• Geef of verstuur het versleutelde bericht naar de ontvanger

Ontsleutelen

• Draai de kleinste cirkel naar de code-letter die je met de zender hebt afgesproken. De code letter is de letter waar de binnenste A naar wijst.
• Vervang de letters van het bericht door de letters van de buitenste ring te vervangen met letters van de binnenste ring.

Aanvallen

• Probeer te raden welk bericht iemand heeft gestuurd zonder te weten wat de code letter is.

Hoe verder?

Kun jij manieren verzinnen om de Caesar Cijfer zo te maken dat een aanval lastiger wordt? Zo ja, voeg ze toe aan deze pagina.