Diabetes mellitus

Gezondheidsklachten? Ga naar een dokter of huisarts! Volg geen adviezen over gezondheidsklachten van het internet op.

De blauwe cirkel wordt vaak gebruikt als het symbool voor diabetes millitus

Diabetes mellitus, of suikerziekte is een ziekte die je altijd kunt krijgen. De meest voorkomende vorm van suikerziekte is ouderdomssuikerziekte.

Als je het hebt, moet je insuline inspuiten met de hand of een pompje dat het automatisch doet.Je moet ook altijd oppassen met wat je eet. Je mag niet te veel en te weinig suiker eten. Wanneer er (veel) teveel suiker in het bloed zit, is dat slecht voor het lichaam. Wanneer er te weinig suiker in het bloed zit, wordt de persoon duizelig en kan flauwvallen.

Bij het hebben van een niet goed functionerende alvleesklier kan ook diabetes worden veroorzaakt.

Insuline

Het medicijn dat hiervoor nodig is heet insuline. Insuline maak je aan in de alvleesklier. In de alvleesklier zit eigenlijk een soort fabriekje dat insuline aanmaakt, precies de goede hoeveelheid. Maar als je diabetes hebt, maak je geen of te weinig insuline aan of gebruikt het lichaam de insuline niet of te weinig. Maar het kan ook zijn dat je teveel insuline hebt (hypo). In beide gevallen gebeurt er hetzelfde. Iemand met suikerziekte kan hierdoor bijvoorbeeld bleek worden, afvallen, veel plassen (omdat het suiker het lichaam uit moet) en veel drinken (om het vocht dat je verliest met plassen aan te vullen).

Wat doet insuline? Als je eet, krijg je koolhydraten binnen. Dat zijn een soort suikers, maar die moeten ook weer worden verbrand, en dat doet insuline, die gebruikt dat als brandstof en hierdoor krijg je energie.

Wanneer heb je diabetes?

Hoe weet je nou of je diabetes hebt? Dat kun je controleren door middel van een prikje in je vinger met een apparaatje meet je dan de bloedglucosewaarde. Dat wil zeggen, de hoeveelheid suiker die in je bloed zit.

Bij mensen zonder diabetes zit dat tussen de 4 en 7, maar als je diabetes hebt is dat hoger of lager. Je kunt de ziekte ook krijgen, omdat iemand in je familie diabetes heeft.

Soorten

Diabetes type 1

Bij diabetes type 1 is het volgende aan de hand:

• De alvleesklier geen insuline meer.
• Het eigen afweer gaat de insuline producerende cellen in de eilandjes van lange hands dode. Deze cellen worden opeens gezien als lichaamsvreemde stof die dood moet. Die afbraak duurt enkele maanden tot een jaar .
• De oorzaak is onbekend
• Niets kan het stoppen of repareren
• De eerste symptomen komen pas het overgrote deel (80%) van insuline producerende cellen dood zijn.
• Dat is niet of nauwelijks erfelijk
• Na begin van de symptomen is al gauw dodelijk
• De enige reële kans is injecteren per injectie
• Optie van type 1 krijg is je hele alvleesklier is verwijderd, waardoor je type 1 krijgt.

Diabetes type 2

Bij diabetes type 2 is het volgende aan de hand:

• De insuline reactor werkt niet meer.
• De vetcellen zijn overvraagd en uitgeput.
• De productie is er wel van insuline maar te sloom en vangt de verhoging na een maaltijd niet op.
• Oorzaak; aanleg, hoge leeftijd en te veel zoetig eten.
• De cellen vooral de vetweefsel en leverweefsel zijn ongevoelig geworden voor de effecten van insuline dat heet insulinerestenie
• Uitgelokt door overgewicht en appelvormige obesitas
• Insuline in normale hoeveelheden heeft geen effect meer de insulinespiegel moet drastisch omhoog om effect te hebben .
• Na de maaltijd blijft de glucosegehalte veel te hoog want glucose wordt niet snel genoeg of helemaal niet de cellen in gestuurd

Zwangerschapsdiabetes

Zwangerschapsdiabetes is diabetes tijdens de zwangerschap. De kenmerken hiervan zijn:

• Teveel glucose in het bloed door verhogende hormonen in het bloed.
• Zwangerschapshormoon.
• Geen medicijnen nodig alleen letten op wat je eet na de zwangerschap is het over.

Hypo en hyper

Als je met je bloedglucosewaarde niet tussen de 4 en 7 zit, is het eigenlijk niet goed. Als je 7 of hoger hebt, heb je dus te veel suikers in je bloed en te weinig insuline. Dit noemen we een hyper. Hier kun je op corrigeren door wat extra insuline toe te dienen, zodat je waarde weer naar beneden gaat.

Als je met je bloedglucosewaarde onder de 4 zit, betekent dit dat je te veel insuline in je lichaam hebt. Dit noemen we een hypo. Een hypo kan zorgen dat je te trillerig voelt. Wanneer de bloedglucosewaarde erg laag is kun je zelfs flauwvallen. Als je een hypo hebt, moet je iets eten. Op deze manier krijg je meer suikers binnen.

Een hyper en een hypo zijn beide net zo gevaarlijk voor het lichaam. Iemand die teveel suiker in z'n bloed heeft, merkt daar niets van. Op de lange duur kan het toch schade toebrengen aan de cellen in ons lichaam. Een hypo is gevaarlijk, omdat als iemand buiten bewustzijn raakt, hij zelf niets aan z'n suikerspiegel kan doen. Leraren en ouders die veel met een kind met suikerziekte te maken hebben krijgen daarom vaak ook uitgelegd wat ze moeten doen als iemand met suikerziekte flauwvalt.

Hyper

De symptomen van een hyper zijn:

• Honger
• Dorst
• Droge tong
• Vaak plassen
• Slaperigheid

Als iemand een hyper heeft, moet je het volgende doen:

1. Begin met bepalen van glucosegehalte
2. Als iemand bij bewustzijn is, moet je hem of haar eten en drinken geven​
3. Dit eten of drinken bestaat uit snelle suikers, zoals ranja.
4. Lukt dit niet dan moet je glucagon toedienen
5. Bij onvoldoende effect infuus aanleggen door arts of verpleegkundige

Hierbij moet je opletten dat iemand geen alcohol heeft gedronken, aangezien de glucagon anders niet werkt. Ook kunnen betablokkers de verschijnselen van hypo maskeren.

Hypo

De symptomen van een hypo zijn:

• Wisselende emoties
• Hoofdpijn
• Zweten
• Moeheid
• Bleekheid
• Duizeligheid
• Honger
• Slecht zien
• Trillen

Een onbehandelde hypo kan leiden tot hyperglycemie. In dat geval is het bloedsuikergehalte in het bloed te hoog. Dit kan weer leiden tot glucose in de urine (glucosurie), waardoor het aanmaken van urine toeneemt (polyurie). Hierdoor kan de vochtbalans in het lichaam verstoort raken en kan iemand veel vocht verliezen. Iemand krijgt hierdoor veel dorst, maar als nog raakt deze persoon uitgedroogd. Deze uitdroging kan weer leiden tot een shock, waardoor weefsel en bloed verzuurt door een gebrek aan zuurstof. Dit kan ervoor zorgen dat iemand in een coma komt of zelfs overlijdt.

In een ander geval is er geen insuline meer in het bloed aanwezig. Hierdoor maakt het lichaam stresshormonen aan in overmaat. Doordat er geen brandstof meer in de cellen aanwezig is, gaat de lever vetten en eiwitten verbranden. Bij dit verbranden komen ketonen vrij die zorgen dat het bloed gaat verzuren. Dit wordt keto-acidose genoemd. Hierdoor wordt je misselijk, ga je braken, krijg je buikpijn en kun je zelfs in een coma raken. Uiteindelijk kun je hierdoor overlijden.

Behandeling

Een glucosemeter

Er is een apparaatje waarmee je je bloedspiegel kan meten, de glucosemeter. Daarmee kan je zien of je te weinig of te veel suiker binnen krijgt. Als je te veel binnenkrijgt, moet je insuline inspuiten om het te "verteren". Dan is bewegen ook goed. Maar als je boven de 15 zit, is het niet slim om te bewegen. Is je suikerspiegel te laag, dan moet je iets eten met suiker.

Hoe kun je diabetes behandelen? Er wordt dan kunstmatig insuline in je lichaam gebracht. Dit kan op 3 manieren:

• Door middel van een spuit; dan spuit je 2 tot 3 keer per dag een hoeveelheid insuline in je lichaam. Deze insuline spuit je dan meestal in het been of de buik.
• Door middel van een pomp; deze pomp draag je bij je en meet je bloedglucosewaarde. Het pompt insuline in het lichaam wanneer de bloedglucosewaarde te hoog is.
• Door middel van medicijnen; bij diabetes type 2 kun je ook medicijnen slikken. Deze medicijnen zorgen ervoor dat de alvleesklier meer insuline gaat produceren.

Bijkomende complicaties

Diabetici kunnen op latere leeftijd te maken krijgen met de volgende zaken:

• Grotere kans op hartinfarct, CVA en etalagebenen​.
• Op lange termijn kunnen bij diabeten de volgende complicaties optreden. Door aantasting van de kleinste slagadertakjes in het lichaam (microangiopathie)​.
• Ogen; extra bloedvaatjes ontstaan deze gaan lekken of bloeden.

Dit kun je krijgen als je diabetes niet op tijd behandeld :

• Polyneuropathie geen gevoel in voeten zolen
• Nierfunctiestoornissen: de vaten van de nieren kunnen aangetast worden, waardoor de nierfuncties verslechteren. Ook kunnen er eiwitten in de urine terecht komen. Dit kan ervoor zorgen dat de patiënt afhankelijk wordt van een dialyse.
• Grotere kans op dementie, CVA, een hartinfarct
• De zenuwen kunnen ook aangetast worden (polyneuropathie). Dit betekent dat de handen en voeten gevoelloos worden. Ook kunnen verwondingen pas later opgemerkt worden als ze al groter zijn. Het autonome zenuwstelsel wordt ook aangetast, waardoor de stoelgang verstoord kan raken. Ook heb je last van je blaas en orthostatisch hypotensie. Dit alles komt door de verstoring van de bloedsomloop.
• Cognitieve achteruitgang op hogere leeftijd en risico op de ziekte van Alzheimer​