Zeep

Zeep is een reinigend product dat wordt gemaakt van vetten, natronloog, geurstof en kleurstof. Door vet samen te voegen met natronloog ontstaat er zeep.

Waar wordt zeep allemaal voor gebruikt?

Zeep wordt gebruikt als:

• Afwasmiddel. Afwasmiddel is een vloeibare zeep dat wordt gebruikt tijdens het afwassen
• Shampoo. Shampoo is een vloeibare zeep om je haar mee te wassen.
• Douchegel. Douchegel is een vloeibare zeep voor je huid, maar kan soms ook voor je haren.
• Wasmiddel. Wasmiddel is een vloeibare of poederachtige zeep voor je kleding.
• Allesreiniger. Allesreiniger is een vloeibare zeep dat wordt gebruikt om het huis schoon te maken.

Hoe werkt zeep?

Door de zeep contact te laten maken met water komen er zeepmoleculen los. Zeepmoleculen hebben een kopje en een staart. De kop van de zeepmolecuul is oplosbaar in water. Dit wordt ook wel hydrofiel (houd van water) genoemd. De staart van een zeepmolecuul lost slecht op in water. Dit wordt ook wel hydrofoob (bang voor water) genoemd. Wanneer je zeep oplost in water proberen de staarten (hydrofobe) weg te blijven van het water. De eerste zeepmoleculen die in het water komen gaan naar het wateroppervlak. Als het wateroppervlak vol is, dan vormen de zeepmoleculen een micel. De staarten van de zeepmoleculen gaan bij elkaar zitten en de koppen steken naar buiten. Als er vuil in het water zit, dan steken de zeepmoleculen hun staart hierin. Het vuil wordt nu omringd door zeepmoleculen. Hierdoor is het vuil oplosbaar geworden in het water.

Zeepbel

Wanneer je een bak met water en zeep heftig schudt, dan kunnen de micellen zich vullen met lucht. Hierdoor ontstaan zeepbellen. Een zeepbel bestaat uit een dun laagje water met aan beide kanten een laagje zeepmoleculen. De zeep en glycerine (een olieachtige vloeistof) zorgen ervoor dat er laagjes ontstaan waartussen water gevangen wordt gehouden. Dit noem je het zeepvlies.

Bellen blazen kan niet alleen met water. Dit komt, omdat alleen een dun laagje water snel verdampt. De zeepmoleculen bij het dunne laagje water zorgen ervoor dat het water niet zo snel verdampt.

Waarom zijn zeepbellen altijd rond?

Dat komt door de oppervlaktespanning. Zeepmoleculen in een zeepvlies die trekken elkaar heel stevig aan en die willen een zo klein mogelijke ruimte innemen. Dat blijft als je een zeepbel blaast. Een zeepbel is altijd bolvormig, omdat een bel of bol als eigenschap heeft dat met de kleinst mogelijke oppervlakte de grootste inhoud mogelijk is.

Wanneer knapt een zeepbel?

• Als een zeepbel in contact komt met een voorwerp dat droog is, zoals je vinger, je hand of een pen, dan maakt dat een gaatje in de zeepbel en gaat het kapot.
• Als je een bel hebt geblazen, zal door de zwaartekracht aan de bovenkant van de zeepbel het zeepvlies steeds dunner worden. Hierdoor knapt een zeepbel ook uit elkaar.

Een zeepbel knapt niet, wanneer je bijvoorbeeld je vinger, je hand of een pen eerst in het sop doet. Dan kan je wel door de zeepbel of zeepvlies prikken zonder dat het uit elkaar knapt.

Hoe ontstaan de kleuren op een zeepbel?

De kleuren in een zeepbel ontstaan door de manier waarop het licht door de zeepbel wordt weerkaatst. Wanneer het licht op het zeepvlies valt, weerkaatst een deel van de stralen tegen de buitenste zeeplaag en het andere deel tegen de binnenste zeeplaag. Doordat het licht eerst naar binnen moet, weerkaatsen de lichtstralen niet tegelijk terug. De lichtstralen worden wel in dezelfde richting teruggekaatst. Dit noem je met een moeilijk woord: interferentie. De ene kleuren worden versterkt en zie je goed en de andere kleuren verzwakken en zijn moeilijk te zien. Het zien van de verschillende kleuren hangt af van de dikte van het zeepvlies en van de hoek waar het licht op de zeepbel valt.