Gondel
.jpg)
Een gondel of gondoles (Italiaans) is een klein vaartuig dat je veel in Venetië tegenkomt. Het wordt voortbewogen door een enkele roeier, de gondelier. Hij gebruikt hiervoor een enkele lange roeispaan die in de zogeheten dol ronddraait en waarmee hij kracht kan zetten in het water.
De Gondelier staat op de iets verhoogde achterplecht, waarbij de roeier goed zicht heeft op wat er voor hem gebeurd. Men denkt dat al in de 11e eeuw vergelijkbare gondels rondvoeren in de lagune van Venetië.
De gondel is zo'n 11 meter lang en weegt 900 kilo. Vanuit de midden balk gezien is de ene kant wat breder dan de andere kant. Dat zorgt ervoor dat de gondel geen rondjes gaat draaien omdat deze maar aan een kant wordt voortgeduwd door de roeispaan (aan stuurboordzijde ofwel rechts, deze kant is smaller). De gondel heeft geen kiel (soort plank die onder de boot naar beneden steekt). Ook bij het beladen of het plaatsnemen van passagiers moet de gondelier hier rekening mee houden. Gondels zijn behoorlijk wendbaar, door de iets bolle bodem.
Op de gondels zitten soms een soort afdakjes. Dit wordt de felze genoemd.
Vroeger hadden de adellijke families een eigen gondel, die geroeid werd door een slaaf. Tegenwoordig zijn de gondels vooral een toeristische attractie. Eens in het jaar zijn er ook wedstrijden (de zogeheten regatta's) en zelfs zangwedstrijden.
De Gondoletta in de Efteling is er van afgeleid.