Kamehameha III van Hawaï
Kamehameha III (Keauhou Bay, 17 maart 1814 - Honolulu, 15 december 1854) was de derde koning van het koninkrijk Hawaï. Hij was ook de koning met de langste regeerperiode. Hij regeerde van 1825 tot en met zijn dood in 1854. Onder Kamehameha III werd Hawaï een constitutionele monarchie, waarin de koning weinig macht had. Ook werd de eerste grondwet aangenomen.
Levensloop
Kamehemeha III werd geboren als Kauikeaouli in Keauhou Bay op het eiland Hawaï. Hij was de zoon van Kamehameha de Grote en zijn belangrijkste vrouw, koningin Keōpūolani. Hij was de jongere broer van de latere koning Kamehameha II, die 16 jaar ouder was dan hem. Kamehameha III kreeg tijdens zijn jeugd zowel een christelijke opvoeding als een traditionele. Voor de rest van zijn leven zou Kamehameha III verdeeld zijn tussen tradities en moderne veranderingen. Kamehameha III kwam aan de macht in 1825.
Onder Kamehameha III werden voor het eerst de wetten opgeschreven. Hij hervormde de economie en de rechtspraak naar westers idee. In 1839 nam hij de eerste wet aan, de verklaring van de rechten van de mens. In 1840 nam hij de grondwet aan, waarin er scheiding der machten kwam. In 1848 werd een nieuwe grondwet aangenomen, waarin het systeem van grondbezit uitgelicht werd. Kamehameha III verplaatste de hoofdstad van Lahaina naar Honolulu. De Britse kapitein George Paulet dwong de koning af te treden, wat ook voor vijf maanden gebeurde. Kamehameha III bracht het Britse parlement hierover op de hoogte, die Kamehameha III weer koning maakten. Zowel Groot-Brittannië als Frankrijk erkenden vervolgens Hawaï als zelfstandig land. In 1849 kwam er vrijhandel met de Verenigde Staten. In 1852 werd opnieuw een nieuwe grondwet aangenomen, waarbij er aparte rechtspraak voor Hawaïanen en buitenlanders kwamen. Ook werd de macht van het parlement vergroot.
Doordat veel Amerikanen naar Californië verhuisden, kwam er meer handel met Hawaï. Hierdoor braken in 1853 de pokken op de eilanden uit. Vanuit Hawaï gingen christelijke missionarissen andere eilanden bezoeken. Ook werd Hawaï een populaire bestemming om te overwinteren. In 1854 waren er onderhandelen om Hawaï op te nemen als staat van de Verenigde Staten. Kamehameha III overleed echter voordat dit kon worden gedaan. Hij werd opgevolgd door koning Kamehameha IV.