Lijst van bestuursvormen

Hieronder vind je een lijst van bestuursvormen en de betekenis ervan.

• Anarchie = een toestand van regeringloosheid, zonder (gezaghebbend) erkend bestuur, waarbij niemand de heerschappij in handen heeft.
• Aristocratie = een bestuursvorm waarbij de heerschappij in handen is van de slimsten, besten of aanzienlijksten in de samenleving.
• Autocratie = een bestuursvorm waarbij ongelimiteerde macht wordt uitgeoefend door één persoon.
• Constitutionele monarchie = een vorm van monarchie waarbij de positie van de monarch of regent in de Grondwet is geregeld.
• Democratie = een bestuursvorm waarin de wil van het volk de bron is van legitieme machtsuitoefening en het volk het dus voor het zeggen heeft.
• Dictatuur = een bestuursvorm waarin alle macht bij één persoon (een dictator) of bij een kleine groep mensen (zoals een politieke partij, junta of familie) berust.
• Dikastocratie = een bestuursvorm waarbij de hoogste macht feitelijk berust bij rechters en rechters het dus voor het zeggen hebben (door het doen van rechterlijke uitspraken).
• Directe democratie = een bestuursvorm waarbij burgers zelf direct invloed hebben op het wetgevingsproces, door bijvoorbeeld referenda, volksinitiatieven of gekozen burgemeesters, zoals in Zwitserland.
• Gerontocratie = een bestuursvorm waarbij de ouderen in de samenleving alle macht en autoriteit hebben, bijvoorbeeld Afrikaanse stammen die geregeerd worden door een raad van stamoudsten.
• Gynocratie = een bestuursvorm die gedomineerd wordt door vrouwen.
• Monarchie = een bestuursvorm waarbij één persoon (de monarch) de macht heeft, bijvoorbeeld een koning, keizer, prins, hertog, graaf, bisschop, tsaar, farao, sultan of emir.
• Oligarchie = een bestuursvorm waarbij de macht in handen ligt van een kleine groep mensen, waarbij zij te onderscheiden kunnen zijn door hun familiebanden, vermogen of status.
• Particratie = een bestuursvorm waarin de politieke partijen de primaire basis van de macht vormen in plaats van de burgers en/of individuele politici, wat tot uiting kan komen in de fractiediscipline, waarbij in de praktijk alle verkozenen die behoren tot eenzelfde partij in het parlement over alle onderwerpen unaniem stemmen.
• Representatieve democratie = een bestuursvorm waarbij de bevolking, door middel van verkiezingen, een aantal vertegenwoordigers kiest die het bestuur uitvoeren.
• Republiek = een bestuursvorm waarin het staatshoofd een door het volk gekozen persoon is (meestal een president genoemd), die in die functie blijft gedurende een aantal jaren.
• Technocratie = een bestuursvorm die gebaseerd is op het idee dat deskundigen het beste weten hoe een land geleid moet worden, waarbij beleidsmakers beslissingen nemen aan de hand van adviezen van deskundigen op deelterreinen, veelal wetenschappers of ingenieurs.
• Theocratie = een bestuursvorm waarin de godheid als onmiddellijke gezagsdrager wordt beschouwd, waarbij alle gezag regelrecht van God afgeleid wordt en het door geestelijke gezagdragers wordt uitgeoefend of gecontroleerd.
• Tirannie = een bestuursvorm waarbij de macht in handen is van een tiran, die een grote of absolute macht bezit en regeert met behulp van geweld, onderdrukking, wreedheid en onrechtvaardigheid.