Presentisme

Presentisme is, met name in de geschiedschrijving, een houding ten opzichte van het verleden die wordt bepaald door hedendaagse opvattingen en ervaringen. Het is een vorm van 'anachronisme' omdat wordt geoordeeld vanuit de eigen cultuur ('culturele bias') en tijd.

Om dit te vermijden, beperken historici zich tot het beschrijven van wat er is gebeurd en proberen ze af te zien van het gebruik van oordelende taal. Zo zal een historicus die zich hiervan bewust is, wanneer hij schrijft over slavernij in een tijdperk waarin die praktijk algemeen werd aanvaard, vermijden om een groep of individu vanuit de huidige morele maatstaven te veroordelen.

Voorbeeld

Een voorbeeld om over na te denken:

Stel je eens voor dat een leraar einde 19e eeuw in zijn klas een leerling strafte met stokslagen. Een presentist zou zeggen dat dit onaanvaardbaar geweld was tegen kinderen, terwijl iemand anders erop kan wijzen dat het in die periode oké was om kinderen te slaan en die leraar dus niets verkeerds deed...