Filterlogboek

Filternavigatie (Hoofdmenu | Recente filterwijzigingen | Bewerkingen onderzoeken | Filterlogboek)
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Details voor logboekregel 10.942

24 jun 2019 13:46: Poil (overleg | bijdragen) heeft filter 24 laten afgaan tijdens het uitvoeren van de handeling "edit" op Namibië. Genomen maatregel: Waarschuwen; Filterbeschrijving: Meer dan 8 medeklinkers aaneen (streng) (onderzoeken)

Wijzigingen in de bewerking

 
{{Namibië}}
 
{{Namibië}}
'''Namibië''' is een land in het zuiden van [[Afrika]], aan de kust van de Atlantische Oceaan. De hoofdstad is [[Windhoek]]. Namibië heeft 2.113.077 inwoners.
+
'''Namibiës,ksisjidjekskejdnndjednjdmdmskdkskd''' is een land in het zuiden van [[Afrika]], aan de kust van kekdkedijekdjemknokkkdjejdjdjjdjdkdjekdjdjdkdjdkdkdkkdkdkdkdkjdjdjdkdkdkdkdkdkkdkekekdkdkdkdkdkdkdkdkkdkdkdkdkdkdkmdkekdjfde Atlantische Oceaan. De hoofdstad is [[Windhoek]]. Namibië heeft 2.113.077 inwoners.
   
 
== Geschiedenis ==
 
== Geschiedenis ==
 
=== Bestuurlijke indeling ===
 
=== Bestuurlijke indeling ===
 
Namibië is opgedeeld in 14 regio's:
 
Namibië is opgedeeld in 14 regio's:
{| class=wikitable
+
{| class="wikitable"
 
! # !! '''Regio''' !! '''Hoofdstad''' !! '''Bevolking (2011)''' !! '''Oppervlakte (km²)''' !! Bevolkingsdichtheid<br /> personen/km² !! '''Kaart'''
 
! # !! '''Regio''' !! '''Hoofdstad''' !! '''Bevolking (2011)''' !! '''Oppervlakte (km²)''' !! Bevolkingsdichtheid<br /> personen/km² !! '''Kaart'''
 
|-
 
|-
 
| style="text-align:right;" | 14.785
 
| style="text-align:right;" | 14.785
 
| style="text-align:right;" | 6,1
 
| style="text-align:right;" | 6,1
| rowspan=14 valign=top| [[Bestand:Regio's van Namibië.png|300px|Regio's van Namibië]]
+
| rowspan="14" valign="top" | [[Bestand:Regio's van Namibië.png|300px|Regio's van Namibië]]
 
|-
 
|-
 
! 2
 
! 2

Maatregelparameters

VariabeleWaarde
Of de bewerking wel of niet als klein gemarkeerd is (niet langer in gebruik) (minor_edit)
false
Gebruikersaccountnaam (user_name)
'Poil'
Pagina-ID (page_id)
15868
Paginanaamruimte (page_namespace)
0
Paginanaam (zonder naamruimte) (page_title)
'Namibië'
Volledige paginanaam (page_prefixedtitle)
'Namibië'
Handeling (action)
'edit'
Bewerkingssamenvatting (summary)
''
Oude inhoudsmodel (old_content_model)
'wikitext'
Nieuw inhoudsmodel (new_content_model)
'wikitext'
Wikitekst van de oude pagina vóór de bewerking (old_wikitext)
'{{Namibië}} '''Namibië''' is een land in het zuiden van [[Afrika]], aan de kust van de Atlantische Oceaan. De hoofdstad is [[Windhoek]]. Namibië heeft 2.113.077 inwoners. == Geschiedenis == [[Bestand:Twyfelfontein.jpg|thumb|left|300px|Een rotstekening van een [[giraffe]] in de Twyfelfontein.]] ===Voor de kolonisatie=== Er wonen al heel lang mensen in Namibië. In de Twyfelfontein zijn [[rotstekening]]en gevonden uit 27.000 voor Christus, bijna 30.000 jaar oud dus! Deze tekeningen zijn gemaakt door de voorouders van de [[San (volk)|San]], een volk wat nog steeds in Namibië woont. Vervolgens kwamen de Nara en Damara het land in. In de 14e eeuw na Christus kwamen onder andere de Herero en de Owambo, die nu de grootste bevolkingsgroep van Namibië zijn, Namibië binnen. ===Duits-Zuidwest-Afrika=== [[Bestand:Swakopmund.jpg|right|400px|thumb|[[Duitsland|Duitse]], koloniale bebouwing in [[Swakopmund]]]] Hoewel de Europese landen Afrika lang links hadden laten liggen, probeerden ze aan het einde van de 19e eeuw ook Afrika te koloniseren. In [[1878]] werd [[Walvisbaai]] een onderdeel van het [[Verenigd Koninkrijk|Britse Rijk]] (Engels: ''British Empire''). Nadat de Europese landen hadden overlegd, kreeg [[Duitsland]] de rest van Namibië. Zij noemden het gebied toen Duits-Zuidwest-Afrika (Duits: ''Deutsch-Südwestafrika''). In 1904 kwamen de Herero- en Namastammen in opstand. Zij wilden niet meer leven onder de Duitse onderdrukking. De Duitsers waren namelijk niet goed tegen de oorspronkelijke bewoners en bevalen dat iedere Herero moest worden doodgeschoten. Dit gebeurde dan ook veel en aan het einde van de oorlog was 80% van de Herero's overleden. Ook was de helft van de Nama's overleden. Deze moord op de Herero en de Nama door de Duitsers wordt de [[Namibische genocide]] genoemd. De Duitsers hebben veel sporen nagelaten in Namibië. Zo hebben sommige plaatsen nog veel Duitse gebouwen. Ook de Namibische spoorwegen zijn deels aangelegd door de Duitsers. ===Bezet door Zuid-Afrika: Zuidwest-Afrika=== Tijdens de [[Eerste Wereldoorlog]] werd Duits-Zuidwest-Afrika ingenomen door [[Zuid-Afrika]]. Na de oorlog kreeg Zuid-Afrika de opdracht van de [[Volkenbond]] (een voorloper van de [[Verenigde Naties]]) om voor het gebied te zorgen totdat het onafhankelijk kon worden. Duits-Zuidwest-Afrika heette voortaan simpelweg Zuidwest-Afrika. Net als de Duitsers, waren ook de Zuid-Afrikaners racistisch. Zij voerden hier de [[apartheid]] in. Apartheid is een systeem waarin blanke en gekleurde van elkaar gescheiden zijn. De blanken wonen in mooie huizen en krijgen goed onderwijs; De gekleurden wonen in [[sloppenwijk]]en en zijn arm. In 1986 kregen alle stammen een eigen gebied toegewezen om te wonen, de zogenaamde Bantoestans. In de jaren '50 ontstonden er verschillende onafhankelijkheidsorganisaties, zoals de Swanu en de Swapo. De Swapo streed zelfs in een oorlog (de Zuid-Afrikaanse Grensoorlog) tegen de apartheid en de Zuid-Afrikaanse bezetting. De Verenigde Naties wezen een verzoek af van Zuid-Afrika om van Namibië hun vijfde provincie te maken. Toch vonden ze het nog prima dat Zuid-Afrika Namibië bestuurde. Pas in [[1978]] vond de VN dat Zuid-Afrika weg moest uit Namibië. Zuid-Afrika bleef alleen Namibië bezetten! Vijf landen, de [[Verenigde Staten]], [[West-Duitsland]], [[Canada]], [[Frankrijk]] en het [[Verenigd Koninkrijk]], gingen onderhandelen met Zuid-Afrika en dwongen hen ook te onderhandelen met de onafhankelijkheidsbeweging Swapo. ===Een onafhankelijk Namibië=== Namibië werd in [[1990]] een onafhankelijk land. Toen Zuid-Afrika in [[1994]] de apartheid afschafte gaf het ook zijn laatste bezette gebied, de stad Walvisbaai, aan Namibië. De Swapo werd nu een politieke partij. De eerste president van het nieuwe land werd [[Sam Numoja]]. Namibië is net als [[Nederland]] en [[België]] een democratisch land met meerdere partijen, maar elke verkiezing wordt gewonnen door de Swapo. In 2005 vond Numoja het wel welletjes. Hij legde zijn presidentschap neer. Numoja werd opgevolgd door Hifikepunye Pohamba, ook een lid van de Swapo. De huidige (derde) president is [[Hage Geingob]]. == Bevolking == [[Bestand:Talen in Namibië.jpg|right|400px|thumb|Namibische borden in meer talen dan alleen het Engels.]] De grootste bevolkingsgroep in Namibië is de Owambo met 50% van de bevolking. Andere bevolkinsgroepen zijn de Kavango, [[Herero]], [[Damara]], halfbloeden, blanken (afstammelingen van de Duitse kolonisten en [[Boeren]]), Nama, Caprivi, [[San (volk)|San]] (Bosjesmannen) en Baster. Met 2,6 inwoners per vierkante kilometer (km²), is Namibië na [[Mongolië]] het dunstbevolkte land ter wereld. De levensverwachting is iets meer dan 51 jaar. === Taal === Sinds de onafhankelijkheid van Namibië in 1990 heeft het land maar één officiële taal, het [[Engels]]. Dat is best opmerkelijk voor een Afrikaans land. Zo heeft buurland Zuid-Afrika wel 11 officiële talen! Hoewel het Engels dus de officiële taal van Namibië is, spreekt maar 1,9% van de bevolking het als moedertaal. Elke bevolkingsgroep heeft zijn eigen taal. De meest gesproken taal van het land is Oshiwambo, de taal van de Owambo. 48,5% van de Namibiërs spreekt deze taal als moedertaal. Een andere belangrijke taal is het [[Afrikaans]]. Deze taal, die sterk lijkt op het Nederlands, wordt vooral gebruikt als verschillende bevolkingsgroepen met elkaar moeten praten. Omdat bijna iedereen deze taal (deels) spreekt, wordt het Afrikaans gebruikt in kranten, in winkels enzovoort. Vroeger spraken mensen ook nog wel eens [[Duits]], maar dat gebeurt nog maar heel weinig. === Godsdienst === 80 tot 90% van de Namibiërs is [[Christendom|christelijk]]. De overige 10 a 20% is aanhanger van het [[animisme]], dat is een verzamelnaam voor alle geloven die te maken hebben met geesten. Animisten geloven dat alles een ziel heeft, dus niet alleen mensen en dieren, maar ook planten en stenen. Vooral Namibiërs op het platteland zijn animistisch. == Geografie == Namibië ligt in het zuiden van [[Afrika]], aan de kust van de Atlantische Oceaan. Verder grenst het land in het noorden aan [[Angola]] en een klein stukje aan [[Zambia]], in het westen aan [[Botswana]] en in het zuiden aan [[Zuid-Afrika]]. === Bestuurlijke indeling === Namibië is opgedeeld in 14 regio's: {| class=wikitable ! # !! '''Regio''' !! '''Hoofdstad''' !! '''Bevolking (2011)''' !! '''Oppervlakte (km²)''' !! Bevolkingsdichtheid<br /> personen/km² !! '''Kaart''' |- ! 1 | [[Zambezi (regio)|Zambezi]] || [[Katima Mulilo]] | style="text-align:right;" | 90.100 | style="text-align:right;" | 14.785 | style="text-align:right;" | 6,1 | rowspan=14 valign=top| [[Bestand:Regio's van Namibië.png|300px|Regio's van Namibië]] |- ! 2 | [[Erongo]] || [[Swakopmund]] | style="text-align:right;" | 150.400 | style="text-align:right;" | 63.539 | style="text-align:right;" | 2,4 |- ! 3 | [[Hardap]] || [[Mariental (Namibië)|Mariental]] | style="text-align:right;" | 79.000 | style="text-align:right;" | 109.781 | style="text-align:right;" | 0,7 |- ! 4 | [[!Karas]] || [[Keetmanshoop]] | style="text-align:right;" | 76.000 | style="text-align:right;" | 161.514 | style="text-align:right;" | 0,5 |- ! 5 | [[Kavango Oost]] || [[Rundu]] | style="text-align:right;" | 115.447 | style="text-align:right;" | 25.576 | style="text-align:right;" | 4,5 |- !5 | [[Kavango West]] || [[Nkurenkuru]] | style="text-align:right;" | 107.505 | style="text-align:right;" | 23.166 | style="text-align:right;" | 4,6 |- ! 6 | [[Khomas]] || [[Windhoek]] | style="text-align:right;" | 340.900 | style="text-align:right;" | 36.964 | style="text-align:right;" | 9,2 |- ! 7 | [[Kunene (regio)|Kunene]] || [[Opuwo]] | style="text-align:right;" | 88.300 | style="text-align:right;" | 115.260 | style="text-align:right;" | 0,8 |- ! 8 | [[Ohangwena]] || [[Eenhana]] | style="text-align:right;" | 245.100 | style="text-align:right;" | 10.706 | style="text-align:right;" | 22 |- ! 9 | [[Omaheke]] || [[Gobabis]] | style="text-align:right;" | 70.800 | style="text-align:right;" | 84.981 | style="text-align:right;" | 0,8 |- ! 10 | [[Omusati]] || [[Outapi]] | style="text-align:right;" | 242.900 | style="text-align:right;" | 26.551 | style="text-align:right;" | 9,1 |- ! 11 | [[Oshana]] || [[Oshakati]] | style="text-align:right;" | 174.900 | style="text-align:right;" | 8647 | style="text-align:right;" | 20 |- ! 12 | [[Oshikoto]] || [[Omuthiya]] | style="text-align:right;" | 181.600 | style="text-align:right;" | 38.685 | style="text-align:right;" | 4,7 |- ! 13 | [[Otjozondjupa]] || [[Otjiwarongo]] | style="text-align:right;" | 142.400 | style="text-align:right;" | 105.460 | style="text-align:right;" | 1,4 |} [[Bestand:Windhoek.jpg|right|300px|thumb|Een kerk in [[Windhoek]]]] Sinds augustus [[2013]] is de regio Kavango opgesplitst in een oostelijk en westelijk deel. === Steden === De belangrijkste stad van Namibië is natuurlijk de hoofdstad [[Windhoek]]. De stad is met 322.500 inwoners ook de grootste stad van het land. Het is het economische centrum van Namibië. Zo is er in de stad een [[beurs]] en een grote [[bier]]brouwerij. Een andere belangrijke stad is [[Walvisbaai]]. Walvisbaai is een kustplaats met 85.000 inwoners. De stad heeft de grootste [[haven]] van het land, waar veel aan [[visserij]] wordt gedaan. [[Swakopmund]] ligt ten noorden van Walvisbaai. De stad heeft 44.700 inwoners. Swakopmund is een populaire bestemming voor toeristen. Er staan in de stad namelijk veel oude, koloniale, [[Duitsland|Duitse]] gebouwen. Een ander stadje met veel koloniale gebouwen is [[Lüderitz]]. Andere grote steden zijn [[Rundu]] (81.501 inwoners) en [[Helao Nafidi]] (43.000 inwoners). === Natuur === [[File:Dead vlei (2038196123).jpg|left|300px|thumb|Een dode, zwarte acacia in de Dodevlei in de [[Namibwoestijn]], met op de achtergrond de rode duinen]] Namibië heeft verschillende landschappen, zoals [[woestijn]]en, [[halfwoestijn]]en, [[drasland]]en en [[savanne]]s. De [[Namibwoestijn]] is de grootste woestijn van het land. Hij loopt langs de Atlantische Oceaan en is zo'n 100 km breed en 400 km lang. De rode woestijn begint bij Walvisbaai en eindigt bij Lüderitz. Vooral de Sossusvlei staat bekend om zijn hoge, rode duinen. Die zijn soms wel 400 meter hoog! Vlakbij de Sossusvlei ligt de Dodevlei. Dit is een grote, witte kleivlakte. Er staan hier ook veel dode bomen. Deze dode, zwarte [[acacia|acacia's]] zijn al zo'n 900 jaar oud, maar ze willen maar niet vergaan. Dat komt door de droogte. De Namibwoestijn is sinds [[2013]] [[UNESCO-werelderfgoed]]. Een ander groot natuurgebied is de [[Kalahari]]. Deze wordt ook wel de Kalahariwoestijn genoemd, maar dat is fout! De Kalahari is namelijk geen woestijn, daarvoor valt er te veel regen. De Kalahari is een afwisselend gebied met zandvlaktes, [[steppe]]s en savannes. Er groeien hier veel stekelige struiken en acacia's, maar ook [[baobab]]s. In de Kalahari leven veel dieren, zoals [[leeuw]]en, [[hyena|hyena's]], [[stokstaartje]]s, [[antilope]]n en [[baviaan|bavianen]]. In de regentijd vind je er ook [[olifant]]en, [[gnoe]]s, [[zebra|zebra's]], [[buffel]]s en [[springbok]]ken. Je kunt er daarom goed op [[safari]]. Langs de Namibische kust groeit de [[welwitschia]], of in het Afrikaans: ''Tweeblaarkanniedood''. Hij heeft maar twee bladeren en groeit heel langzaam. Toch kan de plant wel 600 jaar oud worden. Er zijn zelfs welwitschia's bekend van 2000 jaar oud! De welwitschia is zo'n beetje de nationale plant van Namibië en staat ook op het Namibische wapen. == Economie == [[Bestand:Namibische dollar.jpg|right|400px|thumb|Een briefje van 10 [[Namibische dollar]]]] De [[munteenheid]] (met een moeilijk woord: valuta) van Namibië is de [[Namibische dollar]] (N$). De dollar is evenveel waard als de [[Zuid-Afrikaanse rand]], dus ook de rand wordt af en toe gebruikt. In de hoofdstad Windhoek zit de beurs van Namibië (''Namibian Stock Exchange''). Omdat het in Namibië zo droog is, is [[landbouw]] heel moeilijk. De [[akkerbouw]] die er is, vindt vooral plaats in het noorden van het land. Daar verbouwen ze onder andere [[maïs]]. In de rest van het land wordt er aan [[veeteelt]] gedaan. De landbouw zorgt voor 9% van het [[bbp]] (nationaal inkomen). De [[mijnbouw]], die bestaat uit het mijnen van [[diamant]]en en [[uranium]], zorgt voor 8% en de [[industrie]] zorgt voor 23%. Ook belangrijk voor de Namibische economie is het [[toerisme]]. Elk jaar komen er zo'n één miljoen toeristen naar het land, vooral uit [[Duitsland]], [[Angola]] en [[Zuid-Afrika]]. Er wordt verwacht dat de komende jaren nog meer toeristen Namibië zullen bezoeken. Namibië zit onder het wereldgemiddelde qua [[welvaart]], maar is wel één van de meest ontwikkelde Afrikaanse landen ten zuiden van de [[Sahara]]. Toch is niet voor alle Namibiërs het leven zo goed. Je kan de bevolking verdelen in twee groepen: de rijken en de armen. De rijken wonen meestal in mooie huizen in de steden of op grote boerderijen op het platteland en zijn meestal van Europese komaf. De meeste Namibiërs zijn echter arm. De armen wonen op kleine boerderijtjes op het platteland of in de buitenwijken van de stad. De meeste huizen daar zijn niet van baksteen gebouwd, maar van andere materialen, zoals golfplaten. Deze huisjes noem je ''shacks''. Het zijn een soort [[sloppenwijk]]en. Ook is er veel [[werkloosheid]]. In 2011 had bijna 37% van de Namibiërs geen baan. == Transport == [[Bestand:Airbus A330-200 Air Namibia (NMB) F-WWYC - MSN 1451 - Will be V5-ANO (9716408773).jpg|left|thumb|300px|Een [[vliegtuig]] van [[Air Namibia]]]] In Namibië rijden ze aan de linkerkant van de weg, in tegenstelling tot Nederland en België. Er ligt in Namibië zo'n 45.387 km wegen, waarvan maar 6.387 km verhard is. Er is maar een korte [[autosnelweg]]. Deze ligt bij de hoofdstad Windhoek. Namibië heeft veel [[vliegveld]]en. Twee daarvan zijn internationaal: De ''Internationale luchthaven Hosea Kutako'' bij Windhoek en de luchthaven van Walvisbaai. De meeste vluchten worden uitgevoerd door [[Air Namibia]], de nationale luchtvaartmaatschappij. Zij voeren ook de binnenlandse luchten uit. Er wordt dagelijks naar [[Kaapstad]] en [[Johannesburg]] gevlogen en eens per week naar [[Frankfurt am Main|Frankfurt]]. In Namibië ligt 2382 km aan spoorlijnen. De nationale spoorwegmaatschappij is Transnamib. Er rijden zowel goederentreinen als passagierstreinen. == Onderwijs == In Namibië moet je van je 6e tot je 16e verplicht naar school. Dat heet [[leerplicht]]. Er zijn In Namibië ongeveer 1500 scholen. Het onderwijs is voor de leerlingen gratis. Het wordt namelijk betaald door de [[overheid]], dat staat ook in de Namibische [[grondwet]]. Wel moet er betaald worden voor de schooluniformen. Er zijn drie [[universiteit]]en in het land: de Technische Universiteit van Namibië, de Universiteit van Namibië en de Internationale Managementuniversiteit. Alle universiteiten zitten in Windhoek. == Volkslied == <div style="float:right;"> {{#widget:Youtube|id=0-C9vp7ClXo}} </div> Het volkslied van Namibië is "[[Volkslied van Namibië|Namibia, land of the brave]]". Het is geschreven en gecomponeerd door Axali Doeseb. {| |----- | ''Originele tekst'' || || ''Nederlandse vertaling'' |----- | Namibia, land of the brave, :Freedom's fight we have won :Glory to their bravery, :Whose blood waters our freedom. :We give our love and loyalty :Together in unity, :Contrasting beautiful Namibia, :Namibia our country. :Beloved land of savannahs :Hold high the banner of liberty. :Namibia our Country :Namibia Motherland :We love thee | |Namibië, land der dapperen :De vrijheidsstrijd hebben wij gewonnen :Hulde aan hun dapperheid :Van diegenen waarvan hun bloed onze vrijheid voedt :Wij geven onze liefde en trouwheid :Samen in eenheid :afstekend tegenover het mooie Namibië :Namibië ons land :Geliefd land van de savannen :Houd de vlag van vrijheid hoog :Namibië ons land :Namibë moederland :Wij houden van jou |} == Fotogalerij == <gallery> Bestand:Namibië sateliet.png|Satellietfoto van Namibië </gallery> {{Navigatie landen Afrika}} {{Navigatie Gemenebest van Naties}} [[Categorie:Landen]] [[Categorie:Landen van Afrika]] [[Categorie:Gemenebest van Naties]]'
Wikitekst van de nieuwe pagina ná de bewerking (new_wikitext)
'{{Namibië}} '''Namibiës,ksisjidjekskejdnndjednjdmdmskdkskd''' is een land in het zuiden van [[Afrika]], aan de kust van kekdkedijekdjemknokkkdjejdjdjjdjdkdjekdjdjdkdjdkdkdkkdkdkdkdkjdjdjdkdkdkdkdkdkkdkekekdkdkdkdkdkdkdkdkkdkdkdkdkdkdkmdkekdjfde Atlantische Oceaan. De hoofdstad is [[Windhoek]]. Namibië heeft 2.113.077 inwoners. == Geschiedenis == [[Bestand:Twyfelfontein.jpg|thumb|left|300px|Een rotstekening van een [[giraffe]] in de Twyfelfontein.]] ===Voor de kolonisatie=== Er wonen al heel lang mensen in Namibië. In de Twyfelfontein zijn [[rotstekening]]en gevonden uit 27.000 voor Christus, bijna 30.000 jaar oud dus! Deze tekeningen zijn gemaakt door de voorouders van de [[San (volk)|San]], een volk wat nog steeds in Namibië woont. Vervolgens kwamen de Nara en Damara het land in. In de 14e eeuw na Christus kwamen onder andere de Herero en de Owambo, die nu de grootste bevolkingsgroep van Namibië zijn, Namibië binnen. ===Duits-Zuidwest-Afrika=== [[Bestand:Swakopmund.jpg|right|400px|thumb|[[Duitsland|Duitse]], koloniale bebouwing in [[Swakopmund]]]] Hoewel de Europese landen Afrika lang links hadden laten liggen, probeerden ze aan het einde van de 19e eeuw ook Afrika te koloniseren. In [[1878]] werd [[Walvisbaai]] een onderdeel van het [[Verenigd Koninkrijk|Britse Rijk]] (Engels: ''British Empire''). Nadat de Europese landen hadden overlegd, kreeg [[Duitsland]] de rest van Namibië. Zij noemden het gebied toen Duits-Zuidwest-Afrika (Duits: ''Deutsch-Südwestafrika''). In 1904 kwamen de Herero- en Namastammen in opstand. Zij wilden niet meer leven onder de Duitse onderdrukking. De Duitsers waren namelijk niet goed tegen de oorspronkelijke bewoners en bevalen dat iedere Herero moest worden doodgeschoten. Dit gebeurde dan ook veel en aan het einde van de oorlog was 80% van de Herero's overleden. Ook was de helft van de Nama's overleden. Deze moord op de Herero en de Nama door de Duitsers wordt de [[Namibische genocide]] genoemd. De Duitsers hebben veel sporen nagelaten in Namibië. Zo hebben sommige plaatsen nog veel Duitse gebouwen. Ook de Namibische spoorwegen zijn deels aangelegd door de Duitsers. ===Bezet door Zuid-Afrika: Zuidwest-Afrika=== Tijdens de [[Eerste Wereldoorlog]] werd Duits-Zuidwest-Afrika ingenomen door [[Zuid-Afrika]]. Na de oorlog kreeg Zuid-Afrika de opdracht van de [[Volkenbond]] (een voorloper van de [[Verenigde Naties]]) om voor het gebied te zorgen totdat het onafhankelijk kon worden. Duits-Zuidwest-Afrika heette voortaan simpelweg Zuidwest-Afrika. Net als de Duitsers, waren ook de Zuid-Afrikaners racistisch. Zij voerden hier de [[apartheid]] in. Apartheid is een systeem waarin blanke en gekleurde van elkaar gescheiden zijn. De blanken wonen in mooie huizen en krijgen goed onderwijs; De gekleurden wonen in [[sloppenwijk]]en en zijn arm. In 1986 kregen alle stammen een eigen gebied toegewezen om te wonen, de zogenaamde Bantoestans. In de jaren '50 ontstonden er verschillende onafhankelijkheidsorganisaties, zoals de Swanu en de Swapo. De Swapo streed zelfs in een oorlog (de Zuid-Afrikaanse Grensoorlog) tegen de apartheid en de Zuid-Afrikaanse bezetting. De Verenigde Naties wezen een verzoek af van Zuid-Afrika om van Namibië hun vijfde provincie te maken. Toch vonden ze het nog prima dat Zuid-Afrika Namibië bestuurde. Pas in [[1978]] vond de VN dat Zuid-Afrika weg moest uit Namibië. Zuid-Afrika bleef alleen Namibië bezetten! Vijf landen, de [[Verenigde Staten]], [[West-Duitsland]], [[Canada]], [[Frankrijk]] en het [[Verenigd Koninkrijk]], gingen onderhandelen met Zuid-Afrika en dwongen hen ook te onderhandelen met de onafhankelijkheidsbeweging Swapo. ===Een onafhankelijk Namibië=== Namibië werd in [[1990]] een onafhankelijk land. Toen Zuid-Afrika in [[1994]] de apartheid afschafte gaf het ook zijn laatste bezette gebied, de stad Walvisbaai, aan Namibië. De Swapo werd nu een politieke partij. De eerste president van het nieuwe land werd [[Sam Numoja]]. Namibië is net als [[Nederland]] en [[België]] een democratisch land met meerdere partijen, maar elke verkiezing wordt gewonnen door de Swapo. In 2005 vond Numoja het wel welletjes. Hij legde zijn presidentschap neer. Numoja werd opgevolgd door Hifikepunye Pohamba, ook een lid van de Swapo. De huidige (derde) president is [[Hage Geingob]]. == Bevolking == [[Bestand:Talen in Namibië.jpg|right|400px|thumb|Namibische borden in meer talen dan alleen het Engels.]] De grootste bevolkingsgroep in Namibië is de Owambo met 50% van de bevolking. Andere bevolkinsgroepen zijn de Kavango, [[Herero]], [[Damara]], halfbloeden, blanken (afstammelingen van de Duitse kolonisten en [[Boeren]]), Nama, Caprivi, [[San (volk)|San]] (Bosjesmannen) en Baster. Met 2,6 inwoners per vierkante kilometer (km²), is Namibië na [[Mongolië]] het dunstbevolkte land ter wereld. De levensverwachting is iets meer dan 51 jaar. === Taal === Sinds de onafhankelijkheid van Namibië in 1990 heeft het land maar één officiële taal, het [[Engels]]. Dat is best opmerkelijk voor een Afrikaans land. Zo heeft buurland Zuid-Afrika wel 11 officiële talen! Hoewel het Engels dus de officiële taal van Namibië is, spreekt maar 1,9% van de bevolking het als moedertaal. Elke bevolkingsgroep heeft zijn eigen taal. De meest gesproken taal van het land is Oshiwambo, de taal van de Owambo. 48,5% van de Namibiërs spreekt deze taal als moedertaal. Een andere belangrijke taal is het [[Afrikaans]]. Deze taal, die sterk lijkt op het Nederlands, wordt vooral gebruikt als verschillende bevolkingsgroepen met elkaar moeten praten. Omdat bijna iedereen deze taal (deels) spreekt, wordt het Afrikaans gebruikt in kranten, in winkels enzovoort. Vroeger spraken mensen ook nog wel eens [[Duits]], maar dat gebeurt nog maar heel weinig. === Godsdienst === 80 tot 90% van de Namibiërs is [[Christendom|christelijk]]. De overige 10 a 20% is aanhanger van het [[animisme]], dat is een verzamelnaam voor alle geloven die te maken hebben met geesten. Animisten geloven dat alles een ziel heeft, dus niet alleen mensen en dieren, maar ook planten en stenen. Vooral Namibiërs op het platteland zijn animistisch. == Geografie == Namibië ligt in het zuiden van [[Afrika]], aan de kust van de Atlantische Oceaan. Verder grenst het land in het noorden aan [[Angola]] en een klein stukje aan [[Zambia]], in het westen aan [[Botswana]] en in het zuiden aan [[Zuid-Afrika]]. === Bestuurlijke indeling === Namibië is opgedeeld in 14 regio's: {| class="wikitable" ! # !! '''Regio''' !! '''Hoofdstad''' !! '''Bevolking (2011)''' !! '''Oppervlakte (km²)''' !! Bevolkingsdichtheid<br /> personen/km² !! '''Kaart''' |- ! 1 | [[Zambezi (regio)|Zambezi]] || [[Katima Mulilo]] | style="text-align:right;" | 90.100 | style="text-align:right;" | 14.785 | style="text-align:right;" | 6,1 | rowspan="14" valign="top" | [[Bestand:Regio's van Namibië.png|300px|Regio's van Namibië]] |- ! 2 | [[Erongo]] || [[Swakopmund]] | style="text-align:right;" | 150.400 | style="text-align:right;" | 63.539 | style="text-align:right;" | 2,4 |- ! 3 | [[Hardap]] || [[Mariental (Namibië)|Mariental]] | style="text-align:right;" | 79.000 | style="text-align:right;" | 109.781 | style="text-align:right;" | 0,7 |- ! 4 | [[!Karas]] || [[Keetmanshoop]] | style="text-align:right;" | 76.000 | style="text-align:right;" | 161.514 | style="text-align:right;" | 0,5 |- ! 5 | [[Kavango Oost]] || [[Rundu]] | style="text-align:right;" | 115.447 | style="text-align:right;" | 25.576 | style="text-align:right;" | 4,5 |- !5 | [[Kavango West]] || [[Nkurenkuru]] | style="text-align:right;" | 107.505 | style="text-align:right;" | 23.166 | style="text-align:right;" | 4,6 |- ! 6 | [[Khomas]] || [[Windhoek]] | style="text-align:right;" | 340.900 | style="text-align:right;" | 36.964 | style="text-align:right;" | 9,2 |- ! 7 | [[Kunene (regio)|Kunene]] || [[Opuwo]] | style="text-align:right;" | 88.300 | style="text-align:right;" | 115.260 | style="text-align:right;" | 0,8 |- ! 8 | [[Ohangwena]] || [[Eenhana]] | style="text-align:right;" | 245.100 | style="text-align:right;" | 10.706 | style="text-align:right;" | 22 |- ! 9 | [[Omaheke]] || [[Gobabis]] | style="text-align:right;" | 70.800 | style="text-align:right;" | 84.981 | style="text-align:right;" | 0,8 |- ! 10 | [[Omusati]] || [[Outapi]] | style="text-align:right;" | 242.900 | style="text-align:right;" | 26.551 | style="text-align:right;" | 9,1 |- ! 11 | [[Oshana]] || [[Oshakati]] | style="text-align:right;" | 174.900 | style="text-align:right;" | 8647 | style="text-align:right;" | 20 |- ! 12 | [[Oshikoto]] || [[Omuthiya]] | style="text-align:right;" | 181.600 | style="text-align:right;" | 38.685 | style="text-align:right;" | 4,7 |- ! 13 | [[Otjozondjupa]] || [[Otjiwarongo]] | style="text-align:right;" | 142.400 | style="text-align:right;" | 105.460 | style="text-align:right;" | 1,4 |} [[Bestand:Windhoek.jpg|right|300px|thumb|Een kerk in [[Windhoek]]]] Sinds augustus [[2013]] is de regio Kavango opgesplitst in een oostelijk en westelijk deel. === Steden === De belangrijkste stad van Namibië is natuurlijk de hoofdstad [[Windhoek]]. De stad is met 322.500 inwoners ook de grootste stad van het land. Het is het economische centrum van Namibië. Zo is er in de stad een [[beurs]] en een grote [[bier]]brouwerij. Een andere belangrijke stad is [[Walvisbaai]]. Walvisbaai is een kustplaats met 85.000 inwoners. De stad heeft de grootste [[haven]] van het land, waar veel aan [[visserij]] wordt gedaan. [[Swakopmund]] ligt ten noorden van Walvisbaai. De stad heeft 44.700 inwoners. Swakopmund is een populaire bestemming voor toeristen. Er staan in de stad namelijk veel oude, koloniale, [[Duitsland|Duitse]] gebouwen. Een ander stadje met veel koloniale gebouwen is [[Lüderitz]]. Andere grote steden zijn [[Rundu]] (81.501 inwoners) en [[Helao Nafidi]] (43.000 inwoners). === Natuur === [[File:Dead vlei (2038196123).jpg|left|300px|thumb|Een dode, zwarte acacia in de Dodevlei in de [[Namibwoestijn]], met op de achtergrond de rode duinen]] Namibië heeft verschillende landschappen, zoals [[woestijn]]en, [[halfwoestijn]]en, [[drasland]]en en [[savanne]]s. De [[Namibwoestijn]] is de grootste woestijn van het land. Hij loopt langs de Atlantische Oceaan en is zo'n 100 km breed en 400 km lang. De rode woestijn begint bij Walvisbaai en eindigt bij Lüderitz. Vooral de Sossusvlei staat bekend om zijn hoge, rode duinen. Die zijn soms wel 400 meter hoog! Vlakbij de Sossusvlei ligt de Dodevlei. Dit is een grote, witte kleivlakte. Er staan hier ook veel dode bomen. Deze dode, zwarte [[acacia|acacia's]] zijn al zo'n 900 jaar oud, maar ze willen maar niet vergaan. Dat komt door de droogte. De Namibwoestijn is sinds [[2013]] [[UNESCO-werelderfgoed]]. Een ander groot natuurgebied is de [[Kalahari]]. Deze wordt ook wel de Kalahariwoestijn genoemd, maar dat is fout! De Kalahari is namelijk geen woestijn, daarvoor valt er te veel regen. De Kalahari is een afwisselend gebied met zandvlaktes, [[steppe]]s en savannes. Er groeien hier veel stekelige struiken en acacia's, maar ook [[baobab]]s. In de Kalahari leven veel dieren, zoals [[leeuw]]en, [[hyena|hyena's]], [[stokstaartje]]s, [[antilope]]n en [[baviaan|bavianen]]. In de regentijd vind je er ook [[olifant]]en, [[gnoe]]s, [[zebra|zebra's]], [[buffel]]s en [[springbok]]ken. Je kunt er daarom goed op [[safari]]. Langs de Namibische kust groeit de [[welwitschia]], of in het Afrikaans: ''Tweeblaarkanniedood''. Hij heeft maar twee bladeren en groeit heel langzaam. Toch kan de plant wel 600 jaar oud worden. Er zijn zelfs welwitschia's bekend van 2000 jaar oud! De welwitschia is zo'n beetje de nationale plant van Namibië en staat ook op het Namibische wapen. == Economie == [[Bestand:Namibische dollar.jpg|right|400px|thumb|Een briefje van 10 [[Namibische dollar]]]] De [[munteenheid]] (met een moeilijk woord: valuta) van Namibië is de [[Namibische dollar]] (N$). De dollar is evenveel waard als de [[Zuid-Afrikaanse rand]], dus ook de rand wordt af en toe gebruikt. In de hoofdstad Windhoek zit de beurs van Namibië (''Namibian Stock Exchange''). Omdat het in Namibië zo droog is, is [[landbouw]] heel moeilijk. De [[akkerbouw]] die er is, vindt vooral plaats in het noorden van het land. Daar verbouwen ze onder andere [[maïs]]. In de rest van het land wordt er aan [[veeteelt]] gedaan. De landbouw zorgt voor 9% van het [[bbp]] (nationaal inkomen). De [[mijnbouw]], die bestaat uit het mijnen van [[diamant]]en en [[uranium]], zorgt voor 8% en de [[industrie]] zorgt voor 23%. Ook belangrijk voor de Namibische economie is het [[toerisme]]. Elk jaar komen er zo'n één miljoen toeristen naar het land, vooral uit [[Duitsland]], [[Angola]] en [[Zuid-Afrika]]. Er wordt verwacht dat de komende jaren nog meer toeristen Namibië zullen bezoeken. Namibië zit onder het wereldgemiddelde qua [[welvaart]], maar is wel één van de meest ontwikkelde Afrikaanse landen ten zuiden van de [[Sahara]]. Toch is niet voor alle Namibiërs het leven zo goed. Je kan de bevolking verdelen in twee groepen: de rijken en de armen. De rijken wonen meestal in mooie huizen in de steden of op grote boerderijen op het platteland en zijn meestal van Europese komaf. De meeste Namibiërs zijn echter arm. De armen wonen op kleine boerderijtjes op het platteland of in de buitenwijken van de stad. De meeste huizen daar zijn niet van baksteen gebouwd, maar van andere materialen, zoals golfplaten. Deze huisjes noem je ''shacks''. Het zijn een soort [[sloppenwijk]]en. Ook is er veel [[werkloosheid]]. In 2011 had bijna 37% van de Namibiërs geen baan. == Transport == [[Bestand:Airbus A330-200 Air Namibia (NMB) F-WWYC - MSN 1451 - Will be V5-ANO (9716408773).jpg|left|thumb|300px|Een [[vliegtuig]] van [[Air Namibia]]]] In Namibië rijden ze aan de linkerkant van de weg, in tegenstelling tot Nederland en België. Er ligt in Namibië zo'n 45.387 km wegen, waarvan maar 6.387 km verhard is. Er is maar een korte [[autosnelweg]]. Deze ligt bij de hoofdstad Windhoek. Namibië heeft veel [[vliegveld]]en. Twee daarvan zijn internationaal: De ''Internationale luchthaven Hosea Kutako'' bij Windhoek en de luchthaven van Walvisbaai. De meeste vluchten worden uitgevoerd door [[Air Namibia]], de nationale luchtvaartmaatschappij. Zij voeren ook de binnenlandse luchten uit. Er wordt dagelijks naar [[Kaapstad]] en [[Johannesburg]] gevlogen en eens per week naar [[Frankfurt am Main|Frankfurt]]. In Namibië ligt 2382 km aan spoorlijnen. De nationale spoorwegmaatschappij is Transnamib. Er rijden zowel goederentreinen als passagierstreinen. == Onderwijs == In Namibië moet je van je 6e tot je 16e verplicht naar school. Dat heet [[leerplicht]]. Er zijn In Namibië ongeveer 1500 scholen. Het onderwijs is voor de leerlingen gratis. Het wordt namelijk betaald door de [[overheid]], dat staat ook in de Namibische [[grondwet]]. Wel moet er betaald worden voor de schooluniformen. Er zijn drie [[universiteit]]en in het land: de Technische Universiteit van Namibië, de Universiteit van Namibië en de Internationale Managementuniversiteit. Alle universiteiten zitten in Windhoek. == Volkslied == <div style="float:right;"> {{#widget:Youtube|id=0-C9vp7ClXo}} </div> Het volkslied van Namibië is "[[Volkslied van Namibië|Namibia, land of the brave]]". Het is geschreven en gecomponeerd door Axali Doeseb. {| |----- | ''Originele tekst'' || || ''Nederlandse vertaling'' |----- | Namibia, land of the brave, :Freedom's fight we have won :Glory to their bravery, :Whose blood waters our freedom. :We give our love and loyalty :Together in unity, :Contrasting beautiful Namibia, :Namibia our country. :Beloved land of savannahs :Hold high the banner of liberty. :Namibia our Country :Namibia Motherland :We love thee | |Namibië, land der dapperen :De vrijheidsstrijd hebben wij gewonnen :Hulde aan hun dapperheid :Van diegenen waarvan hun bloed onze vrijheid voedt :Wij geven onze liefde en trouwheid :Samen in eenheid :afstekend tegenover het mooie Namibië :Namibië ons land :Geliefd land van de savannen :Houd de vlag van vrijheid hoog :Namibië ons land :Namibë moederland :Wij houden van jou |} == Fotogalerij == <gallery> Bestand:Namibië sateliet.png|Satellietfoto van Namibië </gallery> {{Navigatie landen Afrika}} {{Navigatie Gemenebest van Naties}} [[Categorie:Landen]] [[Categorie:Landen van Afrika]] [[Categorie:Gemenebest van Naties]]'
Of de wijziging wel of niet is gemaakt via een Tor-exitnode (tor_exit_node)
0
UNIX-tijdstempel van wijziging (timestamp)
1561376776
Afkomstig van Wikikids , de interactieve Nederlandstalige Internet-encyclopedie voor en door kinderen. "https://wikikids.nl/Speciaal:Filterlogboek/10942"