Filterlogboek

'{{Brazilië}} [[Bestand:Brazil_map_en_2004.png|right|450px|thumb|Een kaart van Brazilië]] '''Brazilië''' (officieel de '''Federale Republiek Brazilië'''), is een land in [[Zuid-Amerika]]. Brazilië is het grootste land van Zuid-Amerika, zowel qua oppervlakte als qua inwonersaantal. Brazilië ligt in het noordoosten van het continent en grenst aan [[Frans-Guyana]], [[Suriname]], [[Guyana]], [[Venezuela]], [[Colombia]], [[Peru]], [[Bolivia]], [[Paraguay]], [[Argentinië]] en [[Je moeder|Uruguay]]. In het westen van het land dit de [[Atlantische Oceaan]]. Brazilië is zo'n 8,5 miljoen vierkante kilometer groot; dat is ongeveer 2240 ker Nederland. In Brazilië wordt het [[Portugees]] gesproken door de bevolking. De hoofdstad is [[Brasilia]]. je moeder Oorspronkelijk was Brazilië een Portugese kolonie. Dit veranderde in 1808 toen de Portugese hoofdstad van Lissabon naar [[Rio de Janeiro]] verhuisde. Het Portugese rijk werd dus bestuurd vanuit Brazilië als onderdeel van het [[Verenigd Koninkrijk van Portugal, Brazilië en de Algarve]]. In 1822 werd Brazilië onafhankelijk. Brazilië werd toen een keizerrijk en kreeg na een paar jaar een parlement en grondwet. Onder het keizerrijk werd o.a. de slavernij afgeschaft en werden verschillende oorlogen met buurlanden gevoerd. In 1889 vond er een staatsgreep plaats, waarmee de keizer werd afgezet. Hierna werd Brazilië een republiek. Tussen 1964 en 1985 werd Brazilië bestuurd door een militaire regering ([[junta]]). In 1988 werd de democratie tenslotte hersteld. Sindsdien groeide de Braziliaanse economie enorm. Toch heeft het land nog altijd te maken met problemen als armoede, corruptie en sociale ongelijkheid. Brazilië heeft tegenwoordig een multiculturele bevolking. De Braziliaanse cultuur is hierdoor van vele kanten beïnvloed. Brazilië staat onder meer bekend om het [[carnaval]], de [[capoeira]] en zijn koffie. Daarnaast staat Brazilië nog bekend om zijn veelzijdige natuur. Het [[Amazoneregenwoud]], rondom de [[Amazone (rivier)|Amazone]]rivier, ligt grotendeels in Brazilië. In de sportwereld staat het land bekend om zijn voetbal; veel bekende voetballers komen uit het land. Naast Brasilia zijn [[Rio de Janeiro]] en [[São Paulo]] bekende steden in Brazilië. == Geschiedenis == === De eerste bewoners === [[File:Cultura_Marajoara_-_Cerâmica_MN_05.jpg|left|250px|thumb|Een schaal uit de [[Marajoaracultuur]]]] De eerste bewoners kwamen zo'n 20.000 tot 10.000 jaar geleden naar Brazilië. Toch zijn er verschillende rotstekeningen en andere vondsten gevonden, die nog ouder zijn. Hierdoor kunnen er al mensen in Brazilië gewoond hebben voor deze tijd. Sommige van deze plekken tonen aan dat zelfs 50.000 jaar geleden al mensen in Brazilië gewoond hebben. De meeste sporen komen van 8.000 tot 7.000 jaar geleden en de periode erna. Rond deze tijd ontstond op het grensgebied tussen Brazilië en Bolivia de landbouw. Er onstonden verschillende samenlevingen. Hoeveel samenlevingen er precies geweest zijn zijn onduidelijk. Op het punt dat de Europeanen in Brazilië aankwamen waren er zo'n 2.000 volkeren. De meeste van deze volkeren waren nomades en trokken van plek naar plek. Zij leefden van de jacht, het verzamelen van voedsel, maar hadden ook vaak wat vee en deden van landbouw. Na een paar trokken ze dan naar een nieuw plekje. Een van de inheemse volkeren waar we het meeste over weten is de [[Marajoaracultuur]]. Hiervan zijn veel potten en ander aardewerk teruggevonden. Andere groepen waren de [[Guaraní (volk)|Guaraní]], de [[Tupi]] en de [[Ge (volk)|Ge]]. Deze volkeren bestaan nog steeds. === De ontdekking door de Portugezen === [[File:Slavery_in_Brazil,_by_Jean-Baptiste_Debret_(1768-1848).jpg|right|300px|thumb|Slavernij in Brazilië]] In april 1500 na Chr. werd Brazilië ontdekt door de Portugese zeevaarder [[Pedro Álvares Cabral]]. Toch waren er al sinds 1493 ontmoetingen tussen de inheemse volkeren en de Portugezen en Spanjaarden. Cabral claimde Brazilië als Portugese kolonie. De Portugezen gebruikten de kolonie eerst voor de houtkap. Tot 1529 was er weinig belangstelling voor Brazilië. De Portugezen waren voornamelijk bezig met de handel met China en Indië. Hierdoor zette Frankrijk zelfs een kolonie op in de golf van Rio de Janeiro in 1555. Ondertussen werd Brazilië belangrijker voor Portugal. Vanaf 1530 kwam de kolonisatie op gang en werden in Bahia en Pernambuco de eerste suikerplantages gesticht. In 1548 werd de staat Brazilië gesticht als een provincie van Portugal. De hoofdstad was eerst [[Salvador]], maar werd later verplaatst naar [[Rio de Janeiro]]. Terwijl het aantal kolonisten toenam, nam het aantal inheemse inwoners af. De Europese kolonisten namen allerlei ziektes mee, zoals [[cholera]] en de [[pest]]. In Amerika kwamen deze ziektes niet voor, waardoor deze een stuk dodelijker waren voor de inheemse inwoners. Daarnaast vonden er opstanden plaats, die keihard werden neergeslagen. Voor het werk op de plantages werden slaven uit Afrika overgebracht. Tussen 1630 en 1654 was er een Nederlandse kolonie in het noorden van Brazilië. Onder de Portugese koning [[Johan V van Portugal|Johan V]] werd er goud en zilver in de Braziliaanse bodem gevonden. Hierdoor werd Brazilië een nog belangrijkere kolonie. Dit betekende ook dat er meer kolonisten naar Brazilië vertrokken. Naast Portugal mochten alleen Amerikaanse en Nederlandse schepen in de Braziliaanse havens aanleggen en in Brazilië handel doen. Brazilië werd steeds belangrijker als kolonie, maar voelde zich ook achtergesteld. Dit veranderde in 1808 toen [[Napoleon Bonaparte]] Portugal wilde aanvallen. De Portugese koninklijke familie vluchtte toen naar Brazilië. === Koninkrijk en Keizerrijk === [[Bestand:Manuel de Araújo Porto-alegre - estudo para a sagração de Dom Pedro II - c. 1840.jpg|left|300px|miniatuur|De kroning van Peter II.]] Vanaf dat moment werd Rio de Janeiro de facto de hoofdstad van het Portugese rijk. Het Portugese rijk ging het [[Verenigd Koninkrijk van Portugal, Brazilië en de Algarve]] heten en Brazilië werd het belangrijkste deel. Het werd een koninkrijk waarvan de koning van Portugal ook koning van was. Toen koning [[Johan VI van Portugal]] weer naar Portugal trok (Napoleon was verdreven) ging zijn zoon Peter (Pedro) niet mee. Die begon samen met grote delen van de bevolking de Onafhankelijkheidsoorlog. Die oorlog leidde hij goed en Brazilië werd onafhankelijk. Het werd een keizerrijk en zo ontstond het machtige [[Keizerrijk Brazilië]]. Toen Peter in 1832 aftrad werd hij opgevolgd door zijn 6-jarige zoontje [[Peter II van Brazilië]]. Deze keizer regeerde wel 58 jaar en werd heel populair. Brazilië bloeide op en werd de grootmacht van [[Zuid-Amerika]]. Universiteiten en bibliotheken werden gesticht en hij was erg geliefd. In 1889 kwamen grote delen van het leger in opstand tegen de keizer. Niet het hele leger deed mee. Onder andere de marine bleef {{wbwoord|1|monarchistisch}}. De opstand was waarschijnlijk alleen om de macht te grijpen, aangezien Peter goed regeerde en de bevolking tevreden was. Uiteindelijk wonnen de republikeinen en Peter deed afstand van de troon. Brazilië werd een republiek en Peter stierf 2 jaar later in [[Parijs]]. ===Oude republiek=== [[File:Proclamação_da_República_by_Benedito_Calixto_1893.jpg|right|300px|thumb|Het uitroepen van de republiek]] Na de staatsgreep werd generaal [[Deodoro da Fonseca]] president. Hoewel Brazilië officieel een democratie was, konden mensen die konden lezen en schrijven niet stemmen. Hierdoor was een groot gedeelte van de bevolking uitgesloten van stemmen. Brazilië was gevormd naar de Verenigde Staten. De macht lag echter in de handen van rijke handelaars en grootgrondbezitters. Dit leidde tot een grote opstand in 1926, waarbij een gedeelte van het leger het kant van de bevolking koos. In deze periode bemoeide Brazilië zich niet met het buitenland. Het land bleef neutraal in oorlogen en had alleen banden met grote economische partners. Na de [[Eerste Wereldoorlog]] veranderde dit en Brazilië kreeg een belangrijke rol in de [[Volkerenbond]]. In 1930 vond er een staatsgreep plaats onder [[Getúlio Vargas]]. Hierna kwam Brazilië onder een militaire regering en deze bleef in plaats tot 1945. In Brazilië bestond namelijk de angst dat fascisten of communisten het land zouden overnemen. Daarom greep het leger de macht. Het leger haal de macht bij de bovenklasse weg en gaf meer macht aan de bevolking. Daarnaast werd er gewerkt aan de industrie en de modernisering van het land. Ondertussen bestond de angst dat het Argentijnse leger Brazilië zou binnenvallen. Hierdoor werden de banden met de Verenigde Staten verbeterd. Tijdens de [[Tweede Wereldoorlog]] koos Brazilië de kant van de [[Geallieerden (Tweede Wereldoorlog)|Geallieerden]]. De Brazilianen vochten in de Atlantische Oceaan en Italië. In 1945 trad Brazilië toe tot de [[Verenigde Naties]]. Datzelfde werd de democratie ingevoerd en Brazilië kreeg te maken met economische groei. In de jaren 1960 probeerde president [[Janio Quadros]] de band met de Verenigde Staten te verbreken. Dit leidde tot een politieke crisis en het Braziliaanse leger was bang opnieuw bang voor het communisme en het fascisme. Daarom greep het leger opnieuw de macht. ===Militaire dictatuur=== [[File:Construção_do_Congresso_Nacional_Esplanada_dos_Ministérios_1959-10.jpg|left|250px|thumb|[[Brasilia]] in aanbouw in 1959]] Tussen 1964 en 1985 zou Brazilië een militaire dictatuur ([[junta]]) zijn. De regering werd gesteund door de Katholieke Kerk en andere conservatieve organisaties. Ook de Verenigde Staten steunden de regering. Er kwam een nieuwe grondwet, waarin er geen vrijheid van meningsuiting was of oppositie. De regering had alle media in handen. Vanaf de jaren 1970 had Brazilië te maken met economische groei. Dit wordt het Braziliaanse wonder genoemd. Tegenstanders van de regering werden opgepakt of moesten Brazilië verlaten. Hoewel het economisch goed ging, was er veel armoede en ongelijkheid in Brazilië. In de landen om Brazilië heen begonnen dictaturen te veranderen in democratieën. In 1982 werden de eerste verkiezingen gehouden en in 1988 kwam er een nieuwe grondwet. Hierdoor werd Brazilië officieel weer een democratie. Ongelijkheid bleef een groot probleem in Brazilië. ===Sinds 1985=== Ondertussen werd in 1960 de hoofdstad naar [[Brasilia]] verplaatst. In 2002 won [[Luiz Inácio Lula da Silva]] de presidentsverkiezingen. Lula zorgde voor allerlei sociale programma's. Zo kwam er meer geld voor de bestrijding van armoede en voor onderwijs. Ook ging het minimumloon omhoog en kwam er een programma om alle Brazilianen van maaltijden te voorzien. Na twee termijnen werden Lula opgevolgd door [[Dilma Rousseff]] in 2010. Rousseff was de eerste vrouwelijke president van het land. Ondertussen gaf het land veel geld uit voor de Olympische Spelen en het WK voetbal, die beide in het land werden gehouden. Dit leidde tot grote protesten in 2013 en 2014. In 2015 en 2016 braken er ook protesten uit, nadat allerlei [[corruptie]]schandalen ter sprake kwamen. Rousseff werd hiervoor zelfs afgezet en vervangen door [[Michel Temer]]. In 2019 werd Temer opgevolgd door de rechtse president [[Jair Bolsonaro]]. == Bevolking == === Algemeen === Brazilië telt zo'n 211.000.000 inwoners (anno 2020) en staat daarmee qua inwonersaantal op de zevende plek van landen met de meeste inwoners. Alleen [[China]], [[India]], de [[Verenigde Staten]], [[Indonesië]], [[Pakistan]] en [[Nigeria]] hebben meer inwoners dan Brazilië. Brazilië heeft echter naar verhouding veel grondgebied. Hierdoor wonen er omgerekend slechts zo'n 25 personen p/km². De [[bevolkingsdichtheid]] is daardoor vrij laag, maar de inwoners wonen niet gelijkmatig over het land verspreid. Veruit de meeste inwoners wonen aan de kustgebieden, waar de ook de meeste grote steden liggen. De binnenlanden zijn daarentegen amper bewoond met slechts enkele grote steden. De bevolking van Brazilië groeit nog steeds, maar deze groei begint langzaam aan minder te worden. De groei komt deels door geboorte en deels door migratie. Vooral inwoners uit andere Zuid-Amerikaanse landen trekken naar Brazilië. De bevolking van Brazilië is multicultureel en verschillend. De meeste inwoners zijn gemixt en hebben voorouders uit verschillende bevolkingsgroepen. Hierdoor is soms moeilijk te zeggen wie tot welke groep behoord en cijfers kunnen daardoor erg verschillen. De belangrijkste groepen zijn: [[File:Brasileiros.jpg|right|300px|thumb|Brazilië heeft een bevolking met veel diversiteit.]] * De ''Europese Brazilianen'' (48%); zij stammen af van Europese kolonisten en migranten. In sommige gevallen zijn zij de nakomelingen van de kolonisten, die tijdens de koloniale periode naar Brazilië kwamen. In dit geval zijn zij de afstammelingen van de Portugese kolonisten (die ook wel ''Luso-Brazilianen'' genoemd worden). Ook waren er Spaanse, Nederlandse en Duitse kolonisten in Brazilië. Na de onafhankelijkheid kwamen er ook veel Europese migranten naar Brazilië, veelal uit Italië, Portugal, Spanje en Duitsland. De nakomelingen hiervan behoren ook tot deze groep. * De ''Pardo-Brazilanen'' (43%); zij hebben nakomelingen uit verschillende groepen. Vaak zijn zij een mix van inheemse inwoners, Europese kolonisten en voormalige Afrikaanse slaven, maar sommige hebben ook Aziatische, Joodse of Roma-voorvaderen. Hieronder vallen ook [[mestizo]]s, [[mulatto]]s en [[zambo]]s, maar deze woorden worden niet meer echt in Brazilië gebruikt. * De ''Afro-Brazilianen'' (7,5%); zij zijn in veel gevallen de nakomelingen van de voormalige Afrikaanse slaven. Ook veel mensen die uit Afrikaanse landen naar Brazilië verhuisd zijn behoren tot deze groep. * De ''Aziatische Brazilianen'' (1,1%); zij hebben voorouders uit Aziatische landen. Hieronder vallen veel Koreanen, Chinezen en Japanners. Brazilië heeft de grootste Japanse bevolking in de wereld buiten Japan. Ook zijn er veel mensen uit voormalige Portugese koloniën in Azië, zoals [[Macau]], naar Brazilië gekomen. De meeste Aziatische Brazilianen leven in de grote steden. * De ''inheemse Brazilianen'' (0,4%); zij leven vooral in het Amazonegebied. Zij zijn de nakomelingen van de oorspronkelijke volkeren in Brazilië vóór de komst van de Portugezen. In sommige gevallen leven zij nog steeds op de originele wijze; anderen hebben zich aangepast. In het verleden werd het woord ''[[Indianen]]'' gebruikt om hen aan te duiden, maar tegenwoordig wordt dit niet meer gebruikt. ===Taal=== {{Braziliaans-Portugees}} In Brazilië is de officiële taal het [[Portugees]], wat door de meeste inwoners van het land gesproken wordt. Brazilië is hiermee het enige land in Zuid-Amerika met Portugees als officiële taal. In Brazilië wordt echter een andere vorm van het Portugees gesproken dan in Portugal en andere Portugese landen, zoals [[Mozambique]], [[Angola]] en [[Kaapverdië]]. In Brazilië spreekt men het ''Braziliaans-Portugees'' en in andere landen wordt het ''Europees-Portugees'' gesproken. Het Braziliaans-Portugees is meer beïnvloed door het Frans, verschillende inheemse en Afrikaanse talen, het Spaans en zelfs een beetje door Duits en Italiaans. Ook zijn er verschillen in de schrijfwijze van woorden en grammatica. Het grootste verschil is waarschijnlijk de uitspraak. Braziliaans-Portugees is een stuk zangeriger dan het Europees-Portugees. Het Braziliaans-Portugees is de grootste Portugese variant (mede doordat Brazilië heel veel inwoners hebben). Het wordt gesproken door 200 miljoen mensen in Brazilië en nog eens door 10 miljoen Brazilianen die buiten Brazilië wonen. Een klein deel van de bevolking spreekt het Europees-Portugees. In principe kunnen sprekers van beide dialecten elkaar verstaan. Het is verschil is te vergelijken met het verschil tussen Vlaams en Nederlands. Het Portugees wordt 98% van de bevolking gesproken. Belangrijkere kleinere talen zijn het [[Engels]] (7%) en het [[Spaans]] (4%). Veel inwoners spreken deze talen ook als vreemde taal. In grensgebieden met Spaanstalige landen wordt een soort van mengelmoes tussen Spaans en Portugees gesproken. Dit wordt [[Portuñol]] genoemd. Dit vindt je vooral in het grensgebied met Uruguay en Argentinië. Daarnaast spreekt een groot gedeelte van de bevolking (vooral in landelijke gebieden) een inheemse taal. Brazilië heeft ongeveer 210 inheemse talen, waarvan de meeste door slechts enkele inwoners wordt gesproken. In bepaalde gemeenten worden deze talen erkend. [[File:Escolabilingue.jpg|left|240px|thumb|Tweetalige scholen zijn niet ongewoon in Brazilië. Op deze school wordt zowel in het Duits als Portugees onderwezen.]] Inwoners kunnen hierdoor zowel in Portugees als een inheemse taal dingen regelen. Er zijn negen inheemse talen met meer dan 10.000 sprekers. Dit zijn [[Ticuna]], [[Kaingang]], [[Kaiwá Guarani]], [[Nheengatu]], [[Guajajára]], [[Macushi]], [[Terena]], [[Xavante]] en [[Mawé]]. Daarnaast wordt [[Tucano]] in het Amazonegebied veel gebruikt als tweede taal. Sommige deelstaten erkennen deze talen ook en bieden zelfs onderwijs in de talen aan. Veel kleinere inheemse talen worden met uitsterven bedreigd. Veel sprekers spreken namelijk ook Portugees en leren dat hun kinderen zodat ze een betere toekomst krijgen. Daarnaast zijn er nog een hoop immigrantentalen in Brazilië. In de 19e eeuw kwamen veel Italianen naar Brazilië, waardoor er nog steeds plekken zijn waar [[Italiaans]] gesproken wordt. Ditzelfde geldt voor het [[Duits]]. Ook na de Tweede Wereldoorlog vertrokken veel Duitsers - waaronder een hoop Nazi's - naar Brazilië. De derde grote groep is het Spaans, dat gesproken wordt door Spanjaarden en inwoners uit veel buurlanden. Daarnaast zijn [[Plautdietsch]], [[Pools]], [[Oekraïens]], [[Koreaans]], [[Chinees]], [[Russisch]] en [[Japans]] nog belangrijke immigrantentalen. Ook zijn er plekken waar [[Nederlands]] gesproken wordt. Dit is vooral in gebieden die door de Nederlanders gekoloniseerd waren in de 17e eeuw, bijvoorbeeld het noorden. Na honderden jaren wordt hier nog steeds Nederlands gesproken in het dagelijks leven, al spreken deze inwoners ook Portugees voor communicatie met de buitenwereld. === Religie === [[Bestand:Catedral_Metropolitana_de_Sao_Paulo_6_Brasil.JPG|right|350px|thumb|Het [[kathedraal van São Paulo]]]] In Brazilië bestaat er vrijheid van religie. Dit betekent dat iedereen mag geloven wat hij of zij wil. Traditioneel is het [[christendom]] het grootste geloof van Brazilië. 87% van de Brazilianen in christelijk. De meeste van deze christenen (65%) hangen de [[rooms-katholieke kerk]] aan. Deze vorm van het christendom werd door de Portugezen geïntroduceerd. Onder de Braziliaanse katholieke kerk vallen een heleboel soorten, die vaak voor de Portugese tradities zijn beïnvloed. Oorspronkelijk was de rooms-katholieke kerk een stuk groter dan deze nu is. In 1970 was 90% van Brazilië katholiek. Sinds het jaar 2000 daalt het aantal katholieken snel. Veel katholieken maken de overstap naar het [[protestantisme]] of worden non-religieus. 22% van de Brazilianen is protestants. De grootste protestantse stroming is het [[evangelisme]]. Deze kerk werd door Amerikaanse missionarissen naar Brazilië gebracht rond 1830. Sinds het einde van de 20e eeuw groeit dit geloof erg snel. Daarnaast zijn er nog kleinere christelijke groepen, zoals de [[mormonen]] en de [[Oosters-Orthodoxe kerk]]. 8% van de bevolking geeft aan geen religie te hebben. De meeste van deze mensen geloven echter wel in een leven na de dood en een god (of hogere macht). Slechts 1% gelooft dat er helemaal geen god is. Het aantal mensen zonder religie stijgt in de laatste jaren. 2% van de Brazilianen gelooft in het [[spiritisme]]. Dit is een geloof is gebaseerd op het christendom en wordt volgens sommige als christelijke stroming gezien. Het spiritisme richt zich vooral op de lessen van Jezus Christus. Ook gelooft het in dingen als leven na de dood, [[reïncarnatie]] en geesten. Daarnaast zijn er nog kleinere geloven zoals het [[boeddhisme]], het [[jodendom]], de [[islam]], [[Rastafari]] en [[Shinto]]. Deze geloven worden slechts door enkele honderdduizenden tot tienduizenden mensen beoefend. Daarnaast zijn er nog enkele Afrikaanse religies die in Brazilië worden uitgeoefend, vooral door Afro-Brazilianen. In de Amazone zijn er ook volkeren met natuurgodsdiensten. In veel gevallen zijn er mengelmoesen tussen religies en de verschillende religies beïnvloeden elkaar ook. === Onderwijs === [[File:UFRJ-Praia_Vermelha.jpg|left|300px|thumb|Een van de gebouwen van de [[Federale Universiteit van Rio de Janeiro]]]] Brazilië heeft een van de beste onderwijssystemen van Zuid-Amerikanen. Brazilianen zijn leerplichtig tussen hun 6e en 17e jaar. Een gedeelte gaat als ze twee of zes jaar oud zijn naar een voorschool. Dit is vergelijkbaar met een [[peuterspeelzaal]] of [[kleuterschool]]. Kinderen spelen op deze leeftijd vooral met elkaar en leren met elkaar samenwerken en samen spelen. Tussen hun 6e en 14e gaan Braziliaanse kinderen naar de [[basisschool]]. In de eerste jaren leren de kinderen de basis, zoals rekenen en schrijven. Daarnaast leren ze dingen als aardrijkskunde, geschiedenis en wetenschap. In de laatste vier jaar van de basisschool leren de kinderen Engels en een andere vreemde taal (vaak Spaans of Frans). Na de basisschool gaan de leerlingen naar de [[middelbare school]], waar ze blijven tot aan hun 17e. Leerlingen krijgen de vakken Portugees (literatuur en schrijfvaardigheid), vreemde talen (Engels, Spaans en soms Frans), geschiedenis, aardrijkskunde, wiskunde, natuurkunde, scheikunde, biologie, filosofie en maatschappijleer. Als een leerling slaagt voor de middelbare school gaat hij/zij naar het hoger onderwijs. Dit bestaat voornamelijk uit universiteiten en technische scholen. Leerlingen moeten een examen afleggen om aangenomen te worden op de school. De meeste studies duren tussen de drie en vier jaar, maar sommige duren vijf of zes jaar. Brazilië telt in totaal zo'n 2.600 universiteiten. Op de meeste Braziliaanse scholen wordt in het Portugees onderwezen. Brazilië heeft 136 internationale scholen, waar in het Engels wordt onderwezen. ==Geografie== === Landschappen === [[Bestand:Amazon_CIAT_(2).jpg|300px|right|miniatuur|De [[Amazone (rivier)|Amazone]]]] Het landschap van Brazilië kan in tweeën worden gedeeld. In het noordwesten is ligt het [[Amazoneregenwoud]], waar de rivier de [[Amazone (rivier)|Amazone]] met zijn vele zijrivieren door heen stroomt. Het landschap is hier over het algemeen vrij vlak tot heuvelachtig. In het noorden wordt het landschap afgegrensd door het [[hoogland van Guyana]], dat voor een klein gedeelte in Brazilië ligt. In het westen loopt het regenwoud door naar de buurlanden, waar het uiteindelijk wordt afgegrensd door het [[Andesgebergte]] (dat niet in Brazilië ligt). In het zuidoosten van Brazilië ligt het [[hoogland van Brazilië]]. Het landschap is hier erg heuvelachtig tot bergachtig. De meeste mensen in dit gebied wonen aan de kustgebieden, waar de meeste grote Braziliaanse steden ook liggen. In dit gebied vind men ook veel grondstoffen, waardoor er ook mijnbouw plaatsvinden. De Amazone is de grootste rivier van Brazilië en wordt gevoed door verschillende zijrivieren. Voorbeelden hiervan zijn de [[Madeira (rivier)|Madeira]], de [[Tapajós]] en de [[Japurá]]. In het hoogland ontspringen ook verschillende rivieren. Hier vind je ook [[stuwdam]]men met stuwmeren om elektriciteit op te wekken. Andere rivieren die niet tot Amazone behoren zijn de [[Paraguay (rivier)|Paraguay]], de [[Paraná (rivier)|Paraná]], de [[São Francisco]] en de [[Uruguay (rivier)|Uruguay]]. De [[Pico da Neblina]] is met 2.995 meter het hoogste punt van het land. Het grootste meer is de [[Lagoa dos Patos]]. Voor de kust van Brazilië liggen aantal kleinere eilanden en eilandgroepen, zoals [[Fernando de Noronha]]. === Grote steden === {| class="infobox" style="text-align:center; width:97%; margin-right:10px; font-size:90%" ! colspan="11" align="center" | 25 grootste Braziliaanse steden |- ! rowspan="26" width:150 |<br /> [[File:CENU,_São_Paulo,_Brasil_(cropped).jpg|200px|São Paulo]]<br />[[São Paulo]]<br /> [[File:Brasilia_aerea_eixo_monumental.jpg|200px|Brasilia]]<br />[[Brasilia]]<br /> [[File:Fortaleza,_Brazil_(4).jpg|200px]]<br />[[Fortaleza]]<br /> ! align="center" style="background:#f5f5f5;" | Nummer ! align="center" style="background:#f5f5f5;" | Stad ! align="center" style="background:#f5f5f5;" | Inwoners ! align="center" style="background:#f5f5f5;" | Staat/district ! rowspan="26" width:150 | [[File:Vista_do_Morro_Dona_Marta.jpg|200px|Rio de Janeiro]]<br />[[Rio de Janeiro]]<br /> [[File:Salvador_Brazil_skyline_(cropped)_2.jpg|200px|Salvador]]<br />[[Salvador]]<br /> [[File:PracaEstacaoMonumentoBH_(cropped).jpg|200px]]<br />[[Belo Horizonte]]<br /> |- | align="center" style="background:#f0f0f0;" | 1 || align="left" | '''[[São Paulo]]''' || align="left" | {{formatnum:12,396,372}} || [[São Paulo (staat)|São Paulo]] |- | align="center" style="background:#f0f0f0;" | 2 || align="left" | '''[[Rio de Janeiro]]''' || align="left" | {{formatnum:6,775,561}} || [[Rio de Janeiro (staat)|Rio de Janeiro]] |- | align="center" style="background:#f0f0f0;" | 3 || align="left" | '''[[Brasilia]]''' || align="left" | {{formatnum:3,094,325}} || [[Federaal District (Brazilië)|Federaal District]] |- | align="center" style="background:#f0f0f0;" | 4 || align="left" | '''[[Salvador]]''' || align="left" | {{formatnum:2,900,319}} || [[Bahia (staat)|Bahia]] |- | align="center" style="background:#f0f0f0;" | 5 || align="left" | '''[[Fortaleza]]''' || align="left" | {{formatnum:2,703,391}} || [[Ceará]] |- | align="center" style="background:#f0f0f0;" | 6 || align="left" | '''[[Belo Horizonte]]''' || align="left" | {{formatnum:2,530,701}} || [[Minas Gerais]] |- | align="center" style="background:#f0f0f0;" | 7 || align="left" | '''[[Manaus]]''' || align="left" | {{formatnum:2,255,903}} || [[Amazonas (Brazilië)|Amazonas]] |- | align="center" style="background:#f0f0f0;" | 8 || align="left" | '''[[Curitiba]]''' || align="left" | {{formatnum:1,963,726}} || [[Paraná (staat)|Paraná]] |- | align="center" style="background:#f0f0f0;" | 9 || align="left" | '''[[Recife]]''' || align="left" | {{formatnum:1,661,017}} || [[Pernambuco]] |- | align="center" style="background:#f0f0f0;" | 10 || align="left" | '''[[Goiânia]]''' || align="left" | {{formatnum:1,555,626}} || [[Goiás (staat)|Goiás]] |- | align="center" style="background:#f0f0f0;" | 11 || align="left" | '''[[Belém]]''' || align="left" | {{formatnum:1,506,420}} || [[Pará]] |- | align="center" style="background:#f0f0f0;" | 12 || align="left" | '''[[Porto Alegre]]''' || align="left" | {{formatnum:1,492,530}} || [[Rio Grande do Sul]] |- | align="center" style="background:#f0f0f0;" | 13 || align="left" | '''[[Guarulhos]]''' || align="left" | {{formatnum:1,404,694}} || [[São Paulo (staat)|São Paulo]] |- | align="center" style="background:#f0f0f0;" | 14 || align="left" | '''[[Campinas]]''' || align="left" | {{formatnum:1,223,237}} || [[São Paulo (staat)|São Paulo]] |- | align="center" style="background:#f0f0f0;" | 15 || align="left" | '''[[São Luís]]''' || align="left" | {{formatnum:1,115,932}} || [[Maranhão (staat)|Maranhão]] |- | align="center" style="background:#f0f0f0;" | 16 || align="left" | '''[[São Gonçalo]]''' || align="left" | {{formatnum:1,098,357}} || [[Rio de Janeiro (staat)|Rio de Janeiro]] |- | align="center" style="background:#f0f0f0;" | 17 || align="left" | '''[[Maceió]]''' || align="left" | {{formatnum:1,031,597}} || [[Alagoas]] |- | align="center" style="background:#f0f0f0;" | 18 || align="left" | '''[[Duque de Caxias]]''' || align="left" | {{formatnum:929,449}} || [[Rio de Janeiro (staat)|Rio de Janeiro]] |- | align="center" style="background:#f0f0f0;" | 19 || align="left" | '''[[Campo Grande]]''' || align="left" | {{formatnum:916,001}} || [[Mato Grosso do Sul]] |- | align="center" style="background:#f0f0f0;" | 20 || align="left" | '''[[Natal (Brazilië)|Natal]]''' || align="left" | {{formatnum:896,708}} || [[Rio Grande do Norte]] |- |} === Planten en dieren === [[Bestand:Bradypus.jpg|300px|miniatuur|[[Luiaard]]s komen ook veel voor in het regenwoud van Brazilië.]] Ongeveer de helft van de 5 miljoen soorten planten en dieren die op de wereld bestaan, vind je in het Amazonegebied. Ook zijn er nog duizenden dieren- en plantensoorten die nog niet eens ontdekt zijn. Het tropisch regenwoud in het Amazonegebied noemt men de ''Selva''. Er zijn ontzettend veel verschillende soorten bomen en planten. De bomen zijn bedekt met vele lianen, mossen, orchideeën, varens en epifyten of gastplanten. Deze bomen blijven het hele jaar groen. Tijdens hoogwaterperioden overstromen grote delen van het oerwoud en dan wordt het een moerasbos of igapó. Katachtige roofdieren zijn onder meer de jaguar, de poema en de ocelot. In het Amazonegebied bestaat ook een reuzenotter aan die wel twee meter lang kan worden. Typisch Zuid-Amerikaanse soorten zijn de gordeldieren, de luiaards en de miereneters. Langs de kust, tot in de Amazone, leven zeekoeien of lamantijnen en in de rivieren zoetwaterdolfijnen, waarvan de roze variant zeer bijzonder is. Op de Braziliaanse stranden leggen nog vijf soorten zee[[schildpad]]den jaarlijks hun eieren. De vogelwereld is zeer rijk aan soorten zoals de kolibries, de ovenvogels, de vliegenvangers, de miervogels, de papegaaien en de toekans. Bijzonder is het papengaaieneiland "Ilha dos Papagaios" dat ligt in de monding van de Rio Guamá, recht tegenover Belém, en waar ca.. 1300 papegaaien leven. De grootste arend ter wereld, de harpij-arend, leeft in het Amazonegebied. [[Bestand:Jaguar in Pantanal Brazil 2.jpg|300px|left|miniatuur|Een [[Jaguar]] in Brazilië.]] Ook het aantal soorten [[reptielen]] en [[amfibieën]] is omvangrijk met onder andere [[anaconda]]'s (tot 12 meter lang), [[boa constrictor]]s, koraalslangen, lanspuntslangen, groefkopadders en giftige kikkers. De rivieren zijn rijk aan meervallen, karperzalmen en cichliden en hebben waarschijnlijk de rijkste zoetwatervisfauna ter wereld. Gevaarlijk zijn [[piranha]]'s, sidderalen en pijlstaartroggen. Ongeveer een derde van de één miljoen insectensoorten die we kennen, komen in het Amazonegebied voor. Er zijn honderden soorten [[vlinders]]. De grootste bedreiging voor de dierenwereld is de verdwijning van het oerbos en de ongecontroleerde jacht en dierenhandel. De natuurbescherming wint langzaam terrein, wat in veel gevallen misschien al te laat komt. Het Itatíaia nationale park in het oosten omvat o.a. een bergmassief. Momenteel wordt geëxperimenteerd met het op beschermde plaatsen uitzetten van in dierentuinen gefokte klauwaapjes of leeuwaapjes. === Milieuproblemen === [[File:SlashandburninBrazil.jpg|right|300px|thumb|Bosbranden zijn een probleem in Brazilië]] De Braziliaanse natuur heeft ook met een hoop problemen te doen. Deze bedreigen voornamelijk de natuur van het Amazoneregenwoud, maar ook in de rest van Brazilië zijn er problemen. Een groot probleem is [[ontbossing]]. Voor de landbouw worden veel bomen gekapt, waardoor unieke planten- en dierensoorten met uitsterven bedreigd worden. In de jaren 1980 had Brazilië de hoogste mate van ontbossing ter wereld. Sindsdien zijn er maatregelen genomen om dit te voorkomen. Een groot deel van het regenwoud is nu beschermd natuurgebied en tegenwoordig moeten er ook bomen worden terug geplant. Ook wordt de illegale houtkap tegengegaan door meer te controleren (met hulp van de lokale bevolking). Toch blijft illegale houtkap een groot probleem. Een ander probleem is de illegale handel in dieren. Meer dan 6% van de bedreigde diersoorten ter wereld komt enkel in Brazilië voor. Naast ontbossing is het handelen van deze dieren ook een probleem. Dieren worden doorverkocht aan vaak rijkere mensen in binnen- en buitenland. Ook worden dieren gedood voor bijvoorbeeld hun huid. Het opwekken van elektriciteit door middel van [[waterkracht]] is een ander probleem. Hiervoor worden grote stuwdammen met stuwmeren aangelegd. Hoewel dit een schone manier is om energie op te wekken, verstoort het het leven in het water. Vooral waterdieren, zoals vissen, hebben hier last van. Tegenwoordig worden de dammen aangepast om te zorgen dat deze dieren de dam veilig kan overtreden. Na China en India heeft Brazilië de meeste vervuiling ter wereld. Deze vervuiling zorgt voor een slechte kwaliteit van de lucht en het water. Dit komt doordat fabrieken hun afval illegaal dumpen of doordat bepaalde wijken (zoals de [[favela|favela's]], geen afvalophaling of riolering hebben. Dit zorgt niet alleen voor vervuiling, maar is ook nog eens erg ongezond. Tegenwoordig zet de Braziliaanse regering zich in om deze problemen op te lossen en heeft over de jaren heen allerlei maatregelen getroffen. === Klimaat === [[File:Porto_de_Galinhas-003.jpg|275px|left|miniatuur|Het tropische klimaat van [[Porto de Galinhas]]]] Het noorden van het land kent weinig grote verschillen in temperatuur. In het grootste deel van het noorden van het land heerst een [[klimaat|tropisch regenwoudklimaat]] met vrij hoge gemiddelde temperaturen van meer dan 26&nbsp;°C. In een groot gedeelte van het Amazonegebied valt meer dan 2000&nbsp;mm neerslag per jaar. In het hoogland van Brazilië en in de noordelijkste staat Roraima heerst een savanneklimaat waar het 't hele jaar door overdag ca. 26&nbsp;°C is. Het noordoosten is een droog en heet gebied, de sertão, en daar heerst een steppeklimaat. Er valt maar af en toe regen, soms jaren achter elkaar niet. In Brazilië overheerst het tropisch zeeklimaat. Het hele jaar door mooie temperaturen en maar af en toe regen. In het zuiden heerst een subtropisch klimaat. Er zijn hier vier seizoenen net als in Nederland. In het uiterste zuiden is zelfs sneeuwval mogelijk. Over het algemeen kan men zeggen dat de Braziliaanse winter duurt van juni tot augustus. De temperaturen blijven dan, behalve in het zuiden, vrij hoog. Het zomerseizoen duurt van december tot februari. == Politiek == ===Staatsinrichting=== [[File:Jair_Bolsonaro_discursa_na_74ª_Sessão_da_Assembleia_Geral_da_ONU_(cropped).jpg|right|250px|thumb|President [[Jair Bolsonaro]] spreekt op de Verenigde Naties.]] Brazilië is een federale republiek. Dit betekent dat Brazilië bestaat uit verschillende staten, die elk veel zelf mogen beslissen. Ook betekent het dat Brazilië een president als staatshoofd heeft. De president van Brazilië wordt iedere vier jaar gekozen door middel van rechtstreekse verkiezingen. Een president mag slechts twee termijnen dienen, dus in totaal 8 jaar. Dit betekent dat een president één keer herkozen kan worden; daarna niet meer. De president is naast staatshoofd ook het hoofd van de Braziliaanse regering. De Braziliaanse regering bestaat uit verschillende ministers, die door de president worden gekozen. De president wordt geholpen door zijn of haar vicepresident. Als een president overlijd, aftreedt of wordt afgezet, volgt de vicepresident hem/haar op. De huidige president van Brazilië is [[Jair Bolsonaro]], die sinds 1 januari 2019 president is. Naast de president en de regering is er ook een [[parlement]]. Het parlement heet het [[Nationaal Congres (Brazilië)|Nationaal Congres]] en bestaat uit twee kamers: [[File:Brasilia_Congresso_Nacional_05_2007_221.jpg|left|300px|thumb|Het gebouw waar het [[Nationaal Congres (Brazilië)|Nationaal Congres]] vergaderd.]] * Het [[Huis van Afgevaardigden (Brazilië)|Huis van Afgevaardigden]], bestaande uit 513 leden die elke vier jaar gekozen worden. Iedere deelstaat krijgt een bepaald aantal afgevaardigden. Het aantal is afhankelijk van het aantal inwoners van de staat; een staat met veel inwoners heeft dus meer afgevaardigden. Een deelstaat kan maximaal 70 afgevaardigden en minimaal 8 afgevaardigden hebben. * De [[Senaat (Brazilië)|Senaat]], bestaande uit 81 leden die elke acht jaar verkozen worden. Iedere deelstaat heeft drie senatoren. Elke vier jaar wordt een gedeelte van de Senaat gekozen, terwijl het andere gedeelte pas vier jaar later wordt gekozen. Brazilië heeft verschillende grote politieke partijen. In het parlement zijn momenteel zo'n 30 partijen vertegenwoordigd. Op dit moment zijn de linkse [[Partido dos Trabalhadores]] en de rechtse [[Partido Social Liberal]] de twee grootste partijen. Aangezien partijen vaak alleen geen meerderheid hebben, bestaat een meerderheid altijd uit meerdere partijen. Vaak vormen deze partijen ook een regering of helpen de regering. ===Bestuurlijke indeling=== Brazilië is verdeeld in 26 staten en één [[Federaal District (Brazilië)|Federaal District]] (nummer 27 op de kaart). De 26 deelstaten zijn: [[Bestand:Brazil_States.svg|right|300px|thumb|De deelstaten van Brazilië]] {{Kolommen4 | Kolom1= # [[Acre (staat)|Acre]] # [[Alagoas]] # [[Amapá (staat)|Amapá]] # [[Amazonas (Brazilië)|Amazonas]] # [[Bahia (staat)|Bahia]] # [[Ceará]] # [[Espírito Santo (staat)|Espírito Santo]] # [[Goiás (staat)|Goiás]] # [[Maranhão (staat)|Maranhão]] # [[Mato Grosso]] # [[Mato Grosso do Sul]] # [[Minas Gerais]] # [[Pará]] | Kolom2= :14. [[Paraíba]] :15. [[Paraná (staat)|Paraná]] :16. [[Pernambuco]] :17. [[Piauí (staat)|Piauí]] :18. [[Rio de Janeiro (staat)|Rio de Janeiro]] :19. [[Rio Grande do Norte]] :20. [[Rio Grande do Sul]] :21. [[Rondônia]] :22. [[Roraima (staat)|Roraima]] :23. [[Santa Catarina (staat)|Santa Catarina]] :24. [[São Paulo (staat)|São Paulo]] :25. [[Sergipe]] :26. [[Tocantins (staat)|Tocantins]] | kolom3= }} ===Buitenlandse politiek=== [[File:Diplomatic_missions_of_Brazil.png|left|300px|thumb|De landen waarmee Brazilië diplomatieke banden heeft.]] Brazilië is samen met Mexico een van de belangrijkste landen van Latijns-Amerika. Brazilië is lid van de [[Verenigde Naties]] en de [[Organisatie van Amerikaanse Staten]]. Daarnaast is Brazilië lid van de [[Mercosur]], een vrijhandelsunie tussen Brazilië, Uruguay, Paraguay en Argentinië. Brazilië is een opkomende wereldmacht, zowel op politiek als economisch gebied. Het Braziliaanse leger is ingezet tijdens conflicten op Haïti, [[Oost-Timor]] en de [[Centraal-Afrikaanse Republiek]]. Brazilië heeft goede banden met haar buurlanden, de Verenigde Staten, de Europese Unie, het Verenigd Koninkrijk en andere Portugeestalige landen, zoals Mozambique en Angola. Het land heeft een klein grensconflict met Uruguay, maar dit conflict speelt geen grote rol. In 1986 claimde Brazilië een stuk van [[Antarctica]], maar deze claim wordt niet erkend. Brazilië geeft daarnaast veel geld uit aan ontwikkelingshulp, o.a. aan Afrikaanse en Latijns-Amerikaanse landen. In de laatste jaren is de band tussen Brazilië en [[Venezuela]] minder goed geworden. De reden is de grondwettelijke crisis in Venezuela. De Braziliaanse president Bolsonaro wilde zelfs Venezuela binnenvallen om een einde aan de crisis te maken; hoewel dit niet gebeurd is. ==Kunst en cultuur== ===Werelderfgoed=== Brazilië heeft 23 objecten op de [[werelderfgoedlijst]] van UNESCO staan. Dit zijn: {{Kolommen2 | Kolom1= * Historisch centrum van [[Ouro Preto]] * Historisch centrum van [[Olinda]] * [[Jezuïetenmissies van de Guaraní]]: San Ignacio Mini, Santa Ana, Nuestra Señora de Loreto, Santa Maria Mayor, en de ruïnes van São Miguel das Missões (gedeeltelijk in Argentinië) * Historisch centrum van [[Salvador de Bahia]] * [[Heiligdom van Bom Jesus do Congonhas]] * [[Nationaal park Iguaçu]] * [[Brasilia]] * [[Nationaal park Serra da Capivara]] * Historisch centrum van [[São Luís]] * Historisch centrum van [[Diamantina]] * [[Atlantische woudreservaten aan de Discovery Coast]] | Kolom2= * [[Zuidoostelijke Atlantische woudreservaten]] * Beschermd natuurgebied van [[Pantanal]] * [[Beschermd Centraal-Amazone gebied]] * Beschermde gebieden van de [[cerrado]]: [[Chapada dos Veadeiros]] en [[Emas]] * Braziliaanse Atlantische eilanden: [[Fernando de Noronha]] en [[Atol das Rocas]] * Historisch centrum van [[Goiás]] * São Franciscoplein in de stad [[São Cristóvão]] * Rio de Janeiro: [[Cariocalandschappen tussen de bergen en de zee]] * Modern ensemble van [[Pampulha]] * [[Archeologische site van de Valongokaai]] * [[Paraty]] en [[Ilha Grande]] – cultuur en biodiversiteit * [[Sítio Roberto Burle Marx]] }} [[File:Plano_geral_das_ruinas.jpg|center|900px|thumb|De ruïnes van de [[Jezuïetenmissies van de Guaraní]]]] ===Muziek=== [[File:Caboclos_de_lança.jpg|left|300px|thumb|Traditionele dansen bij de muziekstijl [[maracatu]]]] De muziek van Brazilië is beïnvloed door elementen uit Afrika en Europa. Door de vele culturen in Brazilië zijn er ook een hoop muziekstijlen. Voorbeelden hiervan zijn [[forró]], [[axé]], [[bossa nova]], [[samba]], [[tropicália]] en [[brega]]. Ook popmuziek, rock, country en rap zijn populaire muziekstijlen in Brazilië. Braziliaanse muziek in vooral populair in Brazilië, Portugese landen en Latijns-Amerika. Toch hebben Braziliaanse artiesten over de jaren heen vaak internationale hits gehad. Een van de bekendste Braziliaanse bands is [[Kaoma]]; die in 1989 internationaal bekend werd met het nummer ''[[Lambada]]''. Andere bekende Braziliaanse zangers zijn [[Gusttavo Lima]] (''Balada'') en [[Michel Teló]] (''Ai se eu te pego!''). ===Literatuur=== [[File:Machado-450.jpg|right|300px|thumb|[[Machado de Assis]]]] De Braziliaanse literatuur ontstond in de 16e eeuw. De Portugese kolonist [[Pêro Vaz de Caminha]] begon toen met het beschrijven van de planten en dieren in Brazilië en de inheemse stammen. De eerste werken bestonden ook uit beschrijven van de kolonie en de volksverhalen. Pas in de 18e eeuw ontstond de echte Braziliaanse literatuur. Brazilië was een nieuw land en men wilde een eigen literatuur hebben. Deze begon met de boeken van [[Joaquim Manuel de Macedo]] en [[José de Alencar]], die over de liefde en pijn gingen. [[Machado de Assis]] werd de eerste internationaal bekende Braziliaanse schrijver. In de 20e eeuw ging de Braziliaanse literatuur zich meer op het [[modernisme]] richten met schrijvers als [[Cecília Meireles]] en [[Carlos Drummond de Andrade]]. De best verkopende schrijver uit Brazilië is [[Paulo Coelho]], die internationaal bekend werd door het boek ''[[De Alchemist (roman)|De Alchemist]]''. De Braziliaanse literatuur richt zich tegenwoordig erg op het leven in de grote stad, maar ook zijn meer boeken over het platteland in opkomst. ===Film en media=== De eerste Braziliaanse films werden in de 19e eeuw opgenomen, maar pas sinds de jaren 1930 ontstond de huidige Braziliaanse filmindustrie. De [[Cinema Novo]]-beweging kreeg veel aandacht in de jaren 1960. O.a. regisseur [[Glauber Rocha]] behoort hiertoe, wiens ''[[Deus e o Diabo na Terra do Sol]]'' als een van de belangrijkste Braziliaanse films ooit wordt gezien. Tijdens de jaren 1990 werd Braziliaanse film ook internationaal erg populair. Daarnaast zijn Braziliaanse televisieseries in opkomst. Vooral in Latijns-Amerika en Portugese landen zijn deze populair. Voorbeelden van internationaal bekende Braziliaanse series zijn ''[[3%]]'', ''[[Sintonia]]'', ''[[Ciudad Invisível]]'' en ''[[Vai Anitta]]''. Daarnaast zijn de Braziliaanse [[telenovela|telenovela's]] erg populair. Brazilië heeft verschillende televisiezenders. De meeste zenders zijn nationaal te ontvangen, maar er zijn ook regionale zenders. De meeste mensen kijken televisie via de kabel, maar steeds meer Brazilianen maken de overstap naar digitale televisie. De meeste mensen met een televisie komen van de midden- of bovenklasse. Van de onderklasse heeft slechts 1% een televisie-aansluiting. Belangrijke televisiezenders zijn [[Globo]], [[Record (Brazilië)|Record]], [[SBT]] en [[RedeTV!]]. ===Braziliaanse keuken=== [[File:Sweets_in_Shopping_Paulista.jpg|left|300px|thumb|Allerlei zoete gerechten uit de Braziliaanse keuken]] De Braziliaanse keuken is door allerlei gerechten uit Europa, Amerika, Afrika en Azië beïnvloed. Rijst met bonen is een populair gerecht in het land en is een bijgerecht in bij veel diners. Soms wordt dit vervangen door pasta of een pastasalade. Daarnaast zijn [[salgadinhos]] zijn kleine zure gerechtjes, die erg lijken op Spaanse [[tapas]]. Hiervan zijn er een heleboel soorten, waarvan het [[pão de queijo]] (kaasbrood), [[coxinha]] (soort van bitterballen) en [[empada]]s. Ook is tropisch fruit erg populair. In Brazilië groeien veel van deze vruchten, die als fruitsalade worden gegeten of in smoothies gedronken worden. Het sap van o.a. ananas en citroen is erg populair. Ook zijn veel gerechten uit de Spaanse, Portugese en Italiaanse keuken overgenomen, zoals [[risotto]] en [[pizza]]. Iedere regio in Brazilië heeft zijn eigen typische ontbijt. Vaak is dit een lichte maaltijd, die bestaat uit fruit, brood en een kopje koffie. Rond 11 uur heeft men een snack, die vaak hetzelfde is als wat tijdens het ontbijt gegeten wordt. Deze maaltijd wordt de ''lanche-da-manhã'' (''ochtendsnack'') genoemd. Tussen 11 uur en 2 uur hebben de meeste Brazilianen hun lunch. De lunch wordt traditioneel met de gehele familie gegeten en mensen gaan er zelfs terug voor naar huis. Tegenwoordig eten veel mensen op hun werk of op school. Ook wordt het lunchen in restaurants normaler. De lunch bestaat meestal uit een rijst- of pastagerecht. Tussen de lunch en het avondeten wordt thee of koffie gedronken met een kleine snack. Een diner kan zowel vroeg als laat op de avond plaatsvinden en het is afhankelijk van de familie wie wat doet. Tijdens speciale gelegenheden, zoals met nieuwjaar of de kerst, eet men erg laat. Diner is vaak erg uitgebreid en omvat meerdere gerechten. Qua restaurants zijn er een hoop pizzeria's, sushirestaurants en churrascaria's in Brazilië. Een churrascaria is een restaurant waar vlees en vis op een bepaalde manier bereid worden (soort van barbeque-restaurant). In restaurants wordt vaak per kilo betaald. In de meeste steden zijn er ook vegetarische restaurants. === Sport === [[Bestand:Maracanã Stadium in Rio de Janeiro.jpg|350px|miniatuur|Het Maracanãstadion in Rio de Janeiro, één van de grootste stadions ter wereld.]] Sport is in Brazilië heel belangrijk. Je hebt 2 echte bekende sporten in Brazilië. Dat zijn [[voetbal]] en capoeira. Het [[Wereldkampioenschap voetbal 2014]] is in Brazilië gehouden en Brazilië was toen 4e Voetbal is heel bekend in Brazilië, want heel veel straatkinderen hebben niks te doen en gaan dan voetballen en dan vergeten ze de vervelende dingen. Dat is een betere manier dan [[drugs]] te gebruiken. Het is ook een goede manier om mensen bij elkaar te brengen. Er komen ook (relatief) goede spelers uit Brazilië, zoals [[Pelé]], [[Roberto Carlos]], [[Ronaldo Luis Nazário de Lima]], [[Ronaldinho]], [[Robinho]], [[Kaká]], [[Nélson de Jesús Silva]] en [[Neymar]]. Veel mensen weten niet wat [[capoeira]] voor sport het is, maar het is een danssport. Niet een gewone dans maar een vechtdans. Je moet creatief zijn. Je maakt hoge salto's en karatetrappen.Je doet het met zijn tweeën. Er is geen winnaar en geen verliezer, maar het gaat wel meestal om wie de snelste bewegingen maakt en het creatiefst is. Deze sport is ook om de mensen bij elkaar te brengen. == Economie == [[Bestand:Praia de Copacabana - Rio de Janeiro, Brasil.jpg|300px|left|thumb|Strand van [[Copacabana]]]] In Brazilië betaalt men met de [[Braziliaanse real]]. Brazilië is de grootste producent en exporteur van koffie van de wereld. Verder produceert Brazilië veel citrusvruchten (vooral sinaasappelen), suikerriet, sojabonen, rijst, graan, cacao, katoen, tabak en bananen. Runderen, varkens en schapen zijn het talrijkste vee. Hout is ook belangrijk, hoewel veel ervan illegaal wordt gekapt. Brazilië heeft enorme hoeveelheden mineralen, waaronder ijzererts (het is de grootste producent in de wereld), kwarts, chroomerts, mangaan, industriële diamanten, edelstenen, goud, nikkel, tin, bauxiet, uranium, platina en aardolie. Het grootste deel van de elektriciteit van Brazilië komt uit waterkracht. De [[Itaipúdam]] is één van de grootste leveranciers van deze vorm van energie in Brazilië. Brazilië bezit een uitgebreid onaangesproken hydro-elektrisch potentieel, in het bijzonder in het bassin van de Amazone. Er is veel handel met de landen uit de Europese Unie, de Verenigde Staten, Argentinië en Japan. Veel mensen werken niet meer in de landbouw, maar in de industrie of {{wbwoord|2|dienstensector}}. == Fotogallerij == <gallery> Afbeelding:Flag of Brazil.svg|Vlag van Brazilië File:Brazil (orthographic projection).svg|Locatie Brazilië File:Brazil Blue Marble.png|Satellietfoto van Brazilië </gallery> {{wbbetekenis|1|Een [[monarchie]] is een staatsvorm waarbij er één persoon is die alle macht heeft.}} {{wbbetekenis|2|De dienstensector wil zeggen: alles wat met zorgverlening te maken heeft en ook het onderwijs.}} == Externe links == * [http://www.landenweb.net/brazilie/ Website over Brazilië] {{Navigatie landen Zuid-Amerika}} [[Categorie:Landen]] [[Categorie:Landen van Zuid-Amerika]] [[de:Brasilien]] [[en:Brazil]] [[es:Brasil]] [[fr:Brésil]] [[it:Brasile]] [[ru:Бразилия]] {{wbbetekenis|1|Een monarchist is voorstander van de monarch (= keizer, koning, enz.)}}'