Wijngaardslak: verschil tussen versies
k |
k (→top: Verandering in Infoboxen) |
||
| (14 tussenliggende versies door een andere gebruiker niet weergegeven) | |||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
| − | |||
{{Infobox dier | {{Infobox dier | ||
|Naam = Wijngaardslak | |Naam = Wijngaardslak | ||
|Wetenschappelijke naam = Helix pomatia | |Wetenschappelijke naam = Helix pomatia | ||
| − | |Afbeelding = | + | |Afbeelding = Escargot - Helix pomatia (11930989385).jpg|Escargot_-_Helix_pomatia_(11930989385) |
|IUCN-status = 5 | |IUCN-status = 5 | ||
|Leefgebied = Heel Europa | |Leefgebied = Heel Europa | ||
| Regel 10: | Regel 9: | ||
|AfbeeldingLeefgebied = | |AfbeeldingLeefgebied = | ||
}} | }} | ||
| − | De '''wijngaardslak''' is een slak uit de familie [[tuinslakken]] (''Helicidae''). | + | De '''wijngaardslak''' is een slak uit de familie [[tuinslakken]] (''Helicidae''). Het is de grootste huisjesslak die je in Nederland kunt vinden. |
== Verspreiding en geschiedenis == | == Verspreiding en geschiedenis == | ||
Van nature komen wijngaardslakken in Nederland alleen voor bij de kalkgebieden in [[Zuid-Limburg (Nederland)|Zuid-Limburg]]. Een logische plek, want de slakken hebben veel [[kalk]] nodig om hun [[Slakkenhuis|slakkenhuisje]] van te kunnen bouwen. Toch kom je de slakken ook op andere plekken tegen. Op [[Landgoed|landgoederen]] bijvoorbeeld, daar kwamen ze ooit per ongeluk terecht, meeliftend op ingevoerde planten. Ook vindt je ze in de buurt van [[Klooster|kloosters]], daar werden ze vroeger [[Kweken|gekweekt]] en opgegeten in de [[Middeleeuwen]] tijdens de [[vastentijd]]. Dat is een periode waarin ander vlees verboden was. Door de jaren heen is de wijngaardslak altijd een populaire snack geweest als het gerecht [[escargot]]. Zelfs de Romeinen waren er al dol op! Omdat de slak zo populair was om te eten, is hij vanaf 1974 daarom een beschermde soort; je mag ze niet meer uit de natuur halen. | Van nature komen wijngaardslakken in Nederland alleen voor bij de kalkgebieden in [[Zuid-Limburg (Nederland)|Zuid-Limburg]]. Een logische plek, want de slakken hebben veel [[kalk]] nodig om hun [[Slakkenhuis|slakkenhuisje]] van te kunnen bouwen. Toch kom je de slakken ook op andere plekken tegen. Op [[Landgoed|landgoederen]] bijvoorbeeld, daar kwamen ze ooit per ongeluk terecht, meeliftend op ingevoerde planten. Ook vindt je ze in de buurt van [[Klooster|kloosters]], daar werden ze vroeger [[Kweken|gekweekt]] en opgegeten in de [[Middeleeuwen]] tijdens de [[vastentijd]]. Dat is een periode waarin ander vlees verboden was. Door de jaren heen is de wijngaardslak altijd een populaire snack geweest als het gerecht [[escargot]]. Zelfs de Romeinen waren er al dol op! Omdat de slak zo populair was om te eten, is hij vanaf 1974 daarom een beschermde soort; je mag ze niet meer uit de natuur halen. | ||
| − | Wijngaardslakken houden van warme plekken. In [[Zuid-Europa]] vind je ze bijvoorbeeld vaak in [[Wijngaard|wijngaarden]], vandaar de naam.<gallery> | + | Wijngaardslakken houden van warme plekken. In [[Zuid-Europa]] vind je ze bijvoorbeeld vaak in [[Wijngaard|wijngaarden]], vandaar de naam. |
| − | Bestand:Helix-pomatia Presence in European countries.png|Verspreidingsgebied van de wijngaardslak. Groen = leefgebied Geel = | + | |
| + | In de winter graven ze zich in en dekken hun huisje af met een tijdelijk afsluitplaatje van verhard slijm, het [[epiphragma]]. In het voorjaar komen ze weer tevoorschijn om te paren. | ||
| + | |||
| + | == Paren == | ||
| + | |||
| + | Wijngaardslakken zijn, net als andere slakken, [[hermafrodiet]]; ze zijn zowel man als vrouw en kunnen elkaar bevruchten. Dat wordt ook wel tweeslachtigheid genoemd. Het paren gebeurt met een soort liefdesdans die wel 24 uur lang kan duren. Tijdens die [[paring]] prikken ze elkaar met puntige, ‘liefdespijlen’ waarmee ze [[Hormoon|hormonen]] afgeven. | ||
| + | |||
| + | Wijngaardslakken leggen ongeveer 50 witte eieren in een holletje in de grond dat de moeder zelf graaft. Na drie tot vier weken komen de kleine slakjes uit de eitjes. Ze hebben al een huisje, maar zijn nog wel helemaal doorzichtig. | ||
| + | |||
| + | De eerste jaren zijn de slakjes kwetsbaar voor jagers, zoals [[Egel|egels]], [[Spitsmuis|spitsmuizen]] en zelfs [[Loopkever|loopkevers]]. Maar als ze eenmaal volwassen zijn – ze kunnen 12 jaar oud en 5 centimeter lang worden – dan biedt hun stevige huisje genoeg bescherming tegen hongerige dieren. <gallery> | ||
| + | Bestand:Helix-pomatia Presence in European countries.png|Verspreidingsgebied van de wijngaardslak in Europa. Groen = leefgebied Geel = onbekend | ||
| + | Bestand:Helix pomatia epiphragm hg.jpg|Een epiphragma | ||
| + | Bestand:Helix pomatia 1 MHNT.jpg|De liefdesdans | ||
| + | Bestand:Vinbergssnäcka lägger ägg.jpg|De grote, witte eieren | ||
| + | Bestand:Helix pomatia young.JPG|Een jonge wijngaardslak | ||
</gallery> | </gallery> | ||
[[Categorie:Weekdieren]] | [[Categorie:Weekdieren]] | ||
| + | [[Categorie:Slakken]] | ||
Huidige versie van 12 sep 2025 om 13:35
| Wijngaardslak Helix pomatia | |
.jpg)
| |
| Leefgebied | Heel Europa |
| Leefomgeving | Tuinen, graslanden, wijngaarden, loof- en gemengde bossen |
| Behoort tot de | Longslakken |
Portaal  Dieren
| |
De wijngaardslak is een slak uit de familie tuinslakken (Helicidae). Het is de grootste huisjesslak die je in Nederland kunt vinden.
Verspreiding en geschiedenis
Van nature komen wijngaardslakken in Nederland alleen voor bij de kalkgebieden in Zuid-Limburg. Een logische plek, want de slakken hebben veel kalk nodig om hun slakkenhuisje van te kunnen bouwen. Toch kom je de slakken ook op andere plekken tegen. Op landgoederen bijvoorbeeld, daar kwamen ze ooit per ongeluk terecht, meeliftend op ingevoerde planten. Ook vindt je ze in de buurt van kloosters, daar werden ze vroeger gekweekt en opgegeten in de Middeleeuwen tijdens de vastentijd. Dat is een periode waarin ander vlees verboden was. Door de jaren heen is de wijngaardslak altijd een populaire snack geweest als het gerecht escargot. Zelfs de Romeinen waren er al dol op! Omdat de slak zo populair was om te eten, is hij vanaf 1974 daarom een beschermde soort; je mag ze niet meer uit de natuur halen. Wijngaardslakken houden van warme plekken. In Zuid-Europa vind je ze bijvoorbeeld vaak in wijngaarden, vandaar de naam.
In de winter graven ze zich in en dekken hun huisje af met een tijdelijk afsluitplaatje van verhard slijm, het epiphragma. In het voorjaar komen ze weer tevoorschijn om te paren.
Paren
Wijngaardslakken zijn, net als andere slakken, hermafrodiet; ze zijn zowel man als vrouw en kunnen elkaar bevruchten. Dat wordt ook wel tweeslachtigheid genoemd. Het paren gebeurt met een soort liefdesdans die wel 24 uur lang kan duren. Tijdens die paring prikken ze elkaar met puntige, ‘liefdespijlen’ waarmee ze hormonen afgeven.
Wijngaardslakken leggen ongeveer 50 witte eieren in een holletje in de grond dat de moeder zelf graaft. Na drie tot vier weken komen de kleine slakjes uit de eitjes. Ze hebben al een huisje, maar zijn nog wel helemaal doorzichtig.
De eerste jaren zijn de slakjes kwetsbaar voor jagers, zoals egels, spitsmuizen en zelfs loopkevers. Maar als ze eenmaal volwassen zijn – ze kunnen 12 jaar oud en 5 centimeter lang worden – dan biedt hun stevige huisje genoeg bescherming tegen hongerige dieren.
Verspreidingsgebied van de wijngaardslak in Europa. Groen = leefgebied Geel = onbekend
Een epiphragma
De liefdesdans
De grote, witte eieren
Een jonge wijngaardslak
