Terreur (Franse Revolutie)

De Terreur was een periode van de Franse Revolutie die duurde van 1793 tot 1794. Deze periode werd gekenmerkt door de oprichting van een revolutionaire regering (gouvernement révolutionnaire), gevormd rond het Comité voor Openbare Veiligheid (Comité de salut public, deze hadden toen de taak een lijst op te stellen van mensen die ervan verdacht werden samen te zweren tegen de revolutie) en het Comité voor Algemene Veiligheid (Comité de sûreté générale, een soort gerechtelijke politie). Deze regering was voortgekomen uit de Nationale Conventie (Convention nationale) en de tijdelijke opschorting (buitenwerking stelling) van de Grondwet van het Jaar I en daarmee van de republikeinse rechtsgeldigheid. Deze was gericht op het aanpakken van de vele problemen die Frankrijk destijds doormaakte: de federalistische opstand, de opstand in de Vendée en de buitenlandse oorlog die werd gevoerd door de monarchistische mogendheden van Europa, beter bekend als de Eerste Coalitieoorlog. De Terreur werd dus gekenmerkt door een noodtoestand die bedoeld was om de meervoudige crisis waarmee het land toen werd geconfronteerd, militair, politiek en economisch te beteugelen.

Slachtoffers waren Royalisten (koningsgezinden), Girondijnen, Sans-culottes, Toegeeflijke, weerbarstige en verdachte priesters.

Er vielen 35.000 tot 40.000 doden. Mensen werden geguillotineerd, doodgeschoten of stierven in de gevangenissen. Enkele tienduizenden doden vielen tijdens de bloedbaden in de Vendée.

De strijdende partijen waren:

• Republikeinse legers
• Revolutionair leger
• Sans-culottes
• Vertegenwoordigers op missie
• Revolutionair tribunaal
• Revolutionaire militaire commissies

De Republiek werd in september 1792 uitgeroepen, en een nieuw constitutioneel grondwet werd daarom ingevoerd onder het gezag van de Nationale Conventie. Dit ging niet zonder slag of stoot, waarbij royalisten, gematigden en radicalen tegenover elkaar kwamen te staan. Na de arrestatie van de Girondijnse afgevaardigden tijdens de dagen van rellen Tussen 31 mei en 2 juni 1793 namen de Montagnard-afgevaardigden de macht over tijdens de Conventie.

De Eerste Republiek bevond zich in de Eerste Coalitieoorlog tegen een Europese coalitie en tegelijkertijd een burgeroorlog tegen de royalisten en federalisten, omschreven als "contrarevolutionairen".

Er kwam ook verzet tegen Robespierre en zijn bondgenoten, die ervan verdacht werden een dictatuur te willen vestigen. Hij werd uiteindelijk met zijn aanhangersonthoofd op 28 juli 1794, een moment dat het einde van de Grote Terreur markeert.

De periode verliep zeer chaotisch en achteraf was het moeilijk vast te stellen hoe die nou precies verlopen was en wie waar schuldig aan was. De noodzakelijke strengheid van de revolutionaire regering zou aan de basis hebben gelegen van de Tereur.

De Terreur werd gevolgd door de Directoire.