Zeeland (provincie): verschil tussen versies

Versie van 3 feb 2007 01:48

Zeeland is een provincie in zuidwest Nederland. De provincie bestaat uit een aantal (schier)eilanden en een strook vasteland langs de grens met België. De naam 'Zeeland' komt hier vandaan.

De schiereilanden en de voormalige eilanden zijn:

Zuid-Beveland (schiereiland samen met Walcheren)
Walcheren (schiereiland, grenst alleen aan Zuid-Beveland)
Noord-Beveland (voormalig eiland)
Tholen (voormalig eiland)
Schouwen-Duiveland (voormalig eiland)
Sint-Philipsland (schiereiland)

Zeeuws-Vlaanderen is geen eiland of schiereiland, maar is vanuit de rest van Nederland alleen door een tunnel of over land via België te bereiken.

De belangrijkste zeearmen tussen de (schier)eilanden zijn:

Westerschelde tussen Zeeuws-Vlaanderen en Walcheren / Zuid-Beveland
Veerse Meer tussen Noord-Beveland en Zuid-Beveland / Walcheren.
Oosterschelde tussen Noord-Beveland / Zuid-Beveland en Schouwen-Duiveland. De eilanden Tholen en Sint-Philipsland splitsen de Oosterschelde in een noordelijke en zuidelijke arm.
Grevelingen tussen Schouwen-Duiveland en het Zuid-Hollandse Goeree-Overflakkee

De hoofdstad is Middelburg. Vlissingen en Terneuzen zijn belangrijke havenplaatsen met grote industriegebieden. Goes ligt centraal in Zeeland.

In Zeeland is er vooral veel akkerbouw. Daarnaast is er fruitteelt in de zogenaamde Zak van Zuid-Beveland, bloementeelt op Tholen, en zijn er grote kassencomplexen in de buurt van Rilland en Kapelle.

In Zeeland is er met name kleigrond, doorsneden met vaarten en (voormalige) kreken. In het zuiden van Zeeuws-Vlaanderen is er zandgrond. Buiten de dijken liggen schorren en slikken. Langs de kust zijn er duingebieden. Op Schouwen-Duiveland is er een zeer breed duingebied. Ook aan de kust van Zeeuws-Vlaanderen en de noordelijke kust van Walcheren zijn er brede duingebieden. Het duingebied aan de zuidelijke kust van Walcheren is zeer smal.

Geschiedenis

Zeeland 1865-1870 (bron: [1]) ]] Zeeland werd al voor de tijd van de Romeinen bewoond. Uit die tijd stammen ook de beelden van o.a. de Godin Nehalennia, die door vissers in de Oosterschelde zijn gevonden.

Sinds de Middeleeuwen is de strijd tegen het water een rode draad door de geschiedenis. Aanwinning en verlies van land wisselden elkaar af. Vrijwel de hele provincie (behalve de duinstreek) ligt op of onder zeeniveau. Het landschap is een lappendeken van polder(tje)s en dijken. De geografie van Zeeland is in de loop van de tijd grondig gewijzigd. De vele kleinere eilanden zijn langzamerhand samengegroeid tot de grotere (schier)eilanden die we nu kennen. Andere voormalige bewoonde gebieden staan nu onder water (o.a. verdronken land van Saeftinge).

Tijdens de 16e en 17e eeuw heeft Zeeland, evenals Holland, een grote bloeiperiode doorgemaakt. Een aantal nu vrij kleine steden (zoals Middelburg, Vlissingen, Veere en Zierikzee) speelden toen een hele belangrijke rol in de Lage Landen.
Vanuit Zeeland was er veel zeevaart: visserij, koophandel (waardoor Zeeland een koloniaal en slavernijverleden heeft), en ook voor oorlogsdoeleinden. In Middelburg was de Admiraliteit van Zeeland gevestigd.

Met de komst van de spoorwegen werden Zuid-Beveland en Walcheren in de 19e eeuw door middel van dammen met het vasteland van Noord-Brabant verbonden. Sinds 1870 zijn Vlissingen, Middelburg en Goes per trein met Bergen op Zoom en Roosendaal verbonden.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog is Zeeland verschillende keren van strategisch belang geweest. Hierdoor hebben een aantal steden en gebieden veel te lijden gehad onder gevechten, bombardementen en inundaties. Met name het aanzien van het eiland Walcheren en de stad Middelburg is hierdoor grondig veranderd.

Waternoodsramp

In de nacht van 31 januari op 1 februari 1953 werd Zeeland getroffen door de Watersnoodramp van 1953. Om een dergelijke ramp in de toekomst te voorkomen, werden vanaf 1960 de Deltawerken uitgevoerd. Een neveneffect hiervan was dat de verbindingen met de rest van Nederland aanzienlijk werden verbeterd. Ook hierover was veel rumoer, met name over de afsluiting van de Oosterschelde. In 1987 werden de Deltawerken voltooid.

Cultuur en folklore

Vooral het agrarische Zeeland heeft heel lang zijn eigen cultuuruitingen kunnen vasthouden. Bekend zijn de Zeeuwse klederdrachten, die nu nog wel door oudere vrouwen worden gedragen en bij speciale gelegenheden veelvuldig worden aangetrokken. De boeren op Walcheren onderhouden de traditie van het ringsteken: op een feestdag in augustus probeert men gezeten op een (Zeeuwse) knol (paard) een lans door een ring te steken. Ook de streekproducten, zoals de boterbabbelaars en de bolussen, horen bij Zeeland en vinden bij toeristen gretig aftrek.

Wapen

Het Zeeuwse wapen laat een leeuw zien, die worstelt met de golven. De wapenspreuk luidt Luctor et Emergo (Latijn voor 'ik worstel en kom boven').

Infrastructuur

Een architectonisch hoogstandje is de Zeelandbrug die sinds 1965 Schouwen-Duiveland met Noord-Beveland verbindt. Het was enige tijd de langste brug ter wereld. Zuid-Beveland en Zeeuws-Vlaanderen worden sinds 2003 verbonden door de 6600 m lange Westerscheldeoeververbinding(tunnel).

Onderwerp