Magisch realisme
Magisch realisme is een 20e-eeuwse kunst-stroming in zowel de beeldende kunst als de literatuur waarbij echte (realistische) dingen worden gecombineerd met niet bestaande of niet bewezen dingen (die vaak als magisch worden beschreven).
Kenmerk
In de literatuur gaat het om realistische verhaalwereld, waarin onverklaarbare gebeurtenissen plaatsvinden, waarbij de grenslijn tussen realisme (wat de gemiddelde mens als waarheid ziet) en fantasy (wat verzonnen is) vervaagt.
Er is een verschil met het genre fantasy omdat daarbij voor de lezer en/of toeschouwer duidelijk is dat het om een andere (fantasy) wereld gaat. In de Ban van de Ring van Tolkien is daar een voorbeeld van.
Je kunt het een beetje vergelijken met het in aanraking komen van een voor jouw iets geheel nieuws, maar nog niet begrijpt wat het is of hoe het werkt. Bijvoorbeeld iemand uit het midden van de rimboe komt voor het eerst in aanraking met een mobieltje waarmee een filmpje of een foto wordt gemaakt. Het speelt zich af in de realiteit, maar het moment is magisch, vooral voor de rimboebewoner.
Magisch realisme plaatst fabels, volksverhalen, mythen en onmogelijkheden in hedendaagse omstandigheden. Bijvoorbeeld een personage stijgt op van de grond zonder hulpmiddelen als een touw, straalmotor of een drone. Of het personage kan zich met een vingerknip verplaatsen van de ene plek naar de andere. Zeg maar de dingen die je ziet bij een illusionist (goochelaar). Je staat er bij en je kijkt er naar, maar je snapt het niet. Daarom wordt de periode van kinderen tussen ca. 4 en 7 jaar ook de magisch realistische periode genoemd. Fantasie en werkelijkheid gaan dan nog door elkaar (denk maar aan de Sinterklaas tijd).
Herkomst
De term verscheen voor het eerst als het Duitse magischer Realismus ('magisch realisme'). In 1925 gebruikte de Duitse kunstcriticus Franz Roh magischer Realismus om te verwijzen naar een schilderkunstige stijl die bekend staat als Neue Sachlichkeit ('Nieuwe Zakelijkheid'), een alternatief voor expressionisme. Roh wees op de nauwkeurige details van het magisch realisme, de vloeiende fotografische helderheid en de weergave van de 'magische' aard van de rationele wereld; het weerspiegelde de griezeligheid van mensen en onze moderne technologische omgeving. Hij geloofde ook dat magisch realisme gekoppeld was aan, maar verschillend was van, surrealisme, vanwege het toespitsen van magisch realisme op materiële objecten en het feitelijke bestaan van dingen in de wereld, in tegenstelling tot de meer abstracte, psychologische, en onderbewuste realiteit bij het surrealisme.
In Nederland had je vooral Maurits Cornelis Escher en Carel Willink (die zijn werk liever imaginair realisme noemde).
Stripverhalen
In stripverhalen als Batman en andere heldenseries gebeuren dingen in de dagelijkse werkelijkheid, waarvan je je kunt afvragen of het wel kan. Ze zijn echter zo geloofwaardig getekend, dat je dat gewoon accepteert.
Galerij
Alexander Kanoldt stilleven
Trap in LEGO zoals die van Escher
Die Fliege in der Kellergasse
- Vals gevoel van werkelijkheid- schilderij.jpg
Vals gevoel van werkelijkheid
Nachtbrakers, Edward Hopper, 1942 (Amerikaans realisme)
Frida Kahlo
El hombre controlador del universo, Diego Rivera
Paul Cadmus , de vloot is binnen! 1934
.jpg)
