Filterlogboek

Filternavigatie (Hoofdmenu | Recente filterwijzigingen | Bewerkingen onderzoeken | Filterlogboek)
⧼vector-jumptonavigation⧽ ⧼vector-jumptosearch⧽
Details voor logboekregel 21.713

20 okt 2020 19:14: Sannehilberts (overleg | bijdragen) heeft filter 4 laten afgaan tijdens het uitvoeren van de handeling "edit" op Veganisme. Genomen maatregel: Labelen; Filterbeschrijving: Kletsen (onderzoeken)

Wijzigingen in de bewerking

[[Bestand:Foods.jpg|{{largethumb}}|[[Fruit]], [[groente]]n, [[Noot|noten]] en [[Graan|granen]] zijn veganistisch.]]
+
[[Bestand:Foods.jpg|260px|thumb|[[Fruit]], [[groente]]n, [[Noot|noten]] en [[Graan|granen]] zijn veganistisch.]]
'''Veganisme''' is het woord dat gebruikt wordt voor een voedingspatroon waarbij men geen [[dieren|dierlijke]] producten eet of gebruikt. Dat betekent dat veganisten (aanhangers van het veganisme) geen [[vlees]], [[zuivel]], [[Ei (voeding)|eieren]] of [[honing]] eten en ook geen producten gebruiken waar deze producten in verwerkt zitten, zoals verzorgingsproducten of [[kleding]]. [[Vegetarisme]] is een onderdeel van het veganisme, waarbij men alleen geen vlees eet.
+
'''Vegansime''' is het woord dat je gebruikt voor een dieet en levensstijl zonder [[dieren|dierlijke]] [[producten]]. Een veganist is dus iets anders dan een [[vegetariër]], vegetariërs eten namelijk alleen geen [[vlees]] of [[vis]], maar nog wel andere dierlijke producten.
  +
  +
Dierlijke producten zijn producten die door dieren zijn gemaakt, bijvoorbeeld: [[melk]] (gemaakt door een koe), eieren (gemaakt door kippen), [[honing]] (gemaakt door bijen) of [[gelatine]] (gemaakt van slachtafval).
  +
  +
Je kun niet alleen veganistisch eten, maar ook veganistisch leven! Dat betekent dat je verder ook geen dierlijke producten koopt. In veel kleding of verzorgingsproducten zitten namelijk ook dierlijke producten.
  +
  +
'''Kleding'''
  +
  +
Een veganist draagt bijvoorbeeld geen; [[leer]] (gemaakt van koeienhuid), [[wol]] (dat komt van schapen), [[zijde]] (gemaakt door rupsen), [[bont]] (gemaakt van de vacht van dieren), [[veren]] (die komen van een vogel) of parels (die worden gemaakt door weekdieren).
  +
  +
'''Verzorgingsproducten'''
  +
  +
Nadat dieren zijn geslacht worden hun resten meestal bewaard om te gebruiken in verzorgingsproducten, Hun talg (dat zit in het haar van dieren) wordt gebruikt voor [[zeep]], hun schapenwol voor lippenbalsem en hun glycerine (dat is een soort olie) voor shampoos, crèmes, scheerschuim en [[tandpasta]].
  +
  +
== Geschiedenis ==
  +
Het woord ‘veganisme’ komt van het Engelse woord ‘veganism’, en daar komt weer de term ‘vegan’ vandaan. (1) Deze term werd als eerst gebruikt door Donald Watson, hij was de eerste man die vocht voor dierenrechten. Hij richtte de eerste vereniging van veganisten ter wereld op, dit was The Vegan Society. Hij omschreef veganisme als: de doctrine dat de mens zou moeten leven zonder het uitbuiten van dieren. (2) (3) Inmiddels gebruikt The Vegan Society de definitie: Een levenswijze die er naar streeft, voor zover mogelijk en in de praktijk uitvoerbaar, alle vormen van exploitatie en wreedheid ten opzichte van dieren in verband met voeding, kleding, of enig ander doel, uit te sluiten. (4)
   
 
== Redenen ==
 
== Redenen ==
  +
'''Dierenwelzijn'''
Er zijn verschillende redenen waarom mensen besluiten om veganist te worden. Sommige mensen vinden het zielig om dieren te doden om ze te kunnen eten, andere mensen willen graag beter zorgen voor het milieu door geen dierlijke producten te gebruiken. Er zijn ook mensen die vanwege hun gezondheid beter geen dierlijke producten kunnen gebruiken.
 
  +
  +
Veel mensen vinden het zielig dat dieren zo veel en zo vaak worden geslacht, ze vinden dat dieren een beter leven verdienen. (5)
  +
 
'''Gezondheid'''
  +
  +
Veganistisch eten kan erg gezond zijn, het verlaagt namelijk de kans om ziek te worden. De kans op kanker kan wel met 15% worden verlaagd als je veganistisch eet. (6) Het kan ook het risico op [[diabetes]] type 2, een hoge [[bloeddruk]], [[obesitas]] en hartziektes verlagen. (7) (8) Het is alleen wel zo dat veganisten soms bepaalde voedingsstoffen tekort komen, dit komt omdat zie niet alles eten uit de [[Schijf van Vijf|schijf van vijf]]. Gelukkig kan je ook peulvruchten of noten eten in plaats van vlees of melk.
  +
  +
'''Milieu'''
  +
  +
Een heleboel wetenschappers hebben onderzocht dat dieren eten een negatief effect heeft op de aarde. (9) Namelijk 26% van de oppervlakte van de aarde wordt gebruikt voor vee, dat is niet alleen voor het vee om op te staan, maar ook om hun eten te verbouwen. Om dit soort oppervlaktes te maken moeten er bossen worden gekapt, hierdoor gaat al het leven in het bos dood. Dat is niet goed voor de biodiversiteit, biodiversiteit gaat over alle verschillende soorten leven op aarde (dus planten en dieren). Stel je voor dat er alleen nog maar cactussen en vliegjes zouden zijn, dat is toch saai? Ook omdat er zo veel vissen worden gevangen gaat het niet goed met de biodiversiteit onder water, sommige vissen sterven bijna uit!
   
  +
Ook is het zo dat koeien een bepaald soort gas vrijlaten met hun scheten, dit noem je CO2. Dit klinkt misschien grappig, maar eigenlijk is het heel serieus. Deze scheten zorgen namelijk voor een groot deel van de opwarming van de aarde. Dit noem je het broeikaseffect.
== Gezondheid ==
 
Vaak wordt gedacht dat het ongezond is om veganistisch te eten. Dat is niet het geval. De voedingsstoffen die de meeste mensen binnenkrijgen door dierlijke producten te eten kun je ook binnenkrijgen via plantaardige voeding, zoals noten en peulvruchten. Voor veganisten is wel belangrijk om goed in de gaten te houden of ze alle voedingsstoffen binnenkrijgen. Vooral vitamine B12 is een voedingsstof die mensen niet uit normaal plantaardig voedsel kunnen halen, dus hiervoor bestaan voedingssupplementen die [http://wiki.veganisme.org/index.php/Vitamine_B12 regelmatig moeten worden ingenomen].
 
   
 
== Stromingen ==
 
== Stromingen ==
   
 
;Fruitariërs<br />
 
;Fruitariërs<br />
Fruitariërs eten alleen fruit, noten, graankorrels en pitten. Ze eten geen producten waar dieren of planten voor gedood zijn. Meestal eten fruitariërs ook helemaal veganistisch, maar sommige fruitariërs <!---Ja, wat...?--->
+
Fruitariërs eten alleen fruit, noten, graankorrels en pitten. Ze eten geen producten waar dieren of planten voor gedood zijn.
  +
  +
== Veganisme in religie ==
  +
Sommige godsdiensten ondersteunen het veganisme, zoals bijvoorbeeld het boeddhisme. Het boeddisme wil alles wat leeft zo goed mogelijk behandelen, zo is dat ook bij het jaïnisme uit India. Ook is het volgens een islamitische traditie zo dat Mohammed heeft gezegd dat wie goed is voor dieren, goed is voor zichzelf (10) (11) maar toch is het veganisme niet zo wijd verspreid onder moslims.
   
 
== Verspreiding ==
 
== Verspreiding ==
{|style="float:right; clear:right; margin: 10px; border: 1px #CCCCCC solid; background:#F9F9F9"
+
{| style="float:right; clear:right; margin: 10px; border: 1px #CCCCCC solid; background:#F9F9F9"
 
|-
 
|-
|align=middle|[[Bestand:Logo NVV.png|165px]]
+
| align="middle" |[[Bestand:Logo NVV.png|165px]]
|align=middle|[[Bestand:EVA vzw.png|145px]]
+
| align="middle" |[[Bestand:EVA vzw.png|145px]]
 
|-
 
|-
|align=middle|<small>NVV (Nederland).</small>
+
| align="middle" |<small>NVV (Nederland).</small>
|align=middle|<small>EVA vwz (België).</small>
+
| align="middle" |<small>EVA vwz (België).</small>
 
|}
 
|}
 
De meeste veganisten wonen in West-Europa, de Verenigde Staten en Israël. Dit zijn enkele schattingen.
 
De meeste veganisten wonen in West-Europa, de Verenigde Staten en Israël. Dit zijn enkele schattingen.
 
== Externe link ==
 
== Externe link ==
 
*[http://wiki.veganisme.org/index.php/Hoofdpagina Veganisme Wiki]
 
*[http://wiki.veganisme.org/index.php/Hoofdpagina Veganisme Wiki]
 
   
 
[[Categorie:Dierenrechten]]
 
[[Categorie:Dierenrechten]]

Maatregelparameters

VariabeleWaarde
Of de bewerking wel of niet als klein gemarkeerd is (niet langer in gebruik) (minor_edit)
false
Aantal bewerkingen gebruiker (user_editcount)
0
Gebruikersaccountnaam (user_name)
'Sannehilberts'
Groepen (inclusief impliciete) waar gebruiker lid van is (user_groups)
[ 0 => '*', 1 => 'user' ]
Rechten die een gebruiker heeft (user_rights)
[ 0 => 'createaccount', 1 => 'read', 2 => 'writeapi', 3 => 'viewmywatchlist', 4 => 'editmywatchlist', 5 => 'viewmyprivateinfo', 6 => 'editmyprivateinfo', 7 => 'editmyoptions', 8 => 'abusefilter-log-detail', 9 => 'abusefilter-view', 10 => 'abusefilter-log', 11 => 'move-rootuserpages', 12 => 'edit', 13 => 'createpage', 14 => 'createtalk', 15 => 'upload', 16 => 'reupload', 17 => 'reupload-shared', 18 => 'minoredit', 19 => 'editmyusercss', 20 => 'editmyuserjson', 21 => 'editmyuserjs', 22 => 'purge', 23 => 'sendemail', 24 => 'applychangetags', 25 => 'changetags', 26 => 'editcontentmodel', 27 => 'spamblacklistlog' ]
Pagina-ID (page_id)
91241
Paginanaamruimte (page_namespace)
0
Paginanaam (zonder naamruimte) (page_title)
'Veganisme'
Volledige paginanaam (page_prefixedtitle)
'Veganisme'
Handeling (action)
'edit'
Bewerkingssamenvatting (summary)
'Pagina verder uitgebreid. (opdracht voor de pabo)'
Oude inhoudsmodel (old_content_model)
'wikitext'
Nieuw inhoudsmodel (new_content_model)
'wikitext'
Wikitekst van de oude pagina vóór de bewerking (old_wikitext)
'[[Bestand:Foods.jpg|{{largethumb}}|[[Fruit]], [[groente]]n, [[Noot|noten]] en [[Graan|granen]] zijn veganistisch.]] '''Veganisme''' is het woord dat gebruikt wordt voor een voedingspatroon waarbij men geen [[dieren|dierlijke]] producten eet of gebruikt. Dat betekent dat veganisten (aanhangers van het veganisme) geen [[vlees]], [[zuivel]], [[Ei (voeding)|eieren]] of [[honing]] eten en ook geen producten gebruiken waar deze producten in verwerkt zitten, zoals verzorgingsproducten of [[kleding]]. [[Vegetarisme]] is een onderdeel van het veganisme, waarbij men alleen geen vlees eet. == Redenen == Er zijn verschillende redenen waarom mensen besluiten om veganist te worden. Sommige mensen vinden het zielig om dieren te doden om ze te kunnen eten, andere mensen willen graag beter zorgen voor het milieu door geen dierlijke producten te gebruiken. Er zijn ook mensen die vanwege hun gezondheid beter geen dierlijke producten kunnen gebruiken. == Gezondheid == Vaak wordt gedacht dat het ongezond is om veganistisch te eten. Dat is niet het geval. De voedingsstoffen die de meeste mensen binnenkrijgen door dierlijke producten te eten kun je ook binnenkrijgen via plantaardige voeding, zoals noten en peulvruchten. Voor veganisten is wel belangrijk om goed in de gaten te houden of ze alle voedingsstoffen binnenkrijgen. Vooral vitamine B12 is een voedingsstof die mensen niet uit normaal plantaardig voedsel kunnen halen, dus hiervoor bestaan voedingssupplementen die [http://wiki.veganisme.org/index.php/Vitamine_B12 regelmatig moeten worden ingenomen]. == Stromingen == Binnen het veganisme zijn verschillende stromingen te vinden: ;Full time veganisten<br /> De full time veganisten zijn de mensen die zich altijd houden aan de leefregels voor veganisten zoals die hierboven zijn uitgelegd. ;Flexanisten<br /> Flexanisten eten meestal veganistisch, maar heel af en toe eten gebruiken zij toch een dierlijk product. Bijvoorbeeld omdat er niks anders te eten is of omdat de hoeveelheid van het dierlijke product erg klein is. ;Parttime veganisten<br /> Parttime veganisten eten en gebruiken op vaste momenten veganistisch en op andere momenten niet-veganistisch. Ze hebben bijvoorbeeld met zichzelf afgesproken om doordeweeks wel veganist te zijn, maar in het weekend niet. ;Raw vegans<br /> Raw vegans eten alleen voedsel dat niet verwarmd is op een hogere temperatuur dan lichaamstemperatuur. Zij eten dus alleen maar rauwe voeding. ;Fruitariërs<br /> Fruitariërs eten alleen fruit, noten, graankorrels en pitten. Ze eten geen producten waar dieren of planten voor gedood zijn. Meestal eten fruitariërs ook helemaal veganistisch, maar sommige fruitariërs <!---Ja, wat...?---> == Verspreiding == {|style="float:right; clear:right; margin: 10px; border: 1px #CCCCCC solid; background:#F9F9F9" |- |align=middle|[[Bestand:Logo NVV.png|165px]] |align=middle|[[Bestand:EVA vzw.png|145px]] |- |align=middle|<small>NVV (Nederland).</small> |align=middle|<small>EVA vwz (België).</small> |} De meeste veganisten wonen in West-Europa, de Verenigde Staten en Israël. Dit zijn enkele schattingen. *'''{{BE}}''': Uit een online iVOX-studie in 2016 in opdracht van Ethisch Vegetarisch Alternatief (EVA vwz) bleek dat van 1000 Nederlandstaligen in [[Vlaanderen]] en [[Brussels Hoofdstedelijk Gewest|Brussel]] van 18 jaar en ouder, er 0,3% veganist waren. *'''{{DE}}''': In 2013 waren er naar schatting 800.000 veganisten (1%) in Duitsland. *'''{{IL}}''': schattingen over het aandeel veganisten lopen uiteen van 1,7% tot 5%. *'''{{NL}}''': In 1996 bleek uit onderzoek dat er ongeveer 16.000 veganisten (0,1%) waren in Nederland. In 2014 schatte de Nederlandse Vereniging voor Veganisme (NVV) op basis van haar ledengroei dat er zo'n 45.000 Nederlandse veganisten waren (0,27%); in 2016 schatte men het aantal op 50.000 (0,3%). Volgens onderzoeker Hans Dagevos zijn er maximaal 70.000 (0,4%) veganisten in Nederland. Maar er is de laatste tijd geen goed onderzoek naar gedaan. *'''{{AT}}''': In 2013 meldde dagblad ''Kurier'' dat 0,5% van Oostenrijk aan veganisme deed en in de hoofdstad [[Wenen]] 0,7%. *'''{{ES}}''': Volgens een schatting van de Unión Vegetariana Española (UVE) waren in 2006 ongeveer 0,08% of 36.800 Spanjaarden veganist. *'''{{GB}}''': 2% zei bij een overheidsenquête in 2007 veganist te zijn. Een studie van Ipsos MORI uit 2016 in opdracht van The Vegan Society en ''Vegan Magazine'', waarbij bijna 10.000 mensen van 15 of ouder in Engeland, Schotland en Wales werden ondervraagd, toonde aan dat minstens 542.000 Britten veganist waren of minstens 1,05% van de Britse bevolking; dit was 3,5 keer zo veel als de 150.000 in hun vorige enquête van 2006. *'''{{US}}''': Gallup (2012) en Chemnitz & Becheva (2014) schatten het percentage Amerikaanse veganisten op 2%. *'''{{SE}}''': 4% zei veganist te zijn in een enquête van Demoskop uit 2014 onder 1000 mensen van 15 jaar en ouder. *'''{{CH}}''': Er zijn geen recente schattingen of officiële gegevens. De Vegane Gesellschaft Schweiz gaat ervan uit dat momenteel ongeveer 1% van de Zwitsers een veganistisch leven leidt. == Externe link == *[http://wiki.veganisme.org/index.php/Hoofdpagina Veganisme Wiki] [[Categorie:Dierenrechten]] [[Categorie:Eten en drinken]]'
Wikitekst van de nieuwe pagina ná de bewerking (new_wikitext)
'[[Bestand:Foods.jpg|260px|thumb|[[Fruit]], [[groente]]n, [[Noot|noten]] en [[Graan|granen]] zijn veganistisch.]] '''Vegansime''' is het woord dat je gebruikt voor een dieet en levensstijl zonder [[dieren|dierlijke]] [[producten]]. Een veganist is dus iets anders dan een [[vegetariër]], vegetariërs eten namelijk alleen geen [[vlees]] of [[vis]], maar nog wel andere dierlijke producten. Dierlijke producten zijn producten die door dieren zijn gemaakt, bijvoorbeeld: [[melk]] (gemaakt door een koe), eieren (gemaakt door kippen), [[honing]] (gemaakt door bijen) of [[gelatine]] (gemaakt van slachtafval). Je kun niet alleen veganistisch eten, maar ook veganistisch leven! Dat betekent dat je verder ook geen dierlijke producten koopt. In veel kleding of verzorgingsproducten zitten namelijk ook dierlijke producten. '''Kleding''' Een veganist draagt bijvoorbeeld geen; [[leer]] (gemaakt van koeienhuid), [[wol]] (dat komt van schapen), [[zijde]] (gemaakt door rupsen), [[bont]] (gemaakt van de vacht van dieren), [[veren]] (die komen van een vogel) of parels (die worden gemaakt door weekdieren). '''Verzorgingsproducten''' Nadat dieren zijn geslacht worden hun resten meestal bewaard om te gebruiken in verzorgingsproducten, Hun talg (dat zit in het haar van dieren) wordt gebruikt voor [[zeep]], hun schapenwol voor lippenbalsem en hun glycerine (dat is een soort olie) voor shampoos, crèmes, scheerschuim en [[tandpasta]]. == Geschiedenis == Het woord ‘veganisme’ komt van het Engelse woord ‘veganism’, en daar komt weer de term ‘vegan’ vandaan. (1) Deze term werd als eerst gebruikt door Donald Watson, hij was de eerste man die vocht voor dierenrechten. Hij richtte de eerste vereniging van veganisten ter wereld op, dit was The Vegan Society. Hij omschreef veganisme als: de doctrine dat de mens zou moeten leven zonder het uitbuiten van dieren. (2) (3) Inmiddels gebruikt The Vegan Society de definitie: Een levenswijze die er naar streeft, voor zover mogelijk en in de praktijk uitvoerbaar, alle vormen van exploitatie en wreedheid ten opzichte van dieren in verband met voeding, kleding, of enig ander doel, uit te sluiten. (4) == Redenen == '''Dierenwelzijn''' Veel mensen vinden het zielig dat dieren zo veel en zo vaak worden geslacht, ze vinden dat dieren een beter leven verdienen. (5) '''Gezondheid''' Veganistisch eten kan erg gezond zijn, het verlaagt namelijk de kans om ziek te worden. De kans op kanker kan wel met 15% worden verlaagd als je veganistisch eet. (6) Het kan ook het risico op [[diabetes]] type 2, een hoge [[bloeddruk]], [[obesitas]] en hartziektes verlagen. (7) (8) Het is alleen wel zo dat veganisten soms bepaalde voedingsstoffen tekort komen, dit komt omdat zie niet alles eten uit de [[Schijf van Vijf|schijf van vijf]]. Gelukkig kan je ook peulvruchten of noten eten in plaats van vlees of melk. '''Milieu''' Een heleboel wetenschappers hebben onderzocht dat dieren eten een negatief effect heeft op de aarde. (9) Namelijk 26% van de oppervlakte van de aarde wordt gebruikt voor vee, dat is niet alleen voor het vee om op te staan, maar ook om hun eten te verbouwen. Om dit soort oppervlaktes te maken moeten er bossen worden gekapt, hierdoor gaat al het leven in het bos dood. Dat is niet goed voor de biodiversiteit, biodiversiteit gaat over alle verschillende soorten leven op aarde (dus planten en dieren). Stel je voor dat er alleen nog maar cactussen en vliegjes zouden zijn, dat is toch saai? Ook omdat er zo veel vissen worden gevangen gaat het niet goed met de biodiversiteit onder water, sommige vissen sterven bijna uit! Ook is het zo dat koeien een bepaald soort gas vrijlaten met hun scheten, dit noem je CO2. Dit klinkt misschien grappig, maar eigenlijk is het heel serieus. Deze scheten zorgen namelijk voor een groot deel van de opwarming van de aarde. Dit noem je het broeikaseffect. == Stromingen == Binnen het veganisme zijn verschillende stromingen te vinden: ;Full time veganisten<br /> De full time veganisten zijn de mensen die zich altijd houden aan de leefregels voor veganisten zoals die hierboven zijn uitgelegd. ;Flexanisten<br /> Flexanisten eten meestal veganistisch, maar heel af en toe eten gebruiken zij toch een dierlijk product. Bijvoorbeeld omdat er niks anders te eten is of omdat de hoeveelheid van het dierlijke product erg klein is. ;Parttime veganisten<br /> Parttime veganisten eten en gebruiken op vaste momenten veganistisch en op andere momenten niet-veganistisch. Ze hebben bijvoorbeeld met zichzelf afgesproken om doordeweeks wel veganist te zijn, maar in het weekend niet. ;Raw vegans<br /> Raw vegans eten alleen voedsel dat niet verwarmd is op een hogere temperatuur dan lichaamstemperatuur. Zij eten dus alleen maar rauwe voeding. ;Fruitariërs<br /> Fruitariërs eten alleen fruit, noten, graankorrels en pitten. Ze eten geen producten waar dieren of planten voor gedood zijn. == Veganisme in religie == Sommige godsdiensten ondersteunen het veganisme, zoals bijvoorbeeld het boeddhisme. Het boeddisme wil alles wat leeft zo goed mogelijk behandelen, zo is dat ook bij het jaïnisme uit India. Ook is het volgens een islamitische traditie zo dat Mohammed heeft gezegd dat wie goed is voor dieren, goed is voor zichzelf (10) (11) maar toch is het veganisme niet zo wijd verspreid onder moslims. == Verspreiding == {| style="float:right; clear:right; margin: 10px; border: 1px #CCCCCC solid; background:#F9F9F9" |- | align="middle" |[[Bestand:Logo NVV.png|165px]] | align="middle" |[[Bestand:EVA vzw.png|145px]] |- | align="middle" |<small>NVV (Nederland).</small> | align="middle" |<small>EVA vwz (België).</small> |} De meeste veganisten wonen in West-Europa, de Verenigde Staten en Israël. Dit zijn enkele schattingen. *'''{{BE}}''': Uit een online iVOX-studie in 2016 in opdracht van Ethisch Vegetarisch Alternatief (EVA vwz) bleek dat van 1000 Nederlandstaligen in [[Vlaanderen]] en [[Brussels Hoofdstedelijk Gewest|Brussel]] van 18 jaar en ouder, er 0,3% veganist waren. *'''{{DE}}''': In 2013 waren er naar schatting 800.000 veganisten (1%) in Duitsland. *'''{{IL}}''': schattingen over het aandeel veganisten lopen uiteen van 1,7% tot 5%. *'''{{NL}}''': In 1996 bleek uit onderzoek dat er ongeveer 16.000 veganisten (0,1%) waren in Nederland. In 2014 schatte de Nederlandse Vereniging voor Veganisme (NVV) op basis van haar ledengroei dat er zo'n 45.000 Nederlandse veganisten waren (0,27%); in 2016 schatte men het aantal op 50.000 (0,3%). Volgens onderzoeker Hans Dagevos zijn er maximaal 70.000 (0,4%) veganisten in Nederland. Maar er is de laatste tijd geen goed onderzoek naar gedaan. *'''{{AT}}''': In 2013 meldde dagblad ''Kurier'' dat 0,5% van Oostenrijk aan veganisme deed en in de hoofdstad [[Wenen]] 0,7%. *'''{{ES}}''': Volgens een schatting van de Unión Vegetariana Española (UVE) waren in 2006 ongeveer 0,08% of 36.800 Spanjaarden veganist. *'''{{GB}}''': 2% zei bij een overheidsenquête in 2007 veganist te zijn. Een studie van Ipsos MORI uit 2016 in opdracht van The Vegan Society en ''Vegan Magazine'', waarbij bijna 10.000 mensen van 15 of ouder in Engeland, Schotland en Wales werden ondervraagd, toonde aan dat minstens 542.000 Britten veganist waren of minstens 1,05% van de Britse bevolking; dit was 3,5 keer zo veel als de 150.000 in hun vorige enquête van 2006. *'''{{US}}''': Gallup (2012) en Chemnitz & Becheva (2014) schatten het percentage Amerikaanse veganisten op 2%. *'''{{SE}}''': 4% zei veganist te zijn in een enquête van Demoskop uit 2014 onder 1000 mensen van 15 jaar en ouder. *'''{{CH}}''': Er zijn geen recente schattingen of officiële gegevens. De Vegane Gesellschaft Schweiz gaat ervan uit dat momenteel ongeveer 1% van de Zwitsers een veganistisch leven leidt. == Externe link == *[http://wiki.veganisme.org/index.php/Hoofdpagina Veganisme Wiki] [[Categorie:Dierenrechten]] [[Categorie:Eten en drinken]]'
Unified diff van wijzigingen in bewerking (edit_diff)
'@@ -1,10 +1,34 @@ -[[Bestand:Foods.jpg|{{largethumb}}|[[Fruit]], [[groente]]n, [[Noot|noten]] en [[Graan|granen]] zijn veganistisch.]] -'''Veganisme''' is het woord dat gebruikt wordt voor een voedingspatroon waarbij men geen [[dieren|dierlijke]] producten eet of gebruikt. Dat betekent dat veganisten (aanhangers van het veganisme) geen [[vlees]], [[zuivel]], [[Ei (voeding)|eieren]] of [[honing]] eten en ook geen producten gebruiken waar deze producten in verwerkt zitten, zoals verzorgingsproducten of [[kleding]]. [[Vegetarisme]] is een onderdeel van het veganisme, waarbij men alleen geen vlees eet. +[[Bestand:Foods.jpg|260px|thumb|[[Fruit]], [[groente]]n, [[Noot|noten]] en [[Graan|granen]] zijn veganistisch.]] +'''Vegansime''' is het woord dat je gebruikt voor een dieet en levensstijl zonder [[dieren|dierlijke]] [[producten]]. Een veganist is dus iets anders dan een [[vegetariër]], vegetariërs eten namelijk alleen geen [[vlees]] of [[vis]], maar nog wel andere dierlijke producten. + +Dierlijke producten zijn producten die door dieren zijn gemaakt, bijvoorbeeld: [[melk]] (gemaakt door een koe), eieren (gemaakt door kippen), [[honing]] (gemaakt door bijen) of [[gelatine]] (gemaakt van slachtafval). + +Je kun niet alleen veganistisch eten, maar ook veganistisch leven! Dat betekent dat je verder ook geen dierlijke producten koopt. In veel kleding of verzorgingsproducten zitten namelijk ook dierlijke producten. + +'''Kleding''' + +Een veganist draagt bijvoorbeeld geen; [[leer]] (gemaakt van koeienhuid), [[wol]] (dat komt van schapen), [[zijde]] (gemaakt door rupsen), [[bont]] (gemaakt van de vacht van dieren), [[veren]] (die komen van een vogel) of parels (die worden gemaakt door weekdieren). + +'''Verzorgingsproducten''' + +Nadat dieren zijn geslacht worden hun resten meestal bewaard om te gebruiken in verzorgingsproducten, Hun talg (dat zit in het haar van dieren) wordt gebruikt voor [[zeep]], hun schapenwol voor lippenbalsem en hun glycerine (dat is een soort olie) voor shampoos, crèmes, scheerschuim en [[tandpasta]]. + +== Geschiedenis == +Het woord ‘veganisme’ komt van het Engelse woord ‘veganism’, en daar komt weer de term ‘vegan’ vandaan. (1) Deze term werd als eerst gebruikt door Donald Watson, hij was de eerste man die vocht voor dierenrechten. Hij richtte de eerste vereniging van veganisten ter wereld op, dit was The Vegan Society. Hij omschreef veganisme als: de doctrine dat de mens zou moeten leven zonder het uitbuiten van dieren. (2) (3) Inmiddels gebruikt The Vegan Society de definitie: Een levenswijze die er naar streeft, voor zover mogelijk en in de praktijk uitvoerbaar, alle vormen van exploitatie en wreedheid ten opzichte van dieren in verband met voeding, kleding, of enig ander doel, uit te sluiten. (4) == Redenen == -Er zijn verschillende redenen waarom mensen besluiten om veganist te worden. Sommige mensen vinden het zielig om dieren te doden om ze te kunnen eten, andere mensen willen graag beter zorgen voor het milieu door geen dierlijke producten te gebruiken. Er zijn ook mensen die vanwege hun gezondheid beter geen dierlijke producten kunnen gebruiken. +'''Dierenwelzijn''' + +Veel mensen vinden het zielig dat dieren zo veel en zo vaak worden geslacht, ze vinden dat dieren een beter leven verdienen. (5) + +'''Gezondheid''' + +Veganistisch eten kan erg gezond zijn, het verlaagt namelijk de kans om ziek te worden. De kans op kanker kan wel met 15% worden verlaagd als je veganistisch eet. (6) Het kan ook het risico op [[diabetes]] type 2, een hoge [[bloeddruk]], [[obesitas]] en hartziektes verlagen. (7) (8) Het is alleen wel zo dat veganisten soms bepaalde voedingsstoffen tekort komen, dit komt omdat zie niet alles eten uit de [[Schijf van Vijf|schijf van vijf]]. Gelukkig kan je ook peulvruchten of noten eten in plaats van vlees of melk. -== Gezondheid == -Vaak wordt gedacht dat het ongezond is om veganistisch te eten. Dat is niet het geval. De voedingsstoffen die de meeste mensen binnenkrijgen door dierlijke producten te eten kun je ook binnenkrijgen via plantaardige voeding, zoals noten en peulvruchten. Voor veganisten is wel belangrijk om goed in de gaten te houden of ze alle voedingsstoffen binnenkrijgen. Vooral vitamine B12 is een voedingsstof die mensen niet uit normaal plantaardig voedsel kunnen halen, dus hiervoor bestaan voedingssupplementen die [http://wiki.veganisme.org/index.php/Vitamine_B12 regelmatig moeten worden ingenomen]. +'''Milieu''' + +Een heleboel wetenschappers hebben onderzocht dat dieren eten een negatief effect heeft op de aarde. (9) Namelijk 26% van de oppervlakte van de aarde wordt gebruikt voor vee, dat is niet alleen voor het vee om op te staan, maar ook om hun eten te verbouwen. Om dit soort oppervlaktes te maken moeten er bossen worden gekapt, hierdoor gaat al het leven in het bos dood. Dat is niet goed voor de biodiversiteit, biodiversiteit gaat over alle verschillende soorten leven op aarde (dus planten en dieren). Stel je voor dat er alleen nog maar cactussen en vliegjes zouden zijn, dat is toch saai? Ook omdat er zo veel vissen worden gevangen gaat het niet goed met de biodiversiteit onder water, sommige vissen sterven bijna uit! + +Ook is het zo dat koeien een bepaald soort gas vrijlaten met hun scheten, dit noem je CO2. Dit klinkt misschien grappig, maar eigenlijk is het heel serieus. Deze scheten zorgen namelijk voor een groot deel van de opwarming van de aarde. Dit noem je het broeikaseffect. == Stromingen == @@ -24,14 +48,17 @@ ;Fruitariërs<br /> -Fruitariërs eten alleen fruit, noten, graankorrels en pitten. Ze eten geen producten waar dieren of planten voor gedood zijn. Meestal eten fruitariërs ook helemaal veganistisch, maar sommige fruitariërs <!---Ja, wat...?---> +Fruitariërs eten alleen fruit, noten, graankorrels en pitten. Ze eten geen producten waar dieren of planten voor gedood zijn. + +== Veganisme in religie == +Sommige godsdiensten ondersteunen het veganisme, zoals bijvoorbeeld het boeddhisme. Het boeddisme wil alles wat leeft zo goed mogelijk behandelen, zo is dat ook bij het jaïnisme uit India. Ook is het volgens een islamitische traditie zo dat Mohammed heeft gezegd dat wie goed is voor dieren, goed is voor zichzelf (10) (11) maar toch is het veganisme niet zo wijd verspreid onder moslims. == Verspreiding == -{|style="float:right; clear:right; margin: 10px; border: 1px #CCCCCC solid; background:#F9F9F9" +{| style="float:right; clear:right; margin: 10px; border: 1px #CCCCCC solid; background:#F9F9F9" |- -|align=middle|[[Bestand:Logo NVV.png|165px]] -|align=middle|[[Bestand:EVA vzw.png|145px]] +| align="middle" |[[Bestand:Logo NVV.png|165px]] +| align="middle" |[[Bestand:EVA vzw.png|145px]] |- -|align=middle|<small>NVV (Nederland).</small> -|align=middle|<small>EVA vwz (België).</small> +| align="middle" |<small>NVV (Nederland).</small> +| align="middle" |<small>EVA vwz (België).</small> |} De meeste veganisten wonen in West-Europa, de Verenigde Staten en Israël. Dit zijn enkele schattingen. @@ -49,6 +76,5 @@ == Externe link == *[http://wiki.veganisme.org/index.php/Hoofdpagina Veganisme Wiki] - [[Categorie:Dierenrechten]] [[Categorie:Eten en drinken]] '
Nieuwe paginagrootte (new_size)
8230
Oude paginagrootte (old_size)
5253
Groottewijziging (edit_delta)
2977
Regels toegevoegd in bewerking (added_lines)
[ 0 => '[[Bestand:Foods.jpg|260px|thumb|[[Fruit]], [[groente]]n, [[Noot|noten]] en [[Graan|granen]] zijn veganistisch.]]', 1 => ''''Vegansime''' is het woord dat je gebruikt voor een dieet en levensstijl zonder [[dieren|dierlijke]] [[producten]]. Een veganist is dus iets anders dan een [[vegetariër]], vegetariërs eten namelijk alleen geen [[vlees]] of [[vis]], maar nog wel andere dierlijke producten. ', 2 => '', 3 => 'Dierlijke producten zijn producten die door dieren zijn gemaakt, bijvoorbeeld: [[melk]] (gemaakt door een koe), eieren (gemaakt door kippen), [[honing]] (gemaakt door bijen) of [[gelatine]] (gemaakt van slachtafval).', 4 => '', 5 => 'Je kun niet alleen veganistisch eten, maar ook veganistisch leven! Dat betekent dat je verder ook geen dierlijke producten koopt. In veel kleding of verzorgingsproducten zitten namelijk ook dierlijke producten.', 6 => '', 7 => ''''Kleding'''', 8 => '', 9 => 'Een veganist draagt bijvoorbeeld geen; [[leer]] (gemaakt van koeienhuid), [[wol]] (dat komt van schapen), [[zijde]] (gemaakt door rupsen), [[bont]] (gemaakt van de vacht van dieren), [[veren]] (die komen van een vogel) of parels (die worden gemaakt door weekdieren).', 10 => '', 11 => ''''Verzorgingsproducten'''', 12 => '', 13 => 'Nadat dieren zijn geslacht worden hun resten meestal bewaard om te gebruiken in verzorgingsproducten, Hun talg (dat zit in het haar van dieren) wordt gebruikt voor [[zeep]], hun schapenwol voor lippenbalsem en hun glycerine (dat is een soort olie) voor shampoos, crèmes, scheerschuim en [[tandpasta]]. ', 14 => '', 15 => '== Geschiedenis ==', 16 => 'Het woord ‘veganisme’ komt van het Engelse woord ‘veganism’, en daar komt weer de term ‘vegan’ vandaan. (1) Deze term werd als eerst gebruikt door Donald Watson, hij was de eerste man die vocht voor dierenrechten. Hij richtte de eerste vereniging van veganisten ter wereld op, dit was The Vegan Society. Hij omschreef veganisme als: de doctrine dat de mens zou moeten leven zonder het uitbuiten van dieren. (2) (3) Inmiddels gebruikt The Vegan Society de definitie: Een levenswijze die er naar streeft, voor zover mogelijk en in de praktijk uitvoerbaar, alle vormen van exploitatie en wreedheid ten opzichte van dieren in verband met voeding, kleding, of enig ander doel, uit te sluiten. (4) ', 17 => ''''Dierenwelzijn'''', 18 => '', 19 => 'Veel mensen vinden het zielig dat dieren zo veel en zo vaak worden geslacht, ze vinden dat dieren een beter leven verdienen. (5)', 20 => '', 21 => ''''Gezondheid'''', 22 => '', 23 => 'Veganistisch eten kan erg gezond zijn, het verlaagt namelijk de kans om ziek te worden. De kans op kanker kan wel met 15% worden verlaagd als je veganistisch eet. (6) Het kan ook het risico op [[diabetes]] type 2, een hoge [[bloeddruk]], [[obesitas]] en hartziektes verlagen. (7) (8) Het is alleen wel zo dat veganisten soms bepaalde voedingsstoffen tekort komen, dit komt omdat zie niet alles eten uit de [[Schijf van Vijf|schijf van vijf]]. Gelukkig kan je ook peulvruchten of noten eten in plaats van vlees of melk. ', 24 => ''''Milieu''' ', 25 => '', 26 => 'Een heleboel wetenschappers hebben onderzocht dat dieren eten een negatief effect heeft op de aarde. (9) Namelijk 26% van de oppervlakte van de aarde wordt gebruikt voor vee, dat is niet alleen voor het vee om op te staan, maar ook om hun eten te verbouwen. Om dit soort oppervlaktes te maken moeten er bossen worden gekapt, hierdoor gaat al het leven in het bos dood. Dat is niet goed voor de biodiversiteit, biodiversiteit gaat over alle verschillende soorten leven op aarde (dus planten en dieren). Stel je voor dat er alleen nog maar cactussen en vliegjes zouden zijn, dat is toch saai? Ook omdat er zo veel vissen worden gevangen gaat het niet goed met de biodiversiteit onder water, sommige vissen sterven bijna uit!', 27 => '', 28 => 'Ook is het zo dat koeien een bepaald soort gas vrijlaten met hun scheten, dit noem je CO2. Dit klinkt misschien grappig, maar eigenlijk is het heel serieus. Deze scheten zorgen namelijk voor een groot deel van de opwarming van de aarde. Dit noem je het broeikaseffect. ', 29 => 'Fruitariërs eten alleen fruit, noten, graankorrels en pitten. Ze eten geen producten waar dieren of planten voor gedood zijn. ', 30 => '', 31 => '== Veganisme in religie ==', 32 => 'Sommige godsdiensten ondersteunen het veganisme, zoals bijvoorbeeld het boeddhisme. Het boeddisme wil alles wat leeft zo goed mogelijk behandelen, zo is dat ook bij het jaïnisme uit India. Ook is het volgens een islamitische traditie zo dat Mohammed heeft gezegd dat wie goed is voor dieren, goed is voor zichzelf (10) (11) maar toch is het veganisme niet zo wijd verspreid onder moslims. ', 33 => '{| style="float:right; clear:right; margin: 10px; border: 1px #CCCCCC solid; background:#F9F9F9"', 34 => '| align="middle" |[[Bestand:Logo NVV.png|165px]]', 35 => '| align="middle" |[[Bestand:EVA vzw.png|145px]]', 36 => '| align="middle" |<small>NVV (Nederland).</small>', 37 => '| align="middle" |<small>EVA vwz (België).</small>' ]
Regels verwijderd in bijdrage (removed_lines)
[ 0 => '[[Bestand:Foods.jpg|{{largethumb}}|[[Fruit]], [[groente]]n, [[Noot|noten]] en [[Graan|granen]] zijn veganistisch.]]', 1 => ''''Veganisme''' is het woord dat gebruikt wordt voor een voedingspatroon waarbij men geen [[dieren|dierlijke]] producten eet of gebruikt. Dat betekent dat veganisten (aanhangers van het veganisme) geen [[vlees]], [[zuivel]], [[Ei (voeding)|eieren]] of [[honing]] eten en ook geen producten gebruiken waar deze producten in verwerkt zitten, zoals verzorgingsproducten of [[kleding]]. [[Vegetarisme]] is een onderdeel van het veganisme, waarbij men alleen geen vlees eet. ', 2 => 'Er zijn verschillende redenen waarom mensen besluiten om veganist te worden. Sommige mensen vinden het zielig om dieren te doden om ze te kunnen eten, andere mensen willen graag beter zorgen voor het milieu door geen dierlijke producten te gebruiken. Er zijn ook mensen die vanwege hun gezondheid beter geen dierlijke producten kunnen gebruiken. ', 3 => '== Gezondheid ==', 4 => 'Vaak wordt gedacht dat het ongezond is om veganistisch te eten. Dat is niet het geval. De voedingsstoffen die de meeste mensen binnenkrijgen door dierlijke producten te eten kun je ook binnenkrijgen via plantaardige voeding, zoals noten en peulvruchten. Voor veganisten is wel belangrijk om goed in de gaten te houden of ze alle voedingsstoffen binnenkrijgen. Vooral vitamine B12 is een voedingsstof die mensen niet uit normaal plantaardig voedsel kunnen halen, dus hiervoor bestaan voedingssupplementen die [http://wiki.veganisme.org/index.php/Vitamine_B12 regelmatig moeten worden ingenomen].', 5 => 'Fruitariërs eten alleen fruit, noten, graankorrels en pitten. Ze eten geen producten waar dieren of planten voor gedood zijn. Meestal eten fruitariërs ook helemaal veganistisch, maar sommige fruitariërs <!---Ja, wat...?--->', 6 => '{|style="float:right; clear:right; margin: 10px; border: 1px #CCCCCC solid; background:#F9F9F9"', 7 => '|align=middle|[[Bestand:Logo NVV.png|165px]]', 8 => '|align=middle|[[Bestand:EVA vzw.png|145px]]', 9 => '|align=middle|<small>NVV (Nederland).</small>', 10 => '|align=middle|<small>EVA vwz (België).</small>', 11 => '' ]
Of de wijziging wel of niet is gemaakt via een Tor-exitnode (tor_exit_node)
false
UNIX-tijdstempel van wijziging (timestamp)
1603217641
Afkomstig van Wikikids , de interactieve Nederlandstalige Internet-encyclopedie voor en door kinderen. "https://wikikids.nl/Speciaal:Filterlogboek/21713"