Uitleg

Biologe geeft kinderen uitleg hoe het plantgereedschap te gebruiken

Een uitleg is een manier om iets duidelijk te maken aan een ander.

Hoe leg je iets uit aan iemand?

Er zijn verschillende manieren die je, als je dat handig vindt, ook kunt combineren:

Je kunt iets uitleggen door een handeling voor te doen. Je legt bijvoorbeeld uit hoe je een ei bakt door het ei echt te gaan bakken in een pan.
Je kunt ook iets uitleggen aan iemand door op te schrijven wat iemand moet doen. Zo'n uitleg heet ook wel handleiding of stappenplan.
Je kunt een uitleg geven door het stapje voor voor te doen en meteen na te laten doen. Dan help je iemand door een proces heen. Dit zie je bijvoorbeeld bij het aanleren van een dans.
Je kunt je uitleg ook opnemen op video. Iemand anders kan de video dan later bekijken. Je kunt op de video bijvoorbeeld laten zien hoe je een ei bakt. Handig is het dan om erbij te vertellen wat je precies doet. Veel kookprogramma's werken op die manier. Er zijn ook leraren die hun uitleg op video zetten. Leerlingen bekijken de uitleg op de video thuis. In de klas is er dan tijd om meer te oefenen met opdrachten. Deze manier van lesgeven heet flip the class. Dat is een Engelse term. Als je die in het Nederlands vertaalt dan betekent het: draai de klas om. Wat je thuis doet (huiswerk) en wat je in de klas doet zijn omgedraaid.
Als je een uitleg maakt van een computerprogramma door van je handelingen op het scherm met de muis (en aanwijspijltje of cursor) een opname te maken, noem je dat een screencast. Screen is het Engelse woord voor scherm. Cast komt van het Engelse woord broadcasting. Dat betekent uitzenden.

Let erop dat je nooit stappen overslaat!

De term praatje-plaatje-daadje gaat over de manier van uitleggen tijdens een gymles of training. De uitleg gaat in drie stappen.

Eerste stap is praatje. Je zegt dan wat je gaat doen en hoe je dat doet (je zegt bijvoorbeeld dat je een bal in het doel gaat trappen en dat je standbeen dan precies naast de bal moet komen te staan).
Daarna laat je zien wat je bedoelt door het voor te doen. Dat is de tweede stap: plaatje. Dat kan ook letterlijk een plaatje zijn, in de zin van een foto of een tekening. Vooral in handleidingen wordt dit veel toegepast. Op de afbeelding is de handeling te zien die je dient na te doen.
Tot slot mag iedereen aan wie het is uitgelegd het zelf gaan doen. Dat is de derde stap: daadje.