|
|
| Regel 2: |
Regel 2: |
| | {{--}} | | {{--}} |
| | {{Japan}} | | {{Japan}} |
| − | '''Japan''' ([[Japans]]: 日本 ''Nippon, Nihon''; letterlijke betekenis: ''oorsprong van de zon''; 大和 ''Yamato'' is de naam voor het oude Japan) is een eilandenarchipel gelegen in de [[Grote Oceaan]]. Japan bestaat in totaal uit wel 6.852. De grootste eilanden zijn echter [[Hokkaido]], [[Honshu]], [[Shikoku]] en [[Kyushu]]. Deze vormen gezamelijk 97% van het totale oppervlakte. De hoofdstad en grootste stad van Japan is [[Tokio]]. Deze stad had in 2009 wel 12.942.366 inwoners. In de metropool wonen 30 miljoen inwoners. Japan staat op een aardplaat; hierdoor kwam ook de aardbeving met tsunami in [[2011]]. Japan is een keizerrijk. De archipel strekt zich uit tussen [[Taiwan]] en [[Rusland]]. Japan ligt op de ''ring van vuur''. Wel 70% van de inwoners woont langs de Grote Oceaankust. De Japanse [[auto]]industrie is erg belangrijk. Er worden wel 10.000.000 Japanse auto's per jaar geproduceerd. Het motto van Japan is | + | '''Japan''' ([[Japans]]: 日本 ''Nippon, Nihon''; letterlijke betekenis: ''oorsprong van de zon''; 大和 ''Yamato'' is de naam voor het oude Japan) is een eilandenarchipel gelegen in de [[Grote Oceaan]]. Japan bestaat in totaal uit wel 6.852. De grootste eilanden zijn echter [[Hokkaido]], [[Honshu]], [[Shikoku]] en [[Kyushu]]. Deze vormen gezamelijk 97% van het totale oppervlakte. De hoofdstad en grootste stad van Japan is [[Tokio]]. Deze stad had in 2009 wel 12.942.366 inwoners. In de metropool wonen 30 miljoen inwoners. Japan staat op een aardplaat; hierdoor kwam ook de aardbeving met tsunami in [[2011]]. Japan is een keizerrijk. De archipel strekt zich uit tussen [[Taiwan]] en [[Rusland]]. Japan ligt op de ''ring van vuur''. Wel 70% van de inwoners woont langs de Grote Oceaankust. De Japanse [[auto]]industrie is erg belangrijk. Er worden wel 10.000.000 Japanse auto's per jaar geproduceerd. |
| | + | ==Geschiedenis== |
| | | | |
| − | =Geschiedenis= | + | ===Oudste bewoners=== |
| | | | |
| − | == Vroege geschiedenis ==
| + | Toen de ijstijd was hebben waarschijnlijk de eerste bewoners van Japan de archipel bereikt door over land reizen. Dit waren onder andere mensen uit [[Rusland]], [[China]] of Korea. Mensen hebben dan ook gereedschappen gevonden van 40.000 jaar oud. Ook zijn er ontdekkingen die er op wijzen dat de Jomoncultuur zo'n 14.500 jaar oud is. Beelden van deze cultuur, die onder andere schelpen en vrouwenfiguren afbeelden behoren tot de oudste ter wereld. Ook schelpen en andere vondsten bewijzen dat mensen an schelpdieren aten. In een later stadium van de Jomoncultuur vestigden de mensen zich op de Kantovlakte. Hedendaags is vlakte die bekend als Tokio. Tijdens de Yayoiperiode kwamen rijstteelt en het gebruik van brons en ijzer via Korea het land op. De Yayoi gingen van Kyushu naar Honshu en Shishoku en dreven de eerdere bewoners meer naar het noorden. Uit de Yayoi-cultuur kwam de Kofun-cultuur voort. Dit betekent letterlijk grafheuvelcultuur. Ze werden zo genoemd door de duizenden grafheuvels die ze maakten. Deze cultuur ging verloren doordat het boeddhisme in het land kwam en daarbij cremeren een gewoonte was. |
| − | Traditionele Japanse legendes stellen dat [[Japan]] in de [[7e eeuw v.Chr.]] opgericht is door de voorouderlijke keizer [[Jimmu]].
| + | Rond deze tijd gingen vele volkeren samenwerken. Uiteindelijk werd het belangrijkst de Yamato-clan. De Yamato-leiders claimden af te stammen van de zonnegodin Amaterasu en introduceerden de titel tenno, keizer, rond de 5e eeuw. Door deze clan kon het land Japan voortaan als één natie beschouwd worden die zich uitstrekte van Kyushu tot Honshu. Yamato was erg belangrijk; het had vanaf de 4e eeuw al bijzondere contacten met Korea. |
| − | De [[keizers van Japan|keizers]] van voor de [[5e eeuw]] worden echter meestal als legendarisch beschouwd.
| |
| − | Volgens Chinese bronnen was Japan oorspronkelijk een samenraapsel van vele kleine staatjes, die in de [[3e eeuw]] door een koningin/priesteres [[Himiko]] werden verenigd.
| |
| − | | |
| − | Gedurende de 4e, 5e en [[6e eeuw]], werden het [[Hanzi|Chinese schrijfsysteem]] en het [[boeddhisme]] geïntroduceerd, waarschijnlijk via het koninkrijk [[Paekche]]\Baekje (in het Japans ook wel Kudara genoemd) in het zuid-westen van [[Korea]]. De koning van Paekche zond in 538 of 552 een Boeddhabeeld naar Japan met de woorden, dat het boeddhisme heilzaam kon zijn voor het land. Met de introductie van het Chinese schrift en het boeddhisme begon een lange periode van [[Chinese keizerrijk|Chinese]] culturele invloed op de Japanse samenleving. De Japanners, of beter gezegd de bewoners van het Yamato-rijk, hielden al vroeg contacten met het koninkrijk Paekche.
| |
| − | | |
| − | De [[Keizers van Japan|keizers]] waren in naam de [[Heersers van Japan|heersers]] maar vanaf de 6e eeuw was de eigenlijke macht gewoonlijk in het bezit van machtige hofnobelen, waarbij diverse families elk een of enkele eeuwen de macht konden vasthouden.
| |
| − | | |
| − | == Taika-reformatie en Nara-periode ==
| |
| − | In [[646]] werd het politieke en bestuurlijke landschap van Japan vastgelegd in de zogenaamde [[Taika-reformatie]]. Bij deze reformatie, die overigens in werkelijkheid meer geleidelijk plaatsvond dan op papier, werd Japan omgevormd tot een centralistische staat naar Chinees model.
| |
| − | De gehele staat werd eigendom van de keizer, en de adel, die tot dan toe Japan had bestuurd, kreeg nu hoge posten in een nieuw, uitgebreid [[ambtenaar|ambtenarenapparaat]].
| |
| − | | |
| − | Gedurende deze tijd veranderde de keizerlijke residentie voortdurend: elke keizer had een nieuwe residentie, sommige zelfs meerdere.
| |
| − | Pas in [[710]] werd [[Nara]] definitief als hoofdstad gekozen (de [[Nara-periode]]). De machtigste familie in deze tijd was de [[Fujiwara (familie)|Fujiwara]]-familie, en de keizer was meestal in de macht van deze familie.
| |
| − | | |
| − | == Heian-periode ==
| |
| − | De keizer en de machtige hoffamilies kwamen in Nara echter steeds meer onder druk te staan van boeddhistische priesters, en keizer [[Kammu]] besloot daarom de residentie opnieuw te verleggen, naar de stad [[Heiankyo]], het huidige [[Kioto (stad)|Kioto]]. Daar ontwikkelde zich in de zogenaamde [[Heian-periode]] (794-1185) een zeer verfijnde hofcultuur, waarin de kunsten, in het bijzonder de [[literatuur]], een hoogtepunt beleefden.
| |
| − | Tegelijkertijd lieten de keizer en zijn hofhouding de daadwerkelijke politiek meestal aan lagere ambtenaren over, waardoor langzamerhand steeds meer macht bij de provinciale gouverneurs kwam te liggen.
| |
| − | | |
| − | In [[1072]] trok keizer [[Go-Sanjo]] zich terug in een boeddhistisch klooster. Van achter de schermen bleef hij echter invloed uitoefenen op de nieuwe keizer. Op deze manier slaagde hij er in de macht van de Fujiwara-familie te breken, en na hem werd dit een vaste wijze van regeren, waarbij een formeel afgetreden keizer de daadwerkelijke macht had.
| |
| − | Dit betekende inderdaad het einde van de macht van de Fujiwara, maar de macht van de families uit de provincies groeide, en de hofhouding van de voormalige keizer was soms verscheurd door interne politieke spelletjes. | |
| − | | |
| − | Twee van deze families, de [[Taira]] en de [[Minamoto]], streden nu om de macht, en in [[1160]] kwamen de Taira als overwinnaars uit de strijd. Hoewel de Fujiwara formeel hun hoge post behielden, waren het de Taira die, via beïnvloeding van de keizer, nu de daadwerkelijke macht hadden. De Minamoto waren echter wel verslagen maar nog niet vernietigd, en in een verbond met de voormalige keizer [[Go-Shirakawa]] begonnen ze in [[1180]] een nieuwe oorlog tegen de Taira. Nu wonnen de Minamoto wel, en hun leider, [[Minamoto Yoritomo]] kreeg de titel ''[[Shogun (titulatuur)|Shogun]]'', van oorsprong een hoge militaire titel. Gedurende de volgende eeuwen zou het de Shogun zijn, die Japan feitelijk regeerde.
| |
| − | | |
| − | == [[Kamakura-periode]] en vroege [[Muromachi-periode]] ==
| |
| − | Na de dood van Yoritomo werden ook zijn zonen shogun, maar de macht van de Minamoto was toch niet blijvend, en de [[Hojo]] familie kwam op, regerend vanuit de officiële positie van regent voor de shogun. In [[1274]] en [[1281]] werd Japan aangevallen door de [[Mongolen]], maar beide keren kwam een zware [[orkaan|tyfoon]] de Japanners te hulp. De Japanners spreken van een ''kamikaze'', een goddelijke wind. Uit onderzoek van de in [[1981]] gevonden restanten van de vloot uit 1281 blijkt echter dat de schepen slordig en haastig waren gebouwd, en dat er slecht hout was gebruikt, soms zelfs tweedehands hout. De schepen werden bovendien gemaakt in het "ingenomen" China. Door het onhaalbare aantal schepen die in een hele korte tijd gemaakt moesten worden, hebben ze veel rivierschepen gebruikt zonder een diepe zeeboeg. Waardoor ze erg kwetsbaar waren in de storm.
| |
| − | | |
| − | In [[1333]], in de [[slag bij Kamakura]] werden de Hojo uiteindelijk verslagen door de verbannen keizer [[Go-Daigo]] en een verbond van oostelijke ridderfamilies. De [[Ashikaga (clan)|Ashikaga-familie]] nam de rol van Shogun over, maar Go-Daigo wenste dit niet te accepteren. Hij trok weg uit Heiankyo, en betrok een eind zuidelijker een nieuwe residentie. De Ashikaga benoemden een andere keizer in Heiankyo, en enige tijd had Japan twee rivaliserende keizers, tot in [[1392]] de toenmalige "zuidelijke keizer" zijn claim op de troon afgaf.
| |
| − | | |
| − | Ook de Ashikaga verloren echter hun machtspositie in de volgende eeuw, en een bloedige machtsstrijd begon. Hoogtepunt was de zogenaamde [[Onin-oorlog]], een strijd tussen twee families om de macht in het shogunaat, die tussen [[1467]] en [[1477]] Kioto verwoestte. Van het centrale gezag was toen vrijwel niets meer over, en diverse provinciale heersers ([[daimyo]]) streden met elkaar om de macht. De komende periode staat bekend als ''[[sengoku|sengoku-jidai]]'', de "eeuw van de strijdende provincies". | |
| − | | |
| − | == Hereniging ==
| |
| − | [[Oda Nobunaga]] ([[1534]]-[[1582]]), daimyo van de provincie [[Owari]] begon de hereniging van Japan. Hij versloeg enkele rivalen, stichtte een verbond met sommige andere, in het bijzonder [[Tokugawa Ieyasu]] van het aangrenzende [[Mikawa]]. In [[1568]] veroverde hij [[Kioto (stad)|Kioto]] en dwong de shogun te vluchten. Hij slachtte de monniken-strijders van [[Hiei-zan]] af. Hij versloeg diverse andere daimyo's, maar werd in 1582 door een van zijn eigen generaals, [[Akechi Mitsuhide]], vermoord.
| |
| − | | |
| − | Akechi werd verslagen door een andere generaal van Nobunaga, [[Toyotomi Hideyoshi]]. Hideyoshi zette Nobunaga's hereniging voort, doch waar Nobunaga bruut geweld gebruikte, was Hideyoshi een ware diplomaat, en won de oorlog soms met simpele bedreiging, zonder dat zijn leger daadwerkelijk in actie hoefde te komen.
| |
| − | | |
| − | Nadat geheel Japan zich trouw aan de keizer en zijn regent (Hideyoshi) had gezworen, zond Hideyoshi zijn legers naar [[Korea]]. Aanvankelijk ging de veldtocht voorspoedig, maar toen zijn generaals de grens van [[Chinese keizerrijk|China]] naderden, kregen ze de Chinezen tegenover zich, en zes jaar oorlog leverden geen duidelijke overwinning op. Na de dood van Hideyoshi in [[1598]], trokken de Japanners zich terug.
| |
| − | | |
| − | Na de dood van Hideyoshi, werd [[Tokugawa Ieyasu]] de sterke man van Japan. In de [[slag bij Sekigahara]] versloeg hij de aanhangers van Hideyoshi's zoon Hideyori. Na de dood van de laatste Ashikaga-shogun in [[1603]] werd Ieyasu tot shogun benoemd, maar al in [[1605]] trad hij terug, liet zijn zoon tot shogun benoemen, doch had, in goede Japanse traditie, op de achtergrond de macht in handen. Zijn enige overgebleven tegenstander was [[Toyotomi Hideyori]]. Ieyasu dwong Hideyori terug naar het kasteel van [[Osaka]], en nam dat in [[1615]] in.
| |
| − | | |
| − | Ieyasu beperkte de macht van de boeddhistische kloosters en de daimyo's, en de keizer en zijn hofhouding kwamen in Kioto in een soort van 'gouden gevangenschap', terwijl het hof van de shogun naar [[Edo (Japan)|Edo]] (het tegenwoordige [[Tokio]]) werd verlegd. Hiermee werd de macht van de familie [[Tokugawa shogunaat|Tokugawa]] voor meer dan twee eeuwen bezegeld (zie voor meer de [[Edoperiode]]).
| |
| − | | |
| − | == De eeuw dat het christendom niet verboden was ==
| |
| − | In [[1542]] leden drie Portugezen schipbreuk en kwamen met een Chinees schip op de kust van [[Kyushu]] terecht. Spoedig volgden Portugese (en later ook Spaanse, Nederlandse en Engelse) handelaren, en ook [[jezuïeten]]-missionarissen.
| |
| − | Het [[christendom]] schoot snel wortel in Japan, en volgens de missionarissen waren er in 1587 300.000 christenen in Japan<ref>Dit op een geschatte populatie van ergens tussen de 15 en 20 miljoen. Gezien het kleine aantal missionarissen (een honderdtal) en de relatief korte periode van bekeringen (ca. 50 jaar) kan dit worden geïnterpreteerd als een opmerkelijk resultaat.</ref>, vooral onder de lagere klassen, maar ook een aantal daimio's, met name die van Kyushu. De aanmoediging die de jezuïetenpaters van deze daimio's kregen, kwam aanvankelijk ook voort uit berekening, omdat ze merkten dat de missionarissen door de Portugese kooplieden en zeekapiteins met veel respect werden behandeld. Toch duurde deze goede verstandhouding verscheidene jaren en door de vele gunsten die Nobunga de buitenlandse missionarissen bewees, begonnen deze in hun optimisme al de hoop te koesteren dat ze heel Japan tot het christendom zouden kunnen bekeren.
| |
| − | [[Bestand:Jan Janssonius - Japan.jpg|thumb|Japan (1652). Kaart van [[Johannes Janssonius]].]]
| |
| − | Nobunaga was ook zeer bereidwillig tegenover de jezuïeten, omdat hij die beschouwde als mogelijke bondgenoten tegen militante boeddhistische sekten, maar onder Hideyoshi bekoelde deze relatie, en [[Tokugawa Ieyasu]], die de missionarissen zag als voorbereiders van een Portugese of Spaanse invasie in Japan, verbood de missie en zelfs het christendom. In [[1642]] werd Japan uiteindelijk geheel van de buitenwereld afgesloten. Japanners mochten het land niet verlaten, en slechts enkele Aziatische en Nederlandse kooplieden mochten handel drijven met Japan, in speciaal daarvoor aangewezen kleine gebieden.
| |
| − | | |
| − | == Meiji-restauratie en Meijiperiode ==
| |
| − | {{Zie hoofdartikel|Meijiperiode|Meiji-restauratie}}
| |
| − | De Japanse isolatie duurde zo'n 200 jaar, tot [[1854]]. De Amerikaanse [[commodore (rang)|commodore]] [[Matthew Calbraith Perry|Matthew Perry]] dwong toen met een vloot de opening van Japan af. In Japan bestond de angst dat het land in handen van de koloniale mogendheden zou vallen. Ook in het binnenland waren er problemen en in [[1868]] werd de macht gegrepen door een revolutionaire groep, die de keizer terug in het centrum van de macht wilde hebben en een snelle overname van de westerse technologie bepleitte, om zo de [[Westerse wereld|westerse landen]] weerstand te kunnen bieden. Deze actie staat bekend als de [[Meiji restauratie]].
| |
| − | | |
| − | Het keizerlijk hof werd verplaatst naar [[Edo (Japan)|Edo]], dat werd hernoemd tot [[Tokio]] (oostelijke hoofdstad). Het beleid in deze periode was erop gericht om Japan zo snel mogelijk zowel militair als economisch te ontwikkelen, en er volgden snel een aantal economische en sociale hervormingen: vrije beroepskeuze, afschaffing van de privileges van de [[samoerai]]-klasse, [[belasting (fiscaal)|belastingen]] in geld in plaats van natura, afschaffing van het lijfeigenschap van boeren, vrij grondbezit en de instelling van de [[dienstplicht]].
| |
| − | Er werden in hoog tempo staatsbedrijven gecreëerd, die dan (met uitzondering van de militaire industrie) wanneer ze economisch rendabel waren, geprivatiseerd werden. Ook werd de [[verkeersinfrastructuur|infrastructuur]] uitgebouwd, er werden nationale post- en [[telegrafie|telegraafsystemen]] ingevoerd, en buitenlandse technologie werd geïmporteerd. In 1893 ging Japan over op de [[gregoriaanse kalender]].
| |
| − | | |
| − | In [[1889]] werd een [[grondwet]] ingevoerd, gebaseerd op de Duitse grondwet. Een nieuw leger werd opgebouwd, met behulp van Engelse, Franse en Duitse adviseurs.
| |
| − | | |
| − | Japan groeide in snel tempo uit tot een wereldmacht, en zijn nieuwe ambities leidden tot oorlogen met [[Eerste Chinees-Japanse oorlog|China]] ([[1894]]-[[1895]]) en [[Russisch-Japanse Oorlog|Rusland]] ([[1904]]-[[1905]]), waarbij het [[Korea]] (vanaf [[1910]] een Japanse kolonie), [[Taiwan]] en andere gebieden veroverde. Met name de overwinning op Rusland maakte indruk: voor het eerst werd een "westers" land door een "gekleurd" land verslagen (helemaal waar was dit niet, in 1896 was Italië door Ethiopië verslagen, en in de 17e eeuw hadden de Chinezen Nederland uit zijn kolonie [[Formosa (Taiwan)|Formosa]] verdreven).
| |
| − | | |
| − | In de [[Eerste Wereldoorlog]] verklaarde Japan Duitsland direct de oorlog, en nam de Duitse bezittingen in China en de Stille Oceaan in bezit. Voor verzoeken om troepen naar het westfront te sturen werden vernuftige excuses verzonnen. China, dat daarentegen duizenden arbeiders naar Europa had gezonden, werd onder druk gezet, waarop de geallieerden Japan terugfloten. In Versailles liet Japan zich de gebieden legitiem toewijzen. Daar stond tegenover dat Japan zitting nam in de [[Volkenbond]].
| |
| − | | |
| − | == Tweede Wereldoorlog ==
| |
| − | [[Bestand:ImperioJapones.png|thumb|350px|Grootste omvang van het Japanse keizerrijk tijdens de Tweede Wereldoorlog]]
| |
| − | In de jaren 20 en begin jaren 30 leidden economische tegenvallers ertoe dat Japan terechtkwam onder een steeds groter wordende invloed van ultra-nationalistische, expansionistische militairen. De Japanse bevolking leefde op een relatief klein oppervlakte, waarvan een groot deel uit bergen bestond. Deze bergen leverden echter geen grondstoffen. Japan wilde de hand leggen op gebieden die deze grondstoffen wel hadden, zoals China. Dit leidde tot de invasie van [[Mantsjoerije]] (en de stichting van [[Mantsjoekwo]]), en een tweede [[Tweede Chinees-Japanse oorlog|Sino-Japanse Oorlog]] ([[1937]]), welke uiteindelijk samenviel met de [[Tweede Wereldoorlog]]. Japan behaalde overwinningen in China, maar kon het Chinese leger niet definitief verslaan. In 1938 raakte Japan slaags met [[Mongolië]] en de [[Sovjet-Unie]], maar deze landen behaalden onder generaal [[Georgi Zjoekov|Zjoekov]] een klinkende overwinning op de Japanners. In 1940 tekende Japan met Duitsland en Italië het [[Driemogendhedenpact]], dat wederzijdse hulp beloofde bij een eventuele aanval, en de Nieuwe Orde vastlegde. [[Vichy-Frankrijk]] werd door Japan en Duitsland gedwongen Indo-China aan Japan af te staan.
| |
| − | | |
| − | Met dit beleid wekte [[Japan]] het wantrouwen van de [[Verenigde Staten]] op, en de grootmachten kwamen op steeds gespannener voet met elkaar te staan. Een olie-embargo werd door de Amerikanen in samenwerking met Nederlands-Indië afgekondigd. De Japanse militairen waren woedend, en admiraal Yamamoto vatte het plan op om de Verenigde Staten met een machtig offensief uit de Pacific weg te vagen. Nederland en Frankrijk werden in mei en juni 1940 door nazi-Duitsland overrompeld. Hierdoor konden Nederlands-Indië en Frans Indochina (Viëtnam, Laos en Cambodja) zonder veel strijd worden bezet. Het Verenigd Koninkrijk stond zwak in Azië, omdat het een zware strijd moest voeren in Europa.
| |
| − | | |
| − | [[7 december]] [[1941]] vielen de Japanners de Amerikaanse vloot in [[Pearl Harbor (marinebasis)|Pearl Harbor]] aan, wat leidde tot de deelname van de [[Verenigde Staten]] aan de oorlog. De [[Filipijnen]] en [[Nederlands-Indië]] werden veroverd, alsmede Hongkong, Singapore, Birma, Maleisië, en verschillende Pacifische eilanden. Een belangrijk psychologisch effect had de verovering van de eilandjes Attu, Kiska en Agattu: deze [[Aleoeten]] behoorden tot Alaska en waren dus Amerikaans.
| |
| − | | |
| − | In Nederlands-Indië werden veel Nederlandse burgers na de inname van dat land geïnterneerd in [[Jappenkampen]], een soort [[concentratiekampen]]. Voor Nederlanders waren er mannenkampen, vrouwenkampen en jongenskampen. Sommige vrouwen werden tot [[prostitutie]] [[gedwongen prostitutie|gedwongen]] door Japanse soldaten, de zogenaamde [[troostmeisjes]]. Naast deze kampen voor Nederlanders (en andere [[Westerse wereld|Westerlingen]]) waren er ook werkkampen voor Indonesiërs ("''Romusha's''") en kampen voor halfbloeden. Deze kampen kostten zeer veel mensen het leven, maar de grootste wreedheden beging Japan in [[Kwomintang China|China]], zoals het [[bloedbad van Nanking]]. Daarnaast dwongen de Japanners hun Westerse en andere gevangenen tot arbeid onder uiterst harde omstandigheden, vaak aan spoorlijnen (zie [[Birma spoorweg]] en [[Pakanbaroe-spoorweg]]).
| |
| − | | |
| − | Vanaf 1944 heroverden de Amerikanen beetje bij beetje de door Japan veroverde gebieden, de Japanners verwierven wel een reputatie voor hun ‘fanatiek verzet’. De Sovjet-Unie zou pas op 9 augustus 1945, drie maanden na de capitulatie van Duitsland, de neutraliteit verbreken en Mantsjoerije en China binnenvallen. De oorlog eindigde in [[1945]] door de aanval van de Sovjet-Unie en nadat er Amerikaanse [[atoombom]]men op [[Hiroshima (stad)|Hiroshima]] en [[Nagasaki (stad)|Nagasaki]] waren gegooid. De bom die op 6 augustus 1945 boven de stad Hiroshima ontplofte, doodde 78.000 mensen en bracht meer dan 30.000 mensen vreselijke verwondingen toe. Op 9 augustus werden in Nagasaki 70.000 mensen gedood. Amerikaanse vliegtuigen dropten drie miljoen pamfletten boven Japan waarin het volk werd gevraagd hun keizer over te halen zich over te geven en de oorlog te beëindigen. Op 10 augustus doet Japan een verzoek tot voorwaardelijke overgave (behoud van de keizer). De Amerikanen aanvaardden deze overgave, ondanks hun oorspronkelijke eis tot onvoorwaardelijke overgave. De volgende dag werd de overgave bekendgemaakt door uitzending van een tevoren opgenomen radioboodschap van keizer [[Hirohito]]. Uiteindelijk tekende Japan op 2 september aan dek van het slagschip Missouri de overgave.
| |
| − | | |
| − | == Naoorlogs Japan ==
| |
| − | Naoorlogs Japan, nu beperkt tot zijn huidige grootte, bleef onder de controle van Amerika tot het in werking treden van het [[Vredesverdrag van San Francisco]] in [[1952]]. Gedurende die periode bloeide de welvaart op de eilanden weer op dankzij een uitzonderlijk economisch herstel. Tijdens de bezetting kwam er ook een nieuwe grondwet, waarbij voor de keizer nog slechts een ceremoniële taak overbleef.
| |
| − | | |
| − | De Verenigde Staten, die in 1945 op ontwapening van Japan stonden, zagen zich geconfronteerd met een communistisch China, Rusland en Noord-Korea. Japan zou in het kader van de [[containment-politiek]] als "kapitalistisch bastion" kunnen fungeren, met Taiwan, de Filipijnen, Zuid-Vietnam en Zuid-Korea. Op aandringen van de VS werd een politiemacht van 100.000 man opgericht, feitelijk gewoon een leger dat van de grondwet niet zo mocht heten. Later is de grondwet veranderd, en sprak men van een "zelfverdedigingsmacht". Japan bleef een van de meest pacifistische landen ter wereld, en wekte later in de 20e eeuw paradoxaal zelfs irritatie op omdat het weigerde aan militaire operaties deel te nemen of deze afkocht, zoals in de [[Golfoorlog (1990-1991)|Golfoorlog]] van 1991 (chequeboekdiplomatie).
| |
| − | | |
| − | Ook na het vertrek van de Amerikanen bleef de economische groei, en in de jaren '60 groeide Japan uit tot een economische grootmacht, met groeicijfers van 10% per jaar en meer. Rond 1990 begon de Japanse economie echter in verval te raken: grote bedrijven raakten in betalingsmoeilijkheden, waardoor banken gedwongen waren te fuseren of zelfs bankroet gingen. De [[Nikkei Index]] verloor 70% van haar waarde.
| |
| − | | |
| − | In januari [[1995]] werd de stad [[Kobe]] opgeschrikt door een ernstige aardbeving, die 5000 doden eiste. Later dat jaar verspreidde de [[sekte]] [[Aum Shinrikyo]] het gas [[Sarin (zenuwgas)|Sarin]] in de [[metro (vervoermiddel)|metro]] van Tokio. Er vielen 12 doden en 5000 gewonden. Dit was zowel voor de wereld als voor Japan een schok. Later bleek de sekte ook sarin in woonwijken te hebben verspreid, en bestonden zelfs plannen om de keizer te vermoorden. Voor Japan was het een dubbele schok: Japan was traditioneel een van de meest gezagsgetrouwe landen.
| |
| − | | |
| − | In 1998 werd Japan opgeschrikt door een Noord-Koreaanse test met een ballistische raket. De raket vloog over Japan heen, om in de Stille Oceaan te landen. in 2005 heeft Noord-Korea bovendien toegegeven dat het kernwapens bezit, naar schatting van de Amerikanen zelfs 5 of 6. Japans grote angst is een nucleaire raketaanval uit deze hoek. Om deze reden heeft Japan zijn defensiebeleid omgegooid, en streeft naar een actievere rol van het leger. Ook werkt men samen met de VS aan een raketschild. Japan streeft ook naar een zeslandenoverleg (Japan, China, Rusland, de VS en de beide Korea's), maar Noord-Korea wil alleen met de VS praten.
| |
| − | | |
| − | In 2005 wordt Japan geconfronteerd met de groeiende macht van China, Japans traditionele rivaal. Conflicten over territoriale wateren en over geschiedenisboeken die Japanse oorlogsmisdaden bagatelliseren of verzwijgen, dreigen de verhouding tussen de buren te verzieken.
| |
| − | | |
| − | Op 11 maart 2011 werd de stad [[Sendai]] getroffen door een tsunami, die zelf het gevolg was van een [[Zeebeving Sendai 2011|zware zeebeving]].
| |
Japan
.svg)