Wegennetwerk van de Inca's
| Qhapac Ñan, wegennetwerk van de Inca's | |
|
| |
|---|---|
| Het wegennetwerk in Peru in de buurt van Machu Picchu | |
| Land |  Argentinië  Bolivia  Chili  Colombia  Ecuador  Peru
|
| UNESCO-regio | Latijns-Amerika en de Caraïben |
| Eigenschappen | |
| Werelderfgoed sinds | 2014 |
| Status | Niet-bedreigd |
| Type | Cultureel |
| Meer informatie | www.unesco.org |
| Werelderfgoedlijst van UNESCO | |
Het wegennetwerk van de Inca's (Quechua: Qhapac Ñan) is een verzameling van de wegen in Zuid-Amerika die door de Inca's zijn aangelegd. Het netwerk bevindt zich in Argentinië, Bolivia, Chili, Peru en Ecuador. De Inca's legden hier wegen aan met stenen door het Andesgebergte. Die wegen zorgden ervoor dat zij zich snel konden verplaatsen. De Inca's hadden geen paarden of wagens. Wel maakten zij gebruik van lama's en enkele andere dieren.
Het wegennetwerk heeft een lengte van 36.210 kilometer. Het netwerk zorgde er ook voor dat de Inca's hun rijk goed konden besturen. Het was niet alleen handig voor transport maar ook voor handel, communicatie en administratie. Veel wegen leidden dan ook naar de hoofdstad, Cuzco. Sinds 2014 staan de overblijfselen van het netwerk op de werelderfgoed van de UNESCO.
Geschiedenis
Ontstaan
Rond 1300 werd Cuzco gebouwd in het huidige Peru. Die stad werd het politieke en religieuze centrum van het Incarijk. Cuzco was eerst een klein koninkrijkje, maar had wel een belangrijke ligging. De stad lag namelijk op de plaats waar enkele volkeren 500 jaar eerder al wegen aangelegd hadden. Volgens de Spaanse ontdekkingsreizigers zou Incakoning Pachacuti Cuzco gebouwd hebben nadat hij de Killke-cultuur had verslagen. De Spanjaarden claimden uitgebreide kaarten en bouwtekeningen van de wegen te hebben gezien. Toch zijn deze tekeningen niet bewaard gebleven. Het is dan ook mogelijk dat de Spaanse ontdekkingsreizigers zelf dingen verzonnen.
Vanuit Cuzco werd het Incarijk uitgebreid. De wegen zorgden ervoor dat de koning de districten buiten de stad goed kon besturen. Lang werd gedacht dat er alleen enkele grote wegen waren die Cuzco met de districten verbond. Later werd duidelijk dat er ook vele kleinere wegen waren.
Uitbreiding
Door middel van de wegen konden de Inca's ook snel een leger verplaatsen. Daarnaast konden zij een centraal bestuur uitoefenen. De Inca's brachten de omliggende volkeren onder hun heerschappij. Op het hoogtepunt besloeg het Incarijk een gigantisch gebied van Ecuador tot het noorden van Chili en delen van Bolivia en Argentinië. Het Incarijk was hiermee de grootste staat op het Amerikaans continent vóór de kolonisatie.
Ondergang
Huayna Capac was de laatste Incakoning die zich bezighield met de uitbreiding van het Incarijk en het wegennetwerk. In 1527 overleed hij aan de pokken, waarna er een strijd tussen zijn zoons uitbrak over de troon. Hierdoor kwam er een einde aan de uitbreiding van het wegennetwerk en het Incarijk.
In 1532 wist de Spanjaard Francisco Pizarro om de Incakoning omver te werpen. Tegen die tijd was het Incarijk al verzwakt. De Spanjaarden gaven echter het laatste zetje. Nadat het Incarijk door de Spanjaarden gekoloniseerd werd, kwam er een einde aan de uitbreiding. De wegen bleven bestaan, maar vervielen.
Inca Trail
Een bekend stuk van het wegennetwerk is de zogeheten Inca Trail. Dat is het wandelpad van de Peruviaanse stad Cuzco naar Machu Picchu. Machu Picchu is een bekende ruïne uit de tijd van de Inca's. Jaarlijks nemen veel wandelaars en toeristen dat pad (voor een deel). De gehele Inca Trail is namelijk 80 tot 90 kilometer lang. De lengte hangt voor een deel af aan de route. Er zijn namelijk drie routes die voor een groot gedeelte overlappen.
Voor wandelaars kan de Inca Trail een heftige onderneming zijn. Naast de lengte speelt ook de hoogte een rol. Wandelaars kunnen namelijk last krijgen van hoogteziekte. Om erosie en gevaarlijke situaties tegen te houden, mogen slechts 500 mensen per dag de Inca Trail nemen.