James Joyce
| James Joyce | |
| |
| Joyce in 1918 | |
| Algemene informatie | |
| Naam voluit | James Augustine Aloysius Joyce |
| Geboren | 2 februari 1882 |
| Geboorteplaats | Dublin |
| Overleden | 13 januari 1941 |
| Nationaliteit |  Ierland
|
| Beroep | Schrijver, dichter, literatuurcriticus |
| Werk | |
| Jaren actief | 1907-1941 |
| Genre(s) | Gedichten, romans, novelles, toneelstuk, brieven, non-fictie |
| Stroming | Modernisme |
| Bekende werken | Dubliners Een portret van de kunstenaar als jongeman Ulysses Finnegans Wake |
| Handtekening | 
|
Portaal  Literatuur
| |
James Augustine Aloysius Joyce (Dublin, 2 februari 1882 – Zürich, 13 januari 1941) was een Iers schrijver en een van de bekendste schrijvers uit het modernisme. Joyce publiceerde in 1922 de modernistische roman Ulysses, een van de belangrijkste werken van de 20e eeuw. Hoewel hij in Dublin geboren was, woonde hij het grootste gedeelte van zijn leven in het buitenland, waaronder in Parijs, Triëst en Zürich. Tijdens beide wereldoorlogen woonde hij in het neutrale Zwitserland.
Ulysses is Joyces bekendste roman, maar wat maakt het werk zo goed? Dat is de vraag die onderzoekers zich al jaren stellen. Ulysses is na de Bijbel en de Odyssee van Homerus het meest bestudeerde werk uit de wereldliteratuur. Wetenschappers verschillen over de vraag of het werk overschat of een absoluut meesterwerk is. Voor Ulysses zijn Griekse mythen gebruikt die in een modern jasje werden gestoken. Het hele boek speelt zich af in één dag. Hoewel het boek chaotisch en verwarrend lijkt, is het juist zorgvuldig samengesteld. De structuur is namelijk onzichtbaar, behalve als men er opzettelijk naar zoekt.
Joyce was niet de enige schrijver van het modernisme. Ook Virginia Woolf, E.M. Forster, Marcel Proust en Thomas Mann behoorden tot deze literaire stroming uit het begin van de 20e eeuw.
Politiek
In de boeken van Joyce speelt de Ierse politiek een belangrijke rol. Een ander thema is de relatie tussen Ierland en het Verenigd Koninkrijk. Tot 1922 was Ierland onderdeel van het Verenigd Koninkrijk, waarbij Ierland achtergesteld werd. Hoewel Ierland officieel geen kolonie was, kan het wel als kolonie gezien worden. De Ierse cultuur en taal werden actief onderdrukt door de Britten. In de 19e eeuw ontstond een Ierse culturele opleving.
Joyce was voorstander van de Ierse onafhankelijkheid. Vooral tijdens zijn periode in Triëst schreef hij veel over het Iers republikeinisme. Voor de Ierse onafhankelijkheid steunde hij Sinn Féin, maar na de onafhankelijkheid verdween die steun. Toch was de steun van Joyce voor Ierse onafhankelijkheid niet blind. Hij was ook kritisch op het Ierse republikeinisme. In het hoofdstuk "Cyclops" uit Ulysses (1922) beschrijft hij een minder positief beeld van het Iers republikeinisme. "The Citizen" (een personage) is een karikatuur van een Ierse republikein die vooral erg xenofoob en antisemitisch is. Joyce vond namelijk niet dat de Ierse culturele opleving verbonden moest zijn met de nauwe, nationalistische definitie. Ook had hij kritiek op de rol van de kerk in de Ierse samenleving en was teleurgesteld in de Ierse Vrijstaat.
Daarnaast las Joyce een heleboel werken binnen het socialisme en het anarchisme.
Werken
Romans
| Engelse naam | Nederlandse naam | Jaar | Opmerking |
|---|---|---|---|
| Stephen Hero | "niet vertaald" | 1904-1906 | Fragmenten, pas gepubliceerd in 1944 |
| A Portrait of the Artist as a Young Man | Een portret van de kunstenaar als jongeman | 1916 | |
| Ulysses | Ulysses | 1922 | |
| Finn's Hotel | "niet vertaald" | 1923 | Fragmenten, pas gepubliceerd in 2013 |
| Finnegans Wake | Finnegans Wake | 1939 |
Verhalenbundels
| Engelse naam | Nederlandse naam | Jaar | Opmerking |
|---|---|---|---|
| Dubliners | Dubliners | 1914 | |
| The Cat and the Devil | "niet vertaald" | 1936 | Pas gepubliceerd in 1965 |
| The Cat in Copenhagen | "niet vertaald" | 1936 | Pas gepubliceerd in 2013 |
Poëzie
- Chamber Music (1907)
- Giacomo Joyce (1907), pas gepubliceerd in 1968
- Pomes Penyeach (1927)
- Collected Poems (1936)
Toneelstuk
- Exiles (1918)