Filips I van Castilië

Werk in uitvoering! Aan dit artikel wordt de komende uren of dagen nog gewerkt. Belangrijk: Laat dit sjabloon niet langer staan dan nodig is, anders ontmoedig je anderen om het artikel te verbeteren. De maximale houdbaarheid van dit sjabloon is twee weken na de laatste bewerking aan het artikel. Kijk in de geschiedenis of je het artikel kunt bewerken zonder een bewerkingsconflict te veroorzaken.

Dit artikel is nog niet af.

Ook bekend als Filips van Habsbourg, bekend als Filips de Schone (in het Duits: Philipp der Schöne, in het Frans: Philippe le Beau, in het Spaans: Felipe el Hermoso). Hij is geboren op 22 juni 1478 in Brugge in Vlaanderen en stierf op 25 september 1506 in Burgos in Castilië. Hij is de zoon van Maximiliaan I van het Heilige Roomse Rijk en Maria van Bourgondië.

Na de vroege dood van zijn moeder, hertogin van Bourgondië , erfde Filips de Bourgondische Nederlanden op de leeftijd van drie jaar. Zijn vader Maximiliaan wordt dan regent over de Nederlanden. In 1494, op zestienjarige leeftijd, begon hij aan zijn persoonlijk bewind en maakte een einde aan het impopulaire regentschap van zijn vader, die koning van de Romeinen was geworden. Twee jaar later trouwt Filips met Johanna van Castilië, die bekend zal worden als Johanne "de Waanzinnige". Zij is een dochter van de Katholieke Koning van Spanje. Zo wordt hij, in 1504, koning gemalin van Castilië en León. Deze titel werd gegeven door zijn schoonvader Ferdinand van Aragon. Officieel wordt Filips erkend als koning in 1506, maar hij stierf een paar maanden later vrij plotseling, blijkbaar aan buiktyfus.

Filips is de vader van de latere keizer Karel V en Ferdinand I; Filips is dus de gemeenschappelijke voorouder van de Habsburgse heersers van Spanje en van het Heilige Roomse Rijk.

Jeugd

Filips is geboren op 22 juni 1478 in Brugge in het graafschap Vlaanderen, een van de gewesten van de Bourgondische Nederlanden. Hij is de enige overlevende zoon van aartshertog Maximiliaan van Oostenrijk en zijn vrouw, hertogin Maria van Bourgondië, dochter en erfgename van hertog Karel de Stoute die sneuvelde in de Slag bij Nancy. Haar ouders zijn getrouwd op19 augustus 1477 aan het Prinsenhof te Gent; ten tijde van zijn geboorte vocht zijn vader tegen Lodewijk XI van Frankrijk in de Bourgondische Successieoorlog.

In 1480 werd zijn zuster Margaretha van Oostenrijk geboren. Een tweede zoon van Maximiliaan en Maria, François of Francis, stierf kort na zijn geboorte in 1481.

Op 27 maart 1482, was Filips drie jaar oud toen zijn moeder op 25-jarige leeftijd voortijdig stierf als gevolg van een val van een paard tijdens een jachttocht. Hij erfde op dat moment de twee Bourgondische gewesten (het graafschap Bourgondië en het hertogdom Bourgondië) en de Bourgondische Nederlanden, bolwerken die van zijn moeder naar hem kwamen en eigendom waren van zijn grootvader, de laatste hertog van het huis Bourgondië, Karel de Stoute.

Maar Lodewijk XI greep deze kans om de strijd te hervatten en het Verdrag van Arras van 1482 wijst het graafschap en het hertogdom Bourgondië toe aan de koning van Frankrijk. Door het Verdrag van Senlis, in 1493, staat koning Karel VIII de graafschappen Bourgondië (Franche-Comté) en Artois af aan de Habsburgers. Volgens de bepalingen in het testament van haar moeder is Maximiliaan I de regent in zijn naam.

Na de Arras-overeenkomst was zijn zus Margaretha van Oostenrijk voorbestemd om te trouwen met de dan nog Dauphin (prins) van Frankrijk, Karel VIII, en werd ze opgeleid aan het Franse hof. Filips woonde zelf in de Nederlanden (Mechelen) waar Olivier de La Marche (1426-1502) zijn opvoeder was. François de Busleyden (1455-1502) was zijn leraar, van 1485 tot 1495, toen zijn belangrijkste adviseur. In september 1494, op de leeftijd van zestienjaar, werd Filips meerderjarig verklaard.

Huwelijk

Tijdens de Eerste Italiaanse Oorlog sloot Maximiliaan van Habsburg een overeenkomst met de Spaanse monarchie. Dit is een opmaat naar de Liga (verbond) van Venetië onder leiding van paus Alexander VI, waarin ook een dubbel huwelijk werd gepland. Op 20 oktober 1496 vindt de bruiloft plaats in Lier. Filips trouwt met Johanna van Castilië, de dochter van de “katholieke koningen van Spanje”, Isabelle van Castilië en Ferdinand van Aragon. Zes maanden later trouwde haar zus Margaretha met Johanna's broer, kroonprins Jean. Deze huwelijken maken deel uit van het buitenlands beleid van Isabelle en Ferdinand; met de echtelijke verbintenissen van hun nakomelingen, maken ze een netwerk van verbonden om zo de vereniging van de kronen van Castilië en Aragon voor elkaar te krijgen, bedoelt om te worden geërfd door hun zoon Jean, tegen Frankrijk, de belangrijkste rivaal en vijand in die tijd.

Filips en Johanna krijgen meerdere kinderen:

• Éléonore (1498 - 1558), ook bekend als Eléonore van Oostenrijk, koningin van Portugal en daarna van Frankrijk ;
• Karel(1500 - 1558), later Karel V, koning van Spanje en keizer van het Heilige Roomse Rijk;
• Isabelle (1501 - 1526), ook bekend als Isabelle van Oostenrijk, koningin van Zweden, Noorwegen en Denemarken;
• Ferdinand (1503 - 1564), keizer van het Heilige Roomse Rijk;
• Maria (1505 - 1558), ook bekend als Maria van Hongarije, gouvernante van Nederland en koningin van Hongarije en Bohemen;
• Catherine (1507 - 1578), ook bekend als Catherine van Oostenrijk, koningin-gemalin van Portugal

Plotselinge dood

Na de vroege dood van Jan van Aragon in 1497 kwam de kwestie van de opvolging van Castilië weer ter sprake. Van 3 november 1501 tot 7 mei 1502 (185 dagen) gingen Filips en zijn vrouw, vanuit Brussel, naar Toledo om de huldiging van de Cortes (het parlement) van het koninkrijk Castilië en van het koninkrijk Aragon als troonopvolgers in ontvangst te nemen. Filips keert voor het einde van het jaar terug naar Vlaanderen.

Bij de dood van koningin Isabella op 26 november 1504, probeert haar man Ferdinand het regentschap van Castilië in handen te krijgen, maar de Castiliaanse edelen, die hem niet mogen en bang zijn, dwingen hem het op te geven. Omdat zijn dochter Johanna de erfgename van het koninkrijk was, vertrok het paar later naar Castilië om tot koningin en koning te worden uitgeroepen.

Op 18 januari 1505 wordt Filips al benoemd "bij de gratie van God koning van Castilië, Leon, Granada, aartshertog van Oostenrijk enzovoorts. Dit tegen de zin van zijn schoonvader Ferdinand van Aragon. In 1506 vertrokken Filips en Johanna naar Spanje om hun rechten te laten gelden. Na een zware reis waarbij een zware storm het schip onder meer naar Engeland dreef, kwamen zij dan toch aan in Spanje. Zijn schoonvader wilde hem opnieuw niet zonder slag of stoot als koning van Castilië erkennen. Op 15 juli 1506 werd hij echter ook officieel door de Cortes erkend als Filips I, koning-gemaal van Castilië, naast Ferdinands dochter Johanna als koningin.

Als Filips in Castilië is om zichzelf tot koning uit te roepen, sterft hij plotseling na twee maanden van "regering" tijdens een verblijf in Burgos. Waarschijnlijk aan tyfus. Er bestond het vermoeden van vergiftiging, omdat hij vergiftigd water zou hebben gedronken. Ondanks dat het vergiftigde water werd getest door zijn voorproever, die mogelijk beter bestand was tegen het gif. Johanna, die dan in verwachting is van Catherine werd gek van verdriet.

Na de dood van Filips werd zijn weduwe Johanna door haar vader onder huisarrest geplaatst in het klooster van Tordesillas. Zijn minderjarige zoon Karel (de latere Karel V) werd door zijn tante Margaretha in Nederland opgevoed; in 1516 werd Karel samen met zijn moeder tot koning van Spanje uitgeroepen. Ook verkozen tot koning van de Romeinen en tot keizer gekroond in 1520, stond hij de erfelijke gebieden van de Habsburgers af aan zijn jongere broer Ferdinand. Zijn zoon (de kleinzoon van Filips I van Castilië) Filips II zal hem opvolgen in Spanje.